Uluslararası İşgücü Kanunu Tasarısı, TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonunda kabul edildi.
Türkiye'de bir yükseköğretim kurumunda örgün öğretim programlarına kayıtlı yabancı öğrenciler, çalışma izni almak kaydıyla çalışabilecek.
Serbest Bölgeler Kanunu kapsamında çalışacak yabancıların çalışma izni başvuruları Ekonomi Bakanlığına yapılacak. Ekonomi Bakanlığı tarafından yapılan değerlendirme neticesinde çalışma izni alması uygun görülen yabancılar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bildirilecek.
Kamu düzeni, kamu güvenliği ve kamu sağlığına ilişkin haller ile Türkiye'ye giriş yasağı, vize verilmemesi hali veya sınır dışı etme kararı alınmış olması halleri ile Dışişleri Bakanlığının uygun görüşü hariç olmak üzere diplomatik ilişki bulunmayan veya tanınmayan ülke vatandaşı olma hali dışında, Ekonomi Bakanlığınca serbest bölgelerde çalışma izni alması uygun görülen yabancılara çalışma izni belgeleri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından düzenlenecek.
Çalışma izni alanlara kanunun itiraz, yükümlülük, denetim ve cezalara ilişkin hükümleri uygulanamayacak. Bu konularda Serbest Bölgeler Kanunu hükümleri uygulanacak.
Tasarıyla, Türkiye'de bir yükseköğretim kurumunda örgün öğretim programlarına kayıtlı yabancı öğrenciler, çalışma izni almak kaydıyla çalışabilecek. Ön lisans ve lisans öğrencileri, öğrenimlerinin ilk yılının tamamlanmasından sonra çalışma iznine başvurabilecek ve İş Kanunu uyarınca kısmi süreli çalışabilecek. Örgün öğretim programlarına kayıtlı lisansüstü öğrenciler için bu sınırlamalar uygulanmayacak.
Yabancı öğrencilere verilen çalışma izinleri, geçerli öğrenci ikamet iznini ve bu ikamet izninin sağladığı hakları sona erdirmeyecek.
Yabancı öğrencilerin çalışmasına ilişkin usul ve esaslar Göç Politikaları Kurulu tarafından belirlenen esaslar dikkate alınarak, İçişleri Bakanlığının görüşü alınıp, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından belirlenecek.
Türkiye'de yükseköğrenimini tamamlayan yabancıların mezuniyet tarihinden itibaren bir yıl içinde çalışma izni başvurusu yapması halinde, başvuru Uluslararası İşgücü Politikası Danışma Kurulu tarafından belirlenen esaslar doğrultusunda değerlendirilecek.
Tasarıyla, öğrenimlerini Türkiye'de bir yükseköğretim kurumunun mühendislik ve mimarlık fakültelerinde veya yurt dışında ilgili ülke makamları ve Yükseköğretim Kurulu tarafından tanınmış bir yükseköğretim kurumunda tamamlayarak, mühendis ve mimar unvanlarını almış olan yabancılar, proje bazlı veya geçici süre ile çalışma izni alarak mühendislik ve mimarlık mesleklerini yapabilecek.
Tasarıyla, çalışma izni kararlarına karşı idari itiraz ve yargı yolu düzenleniyor.
Çalışma izni veya çalışma izni muafiyeti başvurusunun reddi ve düzenlenen belgelerin iptali kararları, yabancı çalıştıran işverene veya bağımsız çalışma izni, süresiz çalışma izni ya da "Turkuaz Kart" sahibi yabancıya, Tebligat Kanunu hükümlerine göre tebliğ yapılacak.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından verilecek kararlara karşı ilgililer tarafından tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde itiraz edilebilecek. İtirazın reddedilmesi halinde ise idari yargı yoluna başvurulabilecek.
Tasarıyla, yabancı çalıştıran işverenlere çalışma izninin veya çalışma izni muafiyetinin iptalini gerektirecek halleri, süresiz çalışma izni ve bağımsız çalışma izni sahibi yabancılara da işe başlamayı ve çalışma izninin iptalini gerektirecek halleri on beş gün içinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bildirme yükümlülüğü getiriliyor.
Çalışma izni veya çalışma izni muafiyeti alan yabancılar ile yabancı çalıştıran işverenler, sosyal güvenlik mevzuatından kaynaklanan yükümlülüklerini kanuni süresi içerisinde Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu hükümlerine göre yerine getirecek. Türkiye'nin taraf olduğu sosyal güvenlik sözleşmeleri hükümleri saklı olacak.
Tasarıyla, kanun kapsamındaki yabancıların ve işverenlerin kanun bakımından denetimi düzenleniyor.
Kanun kapsamındaki yabancıların ve işverenlerin bu kanundan doğan yükümlülüklerini yerine getirip getirmedikleri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı iş müfettişleri ile Sosyal Güvenlik Kurumu müfettişleri ve sosyal güvenlik denetmenleri tarafından yapılacak. Gerçekleştirilecek teftiş, denetim ve soruşturmalar uygulamakla yükümlü olunan mevzuatın teftiş, denetim ve soruşturma hükümlerine göre yapılacak ve bu hükümlere göre ilgili yaptırımlar uygulanacak. İşyerinde yapılacak her türlü denetim, inceleme ve kontrol sırasında yabancı çalıştıran işverenler ile yabancıların bu kanundan doğan yükümlülüklerini yerine getirmediklerini tespit edilmesi halinde, durum Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bildirilecek. İdari yaptırımlar ise Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü tarafından uygulanacak.
Tasarıyla, ayrıca kanun kapsamındaki yabancıların ve işverenlerin yükümlülüklerini yerine getirmemeleri durumunda uygulanacak yaptırımlar düzenleniyor. Kanuna göre verilen idari para cezaları, tebliğinden itibaren bir ay içerisinde ödenecek.
Bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeksizin; bağımsız veya süresiz çalışma izni ile çalışan yabancıya 400 Türk Lirası, yabancı çalıştıran işverene her bir yabancı için 400 Türk Lirası idari para cezası verilecek.
Çalışma izni olmaksızın; bir işverene bağlı olarak çalışan yabancıya 2 bin 400 Türk Lirası, bağımsız çalışan yabancıya 4 bin 800 Türk Lirası, yabancı çalıştıran işverene veya işveren vekiline her bir yabancı için 6 bin Türk Lirası tutarında idari para cezası verilecek. Aynı ihlallerin tekrarlanması durumunda para cezaları bir kat arttırılarak uygulanacak.
İdari para cezaları genel bütçeye gelir olarak kaydedilirken, çalışma izni bulunmadan çalıştığı tespit edilen yabancılar, sınır dışı edilmek üzere İçişleri Bakanlığı'na bildirilecek.
İşveren veya işveren vekili, çalışma izni bulunmayan yabancının ve varsa eş ve çocuklarının konaklama giderlerini, ülkelerine dönmeleri için gerekli masrafları ve gerektiğinde sağlık harcamalarını karşılayacak. Bu gider, masraf ve harcamaların Göç İdaresi Genel Müdürlüğü bütçesinden karşılanması halinde, bu madde gereğince ödenen tutarlar, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'u uyarınca işveren veya işveren vekilinden tahsil edilecek. Uygulamaya ilişkin usul ve esaslar İçişleri Bakanlığı ve Bakanlıkça müştereken belirlenecek.
Tasarıyla, çalışma izni ve çalışma izni muafiyeti, yabancının pasaport veya pasaport yerine geçen belgelerinin geçerlilik süresinden 60 gün daha kısa süreli ve her yabancı için ayrı verilecek.
Çalışma izni ve çalışma izni muafiyeti belgelerinin şekli ve içeriği Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından belirlenirken, bu belgelerin basım ve dağıtım işlemleri de bakanlık tarafından yerine getirilecek. Değerli kağıt bedellerinin tahsiline ilişkin usul ve esaslar ise Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı tarafından ortaklaşa belirlenecek.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bünyesinde "Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğü" kurulacak.
Tasarıya göre, yabancı uyruklu mühendislik ve mimarlık meslekleri mensupları Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca verilen çalışma izni ile çalışabilecek ve çalıştırılabilecek.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından çalışma izni alan yabancı uyruklu mühendislik ve mimarlık meslekleri mensupları Türkiye'de bir aydan fazla kaldıkları takdirde ihtisaslarına en yakın odaya müracaatla geçici aza olarak kayıt olacak.
Yabancı çalışma izni ve çalışma izni muafiyeti belgeleri Değerli Kağıtlar Kanununa eklenecek, bu belgelerden harç alınmasına ilişkin düzenleme yapılacak.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından çalışma izni ve çalışma izni muafiyeti alan yabancılara ikamet izni harcı muafiyeti getirilecek, çalışma izni muafiyeti ve çalışma izni harç miktarları yeniden belirlenecek. Çalışma izni muafiyetinin geçerlilik süresinin üç aydan uzun olması kaydıyla harç alınması hüküm altına alınacak. Bu kapsamda, bir yıl için 500 TL olarak belirlenen süreli çalışma izni harcı her bir yıl için aynı miktarda alınacak. Bu kapsamda süresi bir yıldan fazla olup iki yılı aşmayan (iki yıl dahil) çalışma izni belgesinden iki yıllık harç miktarı olan bin TL harç tahsil edilecek. Turkuaz Kart sahibi yabancılar ile bunların eş ve çocuklarından harç alınmayacak.
Yükseköğretim kurumlarında çalışacak yabancı öğretim elemanlarına verilecek çalışma izinleri için "Yükseköğretim Kurulunca verilecek ön izin" şartı getirilecek.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bünyesinde "Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğü" kurulacak. Genel Müdürlük için 145 kadro ihdas edilecek.
Genel Müdürlük, yabancı istihdamı ve işgücü göçü ile ilgili ulusal ve uluslararası düzeyde faaliyette bulunacak, çalışma izni ve çalışma izni muafiyetine ilişkin iş ve işlemleri yürütecek, uluslararası işgücüne ilişkin politika belirleyecek ve bu politikanın uygulanmasına ilişkin ulusal ve uluslararası düzeyde faaliyette bulunacak yabancı ülkelerle imzalanacak işgücü anlaşmaları ve sosyal güvenlik sözleşmelerinin müzakerelerine, hazırlanmasına ve tadiline katkı sağlayacak, uluslararası işgücü göçüne ilişkin iş ve işlemleri yapacak.
Yabancı sağlık personelinin de Eleman Temininde Güçlük Çekilen Yerlerde Sözleşmeli Sağlık Personeli Çalıştırılması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun kapsamında çalıştırılabilmelerine imkan sağlanacak. Yabancıların yerleştirme ve atamaları ile nakillerine yönelik usul ve esaslar Sağlık Bakanlığınca belirlenecek.
Maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önceki mevzuat hükümlerine göre Bakanlıkça veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca verilmiş olan çalışma izinleri sürelerinin sonuna kadar geçerli olacak. Bu çalışma izinleri süresinin sona ermesi veya iptal edilmesiyle geçerliliğini kaybedecek.
KAYNAK: TBMM Sitesi
