Dönem : 22 Yasama Yılı : 3
T.B.M.M. (S. Sayısı : 679)
Uluslararası Göç Örgütü Kuruluş Anlaşmasına Katılmamızın
Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı
ile İçişleri ve Dışişleri Komisyonları Raporları (1/896)
T.C.
Başbakanlık
Kanunlar
ve Kararlar
Genel
Müdürlüğü 6.10.2004
Sayı :
B.02.0.KKG.0.10/101-917/4698
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Dışişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı
Bakanlar Kurulunca 20.9.2004 tarihinde kararlaştırılan “Uluslararası Göç Örgütü
Kuruluş Anlaşmasına Katılmamızın Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı” ile
gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.
Gereğini arz ederim.
Recep Tayyip Erdoğan
Başbakan
GEREKÇE
Uluslararası Göç Örgütü
(IOM) 5.12.1951 tarihinde Türkiye'nin de içinde bulunduğu 16 ülkenin
katılımıyla Brüksel'de toplanan Uluslararası Göç Konferansını takiben kurulan
Hükümetlerarası Göç Komitesi'nin devamıdır. Örgüt, 1989 yılından itibaren
Uluslararası Göç Örgütü adını almış olup, merkezi Cenevre'de bulunmaktadır. Örgüte,
Kasım 2003 itibarıyla 102 ülke üyedir. Ülkemizin de içinde bulunduğu 29 ülke
ise, gözlemci statüsünü haizdir.
Örgüt, göç hareketlerinin
yasal ve düzenli bir biçimde gerçekleşmesini sağlamaya yönelik hizmet veren bir
kurum olup, genel olarak mültecilerin yerleşim işlemlerine yardımcı olmakta,
özellikle sorunlu bölgelerdeki mültecilerin veya uluslararası koruma altına
alınmasına gerek görülmeyip sığınma başvurusu reddedilenIerin geri
gönderilmeleri veya başka ülkelere nakillerinde rol oynamaktadır.
IOM çalışmalarında ilgili
Hükümet ve Hükümet dışı kuruluşlarla yakın işbirliği yaparak uluslararası
faaliyetlerin eşgüdümünü sağlamaktadır. Örgüt, göçmenlerin kabul şartlarının ve
sayılarının devletlerin ulusal egemenlik alanlarına ait bir konu olduğunu kabul
etmekte ve görevlerini yerine getirirken ilgili devletlerin mevzuatına
uymaktadır.
Türkiye'nin 1999 yılından
bu yana gözlemci olarak katıldığı Uluslararası Göç Örgütü'nün ülkemizdeki
görevlerini daha iyi koordine edebilmek amacıyla devamlı temsilcilik açma
başvurusu 1991 'de uygun görülmüştür. Bu çerçevede, IOM'in ülkemizdeki
mevcudiyetinin belli bir hukuki statüye bağlanması, görev alanındaki
katkılarını daha etkin bir şekilde yürütebileceği hukuksal durumun, ayrıcalık
ve bağışıklıkların belirlenmesi amacıyla bir anlaşma yapılması
kararlaştırılmıştır.
16.11.1995 tarihinde
Ankara'da imzalanan, 16.10.2003 tarihli ve 4984 sayılı Kanunla onaylanması
uygun bulunan sözkonusu anlaşma, 26.12.2003 tarihli ve 2003/6684 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe girmiştir.
Üye olmadığımız halde
ülkemiz ile IOM arasında yakın bir işbirliği sürdürülmekte ve ülkemizdeki
sığınmacıların üçüncü ülkelere nakillerinde IOM önemli katkılarda
bulunmaktadır. Sözkonusu teşkilata üye olunması, mevcut işbirliğinin
artırılması ve Uluslararası Göç Örgütünün ülkemizde daha fazla proje
gerçekleştirmesine olanak sağlayacaktır.
Bu bağlamda iltica ve göç
ile ilgili eğitim programları ve insan kaçakçılığı ile mücadele konularında
teknik yardım sağlanması gibi hususlarda, IOM'in kaynaklarına ilaveten üçüncü
taraf kaynaklarının artırılması sağlanacak, ülkemizin göç, insan kaçakçılığı
gibi konulara ilişkin çalışmaları yönlendirme konusunda daha fazla katkıda
bulunması mümkün olabilecektir. Bu suretle özellikle, insan kaçakçılığı gibi
konularda ülkemize bazı çevrelerce yöneltilen eleştirilere de yanıt verilmiş
olacaktır.
Öte yandan, AB'ne katılım
süreci çerçevesinde, insan kaçakçılığı gibi sorunlarla mücadele konusunda ve
göç bağlantılı bazı kriterlerin yerine getirilmesinde anılan kuruluşla daha
yakın ve kapsamlı işbirliğine gidilebilecek ve bundan yarar sağlanabilecektir.
İçişleri Komisyonu Raporu
Türkiye Büyük Millet
Meclisi
İçişleri
Komisyonu 3.11.2004
Esas No. :
1/896
Karar No.
: 4
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Dışişleri Bakanlığınca hazırlanarak
Bakanlar Kurulunca 6.10.2004 tarihinde Başkanlığınıza sunulan, “Uluslararası
Göç Örgütü Kuruluş Anlaşmasına Katılmamızın Uygun Bulunduğuna Dair Kanun
Tasarısı”, Başkanlığınızca, 14.10.2004 tarihinde esas komisyon olarak Dışişleri
Komisyonuna, tali komisyon olarak da Komisyonumuza havale edilmiş ve
Komisyonumuz 3.11.2004 tarihli üçüncü toplantısında, İçişleri ve Dışişleri
bakanlıkları temsilcilerinin de katılımıyla Tasarıyı inceleyip görüşmüştür.
Uluslararası Göç Örgütü, uluslararası göç
hareketlerinin yasal ve düzenli bir biçimde gerçekleşmesi amacıyla hizmet veren
uluslararası bir örgüttür. Söz konusu anlaşmaya katılmamızla, örgütteki
gözlemci statüsü, asil üyeliğe dönüşmektedir.
“Uluslararası Göç Örgütü Kuruluş Anlaşması”na
katılmamızın uygun bulunduğuna ilişkin Tasarı, Komisyonumuzca benimsenmiştir.
Komisyonumuz, Tasarı üzerinde tali
komisyon olarak belirlenmiş olduğundan, İçtüzüğün 23 üncü maddesi uyarınca,
Tasarı maddelerinin ayrıca görüşülmemesi ve Komisyonumuzun uygunluk görüşünün
esas komisyona bildirilmesiyle yetinilmesi kararlaştırılmıştır.
Raporumuz, Dışişleri Komisyonuna sunulmak
üzere arz olunur.
|
Başkan |
Başkanvekili |
Sözcü |
|
Tevfik
Ziyaeddin Akbulut |
Ali Sezal |
Şükrü
Önder |
|
Tekirdağ |
Kahramanmaraş |
Yalova |
|
Kâtip |
Üye |
Üye |
|
|
|
|
|
Sinan
Özkan |
Ali
Küçükaydın |
Şevket
Gürsoy |
|
Kastamonu |
Adana |
Adıyaman |
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
|
|
|
Nur Doğan
Topaloğlu |
Şevket
Orhan |
Ali
Yüksel Kavuştu |
|
Ankara |
Bursa |
Çorum |
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
Ali Ayağ |
Muharrem
Tozçöken |
Fuat
Geçen |
|
Edirne |
Eskişehir |
Hatay |
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
Recep
Koral |
Sıdıka
Sarıbekir |
Hakkı
Ülkü |
|
İstanbul |
İstanbul |
İzmir |
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
Serpil
Yıldız |
Ali Oksal |
Nurettin
Sözen |
|
İzmir |
Mersin |
Sivas |
|
Üye |
Üye |
|
|
Selami
Uzun |
Nadir
Saraç |
|
|
Sivas |
Zonguldak |
|
Dışişleri
Komisyonu Raporu
Türkiye Büyük
Millet Meclisi
Dışişleri
Komisyonu 3.11.2004
Esas No.
: 1/896
Karar
No. : 2
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Uluslararası Göç Örgütü Kuruluş
Anlaşmasına Katılmamızın Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı, Komisyonumuzun
3 Kasım 2004 tarihli 2 nci toplantısında Dışişleri Bakanlığı ve İçişleri
Bakanlığı temsilcilerinin katılmalarıyla görüşülmüştür.
Göç hareketlerinin yasal ve düzenli bir
şekilde gerçekleşmesini sağlamaya yönelik hizmet veren Uluslararası Göç Örgütü,
mültecilerin yerleşim işlemlerine yardımcı olmakta, sorunlu bölgelerdeki
mültecilerin veya uluslararası koruma altına alınmasına gerek görülmeyip
sığınma başvurusu reddedilenlerin geri gönderilmeleri veya başka ülkelere
nakillerinde olumlu rol oynamaktadır.
Türkiye'nin 1999 yılından bu yana gözlemci
olarak katıldığı Uluslararası Göç Örgütü ile işbirliği sürdürülmekte ve
ülkemizdeki sığınmacıların üçüncü ülkelere nakillerinde Örgüt, önemli
katkılarda bulunmaktadır.
Adı geçen Teşkilata üye olunmasının;
mevcut işbirliğinin artırılması, daha fazla proje üretilmesi, iltica ve göç ile
ilgili eğitim programları ve insan kaçakçılığı ile mücadele konularında teknik
yardım sağlanması gibi yararlar getireceği düşünülmüş ve Tasarı, Komisyonumuzca
uygun görülerek aynen kabul edilmiştir.
Komisyonumuzca, Örgütün 2004 Kasım ayı
sonunda yapılacak toplantısından önce üye olmamızı teminen, Tasarının,
İçtüzüğün 52 nci maddesine göre öncelikle görüşülmesine karar verilmiştir.
Raporumuz, Genel Kurulun onayına sunulmak
üzere Başkanlığa saygı ile arz olunur.
|
Başkan |
Başkanvekili |
Sözcü |
|
Mehmet
Dülger |
Eyyüp
Sanay |
Mustafa
Dündar |
|
Antalya |
Ankara |
Bursa |
|
Kâtip |
Üye |
Üye |
|
Metin
Yılmaz |
Mahmut
Koçak |
Ramazan
Toprak |
|
Bolu |
Afyon |
Aksaray |
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
Ahmet
Edip Uğur |
V. Haşim
Oral |
Aziz
Akgül |
|
Balıkesir |
Denizli |
Diyarbakır |
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
Muzaffer
Gülyurt |
İnal Batu |
Halil
Akyüz |
|
Erzurum |
Hatay |
İstanbul |
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
Mehmet B.
Denizolgun |
Hüseyin
Kansu |
Onur
Öymen |
|
İstanbul |
İstanbul |
İstanbul |
|
Üye |
Üye |
|
|
Fikret
Ünlü |
Nihat Eri |
|
|
Karaman |
Mardin |
|
HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN
ULUSLARARASI GÖÇ ÖRGÜTÜ
KURULUŞ ANLAŞMASINA KATILMAMIZIN UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR KANUN TASARISI
MADDE 1. - “Uluslararası
Göç Örgütü Kuruluş Anlaşması”na katılmamız uygun bulunmuştur.
MADDE 2. - Bu Kanun
yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3. - Bu Kanun
hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
DIŞİŞLERİ KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN
ULUSLARARASI GÖÇ ÖRGÜTÜ
KURULUŞ ANLAŞMASINA KATILMAMIZIN UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR KANUN TASARISI
MADDE 1. - Tasarının 1
inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 2. - Tasarının 2
nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 3. - Tasarının 3
üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
Recep
Tayyip Erdoğan
|
Başbakan |
|
|
|
Dışişleri Bak. ve Başb. Yrd. V. |
Devlet Bak. ve Başb. Yrd. V. |
Devlet Bak. ve Başb. Yrd. |
|
M. V.
Gönül |
B. Atalay |
M. A.
Şahin |
|
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
|
B. Atalay |
A.
Babacan |
M. Aydın |
|
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
Adalet Bakanı |
|
G. Akşit |
K. Tüzmen |
C. Çiçek |
|
Millî Savunma Bakanı |
İçişleri Bakanı |
Maliye Bakanı |
|
M. V.
Gönül |
A. Aksu |
K.
Unakıtan |
|
Millî Eğitim Bakanı |
Bayındırlık ve İskân Bakanı |
Sağlık Bakanı |
|
H. Çelik |
Z.
Ergezen |
R. Akdağ |
|
Ulaştırma Bakanı |
Tarım ve Köyişleri Bakanı |
Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı |
|
B.
Yıldırım |
S. Güçlü |
M. Başesgioğlu |
|
Sanayi ve Ticaret Bakanı |
En. ve Tab. Kay. Bakanı V. |
Kültür ve Turizm Bakanı |
|
A. Coşkun |
B.
Yıldırım |
E. Mumcu |
|
|
Çevre ve Orman Bakanı |
|
|
|
O. Pepe |
|
Uluslararası Göç Örgütü Kuruluş Anlaşması
Giriş
I Kısım : Örgütün Amaç ve İşlevleri
II Kısım : Örgüt Üyeliği
III Kısım : Örgüt Organları
IV Kısım : Örgüt Konseyi
V Kısım : Örgüt Yürütme Komitesi
VI
Kısım : Örgüt İdaresi
VII Kısım : Örgütün Merkez Ofisi
VIII Kısım : Örgütün Finansmanı
IX Kısım : Örgütün Yasal Statüsü
X Kısım : Muhtelif Hükümler
KURULUŞ ANLAŞMASI*
Giriş
Bu metni imza eden Taraflar;
Dünya çapında göç
hareketlerinin düzgün akışını sağlamak, göçmenlerin gittikleri ülkeye en iyi
koşullarda yerleşmeleri, ülkenin ekonomik ve sosyal yapısına entegre olmalarını
kolaylaştırmak açısından, göç ile ilgili hizmetlerin uluslararası boyutta
sağlanmasının çoğu zaman gerekli olduğunu;
geçici göç, dönüş göçü ve
bölge içinde yapılan göçler için de benzer hizmetlerin gerekebileceğini;
mültecilerin, yerlerinden
edilmiş şahısların ve ülkelerini terk etmek zorunda bırakılan diğer bireylerin
de uluslararası göç unsuruna dahil olduklarını ve bu insanların da uluslararası
göç ile ilgili hizmetlere ihtiyaçları olduğunu;
çalışarak kendi kendine
yeterli olabilecekleri, onurlu, kendilerine saygılı bir şekilde aileleri ile
birlikte yaşayabilecekleri başka ülkelere göç etmek isteyen şahısların gidişini
kolaylaştırmak amacıyla, Devletlerin ve uluslararası kuruluşların işbirliğinin
teşvik edilmesi gerektiğini;
göç olgusunun, göçmenleri
kabul eden ülkelerde yeni ekonomik fırsatların oluşmasına yol açabileceğini ve
de göç olgusu ile gelişmekte olan ülkelerdeki ekonomik, sosyal ve kültürel
şartlar arasında bir ilişkinin var olduğunu;
göç için yapılan
işbirliği ve diğer uluslararası faaliyetler açısından, gelişmekte olan
ülkelerin ihtiyaçlarının göz önünde tutulması gerektiğini;
sadece göç sürecinin
kendisi değil, göçmenin kendine has özel durumu ve insani ihtiyaçları gibi
hususlar ile ilgili araştırma ve danışma süreçlerinin yürütülebilmesi açısından,
Devletler ve uluslararası kuruluşlar, hükümet ve sivil toplum kuruluşları
arasındaki işbirliğinin teşvik edilmesi gerektiğini;
göçmenlerin hareketinin,
mümkün mertebe olağan ulaşım hizmetleri ile sağlanmasının gerektiğini ancak
bazı durumlarda ek veya farklı kolaylıkların da gerekebileceğini;
göç ve mülteciler
konularında Devletler, uluslararası kuruluşlar, hükümet kuruluşları ve sivil
toplum kuruluşları arasında sıkı işbirliği ve eşgüdüm olması gerektiğini;
uluslararası göç ile
ilgili faaliyetlerin, uluslararası düzeyde finanse edilmesi gereğinin
doğduğunu;
takdir eder,
bu bağlamda International Organization for Migration'ı,
yani Uluslararası Göç Örgütü'nü (bundan sonra "Örgüt" olarak
anılacaktır) kurarak, 5 Aralık 1951'
de, Brüksel' de benimsenen Göç Konferansı Kararı'nı yürürlükten kaldıran bu Kuruluş Anlaşması'nı kabul ederler.
* Mevcut metin, Avrupa Hükümetler arası Göç Komitesi'nin
("Intergovernmental Committee for European Migration", Örgüt'ün eski
unvanı) 19 Ekim 1953 tarihli Kuruluş Anlaşması'na ek olarak; 20 Mayıs 1987'de
benimsenen ve 14 Kasım 1989'da yürürlüğe giren değişiklikleri de kapsamaktadır.
I. Kısım: Örgüt'ün Amaç ve İşlevleri
Madde 1
1. Örgüt'ün amaçları ve
işlevleri aşağıdaki gibi olacaktır:
(a) kendilerine sağlanan
mevcut ulaşım imkanları yetersiz olan veya özel yardım olmaksızın ulaşımları
sağlanamayacak olan göçmenlerin, nizami göç imkanı sağlayan ülkelere doğru
organize bir şekilde ulaşımının yapılması için gerekli çalışmaları yürütmek;
(b) Örgüt ile-söz konusu
şahısları kabul etmeyi taahhüt edenler dahilolmak üzere-ilgili Devletler
arasında yapılabilecek anlaşma ve ayarlamalarla, mültecilerin, yerinden edilmiş
şahısların ve uluslararası göç hizmetlerine ihtiyacı olan diğer şahısların
ulaşımının tertipli bir şekilde yapılması ile ilgilenmek;
(c) ilgili Devletlerin
isteği ve rızası üzerine; Örgüt'ün amaçları dahilinde, işe alma, seçme, işlem
yapma, dil eğitimi, yönlendirme faaliyetleri, tıbbi muayene, yerleştirme, kabul
ve entegrasyonu kolaylaştırıcı faaliyetler, göç hususları ile ilgili
danışmanlık hizmetleri ve diğer yardımları verme gibi göç hizmetlerini
sağlamak;
(d) Devletlerin talebi
üzerine veya ilgili diğer uluslararası kuruluşlarla işbirliği içinde gönüllü
olarak yurda dönüş dahil-gönüllü geri dönüş göçü amaçlı benzer hizmetler
sağlamak;
(e) Devletlerin,
uluslararası ve diğer kuruluşların; uluslararası göç hususları ile ilgili görüş
ve deneyimlerinin paylaşılabilmesi, uluslararası göç ile ilgili konulardaki
çabalarında işbirliği ve eşgüdümün teşvik edilmesi ve de bu hususlarda pratik
çözümlerin geliştirilebilmesi için bir forum oluşturmak.
2. Örgüt, diğer
faaliyetlerinin yanı sıra göç, mülteciler ve insan kaynakları alanlarındaki
uluslararası faaliyetlerin koordinasyonunu kolaylaştırma çalışmalarını
yürütürken, bu hususlar ile ilgilenen uluslararası hükümet kuruluşları ve sivil
toplum kuruluşları ile yakın işbirliği içinde olacaktır. Bu işbirliği, ilgili
tüm kuruluşların yetkilerine karşılıklı olarak saygılı kalınması suretiyle
yürütülecektir.
3. Örgüt kabul standartlarının
ve kabul edilecek göçmen sayısının kontrolünün Devletlerin içişlerine tabi
olduğu gerçeğini tanıyacak ve işlerini yürütürken, ilgili Devletin yasaları,
düzenlemeleri ve politikalarına uyacaktır.
II. Kısım:
Örgüt Üyeliği
Madde 2
Örgüt’ün Üyeleri:
(a) Madde 34’e uygun olarak bu Kuruluş
Anlaşması’nı kabul etmiş veya Madde 35’e tâbi olan Örgüt Üyesi Devletler;
(b) Kişilerin serbest dolaşımı ilkesi ile
ilgilendiklerini gösteren, Örgüt’ün en azından idari giderlerine mali katkıda
bulunmayı taahhüt eden diğer Devletlerdir. Konsey ve ilgili Devlet, bu malî
katılımın oranı üzerinde mutabakata varacak, bu husus Konsey’in üçte iki oyunu
gerektirecek ve Devletin bu Kuruluş Anlaşması’nı kabul etmesi üzerine geçerli
olacaktır.
Madde 3
Herhangi bir Üye Devlet, bir mali yılın
sonundan itibaren geçerli olmak üzere Örgüt’ten çekileceğini bildirebilir. Bu
bildirimler yazılı olarak yapılmalı ve malî yılın sonundan en az dört ay önce
Örgüt’ün Genel Direktör’üne ulaştırılmalıdır. Çekileceğini bildiren Üye Devlet’in
Örgüt’e karşı malî yükümlülükleri, bildirinin yapıldığı malî yılın tümünü
kapsar.
Madde 4
1. Bir üye Devlet, art arda iki mali yıl
boyunca Örgüt’e karşı malî yükümlülüklerini yerine getirmezse, Konsey, üçte iki
çoğunluk oyuyla, o Devlet’in oy hakkını ve o Devlet’in hak ettiği hizmetlerin
tümünü veya bir kısmını askıya alabilir. Konsey, salt çoğunluk oyu ile bu oy
verme ve hizmet edinme haklarını geri verme yetkisine sahiptir.
2. Konsey, üçte iki çoğunluk oyuyla, bu
Kuruluş Anlaşması’nın ilkelerini ısrarla ihlal eden bir Üye Devlet’in üyeliğini
askıya alabilir. Konsey, salt çoğunluk oyu ile bu üyeliği geri verme yetkisine
sahiptir.
III. Kısım:
Örgüt Organları
Madde 5
Aşağıda sayılanlar, Örgüt’ün Organları
olarak kurulmuştur:
(a) Konsey;
(b) Yürütme Komitesi;
(c) İdare.
IV. Kısım:
Örgüt Konseyi
Madde 6
Bu Kuruluş Anlaşması’nın diğer
hükümlerinde bahsi geçen işlevlere ek olarak, Konsey’in aşağıdaki işlevleri de
olacaktır:
(a) Örgüt’ün politikalarını belirlemek;
(b) Yürütme Komitesi raporlarını
incelemek, faaliyetlerini onaylamak ve yönlendirmek;
(c) Genel Direktör raporlarını incelemek,
faaliyetlerini onaylamak ve yönlendirmek;
(d) Örgüt’ün programını, Bütçesini,
harcamalarını ve muhasebesini incelemek ve onaylamak;
(e) Örgüt’ün amaçlarına uygun herhangi bir
diğer fiili gerçekleştirmek.
Madde 7
1. Konsey, Üye Devletlerin
temsilcilerinden oluşacaktır.
2. Her Üye Devlet, bir temsilciye ve
gerekli gördüğü şekilde, yedek temsilci ve danışmanlarla temsil edilecektir.
3. Her Üye Devlet’in, Konsey’de bir oyu
olacaktır.
Madde 8
Konsey, başvuru yapan üye olmayan
Devletleri ve göç, mülteci veya insan kaynakları hususları ile ilgilenen
uluslararası hükümet kuruluşlarını veya sivil toplum kuruluşlarını
prosedürlerinde belirlenecek şartlar dahilinde toplantılarına gözlemci olarak
kabul edebilir. Bu gözlemcilerin oy hakkı olmayacaktır.
Madde 9
1. Konsey, düzenli olarak yılda bir kez
toplanacaktır.
2. Konsey, aşağıdakilerden birinin talep
etmesi durumunda, özel oturum olarak toplanacaktır.
(a) Üyelerin üçte biri;
(b) Yürütme Komitesi;
(c) Acil durumlarda, Genel Direktör veya
Konsey Başkanı.
3. Her olağan oturumun başında, Konsey,
bir yıl süreyle görev yapmak üzere bir Başkan ve diğer görevlileri seçecektir.
Madde 10
Konsey, çalışmalarının doğru bir şekilde
yürütülebilmesi için gerekecek alt komiteleri kurabilir.
Madde 11
Konsey, kendi prosedürlerini
belirleyecektir.
V. Kısım:
Örgüt Yürütme Komitesi
Madde 12
Yürütme Komitesi’nin görevleri aşağıdaki
gibi olacaktır:
(a) Örgüt’ün politikalarını, porgramlarını
ve faaliyetlerini; Genel Direktör’ün yıllık raporları ile diğer özel raporları
incelemek ve gözden geçirmek;
(b) Konsey’in yetkisi dahilinde bulunan
herhangi bir mali hususu veya bütçe hususunu incelemek;
(c) Bütçe’nin gözden geçirilmesi dahil,
Konsey tarafından kendisine özel olarak verilen herhangi bir hususu göz önünde
tutmak ve bunu takiben gerekli görülen herhangi bir eylemi yerine getirmek;
(d) Genel Direktör’ün kendisine havale
ettiği herhangi bir hususta Genel Direktör’e danışmanlık sağlamak;
(e) Konsey oturumları arasında, Konsey’in
yetkisi dahilindeki hususlarda, bir sonraki oturumunda Konsey’in onayına
sunulmak üzere gerekli acil kararları vermek;
(f) Kendi inisiyatifi dahilinde, Konsey’e
veya Genel Direktör’e tavsiye veya öneri getirmek;
(g) Konsey’e, yapılmış işler ile ilgili
raporlar ve/veya tavsiyeler vermek.
Madde 13
1. Yürütme Komitesi, dokuz Üye Devlet’in
temsilcilerinden oluşacaktır. Örgüt’ün toplam üye sayısının üçte birini
geçmemek kaydıyla, Konsey’in üçte iki çoğunluk oyuyla bu sayı artırılabilir.
2. Bu Üye Devletler, Konsey tarafından iki
yıllık bir süre için seçilecek ve yeniden seçilme hakkına sahip olacaktır.
3. Yürütme Komitesi’nin her üyesinin bir
temsilcisi, gerekli gördüğü değişimli temsilcisi ile danışmanları olacaktır.
4. Yürütme Komitesi’nin her Üye Devlet’i
bir oya sahip olacaktır.
Madde 14
1.
Yürütme Komitesi en az yılda bir kez toplanacaktır. Gerekli görülen
durumlarda, görevlerini yerine getirmek üzere aşağıdakilerin talebi üzerine
toplanacaktır:
(a) Yürütme Komitesi Başkanı;
(b) Konsey;
(c) Konsey Başkanı ile görüşmesinin
ardından Genel Direktör;
(d) Üyelerin çoğunluğu.
2. Yürütme Komitesi, bir yıl görevde
kalacak bir Başkan ile bir Başkan Yardımcısı’nı, üyeleri arasından seçecektir.
Madde 15
Yürütme Komitesi, görevlerini doğru
biçimde yerine getirmek amacıyla gereken alt komiteleri kurabilecek, Konsey bu
kararı gözden geçirebilecektir.
Madde 16
Yürütme Komitesi, kendi prosedürlerini
belirleyecektir.
VI. Kısım :
Örgüt İdaresi
Madde 17
İdare, bir Genel Direktör, bir Genel
Direktör Yardımcısı ile Konsey’in belirleyeceği personelden oluşacaktır.
Madde 18
1. Genel Direktör ile Genel Direktör
Yardımcısı, Konsey’in üçte iki çoğunluk oyu ile seçilecektir ve yeniden seçilme
hakkına sahip olacaktır. Genel Direktör ile Genel Direktör Yardımcısı’nın görev
süreleri olağan durumda beş yıl olacak ancak istisnai durumlarda Konsey’in üçte
iki çoğunluk oy birliği ile vereceği kararla bu süre kısalabilecektir. Genel Direktör ve Genel Direktör Yardımcısı,
Konsey’in onayladığı ve Örgüt adına Konsey Başkanı tarafından imza edilecek
sözleşmeler kapsamında hizmet verecektir.
2. Genel Direktör, Konsey’e ve Yürütme
Komitesi’ne karşı sorumlu olacaktır. Genel Direktör, Örgüt’ün idari ve yürütme
işlerini; bu Kuruluş Anlaşması’na, Konsey’in ve Yürütme Komitesi’nin
belirlediği politikalara ve kararlara, onların belirlediği kurallara ve
yönetmeliklere uygun olarak yerine getirecektir. Genel Direktör, Konsey’in
yapması gereken işler için teklifler hazırlayacaktır.
Madde 19
Genel Direktör, Konsey’in belirlediği
personel yönetmeliklerine uygun olarak idari personelini tayin edecektir.
Madde 20
1. Görevlerinin yerine getirilmesi
esnasında Genel Direktör, Genel Direktör Yardımcısı ve personel, herhangi bir
Devlet’ten veya Örgüt’ün dışındaki bir yetkiliden talimat talep etmeyecek ve
talimat almayacaktır. Genel Direktör, Genel Direktör Yardımcısı ve personel,
Uluslararası görevlerine ters düşecek herhangi bir harekette
bulunmayacaklardır.
2. Her Üye Devlet; Genel Direktör’ün,
Genel Direktör Yardımcısı’nın ve personelin uluslararası mahiyetteki
sorumluluklarına saygı göstereceğini ve bu şahısları, görevlerinin icrası
esnasında etkilemeye çalışmayacağını taahhüt eder.
3. Personelin işe alınması sırasında
verimlilik, beceri ve doğruluk gibi özellikler aranacak ve özel durumlar
haricinde, bu personel eşit coğrafi dağılım ilkesine sadık kalınmak suretiyle
Örgüt’e Üye Devletlerin vatandaşları arasından alınacaktır.
Madde 21
Genel
Direktör; Konsey’in, Yürütme Komitesi’nin ve herhangi bir alt komitenin tüm
oturumlarında hazır bulunacak ya da Genel Direktör Yardımcısı veya tayin
edilmiş bir diğer görevli tarafından temsil edilecektir. Genel Direktör veya
tayin edilen görevli, müzakerelere katılabilecek ancak oy verme hakkına sahip
olmayacaktır.
Madde 22
Genel
Direktör, her mali yılın sona ermesini takiben yapılan olağan Konsey
oturumunda, Yürütme Komitesi aracılığıyla Konsey’e, o yıl içinde
gerçekleştirilen Örgüt faaliyetlerini ayrıntılı olarak anlatan bir rapor
verecektir.
VII. Kısım : Örgütün Merkez Ofisi
Madde 23
1. Örgüt’ün
merkez ofisi Cenevre’de bulunacaktır. Konsey, üçte iki çoğunluk oyuyla
bulunduğu yeri değiştirebilecektir.
2. Konsey
veya Yürütme Komitesi üyelerinin üçte ikisi, toplantıları başka bir yerde
yapmak konusunda mutabakata varmadığı sürece, Konsey ve Yürütme Komitesi
toplantıları Cenevre’de yapılacaktır.
VIII. Kısım : Örgüt’ün Finansmanı
Madde 24
Genel
Direktör;idari ve operasyonel gereklerini, kullanılacak Örgüt kaynaklarını,
öngörülen ek gereksinimlerle ilgili tahminleri ve de Örgüt’ün yıllık veya özel
muhasebe beyanlarını kapsayan yıllık bütçeyi, Yürütme Komitesi yoluyla,
Konsey’e sunacaktır.
Madde 25
1. Örgüt’ün
ihtiyaçları aşağıdaki belirtildiği şekilde finanse edilecektir :
(a)
Bütçenin İdarî kısmı, Üye Devletlerden alınan nakdi katkılardan sağlanacak, bu
bedeller ilgili oldukları mali yılın başında tahakkuk edecek ve gecikmeden
ödenecektir;
(b)
Bütçenin Operasyonel kısmı, Üye Devletler, diğer Devletler, uluslararası
kuruluşlar, hükümet kuruluşları, sivil toplum kuruluşları, diğer tüzel
varlıklar veya bireylerden alınan nakit, aynî veya hizmet katkılarıyla
sağlanacak ve ilgili oldukları mali yılın sona ermesinden önce, mümkün olduğu
kadar erkenden, tam olarak ödenecektir.
2. Konsey
ve ilgili Üye Devlet’in üzerinde mutabakata varacağı bir oranda, Üye Devlet,
Örgüt Bütçesinin İdarî kısmına katkıda bulunacaktır.
3. Örgüt’ün
operasyonel harcamaları ile ilgili olarak yapılacak katkılar, gönüllü olarak
yapılacak; Örgüt’ün operasyonel Bütçesine bu katkıları yapanlar, Örgüt’ün amaç
ve görevleri dahilinde bu katkıları kullanma şartlarını belirleyebilecektir.
4. (a)
Merkez Ofis ile ilgili tüm idari harcamalar ile Madde 1’in 1 (c) ve (d)
paragraflarında belirtilen görevler ile ilgili oluşanların dışında kalan diğer
tüm idari harcamalar Bütçe’nin İdarî kısmına dahil edilecektir;
(b) Tüm
operasyonel harcamaları ve Madde 1’in 1 (c) ve (d) paragraflarında belirtilen
görevler ile ilgili idari harcamalar Bütçe’nin Operasyonel kısmına dahil
edilecektir.
5. Konsey,
yönetiminin verimli ve ekonomik bir şekilde yapılmasını sağlayacaktır.
Madde 26
Mali
düzenlemeler, Konsey tarafından belirlenecektir.
IX. Kısım : Örgüt’ün Yasal Statüsü
Madde 27
Örgüt, tam tüzel kişiliğe sahip olacaktır.
Örgüt, görevlerini yerine getirmesi ve amaçlarına ulaşabilmesi açısından
gerektiği şekilde bu hukuksal statüden yararlanabilecek, özellikle de Devletin
yasaları dahilinde :
(a) anlaşma yapabilecek;
(b) gayri menkul ile mülk alabilecek ve
verebilecek;
(c) özel ve kamu fonlarını alabilecek ve
dağıtabilecek; ve
(d) yasal işlem yürütebilecektir.
Madde 28
1. Görevlerinin yerine getirilmesi ve
amaçlarına ulaşılabilmesi açısından Örgüt, gereken şekilde bu imtiyaz ve
dokunulmazlıklardan yararlanabilecektir.
2. Üye Devlet Temsilcileri, Genel
Direktör, Genel Direktör Yardımcısı ve İdare personeli aynı şekilde, Örgüt ile
ilgili görevlerini bağımsızca yerine getirebilmeleri için bu imtiyaz ve
dokunulmazlıklardan yararlanabileceklerdir.
3. Bu imtiyaz ve dokunulmazlıklar,
Organizasyon ve ilgili Devletler arasındaki anlaşmalarla veya bu Devletler
tarafından alınacak diğer önemler yolu ile tanımlanacaktır.
X. Kısım : Muhtelif Hükümler
Madde 29
1. Bu Kuruluş Anlaşması hükümleri ile
Konsey veya Yürütme Komitesi tarafından belirlenecek kurallarda tersine bir
hüküm açıkça belirtilmediği sürece Konsey'in, Yürütme Komitesi'nin ve tüm alt
komitelerinin vereceği tüm kararlar salt çoğunluk oyu ile alınacaktır.
2. Bu Kuruluş Anlaşması hükümleri ile
Konsey veya Yürütme Komitesi tarafından belirlenecek kurallarda belirtilen
çoğunluk mevcut ve oy hakkı bulunan üyeler anlamında kullanılmaktadır.
3. Konsey, Yürütme Komitesi veya ilgili
alt komitenin üyelerinin çoğunluğu oturumda bulunmadığı sürece oylama geçerli
olmayacaktır.
Madde 30
1. Bu Kuruluş Anlaşması'na yapılacak
değişiklik önerilerinin metinleri, Genel Direktör tarafından Üye Devletler
Hükümetlerine, Konsey'de görüşülmelerinden en az üç ay önceden
ulaştırılacaktır.
2. Kuruluş Anlaşması'nda yapılacak
değişiklikler, Konsey üyelerinin üçte ikisi tarafından benimsendiğinde ve Üye
Devletlerin üçte ikisi tarafından kendi anayasal süreçlerine uygun olarak kabul
gördüğünde yürürlüğe girecektir; ancak Üyelere yeni yükümlülükler getiren
değişiklikler söz konusu olduğunda, bu değişikliklerin belli bir üye için
geçerli olması için, o Üye'nin bunları kabul etmesi gerekmektedir.
Madde 31
İlgili Üye Devletler, makul bir zaman
zarfında diğer bir anlaşmazlık giderme yöntemi konusunda anlaşmaya varmadığı
sürece, bu Kuruluş Anlaşması'nın yorumlanması veya uygulanması konusunda
çıkabilecek ve müzakere yoluyla veya Konsey'in üçte iki çoğunluk oyuyla
giderilemeyecek herhangi bir anlaşmazlık, Divanın Tüzüğüne uygun olarak,
Uluslararası Adalet Divan'ına havale edilecektir.
Madde 32
Konsey üyelerinin üçte ikisinin onayı ile
Örgüt, herhangi bir diğer uluslararası kuruluş veya ajanstan kendi amaçlarıyla
uyum gösteren amaç ve faaliyetleri devralabilir. Bu faaliyetler, kaynaklar ve
yükümlülükler uluslararası anlaşmalar yoluyla veya söz konusu kuruluşların
yetkili mercileri ile varılan mutabakat anlaşmaları sonucunda belirlenecektir.
Madde 33
Konsey,
üyelerinin dörtte üç çoğunluk oyuyla Örgüt'ü dağıtmaya karar verebilir.
Madde 34*
Kendi
anayasal süreçlerine uygun olarak bu Kuruluş Anlaşması'nı kabul eden Avrupa
Hükümetlerarası Göç Komitesi (Intergovernmental Committee for European
Migration) üyesi Hükümetler açısından, Komite'nin ilk toplandığı gün,
a) Komite
Üyelerinin en azından üçte ikisi,
b)
Katkıları Bütçenin İdari kısmının en az yüzde 75'ini oluşturan sayıdaki Üyenin
bu Kuruluş Anlaşması'nı kabul ettiklerini Direktör'e bildirmesinden sonra
bu Kuruluş
Anlaşması, yürürlüğe girecektir.
Madde 35*
Bu Kuruluş
Anlaşması'nın yürürlüğe girdiği tarihe kadar Direktör'e, bu Kuruluş Anlaşması'nı
kabul ettiklerini bildirmeyen Avrupa Hükümetlerarası Göç Komitesi üyesi
Hükümetler, Madde 25'in 2. Paragrafı uyarınca Komite'nin idari giderlerine
katkıda bulunmak koşuluyla, o tarihten itibaren bir yıl süreyle Komite Üyesi
olarak kalabilecek ve bu süre zarfında Kuruluş Anlaşması'nı kabul etme hakkını
saklı tutacaklardır.
Madde 36
Bu Kuruluş
Anlaşması metninin, İngilizce, Fransızca ve İspanyolca dillerindeki
uyarlamaları da eşit derecede asıl belge olarak kabul görecektir.
* Madde 34 ve Madde 35, Anayasa'nın yürürlüğe girdiği 30
Kasım 1954 tarihinde uygulandı.