Yayın - CUMHURİYET SENATOSU 05.05.1976 28. Cilt 15. Oturum

C İ L T : 28 TOPLANTI: 15  CUMHURİYET SENATOSU  TUTANAK DERGİSİ  63 ncü Birleşim  5.5. 1976 Çarşamba  İÇİNDEKİLER  I. — Geçen tutanak özeti  II. — Yoklama  Başkanlık Divanının Genenl Kurula  Sayfa  104  . 105  m.  sunuşları 105  1. — Toplumu etkileyen bunalımın kökenleri  ve nedenlerini hazırlayanlar ile olayların deva­ mının önlenmesi hakkında kurulan Araştırma  Komisyonu Başkanlığının, komisyonlarının gö­ rev bölümüne dair tezkeresi. (3/7_»9) 105:106  2. — İçel - Alata Teknik Bahçıvanlık ve Zi­ raat Okulu hakkında kurulan Araştırma Ko­ misyonu Başkanlığının, komisyonlarının çalış­ ma süresinin iki ay uzatılmasına dair tezkeresi.  (3/80ÖJ) , 106  IV. — Görüşülen işler 106  1. — 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun  13 ncü maddesinin 1 nci fıkrasının değiştiril­ mesine dair kanun teklifinin Millet Meclisince  kabul olunan metni ve Cumhuriyet Senatosu  Bütçe ve Plan Komisyonu raporu. (M. Meclisi:  2/295; C. Senatosu : 2/95) (S. Sayısı : 564) 106:114,  132:133,134:135  Sayfa  2. — 17.3 .1969 gün ve 1135 sayılı Türk  vatandaşlarına ait olup Yugoslav Federatif Halk  Cumhuriyetince millîleştirilmiş bulunan mal, hak  ve menfaatlerin tasfiyesi hakkında Kanunun  bazı maddelerinin değiştirilmesi ve iki geçici  madde eklenmesine ilişkin kanun tasarısının  Millet Meclisince kabul olunan metni ve Cum­ huriyet Senatosu Dışişleri, Turizm ve Tanıtma  ve Bütçe ve Plan komisyonları. (M. Meclisi:  1/237; C. Senatosu: 1/412) (S. Sayısı : 572) 114:122  3. — İstanbul Kapalı Çarşısının onarımı ve  imarı hakkında kanun tasarısının Millet Meclisin­ ce kabul olunan metni ve Cumhuriyet Senatosu  Bayındırlık, Ulaştırma ve îmar - İskân ve Büt­ çe ve Plan komisyonları raporları. (M. Meclisi:  1/167; C. Senatosu: 1/416) (S. Sayısı: 569) 122  4. — Gecekondu Kanununda bazı değişiklik­ ler yapılması hakkında kanun teklifinin Millet  Meclisince kabul olunan metni ve Cumhuriyet  Senatosu İçişleri, Bayındırlık, Ulaştırma ve  İmar - İskân ve Bütçe ve Plan komisyonları ra­ porları. (M. Meclisi; 2/388; C. Senatosu : 2/103)  (S. Sayısı: 567) 122:131  » > • • - < « » • •*>

C İ L T : 28 TOPLANTI: 15  CUMHURİYET SENATOSU  TUTANAK DERGİSİ  63 ncü Birleşim  5.5. 1976 Çarşamba  İÇİNDEKİLER  I. — Geçen tutanak özeti  II. — Yoklama  Başkanlık Divanının Genenl Kurula  Sayfa  104  . 105  m.  sunuşları 105  1. — Toplumu etkileyen bunalımın kökenleri  ve nedenlerini hazırlayanlar ile olayların deva­ mının önlenmesi hakkında kurulan Araştırma  Komisyonu Başkanlığının, komisyonlarının gö­ rev bölümüne dair tezkeresi. (3/7_»9) 105:106  2. — İçel - Alata Teknik Bahçıvanlık ve Zi­ raat Okulu hakkında kurulan Araştırma Ko­ misyonu Başkanlığının, komisyonlarının çalış­ ma süresinin iki ay uzatılmasına dair tezkeresi.  (3/80ÖJ) , 106  IV. — Görüşülen işler 106  1. — 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun  13 ncü maddesinin 1 nci fıkrasının değiştiril­ mesine dair kanun teklifinin Millet Meclisince  kabul olunan metni ve Cumhuriyet Senatosu  Bütçe ve Plan Komisyonu raporu. (M. Meclisi:  2/295; C. Senatosu : 2/95) (S. Sayısı : 564) 106:114,  132:133,134:135  Sayfa  2. — 17.3 .1969 gün ve 1135 sayılı Türk  vatandaşlarına ait olup Yugoslav Federatif Halk  Cumhuriyetince millîleştirilmiş bulunan mal, hak  ve menfaatlerin tasfiyesi hakkında Kanunun  bazı maddelerinin değiştirilmesi ve iki geçici  madde eklenmesine ilişkin kanun tasarısının  Millet Meclisince kabul olunan metni ve Cum­ huriyet Senatosu Dışişleri, Turizm ve Tanıtma  ve Bütçe ve Plan komisyonları. (M. Meclisi:  1/237; C. Senatosu: 1/412) (S. Sayısı : 572) 114:122  3. — İstanbul Kapalı Çarşısının onarımı ve  imarı hakkında kanun tasarısının Millet Meclisin­ ce kabul olunan metni ve Cumhuriyet Senatosu  Bayındırlık, Ulaştırma ve îmar - İskân ve Büt­ çe ve Plan komisyonları raporları. (M. Meclisi:  1/167; C. Senatosu: 1/416) (S. Sayısı: 569) 122  4. — Gecekondu Kanununda bazı değişiklik­ ler yapılması hakkında kanun teklifinin Millet  Meclisince kabul olunan metni ve Cumhuriyet  Senatosu İçişleri, Bayındırlık, Ulaştırma ve  İmar - İskân ve Bütçe ve Plan komisyonları ra­ porları. (M. Meclisi; 2/388; C. Senatosu : 2/103)  (S. Sayısı: 567) 122:131  » > • • - < « » • •*>  C. Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  I. — GEÇEN TUTANAK ÖZETİ  Görev ile yurt dışına giden Ticaret Bakanı Halil  Başol'un dönüşüne kadar; Ticaret Bakanlığına, Dev­ let Bakanı Gıyasettin Karaca'nın,  Görev ile yurt dışına gidecek olan Dişileri Ba­ kanı İhsan Sabri Çağlayangil'in dönüşüne kadar; Dış­ işleri Bakanlığına, Devlet Bakanı Seyfi Öztürk'ün,  Görev ile yurt dışına giden Maliye Bakanı Yıl­ maz Ergenekon'un dönüşüne kadar; Maliye Bakan­ lığına, Ulaştırma Bakanı Nahit Menteşe'nin vekillik  etmelerinin uygun bulunduğuna dair Cumhurbaşkan­ lığı tezkereleri Genel Kurulun bilgisine sunuldu.  İçel Al ata Teknik Bahçıvanlık ve Teknik Ziraat  Okulu hakkında kurulan Araştırma Komisyonu Baş­ kanlığının; üyeleri İçel Alata'ya giderek inceleme  yapabilmeleri için yolluklarının verilmesine dair tez­ keresi kabul edildi.  Artvin Üyesi Recai Kocaman ve İstanbul Üyesi  Fikret Gündoğan'ın; Salı günlerinin Denetleme faa­ liyetlerine ilişkin Genel Kurul kararının geçerliliği­ ne halel gelmemek ve emsal teşkil etmemek kaydıy- le; görüşme süresi dolmakta olan 193 sayılı Gelir  Vergisi Kanununun 13 ncü maddesinin 1 nci fıkra­ nın değiştirilmesine dair kanun teklifinin görüşülme­ sine dair önergesi onaylandı, kanun teklifinin tümü  üzerindeki görüşmeler tamamlanarak, maddeleri bir  süre görüşüldü.  5 Mayıs 1976 Çarşamba günü saat 15,CCı'te topla­ nılmak üzere, Birleşime saat 19,25'te son verildi.  Başkan  Başkanvekili  Mac it Zeren  Divan Üyesi  Diyarbakır  Sebahattin Savcı  Divan Üyesi  Kastamonu  Mehmet Çamlıca  SORULAR  Yazılı sorular  1. — Cumhuriyet Senatosu Cumhurbaşkanınca  Seçilen Üye Selâhaddin Babüroğlu'nun, kara, deniz  ve hava hava harp okullarındaki öğretim görevlilerine  dair yazılı soru önergesi, Millî Savunma Bakanlığına  gönderilmiştir. (7 562)  2. — Cumhuriyet Senatosu Eskişehir Üyesi Hik­ met Savaş'ın, 1975 yılında Toprak Mahsulleri Ofisi­ nin ne kadar hububat aldığına dair yazılı soru öner­ gesi. Ticaret Bakanlığına gönderilmiştir. (7/563)  3. — Cumhuriyet Senatosu Cumhurbaşkanınca  Seçilen Üye Bahriye Üçok'un, Basın - Yayın Genel  Müdürlüğü tarafından yayınlanan Fransızca bir ki­ taba dair yazılı soru önergesi, Başbakanlığa gönderil­ miştir. (7/564)  4. — Cumhuriyet Senatosu Ankara Üyesi İbrahim  Öztürk'ün, Washington Basın Müşavirliğindeki bir  memura dair yazılı soru önergesi, Turizm ve Tanıt­ ma Bakanlığına gönderilmiştir. (7/565)  5. — Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi Kadri  Kaplan'm, Deniz Kontrol örgütüne dair yazılı soru  önergesi, Gıda - Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına  gönderilmiştir. (7/566)  — 104 —

C. Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  I. — GEÇEN TUTANAK ÖZETİ  Görev ile yurt dışına giden Ticaret Bakanı Halil  Başol'un dönüşüne kadar; Ticaret Bakanlığına, Dev­ let Bakanı Gıyasettin Karaca'nın,  Görev ile yurt dışına gidecek olan Dişileri Ba­ kanı İhsan Sabri Çağlayangil'in dönüşüne kadar; Dış­ işleri Bakanlığına, Devlet Bakanı Seyfi Öztürk'ün,  Görev ile yurt dışına giden Maliye Bakanı Yıl­ maz Ergenekon'un dönüşüne kadar; Maliye Bakan­ lığına, Ulaştırma Bakanı Nahit Menteşe'nin vekillik  etmelerinin uygun bulunduğuna dair Cumhurbaşkan­ lığı tezkereleri Genel Kurulun bilgisine sunuldu.  İçel Al ata Teknik Bahçıvanlık ve Teknik Ziraat  Okulu hakkında kurulan Araştırma Komisyonu Baş­ kanlığının; üyeleri İçel Alata'ya giderek inceleme  yapabilmeleri için yolluklarının verilmesine dair tez­ keresi kabul edildi.  Artvin Üyesi Recai Kocaman ve İstanbul Üyesi  Fikret Gündoğan'ın; Salı günlerinin Denetleme faa­ liyetlerine ilişkin Genel Kurul kararının geçerliliği­ ne halel gelmemek ve emsal teşkil etmemek kaydıy- le; görüşme süresi dolmakta olan 193 sayılı Gelir  Vergisi Kanununun 13 ncü maddesinin 1 nci fıkra­ nın değiştirilmesine dair kanun teklifinin görüşülme­ sine dair önergesi onaylandı, kanun teklifinin tümü  üzerindeki görüşmeler tamamlanarak, maddeleri bir  süre görüşüldü.  5 Mayıs 1976 Çarşamba günü saat 15,CCı'te topla­ nılmak üzere, Birleşime saat 19,25'te son verildi.  Başkan  Başkanvekili  Mac it Zeren  Divan Üyesi  Diyarbakır  Sebahattin Savcı  Divan Üyesi  Kastamonu  Mehmet Çamlıca  SORULAR  Yazılı sorular  1. — Cumhuriyet Senatosu Cumhurbaşkanınca  Seçilen Üye Selâhaddin Babüroğlu'nun, kara, deniz  ve hava hava harp okullarındaki öğretim görevlilerine  dair yazılı soru önergesi, Millî Savunma Bakanlığına  gönderilmiştir. (7 562)  2. — Cumhuriyet Senatosu Eskişehir Üyesi Hik­ met Savaş'ın, 1975 yılında Toprak Mahsulleri Ofisi­ nin ne kadar hububat aldığına dair yazılı soru öner­ gesi. Ticaret Bakanlığına gönderilmiştir. (7/563)  3. — Cumhuriyet Senatosu Cumhurbaşkanınca  Seçilen Üye Bahriye Üçok'un, Basın - Yayın Genel  Müdürlüğü tarafından yayınlanan Fransızca bir ki­ taba dair yazılı soru önergesi, Başbakanlığa gönderil­ miştir. (7/564)  4. — Cumhuriyet Senatosu Ankara Üyesi İbrahim  Öztürk'ün, Washington Basın Müşavirliğindeki bir  memura dair yazılı soru önergesi, Turizm ve Tanıt­ ma Bakanlığına gönderilmiştir. (7/565)  5. — Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi Kadri  Kaplan'm, Deniz Kontrol örgütüne dair yazılı soru  önergesi, Gıda - Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına  gönderilmiştir. (7/566)  — 104 —  C. Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  BİRİNCİ OTURUM  Açılma saati : 15.00  BAŞKAN : Başkanvekiti Macit Zeren  KÂTİPLER : Sebahatîin Savcı (Diyarbakır), Mehmet Çanîîica (Kastamonu)  • . . ••  II. — YOKLAMA  (Yoklama yapıldı)  BAŞKAN — 63 ncü Birleşimi açıyorum.  BAŞKAN — 63 ncü Birleşim için yoklama yapı- yorüm.  BAŞKAN — Gündem dışı iki söz talebi var: Bi- j  risi, Sayın Atalay, diğeri Sayın Feyyr.t tarafından ile­ tilmiştir.  Sayın Atalay önergelerinde:  «Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına  5 . 5 . 1976 günkü Birleşimde Cumhuriyet Sena­ tosu yönetiminde taraf tutmak, görüşmelerin hatalı  yönde ve çekişmelere yol açacak nitelikteki davranış­ ların, üyelerin yazılı açık talepleri olan önergelerin iş­ leme konulmaması hatta hiçbir şekilde söz konusu bile  edilmemesi, yasama organının yetkilerini kullanma gö­ revlerini yerine getirmede ciddî sorunlar ve sakıncalar  yaratmaktadır.  Bu konuda, İçtüzüğün 54 ncü maddesi uyarınca  gündem dışı söz verilmesini saygılarımla rica ederim.»  demektedirler.  SIRRI ATALAY (Kars) — Sayın Başkan;  Bugün önemli bir yasa teklifi görüşülecektir. Bu­ nun görüşülmesini sağlayabilmek için gündem dışı ko­ nuşmamı erteliyorum. Bu görüşümü bir başka zaman­ da daha ayrıntılı olarak ifade etme imkânını bulaca­ ğım.  Teşekkür ederim.  BAŞKAN — Şu anda, teklifinizi geri almış oldu­ ğunuzdan işlem yapmıyorum.  Sayın Feyyat Beyefendi zatıâlinizden bir istirha­ mım var benim de: Sayın Atalay...  MEHMET FEYYAT (İstanbul) — Ben de yarın  için istirham edebilir miyim efendim?  BAŞKAN — Efendim, yarın için işleme tabi tuta­ lım.  ENEL KURULA SUNUŞLARI  1. —• Toplumu etkileyen bunalımın kökenleri ve  nedenlerini hazırlayanlar ile olayların devamının ön­ lenmesi hakkında kurulan Araştırma Komisyonu Baş­ kanlığının, komisyonlarının görev bölümüne dair tez­ keresi. (3/799).  BAŞKAN — Sunuşlarımız var, sırayla arz ediyo­ ruz efendim.  Yüksek Başkanlığa  Cumhuriyet Senatosu Genel Kurulunun 15.4.1976  tarihli 56 ncı Birleşiminde, «Toplumu etkileyen buna­ lımın kökenleri ve nedenlerini hazırlayanlar ile olayla­ rın devamının önlenmesi» hakkında kurulması kabul  edilen Araştırma Komisyonu, 4 Mayıs 1976 tarihinde  toplanarak Başkanlık Divanı seçimini yapmış ve neti­ cede: Başkanlığa Salih Tanyeri, Başkanvekilliğine Ali  Oğuz, Sözcülüğe Ahmet Yıldız, Kâtipliğe Erdoğan  Bakkalbaşı seçilmişlerdir.  Saygı ile arz olunur.  Salih Tanyeri  Araştırma Komisyonu Başkanı  BAŞKAN — Bilgilerinize sunulmuştur efendim.  ALÂEDDÎN YILMAZTÜRK (Bolu) — Sayın  Başkan, bir hususu arz edeceğim efendim.  İçtüzüğe göre, komisyon başkanlık divanının seçi­ minde, 2 toplantıda, başkanlık divanına seçilecek üye­ lerde 2/3 çoğunluk aranır. 2 toplantıdan sonraki ço­ ğunlukta salt çoğunluk aranır. Buradaki Başkanlık Di­ vanı seçiminde, yalnız sözcü Ahmet Yıldız (8) oyla se­ çilmiş; 2/3 çoğunluk sağlanmamıştır.  Bir içtimada birden ziyade oylamayı hesap ederek  belki Sayın Başkan bir yanılmaya sebep oldu; bu hu­ susa itiraz ediyorum.  Arz ederim efendim,  III. — BAŞKANLIK DİVANININ  — 105 —

C. Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  BİRİNCİ OTURUM  Açılma saati : 15.00  BAŞKAN : Başkanvekiti Macit Zeren  KÂTİPLER : Sebahatîin Savcı (Diyarbakır), Mehmet Çanîîica (Kastamonu)  • . . ••  II. — YOKLAMA  (Yoklama yapıldı)  BAŞKAN — 63 ncü Birleşimi açıyorum.  BAŞKAN — 63 ncü Birleşim için yoklama yapı- yorüm.  BAŞKAN — Gündem dışı iki söz talebi var: Bi- j  risi, Sayın Atalay, diğeri Sayın Feyyr.t tarafından ile­ tilmiştir.  Sayın Atalay önergelerinde:  «Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına  5 . 5 . 1976 günkü Birleşimde Cumhuriyet Sena­ tosu yönetiminde taraf tutmak, görüşmelerin hatalı  yönde ve çekişmelere yol açacak nitelikteki davranış­ ların, üyelerin yazılı açık talepleri olan önergelerin iş­ leme konulmaması hatta hiçbir şekilde söz konusu bile  edilmemesi, yasama organının yetkilerini kullanma gö­ revlerini yerine getirmede ciddî sorunlar ve sakıncalar  yaratmaktadır.  Bu konuda, İçtüzüğün 54 ncü maddesi uyarınca  gündem dışı söz verilmesini saygılarımla rica ederim.»  demektedirler.  SIRRI ATALAY (Kars) — Sayın Başkan;  Bugün önemli bir yasa teklifi görüşülecektir. Bu­ nun görüşülmesini sağlayabilmek için gündem dışı ko­ nuşmamı erteliyorum. Bu görüşümü bir başka zaman­ da daha ayrıntılı olarak ifade etme imkânını bulaca­ ğım.  Teşekkür ederim.  BAŞKAN — Şu anda, teklifinizi geri almış oldu­ ğunuzdan işlem yapmıyorum.  Sayın Feyyat Beyefendi zatıâlinizden bir istirha­ mım var benim de: Sayın Atalay...  MEHMET FEYYAT (İstanbul) — Ben de yarın  için istirham edebilir miyim efendim?  BAŞKAN — Efendim, yarın için işleme tabi tuta­ lım.  ENEL KURULA SUNUŞLARI  1. —• Toplumu etkileyen bunalımın kökenleri ve  nedenlerini hazırlayanlar ile olayların devamının ön­ lenmesi hakkında kurulan Araştırma Komisyonu Baş­ kanlığının, komisyonlarının görev bölümüne dair tez­ keresi. (3/799).  BAŞKAN — Sunuşlarımız var, sırayla arz ediyo­ ruz efendim.  Yüksek Başkanlığa  Cumhuriyet Senatosu Genel Kurulunun 15.4.1976  tarihli 56 ncı Birleşiminde, «Toplumu etkileyen buna­ lımın kökenleri ve nedenlerini hazırlayanlar ile olayla­ rın devamının önlenmesi» hakkında kurulması kabul  edilen Araştırma Komisyonu, 4 Mayıs 1976 tarihinde  toplanarak Başkanlık Divanı seçimini yapmış ve neti­ cede: Başkanlığa Salih Tanyeri, Başkanvekilliğine Ali  Oğuz, Sözcülüğe Ahmet Yıldız, Kâtipliğe Erdoğan  Bakkalbaşı seçilmişlerdir.  Saygı ile arz olunur.  Salih Tanyeri  Araştırma Komisyonu Başkanı  BAŞKAN — Bilgilerinize sunulmuştur efendim.  ALÂEDDÎN YILMAZTÜRK (Bolu) — Sayın  Başkan, bir hususu arz edeceğim efendim.  İçtüzüğe göre, komisyon başkanlık divanının seçi­ minde, 2 toplantıda, başkanlık divanına seçilecek üye­ lerde 2/3 çoğunluk aranır. 2 toplantıdan sonraki ço­ ğunlukta salt çoğunluk aranır. Buradaki Başkanlık Di­ vanı seçiminde, yalnız sözcü Ahmet Yıldız (8) oyla se­ çilmiş; 2/3 çoğunluk sağlanmamıştır.  Bir içtimada birden ziyade oylamayı hesap ederek  belki Sayın Başkan bir yanılmaya sebep oldu; bu hu­ susa itiraz ediyorum.  Arz ederim efendim,  III. — BAŞKANLIK DİVANININ  — 105 —  C, Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  BAŞKAN — Efendim, istirhamım, bu itirazınızı  Başkanlığa yapınız; gereği Divanda görüşülür.  2. — İçel - Alata Teknik Bahçıvanlık ve Ziraat  Okulu hakkında kurulan Araştırma Komisyonu Baş­ kanlığının, komisyonlarının çalışma süresinin iki ay  uzatılmasına dair tezkeresi. (3/800)  BAŞKAN — Bir başka sunuşumuz var, takdim  ediyoruz efendim.  Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına  İçel Alata Teknik Bahçıvanlık ve Ziraat Okulu  hakkında kurulan Araştırma Komisyonumuz, konuyu  mahallinde inceleme}7! karar altına almış bulunmakta­ dır.  Bu sebeple, İçtüzüğümüzün 136 ncı maddesi gere­ ğince Komisyonumuzun çalışma süresinin, 10.5.1976  gününden geçerli olmak üzere 2 ay daha uzatılmasını  saygılarımla arz ederim.  Sabahattin Özbek  Araştırma Komisyonu Başkanı  BAŞKAN — Teklifi, üzerinde söz isteyen olmadı­ ğına göre oylarınıza sunuyorum. Kabul edenler... Ka­ bul etmeyenler... Kabul edilmiştir.  Sayın Atalay ve Sayın Müezzinoğlu tarafından ve­ rilmiş bir araştırma komisyonu kurulmasını isteyen  önerge vardır.  SIRRI ATALAY (Kars) — Sayın Başkan;  Yarın okunmasını veya isterseniz Genel Kurulun  bilgisine arz etmek ve sonucunu okumak üzere (zaman  almamak için) takdirinize bırakıyorum.  ZİYA MÜEZZİNOĞLU (Kayseri) — Sayın Baş­ kan, ben de arkadaşın görüşüne katılıyorum.  BAŞKAN — Yarın almış itibar edeceğiz. Veril­ diği tarihten itibaren ilk birleşimde okunduğuna ve  bunu re'sen yapmaya yetkimiz de olmadığına göre,  bu 'beyanınıza dayanarak; bugün almış, yarın ver­ miş oluyorsunuz, yarın vermiş olacaksınız.  IV. — GÖRÜŞÜLEN İŞLER  1. — 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 13 ncü  maddesinin 1 nci fıkrasının değiştirilmesine dair ka­ nun teklifinin Millet Meclisince kabul olunan met­ ni ve Cumhuriyet Senatosu Bütçe ve Plan Komisyo­ nu raporu. (M. Meclisi : 2/295; C. Senatosu : 2/95)  (S. Sayısı ; 564) (1)  BAŞKAN — 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun  13 ncü maddesinin 1 nci fıkrasının değiştirilmesine  dair kanun teklifi üzerindeki görüşmeye devamen  başlıyoruz.  Bilindiği üzere, dün komisyon 1 nci madde ile il­ gili önergeyi geriye almıştı, yeni bir metin hazırla­ mışlar arz ediyorum.  Yüksek Başkanlığına  Cumhuriyet Senatosunun 4 Mayıs 1976 tarihli  62 nci Birleşimindeki görüşmeleri sırasında Komis­ yonumuza geri alman, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanu­ nunun 13 ncü maddesinin 1 nci fıkrasının değiştiril­ mesine dair kanun teklifi hakkındaki Bütçe ve Plan  Komisyonunun 24 Mart 1976 tarihli ve Esas 2/95;  Karar 14 sayılı raporu ve bu rapora esas metin, Ko­ misyonumuzun 5 Mayıs 1976 tarihli Birleşiminde,  Genel Kurulda, çerçeve 1 nci madde metnindeki 13  ncü maddenin değiştirilmesi yolunda verilen önerge­ lerin değerlendirilmesi amacı ile görüşmelere konu  kılınmıştır.  Komisyonumuz, madde kapsamındaki gelirlerin  bir takvim yılı içinde elde edilen tutarlarının tama­ mının çiftçi ve balıkçılarda kalmadığı, kanunların  sadece konuldukları tarih itibarı ile değil, uygulamada  kalacakları geniş zaman perspektifi yönünden değer­ lendirilmeye tabi tutulmalarının gerektiği ve değini­ len zaman görüşü neden! ile de zaman içinde eko­ nomik ve malî konjoktürde ortaya çıkabilecek dal­ galanmaların ve özellikle yükselme durumlarının gö­ zetilmesinin icap ettiği görüşlerinin ağırlık kazan­ ması ve nihayet Cumhuriyet Senatosu Genel Kuru­ lunda ve Komisyonumuz Genel Kurulunda ortaya  çıkan önerilerin bir metinde birleştirılebilmesi amacı  ile çerçeve 1 nci maddenin içindeki 13 ncü madde  metninde yer alan «muafiyet hadlerinin» «çiftçiler  için 75 000 ve balıkçılar için de 100 000 lira, olarak  tespitini uygun görmüş ve maddeyi bu yolda yeniden  tanzim etmiştir.  Keyfiyet, Cumhuriyet Senatosu Genel Kurulunun  tasviplerine arz olunmak üzere Yüksek Başkanlığa  saygı ile sunulur.  Başkan  Ankara Başkan V.  Yiğit Köker Cumhurbaşaknınca S. Ü.  (Toplantıda bulunamadı) Selâhattin Babüroğlu  Sözcü Kâtip  Zonguldak Balıkesir  Ahmet Demir Yüce Raif Eriş  106 —

C, Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  BAŞKAN — Efendim, istirhamım, bu itirazınızı  Başkanlığa yapınız; gereği Divanda görüşülür.  2. — İçel - Alata Teknik Bahçıvanlık ve Ziraat  Okulu hakkında kurulan Araştırma Komisyonu Baş­ kanlığının, komisyonlarının çalışma süresinin iki ay  uzatılmasına dair tezkeresi. (3/800)  BAŞKAN — Bir başka sunuşumuz var, takdim  ediyoruz efendim.  Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına  İçel Alata Teknik Bahçıvanlık ve Ziraat Okulu  hakkında kurulan Araştırma Komisyonumuz, konuyu  mahallinde inceleme}7! karar altına almış bulunmakta­ dır.  Bu sebeple, İçtüzüğümüzün 136 ncı maddesi gere­ ğince Komisyonumuzun çalışma süresinin, 10.5.1976  gününden geçerli olmak üzere 2 ay daha uzatılmasını  saygılarımla arz ederim.  Sabahattin Özbek  Araştırma Komisyonu Başkanı  BAŞKAN — Teklifi, üzerinde söz isteyen olmadı­ ğına göre oylarınıza sunuyorum. Kabul edenler... Ka­ bul etmeyenler... Kabul edilmiştir.  Sayın Atalay ve Sayın Müezzinoğlu tarafından ve­ rilmiş bir araştırma komisyonu kurulmasını isteyen  önerge vardır.  SIRRI ATALAY (Kars) — Sayın Başkan;  Yarın okunmasını veya isterseniz Genel Kurulun  bilgisine arz etmek ve sonucunu okumak üzere (zaman  almamak için) takdirinize bırakıyorum.  ZİYA MÜEZZİNOĞLU (Kayseri) — Sayın Baş­ kan, ben de arkadaşın görüşüne katılıyorum.  BAŞKAN — Yarın almış itibar edeceğiz. Veril­ diği tarihten itibaren ilk birleşimde okunduğuna ve  bunu re'sen yapmaya yetkimiz de olmadığına göre,  bu 'beyanınıza dayanarak; bugün almış, yarın ver­ miş oluyorsunuz, yarın vermiş olacaksınız.  IV. — GÖRÜŞÜLEN İŞLER  1. — 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 13 ncü  maddesinin 1 nci fıkrasının değiştirilmesine dair ka­ nun teklifinin Millet Meclisince kabul olunan met­ ni ve Cumhuriyet Senatosu Bütçe ve Plan Komisyo­ nu raporu. (M. Meclisi : 2/295; C. Senatosu : 2/95)  (S. Sayısı ; 564) (1)  BAŞKAN — 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun  13 ncü maddesinin 1 nci fıkrasının değiştirilmesine  dair kanun teklifi üzerindeki görüşmeye devamen  başlıyoruz.  Bilindiği üzere, dün komisyon 1 nci madde ile il­ gili önergeyi geriye almıştı, yeni bir metin hazırla­ mışlar arz ediyorum.  Yüksek Başkanlığına  Cumhuriyet Senatosunun 4 Mayıs 1976 tarihli  62 nci Birleşimindeki görüşmeleri sırasında Komis­ yonumuza geri alman, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanu­ nunun 13 ncü maddesinin 1 nci fıkrasının değiştiril­ mesine dair kanun teklifi hakkındaki Bütçe ve Plan  Komisyonunun 24 Mart 1976 tarihli ve Esas 2/95;  Karar 14 sayılı raporu ve bu rapora esas metin, Ko­ misyonumuzun 5 Mayıs 1976 tarihli Birleşiminde,  Genel Kurulda, çerçeve 1 nci madde metnindeki 13  ncü maddenin değiştirilmesi yolunda verilen önerge­ lerin değerlendirilmesi amacı ile görüşmelere konu  kılınmıştır.  Komisyonumuz, madde kapsamındaki gelirlerin  bir takvim yılı içinde elde edilen tutarlarının tama­ mının çiftçi ve balıkçılarda kalmadığı, kanunların  sadece konuldukları tarih itibarı ile değil, uygulamada  kalacakları geniş zaman perspektifi yönünden değer­ lendirilmeye tabi tutulmalarının gerektiği ve değini­ len zaman görüşü neden! ile de zaman içinde eko­ nomik ve malî konjoktürde ortaya çıkabilecek dal­ galanmaların ve özellikle yükselme durumlarının gö­ zetilmesinin icap ettiği görüşlerinin ağırlık kazan­ ması ve nihayet Cumhuriyet Senatosu Genel Kuru­ lunda ve Komisyonumuz Genel Kurulunda ortaya  çıkan önerilerin bir metinde birleştirılebilmesi amacı  ile çerçeve 1 nci maddenin içindeki 13 ncü madde  metninde yer alan «muafiyet hadlerinin» «çiftçiler  için 75 000 ve balıkçılar için de 100 000 lira, olarak  tespitini uygun görmüş ve maddeyi bu yolda yeniden  tanzim etmiştir.  Keyfiyet, Cumhuriyet Senatosu Genel Kurulunun  tasviplerine arz olunmak üzere Yüksek Başkanlığa  saygı ile sunulur.  Başkan  Ankara Başkan V.  Yiğit Köker Cumhurbaşaknınca S. Ü.  (Toplantıda bulunamadı) Selâhattin Babüroğlu  Sözcü Kâtip  Zonguldak Balıkesir  Ahmet Demir Yüce Raif Eriş  106 —  C. Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : İ  Aydın  (Muhalifim)  Halil Goral  Cumhurbaşkanınca S. Ü.  Fethi Çelikbaş  Cumhurbaşkanınca S. Ü.  (Muhalifim)  Zeyyat Baykara  Erzincan  Niyazi Unsal  (Toplantıda bulunamadı) (Toplantıda bulunamadı)  Gaziantep Gümüşhane  İ. Tevfık Kutlar Ö. Naci Bozkurt  Kahramanmaraş Kars  Adnan Karaküçük Y. Ziya Ayrım  (Toplantıda bulunamadı)  Kütahya Ta!biî Üye  Ahmet özmumcu (Muhalifim)  Hayklar Tunçkanat  Trabzon  (Söz hakkım saklıdır)  Hasan Güven  Bütçe ve Plan Komisyonunun Kabul Ettiği Metlin  193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 13 ncü mad­ desinin î nci fıkrasının değiştirilmesine dair kanun  teklifi.  Madde 1. — 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun  484 sayılı Kanunla değişik ve «satış tutarı ölçüsü»  başlığını taşıyan 13 ncü maddesinin 1 nci fıkrası aşa­ ğıdaki şekilde değiştirilmiştir.  Satış tutarı ölçüsü :  Madde 13. — Küçük çiftçi muaflığından fayda­ lanabilmek için ziraî mahsullerin bir takvim yılı için­ deki satış bedelleri tutarının 75 000 lirayı geçmemesi  şarttır. Bu had, balikçüar için 100 000 liradır.  Madde 2. — 24 Mart 1976 tarihli ve Esas 2/95;  Karar 14 sayılı raporumuza esas metin.  Madde 3 . - 2 4 Mart 1976 tarihli ve Esas 2/95;  Karar 14 saydı raporumuza esas metin.  BAŞKAN — Yeni metin üzerinde söz isteyen sa­ yın üye?,.  REFET RENDECİ (Samsun) - Yeni metin üze­ rinde söz istiyorum Sayın Başkan.  BAŞKAN — Buyurun Sayın Rendeci.  REFET RENDECİ (Samsun) — Sayın Başkan,  muhterem arkadaşlar;  Dünkü Birleşimde, 60 bin lira üzerinde verilen  tekliflerin ve önergelerin görüşülmesi için yapılan tek­ lifler Komisyona gitti. Bugün daha değişik şekil ile  (ne 60 bin, ne 90 bin) Komisyon 75 bin lira gibi bir  teklif ile Yüce Heyetin huzuruna geldi.  Bendeniz Komisyonda da bulundum. Şimdiye ka­ dar mevzu üzerinde konuşmak istemedim; fakat Yü­ ce Heyet huzurunda ben de görüşlerimi kısaca tescil  etmek istiyorum.  Muhterem arkadaşlar;  Değişen hayat şartları, pahalılık, taban fiyat po­ litikası, Türkiye'de ziraî gelirlerin yahut da tarım  kalkınmasının getirdiği köylü ürünlerinin değerlendi­ rilmesi mevzuu ile ilgili. Dolayısıyle Türkiye'nin ta­ rım politikasıyle ilgili, dolayısıyle Türkiye'de tarı­ mın teşviki veya ademi teşvikiyle ilgili.  Muhterem arkadaşlarım;  Bir taraftan taban fiyatlarını alabildiğine yükselt­ mek için bir gayretin içerisindeyiz: Buğday fiyatı  4-5 sene içerisinde aşağı yukarı 4-5 misline yakın  bir yükselme kaydetmiştir. Pamulk öyle, fındık öyle,  tütün öyle. Ayçiçeğinin kilosu bugün 6-7 lira. Üç se­ ne evvel ayçiçeğinin kilosu 180 kuruştu. Kaldı ki,  mevzu, 1963'den geliyor. Acaba bugün, bu değerlen­ dirmeye tabi tuttuğumuz malların 1963 yılındaki de­ ğeri ne idi? O günkü fiyatlara indiğimiz zaman, o  günkü şartlar içerisinde, 30 bin liça karşısında, bu­ günkü 90 bin liranın dahi az olduğu kanaatindeyim  şahsen. Kaldı ki, Komisyon, bu 90 bin liradan da bir  indirim yapmak suretiyle 75 bin lira olarak tespit et­ mişti.  Muhterem arkadaşlarım; fikrimi kısaca ifade et­ mek istiyorum :  Bugün buğday 240 kuruş. Bu seneki buğday fiyat­ larının ne olacağı da belli değil. Elbette 240'ın üze­ rinde olacak, bugünkü şartlar içerisinde  Pancarın tonu 500 lira, primi ile beraber 580 li­ ra. Hatta erken sökme primi verdiğimiz zaman 600  lirayı da geçiyor.  Tütünün Karadeniz Bölgesindeki başfiyatı 54 li­ ra, Ege'de 44 lira; ama 2 sene sonra acaba tütünün  Karadeniz Bölgesindeki başfiyatı 54 lira olarak, Ege'  de 44 lira olarak kalacak mı?.  Fındığın alım fiyatı 14 lira. Bir sene sonra veya  3 sene sonra yine 14 lira mı olacak?..  Bir kanun yapıyoruz; bu Kanun, 3 sene, 5 sene  yahut da zaruretlere göre 6-7 sene tatbik edilecek bir  kanun. 6 sene sonra fiyatlar nerede olacak?.. 90 bin  lira, bugünkü 30 bin liradan daha aşağ'da, daha ge-,  ride kalacak.  Şimdi üzerinde durmak istediğim nokta şu : Ka­ nunlar biraz ileriyi de görerek, ilerideki hadiseleri  de kapsayarak yapılmalıdır. Muhterem arkadaşlarım,  1 kilogram tütünün 54 lira olduğu yerde, benim ken­ di bölgemden bahsedeyim; şimdi 4 kişilik veya 5 ki­ şilik bir aile 1 000 kilo tütünü rahatlıkla yapar. Bu- — 107 —

C. Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : İ  Aydın  (Muhalifim)  Halil Goral  Cumhurbaşkanınca S. Ü.  Fethi Çelikbaş  Cumhurbaşkanınca S. Ü.  (Muhalifim)  Zeyyat Baykara  Erzincan  Niyazi Unsal  (Toplantıda bulunamadı) (Toplantıda bulunamadı)  Gaziantep Gümüşhane  İ. Tevfık Kutlar Ö. Naci Bozkurt  Kahramanmaraş Kars  Adnan Karaküçük Y. Ziya Ayrım  (Toplantıda bulunamadı)  Kütahya Ta!biî Üye  Ahmet özmumcu (Muhalifim)  Hayklar Tunçkanat  Trabzon  (Söz hakkım saklıdır)  Hasan Güven  Bütçe ve Plan Komisyonunun Kabul Ettiği Metlin  193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 13 ncü mad­ desinin î nci fıkrasının değiştirilmesine dair kanun  teklifi.  Madde 1. — 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun  484 sayılı Kanunla değişik ve «satış tutarı ölçüsü»  başlığını taşıyan 13 ncü maddesinin 1 nci fıkrası aşa­ ğıdaki şekilde değiştirilmiştir.  Satış tutarı ölçüsü :  Madde 13. — Küçük çiftçi muaflığından fayda­ lanabilmek için ziraî mahsullerin bir takvim yılı için­ deki satış bedelleri tutarının 75 000 lirayı geçmemesi  şarttır. Bu had, balikçüar için 100 000 liradır.  Madde 2. — 24 Mart 1976 tarihli ve Esas 2/95;  Karar 14 sayılı raporumuza esas metin.  Madde 3 . - 2 4 Mart 1976 tarihli ve Esas 2/95;  Karar 14 saydı raporumuza esas metin.  BAŞKAN — Yeni metin üzerinde söz isteyen sa­ yın üye?,.  REFET RENDECİ (Samsun) - Yeni metin üze­ rinde söz istiyorum Sayın Başkan.  BAŞKAN — Buyurun Sayın Rendeci.  REFET RENDECİ (Samsun) — Sayın Başkan,  muhterem arkadaşlar;  Dünkü Birleşimde, 60 bin lira üzerinde verilen  tekliflerin ve önergelerin görüşülmesi için yapılan tek­ lifler Komisyona gitti. Bugün daha değişik şekil ile  (ne 60 bin, ne 90 bin) Komisyon 75 bin lira gibi bir  teklif ile Yüce Heyetin huzuruna geldi.  Bendeniz Komisyonda da bulundum. Şimdiye ka­ dar mevzu üzerinde konuşmak istemedim; fakat Yü­ ce Heyet huzurunda ben de görüşlerimi kısaca tescil  etmek istiyorum.  Muhterem arkadaşlar;  Değişen hayat şartları, pahalılık, taban fiyat po­ litikası, Türkiye'de ziraî gelirlerin yahut da tarım  kalkınmasının getirdiği köylü ürünlerinin değerlendi­ rilmesi mevzuu ile ilgili. Dolayısıyle Türkiye'nin ta­ rım politikasıyle ilgili, dolayısıyle Türkiye'de tarı­ mın teşviki veya ademi teşvikiyle ilgili.  Muhterem arkadaşlarım;  Bir taraftan taban fiyatlarını alabildiğine yükselt­ mek için bir gayretin içerisindeyiz: Buğday fiyatı  4-5 sene içerisinde aşağı yukarı 4-5 misline yakın  bir yükselme kaydetmiştir. Pamulk öyle, fındık öyle,  tütün öyle. Ayçiçeğinin kilosu bugün 6-7 lira. Üç se­ ne evvel ayçiçeğinin kilosu 180 kuruştu. Kaldı ki,  mevzu, 1963'den geliyor. Acaba bugün, bu değerlen­ dirmeye tabi tuttuğumuz malların 1963 yılındaki de­ ğeri ne idi? O günkü fiyatlara indiğimiz zaman, o  günkü şartlar içerisinde, 30 bin liça karşısında, bu­ günkü 90 bin liranın dahi az olduğu kanaatindeyim  şahsen. Kaldı ki, Komisyon, bu 90 bin liradan da bir  indirim yapmak suretiyle 75 bin lira olarak tespit et­ mişti.  Muhterem arkadaşlarım; fikrimi kısaca ifade et­ mek istiyorum :  Bugün buğday 240 kuruş. Bu seneki buğday fiyat­ larının ne olacağı da belli değil. Elbette 240'ın üze­ rinde olacak, bugünkü şartlar içerisinde  Pancarın tonu 500 lira, primi ile beraber 580 li­ ra. Hatta erken sökme primi verdiğimiz zaman 600  lirayı da geçiyor.  Tütünün Karadeniz Bölgesindeki başfiyatı 54 li­ ra, Ege'de 44 lira; ama 2 sene sonra acaba tütünün  Karadeniz Bölgesindeki başfiyatı 54 lira olarak, Ege'  de 44 lira olarak kalacak mı?.  Fındığın alım fiyatı 14 lira. Bir sene sonra veya  3 sene sonra yine 14 lira mı olacak?..  Bir kanun yapıyoruz; bu Kanun, 3 sene, 5 sene  yahut da zaruretlere göre 6-7 sene tatbik edilecek bir  kanun. 6 sene sonra fiyatlar nerede olacak?.. 90 bin  lira, bugünkü 30 bin liradan daha aşağ'da, daha ge-,  ride kalacak.  Şimdi üzerinde durmak istediğim nokta şu : Ka­ nunlar biraz ileriyi de görerek, ilerideki hadiseleri  de kapsayarak yapılmalıdır. Muhterem arkadaşlarım,  1 kilogram tütünün 54 lira olduğu yerde, benim ken­ di bölgemden bahsedeyim; şimdi 4 kişilik veya 5 ki­ şilik bir aile 1 000 kilo tütünü rahatlıkla yapar. Bu- — 107 —  C, Senatosu B : 63  miri yanında başka şeyler de yapar. Bunların piyasa- j  ya intikali ile zaten kendiliğinden 60 bin lirayı aşı­ yoruz.  Şimdi buğdayı ele alalım. Bugün dışarıda buğda­ yın normal alım ve satımı 3 liradır. Orta Anadolu'da  sulanmayan ve gübrelenmeyen 1 dönüm yerden 100  kilo 150 kiio arasında buğday temin ediliyor; ama  bunu Çukurova'ya veya diğer yağmurlu bölgelere in­ tikal ettirdiğiniz zaman ıslah edilmiş tohumlar ve I  gübre ile buğday ektiğiniz zaman 1 dönümden 500  kilo buğday almak mümkündür. Dönümünden 1 500  lira elde edilir. 100 dönüm buğday ekmek de nor­ maldir aşağı yukarı. Orta naili bir aile, hatta orta  halli bir ailenin altında olan bir çiftçi ailesi bir de  bakacaksmızki başka gelirleri hariç, sadece buğday­ da bu koyduğumuz hadlerin çok üstüne çıkacak. j  Muhterem arkadaşlar;  Şimdi Türkiye'de korkulan ve her gün lâfı edilen  bir mevzu var. Ağalık, toprak ağası, büyük çiftçi  mevzuu. Şimdi, arkadaşlar büyük çiftçi korkusu ile  küçük çiftçiyi müşkül duruma getirme gibi bir ha­ vanın içerisindedir, Yüce Heyet. Umumî Heyetin ka­ naati bu.  Muhterem arkadaşlar, büyüklerden korkuluyorst  haklarında tedbir alınır; ama 90 bin lira artık (Tür­ kiye'de sattığı mallar itibariyle net geliri değil, bü­ tün masrafı ne hâsılat yapmışsa, sattığı mallar itiba­ riyle 90 bin lira) çok küçük bir rakam olarak kal­ maktadır. Türkiye'de 40 bin köyden % 20'si: bu 4ü  bin köyün bir miktarını atarsanız c/c 20'si mutlak  ve mutlak olarak bu 90 bin lirayı aşacak gelire sa­ hip olacak bir durumdadır.  Şimdi, niçin mevzuu buraya getiriyorum da üze­ rinde duruyorum: Aıkadaşlar, Türkiye bir tarım  memleketidir. Bir yönü ile tarımı teşvik etmek mec­ buriyetindeyiz. Tarımı teşvik ederken de çiftçiyi sı­ kıntı içerisine sokmaya hakkımız yok. Şimdi bu teu- j  birleri getirdiğimiz takdirde çiftçi değişik şekillere,  değişik yollara, tarlasını ekmeme gibi durumlara yö (  nelcbiür. Yani, tarımı teşvik yerine, ceşvik etmeme  gibi bir durum içerisine gireriz, bunu yaptığımız za­ man.  Pancar çiftçisinin durumu malum. Pancarı götü­ rür müesseselere teslim eder, geliri ve gideri tespit  edilir. Tütünün satıldığı yerler bellidir. Buradan 1 t  kilo tütünün bir yere kaçırılması bahis mevzuu edi- j  lemez, başka kişiler üzerine devri bahis mevzuu edi  lemez. 1  — 103  5 . 5 . 1976 O : 1  Keza fındık öyle. Fındık da taban fiyatına göre  alıcısı Fiskobirlik ve ona bağlı müesseseler tarafın­ dan alınan resmî kayıtlara geçen ve Maliyenin her an  kontrol edeceği bir şeklin içerisindedir. Bunun yanın­ da ayçiçeği ve pancar aynı şekilde, Bunları; derleyip  toparlamışız götürmüşüz şu fakir, küçük çiftçi dedi­ ğimiz senede 80- 100 bin lira hâsılat yapabilen çift­ çileri kazalarda defter tutma kayıtlarının içerisine;  Mal Müdürlerinin ve tasildarların baskı ve tazyiki  altına bırakacaksınız. Bu, köylü için büyük sıkıntı  olur. Noterden defterler tastik edilecek. Her gün fa­ tura alacak, fatura verecek gittiği yerlerden.  Muhterem arkadaşlar, bu suretle tarımın teşviki  ve köylünün kalkındırılması politikasına aykırı bir  politikanın içerisine gireriz.  Benim kanaatim o ki : Büyük çiftçiden korkarak,  büyük çiftçi vergi ödemiyor diye bir endişesinin içe­ ririnde küçük çiftçiyi ezmeye hiç bir suretle hakkı­ mız yoktur.  Muhterem arkadaşlar;  Kısaca şunu da ifade etmek istiyorum. Muhtelif  yerlerde konuşmalar oldu; efendim 300 bin lira ge­ liri olan, hâsılatı olan bir çiftçi ailesi karısının çocuk­ larının üzerine bunu taksim etmek suretiyle 60 bin  liranın veya 90 bin liranın altına düşer E.., muh­ terem arkadaşlarım, başka yerlerde bu hakkı tanıyo­ ruz da, çiftçiye niye tanımıyoruz?... 18 yaşına gelen  herkes çiftçiçlik yapabilir. Bir aiJede 4 5 kişi bir  anonim şirketin üyesidir. Hepsi hisse alırlar, her­ kes kendisine düşen gelire göre hisse verir Yani, şe­ hirde oturup ticaret yapan anonim şirketten yahut  ta kollektif şirketten hisse alan kimse, 18 yaşına gel­ diği zaman çalışmasını, emeğini, gelirini ayırarak  istediği gibi vergilendirmeye tabi; ama bir köyde bir  evde oturdu mu isterse 30 yaşında olsun, isterse  karısı medenî haklara sahip olsun köyde gelirini ayır­ ma, ayrı beyanname tutma hakkını bir mana.da kor­ ku ve endişe içerisinde bir nevi saklama veyahut t a  ona mani olma gibi bir havanın içerisine giriyor.  Köyde haklarına sahip 18 yaşındaki herkes, eğer  harmanda bu mallarını taksim edip götürüp sata- biliyorsa, kanunen buna engel olmaya hiç bir su­ retle hakkımız yoktur. 18 yaşma gelen köylü istedi­ ği gibi tütün yapmak, buğday ekmek ve bundan elde  ettiği hâsılatı alıp satmak hakkına sahip değil mi,  medenî haklara sahip değil mi?... O halde bu kor­ ku bu endişe yüzünden bir köylü ailesini mahkûm  etme gibi bir netice doğurur, bu getirdiğimiz ted­ birler.

C, Senatosu B : 63  miri yanında başka şeyler de yapar. Bunların piyasa- j  ya intikali ile zaten kendiliğinden 60 bin lirayı aşı­ yoruz.  Şimdi buğdayı ele alalım. Bugün dışarıda buğda­ yın normal alım ve satımı 3 liradır. Orta Anadolu'da  sulanmayan ve gübrelenmeyen 1 dönüm yerden 100  kilo 150 kiio arasında buğday temin ediliyor; ama  bunu Çukurova'ya veya diğer yağmurlu bölgelere in­ tikal ettirdiğiniz zaman ıslah edilmiş tohumlar ve I  gübre ile buğday ektiğiniz zaman 1 dönümden 500  kilo buğday almak mümkündür. Dönümünden 1 500  lira elde edilir. 100 dönüm buğday ekmek de nor­ maldir aşağı yukarı. Orta naili bir aile, hatta orta  halli bir ailenin altında olan bir çiftçi ailesi bir de  bakacaksmızki başka gelirleri hariç, sadece buğday­ da bu koyduğumuz hadlerin çok üstüne çıkacak. j  Muhterem arkadaşlar;  Şimdi Türkiye'de korkulan ve her gün lâfı edilen  bir mevzu var. Ağalık, toprak ağası, büyük çiftçi  mevzuu. Şimdi, arkadaşlar büyük çiftçi korkusu ile  küçük çiftçiyi müşkül duruma getirme gibi bir ha­ vanın içerisindedir, Yüce Heyet. Umumî Heyetin ka­ naati bu.  Muhterem arkadaşlar, büyüklerden korkuluyorst  haklarında tedbir alınır; ama 90 bin lira artık (Tür­ kiye'de sattığı mallar itibariyle net geliri değil, bü­ tün masrafı ne hâsılat yapmışsa, sattığı mallar itiba­ riyle 90 bin lira) çok küçük bir rakam olarak kal­ maktadır. Türkiye'de 40 bin köyden % 20'si: bu 4ü  bin köyün bir miktarını atarsanız c/c 20'si mutlak  ve mutlak olarak bu 90 bin lirayı aşacak gelire sa­ hip olacak bir durumdadır.  Şimdi, niçin mevzuu buraya getiriyorum da üze­ rinde duruyorum: Aıkadaşlar, Türkiye bir tarım  memleketidir. Bir yönü ile tarımı teşvik etmek mec­ buriyetindeyiz. Tarımı teşvik ederken de çiftçiyi sı­ kıntı içerisine sokmaya hakkımız yok. Şimdi bu teu- j  birleri getirdiğimiz takdirde çiftçi değişik şekillere,  değişik yollara, tarlasını ekmeme gibi durumlara yö (  nelcbiür. Yani, tarımı teşvik yerine, ceşvik etmeme  gibi bir durum içerisine gireriz, bunu yaptığımız za­ man.  Pancar çiftçisinin durumu malum. Pancarı götü­ rür müesseselere teslim eder, geliri ve gideri tespit  edilir. Tütünün satıldığı yerler bellidir. Buradan 1 t  kilo tütünün bir yere kaçırılması bahis mevzuu edi- j  lemez, başka kişiler üzerine devri bahis mevzuu edi  lemez. 1  — 103  5 . 5 . 1976 O : 1  Keza fındık öyle. Fındık da taban fiyatına göre  alıcısı Fiskobirlik ve ona bağlı müesseseler tarafın­ dan alınan resmî kayıtlara geçen ve Maliyenin her an  kontrol edeceği bir şeklin içerisindedir. Bunun yanın­ da ayçiçeği ve pancar aynı şekilde, Bunları; derleyip  toparlamışız götürmüşüz şu fakir, küçük çiftçi dedi­ ğimiz senede 80- 100 bin lira hâsılat yapabilen çift­ çileri kazalarda defter tutma kayıtlarının içerisine;  Mal Müdürlerinin ve tasildarların baskı ve tazyiki  altına bırakacaksınız. Bu, köylü için büyük sıkıntı  olur. Noterden defterler tastik edilecek. Her gün fa­ tura alacak, fatura verecek gittiği yerlerden.  Muhterem arkadaşlar, bu suretle tarımın teşviki  ve köylünün kalkındırılması politikasına aykırı bir  politikanın içerisine gireriz.  Benim kanaatim o ki : Büyük çiftçiden korkarak,  büyük çiftçi vergi ödemiyor diye bir endişesinin içe­ ririnde küçük çiftçiyi ezmeye hiç bir suretle hakkı­ mız yoktur.  Muhterem arkadaşlar;  Kısaca şunu da ifade etmek istiyorum. Muhtelif  yerlerde konuşmalar oldu; efendim 300 bin lira ge­ liri olan, hâsılatı olan bir çiftçi ailesi karısının çocuk­ larının üzerine bunu taksim etmek suretiyle 60 bin  liranın veya 90 bin liranın altına düşer E.., muh­ terem arkadaşlarım, başka yerlerde bu hakkı tanıyo­ ruz da, çiftçiye niye tanımıyoruz?... 18 yaşına gelen  herkes çiftçiçlik yapabilir. Bir aiJede 4 5 kişi bir  anonim şirketin üyesidir. Hepsi hisse alırlar, her­ kes kendisine düşen gelire göre hisse verir Yani, şe­ hirde oturup ticaret yapan anonim şirketten yahut  ta kollektif şirketten hisse alan kimse, 18 yaşına gel­ diği zaman çalışmasını, emeğini, gelirini ayırarak  istediği gibi vergilendirmeye tabi; ama bir köyde bir  evde oturdu mu isterse 30 yaşında olsun, isterse  karısı medenî haklara sahip olsun köyde gelirini ayır­ ma, ayrı beyanname tutma hakkını bir mana.da kor­ ku ve endişe içerisinde bir nevi saklama veyahut t a  ona mani olma gibi bir havanın içerisine giriyor.  Köyde haklarına sahip 18 yaşındaki herkes, eğer  harmanda bu mallarını taksim edip götürüp sata- biliyorsa, kanunen buna engel olmaya hiç bir su­ retle hakkımız yoktur. 18 yaşma gelen köylü istedi­ ği gibi tütün yapmak, buğday ekmek ve bundan elde  ettiği hâsılatı alıp satmak hakkına sahip değil mi,  medenî haklara sahip değil mi?... O halde bu kor­ ku bu endişe yüzünden bir köylü ailesini mahkûm  etme gibi bir netice doğurur, bu getirdiğimiz ted­ birler.  C. Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  Muhterem arkadaşlar;  Bu bakımdan Millet Meclisinden gelen ve Ko­ misyonun ilk defa getirdiği metin nispeten tatmin  edici bir metindir. Yeni gelen metin Türkiye'nin  ihtiyaçlarına, Türk köylüsünün ihtiyaçlarına cevap  verecek bir metin değildir. Komisyonda da bir ar­ kadaşım söyledi; Türkiye'de 15 bin tane büyük işlet­ me varmış. Beyefendiler, Maliye 15 bin tane işlet­ meyi kontrol edemiyor, .bunlardan vergi alamıyor,  bunların üzerine varamıyor diye 4 milyon Türk  köylüsünün üzerine bu kanunlarla varamazsınız, bü?  yük haksızlıklar olur. 15 bin kişinin yüzünden 4  milyonu ıstıraba sokuyorsunuz: Defter tutacak,  maliyeci ile uğraşacak, traktörünün benzininin fa­ turasını alacak. Bunu hiç bir köylü yapamaz, yap­ ması da mümkün değildir. Oğlu ile beraber çalışan  bir köylüye, malını ikiye taksim etme, ayrı satma  imkânını niye tanıyoruz?... Köylünün hakkı yok  mu?... Köyde babası ile beraber çalışıp bir tarlayı  eken ve o tarladan 100 bin lira mahsul alan köylü­ nün malını ayırıp ayrı ayrı satmasına hukuken ne  mani var?... Türkiye'de buna mani olan bir kanunî  tedbir yök; ama bu tedbirler muvacehesinde sadece  toprak ağaları korkusu ve bugüne kadar bir slogan  olarak işletilen meseleleri getirip onlara eziyet et­ meye hakkımız yok.  Arkadaşlar;  Toprak Reformu çıkmış tatbik ediliyor, arazi­ ler bölünüyor. Büyük çiftçi ve büyük çiftlik endişe­ si ortadan kalkıyor, Türkiye'de 15 bin tane büyük  çiftççiyi derleyip, toparlayacak defterlerine, kayıt­ larına, gelirlerine bakabilecek koskoca Maliye Ba­ kanlığı var. Teşkilâtını ona göre kursun bu mev­ zuun üzerine varsın. Artık, Türkiye'de kalkınmakta  olan tarımın üzerine böyle Dİr baskı getiımeye hak­ kımız yoktur. Büyük haksızlık vardır. 90 bin liranın  uygun olduğu kanaatindeyim. Komisyon raporunu  bu sebeplerle tatmin edici bulmuyorum ve Millet  Meclisinden gelen metnin Türkiye'nin ihtiyaçları­ na cevap vereceği kanaatindeyim.  Bu fikirlerimi yüksek huzurlarınızda ifade edi­ yor ve saygılar sunuyorum. (A. P. sıralarından al­ kışlar)  BAŞKAN — Söz isteyen başka sayın üye?...  Sayın Cömert, buyurun.  BAHRÎ CÖMERT (Samsun) — Sayın Bagkan,  değerli arkadaşlarımı;  193 sayılı Gelir Vergisiyle ilgili tarım gelirlerinin  VergMmdirilimesi mevzuunu görüşürken, benim için  çolk mühim bir noktaya temas etmek için huzuru­ nuza gelmiş bulunuyorum.  60 bin mi olsun, 90 bin mi olsun münakaşasını  yapmaktan ziyade, ben 90 bine de veya 60 bine de  bir şey demem; ama büyük çiftçiyi, küçük çiftçiyi  koruima münakaşalarına yol açan bir noktaya temas  âtmek isliyorum.:  Kiraz evvel arkadaşım dedi ki, «Vergi parçalan­ ması şehirde oluyor da, köyde niçin olmuyor?.»  Şimdi benim temas etmek istediğim 90 bin lira me­ selesi değil; 90 bin lira; köylü ailesini üniilte olanak  fertler topluluğu olarak alırsak mühim bir rakam  değil. Köylerimiizjdeki gerçekleri söylüyorum, işte  büyük çiftçiyi koruma noktası burada başlıyor. 90  bini beşle çarpıp 450 bin liranın vergiden muaf ol- masıtıı ortaya götüren bir duruim var oritada. Bunu  ben açıklıkla ifade ederim; hangi kanait olursa olsun.  Çünkü, Medeni Kanunumuzda mal ayrılığı vardır.  Çiftçi elbeltiteki, saygıyla değerdir, ben de bir çiftçi  ailesinin çocuğuyum; ama mahsulü karısına, çocuğu­ na, gelinine bölerök beşe, ona bölerek 450 bin lira­ nın vericiden muaf olması duırulmu vardır. Hâlâ bu­ gün 30 bin liralık taıCbitkaitita 90 bin lira mahsulden  gelir elde eden de vergi vermiyor; üçe bölüyor bunu.  Gelecek devirlerde paranın değerinin düşmesi de  muhtemel bir şey. Ben, 1964'deki 30 ibin liranın bu­ günkü 90 bin liralık marja çıkmasına bir şey demi- 'yorum, doğrudur< Ama, bu 90 bin liranın 450 bin  lira olmasına açık kapı var. Ben vergi uzmanları­ na da sordum bunu. Evet 300 bin lira geliri olan­ dan bir kuruş vergi almamıza imkân yoktur. Buna  mahal verecek miyiz, vermeyecek miyiz? Vergi tat­ bikatçılarının bunu nazara almaları için, zaibıltlara  geçmesi için burada söz aldım. Şehirlerde oluyor  dediler. Hayır, Şehirlerde öyle bir şey yok. Köyde  18 yaşında tapu üzerine olursa ölür. Ama, tapu bö- lüriimüyor, mahsul bölünüyor. Mahsul muhtelif  kimselerin üzerinde kooperatife veya Devlete satıl­ mak suretiyle aynı ailenin geliri tecezzi edilmiş ölü­ yor. Bunu pariticilk yönümden, siyasî yönden ziyade  Türk çifıtçMıin bir çocuğu olarak, Parl'aimenltoya ge­ len bir ferdi olarak ifade etmeyi vicdanî borç bili-'  yoruim,  Memleketimizde büyük çiftçilerin vergi ver­ mesi lâzımdır. Talban politikası bunu ifade etmek­ tedir. Küçük çiftçiyi korumak bumu ifade etmek­ tedir,  — 109 —

C. Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  Muhterem arkadaşlar;  Bu bakımdan Millet Meclisinden gelen ve Ko­ misyonun ilk defa getirdiği metin nispeten tatmin  edici bir metindir. Yeni gelen metin Türkiye'nin  ihtiyaçlarına, Türk köylüsünün ihtiyaçlarına cevap  verecek bir metin değildir. Komisyonda da bir ar­ kadaşım söyledi; Türkiye'de 15 bin tane büyük işlet­ me varmış. Beyefendiler, Maliye 15 bin tane işlet­ meyi kontrol edemiyor, .bunlardan vergi alamıyor,  bunların üzerine varamıyor diye 4 milyon Türk  köylüsünün üzerine bu kanunlarla varamazsınız, bü?  yük haksızlıklar olur. 15 bin kişinin yüzünden 4  milyonu ıstıraba sokuyorsunuz: Defter tutacak,  maliyeci ile uğraşacak, traktörünün benzininin fa­ turasını alacak. Bunu hiç bir köylü yapamaz, yap­ ması da mümkün değildir. Oğlu ile beraber çalışan  bir köylüye, malını ikiye taksim etme, ayrı satma  imkânını niye tanıyoruz?... Köylünün hakkı yok  mu?... Köyde babası ile beraber çalışıp bir tarlayı  eken ve o tarladan 100 bin lira mahsul alan köylü­ nün malını ayırıp ayrı ayrı satmasına hukuken ne  mani var?... Türkiye'de buna mani olan bir kanunî  tedbir yök; ama bu tedbirler muvacehesinde sadece  toprak ağaları korkusu ve bugüne kadar bir slogan  olarak işletilen meseleleri getirip onlara eziyet et­ meye hakkımız yok.  Arkadaşlar;  Toprak Reformu çıkmış tatbik ediliyor, arazi­ ler bölünüyor. Büyük çiftçi ve büyük çiftlik endişe­ si ortadan kalkıyor, Türkiye'de 15 bin tane büyük  çiftççiyi derleyip, toparlayacak defterlerine, kayıt­ larına, gelirlerine bakabilecek koskoca Maliye Ba­ kanlığı var. Teşkilâtını ona göre kursun bu mev­ zuun üzerine varsın. Artık, Türkiye'de kalkınmakta  olan tarımın üzerine böyle Dİr baskı getiımeye hak­ kımız yoktur. Büyük haksızlık vardır. 90 bin liranın  uygun olduğu kanaatindeyim. Komisyon raporunu  bu sebeplerle tatmin edici bulmuyorum ve Millet  Meclisinden gelen metnin Türkiye'nin ihtiyaçları­ na cevap vereceği kanaatindeyim.  Bu fikirlerimi yüksek huzurlarınızda ifade edi­ yor ve saygılar sunuyorum. (A. P. sıralarından al­ kışlar)  BAŞKAN — Söz isteyen başka sayın üye?...  Sayın Cömert, buyurun.  BAHRÎ CÖMERT (Samsun) — Sayın Bagkan,  değerli arkadaşlarımı;  193 sayılı Gelir Vergisiyle ilgili tarım gelirlerinin  VergMmdirilimesi mevzuunu görüşürken, benim için  çolk mühim bir noktaya temas etmek için huzuru­ nuza gelmiş bulunuyorum.  60 bin mi olsun, 90 bin mi olsun münakaşasını  yapmaktan ziyade, ben 90 bine de veya 60 bine de  bir şey demem; ama büyük çiftçiyi, küçük çiftçiyi  koruima münakaşalarına yol açan bir noktaya temas  âtmek isliyorum.:  Kiraz evvel arkadaşım dedi ki, «Vergi parçalan­ ması şehirde oluyor da, köyde niçin olmuyor?.»  Şimdi benim temas etmek istediğim 90 bin lira me­ selesi değil; 90 bin lira; köylü ailesini üniilte olanak  fertler topluluğu olarak alırsak mühim bir rakam  değil. Köylerimiizjdeki gerçekleri söylüyorum, işte  büyük çiftçiyi koruma noktası burada başlıyor. 90  bini beşle çarpıp 450 bin liranın vergiden muaf ol- masıtıı ortaya götüren bir duruim var oritada. Bunu  ben açıklıkla ifade ederim; hangi kanait olursa olsun.  Çünkü, Medeni Kanunumuzda mal ayrılığı vardır.  Çiftçi elbeltiteki, saygıyla değerdir, ben de bir çiftçi  ailesinin çocuğuyum; ama mahsulü karısına, çocuğu­ na, gelinine bölerök beşe, ona bölerek 450 bin lira­ nın vericiden muaf olması duırulmu vardır. Hâlâ bu­ gün 30 bin liralık taıCbitkaitita 90 bin lira mahsulden  gelir elde eden de vergi vermiyor; üçe bölüyor bunu.  Gelecek devirlerde paranın değerinin düşmesi de  muhtemel bir şey. Ben, 1964'deki 30 ibin liranın bu­ günkü 90 bin liralık marja çıkmasına bir şey demi- 'yorum, doğrudur< Ama, bu 90 bin liranın 450 bin  lira olmasına açık kapı var. Ben vergi uzmanları­ na da sordum bunu. Evet 300 bin lira geliri olan­ dan bir kuruş vergi almamıza imkân yoktur. Buna  mahal verecek miyiz, vermeyecek miyiz? Vergi tat­ bikatçılarının bunu nazara almaları için, zaibıltlara  geçmesi için burada söz aldım. Şehirlerde oluyor  dediler. Hayır, Şehirlerde öyle bir şey yok. Köyde  18 yaşında tapu üzerine olursa ölür. Ama, tapu bö- lüriimüyor, mahsul bölünüyor. Mahsul muhtelif  kimselerin üzerinde kooperatife veya Devlete satıl­ mak suretiyle aynı ailenin geliri tecezzi edilmiş ölü­ yor. Bunu pariticilk yönümden, siyasî yönden ziyade  Türk çifıtçMıin bir çocuğu olarak, Parl'aimenltoya ge­ len bir ferdi olarak ifade etmeyi vicdanî borç bili-'  yoruim,  Memleketimizde büyük çiftçilerin vergi ver­ mesi lâzımdır. Talban politikası bunu ifade etmek­ tedir. Küçük çiftçiyi korumak bumu ifade etmek­ tedir,  — 109 —  C, Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  Bu noktayı bilhassa zabıtlara intikal ettirerek, bu  mühim noktayı ifade etmenin huzuru içinde saygıla­ rımı sunarak sözlerime son veriyorum. (Alkışlar)  BAŞKAN — Söz isteyen başka sayın üye var  mı efendfim?.. Buyurun Özlen.  FAKİH ÖZLEN (Konya) — Arkadaşlar, konuş­ tuğumuz Kanunda «Bir köylüdür» sözünü hepimiz  tutturduk. Bendeniz Türkiye'nin en büyük ziraat  bölgesi olan Konya'nın temisilcisiyim, Sajyryorum  sıra ile, 60 bin, 90 binken değiil; 30 bin muafiyetin  içine giren BPmenek ilçesinde, Haıdlim ilçesinde, Boz­ kır ilçesinde, Seydişehir ilçesinde, Beyşehir ilçesinde,  Doğanhisar ilçesinde, Ilgın ilçesiinde tek fert yoktur.  Söz konusu Kanun, şehirlende oturup sermaye koya­ rak toprak işleten büyük çiftçileri himaye içîn yapıl­ mış kanundur. Buna da biir diyeoeğjitm yoktur. Dev­ let diyebilir ki, ben büyük çiftçiliği teşvik etmek için  kapitali çiftçiyle, tarım sahasına 'aktarmak için bun­ dan vergi almayacağım. Yanli meseleyi politik ola­ rak koymuyorum, Hükümet eğer «Bunu şehirleri  toprağa aktaracağım kapitali, emeği aktaracağım  bunun için yapıyorum» derse, iktidarda da oldukla­ rına göre bir diyeceğimiz yoktur. Ancak, küçük çift­ çiyi hiimaye diye bir husus söz konusu değildir, böyle  bir iddia ile karşımıza çıkılamaz.' Küçük çiftçinin  himaye edilmediği o kadar aşikârdır ki, benîm saydı­ ğım ilçelerde bu Vergi Kanununa, çıkarken rey ver­ diğim için bana karşı koyuyorlar. Rey vermediğim  için de benim lehimde davranıyorlar.  Daha ilâve edeceğim bir şey vardır. Hükümet  eğer vergisiz olarak Devlet idare etmenin sırrını keş­ fetmiş ise, Cumhuriyet Halk Partisi olarak söyleye­ cek hiçbir sözümüz yoktur, alkış tutarız. Ama,  büyük çiftçiyi kayır, şunu kayır, bunu kayır; neti­ cede 9 milyonluk Yunanistan jet uçakları alabiliyor.  40 milyonluk Türkiye uçak almak için kapı kapı di­ lenmek mecburiyetinde kalıyor. Savunmak istedi­ ğimiz de budur.  Bu arada Sayın Yırcalı arkadaşım dedi ki, «Tü­ ketici olan kitleyi kuvvetli tutalım ki, sanayi ve es­ naf ayakta dursun» Bu manltıikla gidersek işçiyi de  kuvvetli tutmak lâzım, memuru da kuvvetli tut­ mak lâzım. Netice itibariyle sıraya koyarsak ver­ gileri hiç almamak neticesine varırız.  'Bu ar alda Komisyona teşekkür ediyorum, bur hal  çaresi bulmak için gelmiş; ama biz muhalefet olma­ mıza, muhalefet partisi olmamıza rağmen Hükümetli  tutmak için 60 binde ısrar ediyoruz. Aslına bakar­ sanız ben şahsen bunun bir kuruşuna dahi karşıyım.  Hükümet ısrar etmiş, tasarı getirmiş 60 bin olsun,  75 bin okun diye. Biz Hükümeti talkviyeye çalışı­ yoruz, takdir Yüce Senatonundur.  Saygılar sunarım. (C. H. P. sıralarından alkışlar.)  BAŞKAN — Söz isteyen sayın üye var mı efen­ dim?.. Buyurun Sayın Âdemoğlu,  MEHMET NURİ ÂDEMOĞLU (Adana) — Sa­ yın Başkan, Yüce Senatonun sayın üyeleri;  Bu Kanun üzerinde muhtelif arkadaşlar konuş­ tular- Fakat bana öyle geliyor ki, bugün bilhaissa  konuşan bir arkadaşımız bu Kanun hakkında bîlgüye  sahip değil, kusura bakmasın. Mal ayrımından  bahsettiler; ailede mal ayrımı.  Muhterem arkadaşlarını;  193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu aile reisinde bü­ tün kazançları toplan Yani, hanımın evlenmemiş  çocukların üzerine olan tarlalardan gelen kazanç,  aile reisinin kazancının üzerine eklenir ve bu şekil­ de vergi tarh olunur. Simidi arkadaşım; pek de açık  da söylemedi; ama her ki, «30 bin lira aile reisinin,  30 bin lira hanımın, 30 bin lira evlâdın, 30 btin lira  da oğlu veya kızının üzerine yazdırmak suretiyle 120 j  150 bin liralık kazançtan bir kuruş vergi vermez»  derler. Halbuki işin esası böyle değildir arkadaşla­ rım. îşiin esası şudur: Köylerde her Maltr ayımda kö­ yün muhtarı aile reislinin üzerine ne kadar tarla Var­ sa, onu yazar ve bir beyanname ile defterdarlığa  verir. Siz bu tarlanın üzerinden ne kadar çalarsa­ nız çalın, açıkçasını söyleyeyim, bunu ifaide etmek  istiyorlar; ne kadar kaçırırsanız kaçırınız, Devletin  kabul ettiği dekar üzerinden muayyen bir verim var­ dır.! O verimin altına düşüremezsiniz. 300 dekar  araziniz varsa, faraza Çukurova için konuşuyorum;  100 kilo buğday, suluda 200 kilo da pamuk kabul  edilmiştir. 190 kilo pamuğu kabul ettiremezsiniz  Maliye Bakanlığına.  Bu itibarla 100 dekar, 50 dekar pamuğunuz  varsa 200 kilodan 10 ton göstermeye mecbursunuz.  işte sayın arkadaşımın dediği katiyen varit olamaz.  Çünkü, mecmu tarlanın verimini muayyen bir ra­ kamın altına düşüremez, düşüremediği için de vergi  kaçıramaz.  Diğer taraftan bir sayın arkadaşını dediler ki,  «Benim ilçemde 30 bin lira geliri olan köylü yok.  Onun için bu, büyük çiftçiyi kayırmak için yapılı­ yor.» Haşa.  Arkadaşlarım;  Büyük çiftçinin lâyıkıyle vergi vermesini, eğer  kaçırıyorsa, bütün kazanç erbabının olduğu gibi bu

C, Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  Bu noktayı bilhassa zabıtlara intikal ettirerek, bu  mühim noktayı ifade etmenin huzuru içinde saygıla­ rımı sunarak sözlerime son veriyorum. (Alkışlar)  BAŞKAN — Söz isteyen başka sayın üye var  mı efendfim?.. Buyurun Özlen.  FAKİH ÖZLEN (Konya) — Arkadaşlar, konuş­ tuğumuz Kanunda «Bir köylüdür» sözünü hepimiz  tutturduk. Bendeniz Türkiye'nin en büyük ziraat  bölgesi olan Konya'nın temisilcisiyim, Sajyryorum  sıra ile, 60 bin, 90 binken değiil; 30 bin muafiyetin  içine giren BPmenek ilçesinde, Haıdlim ilçesinde, Boz­ kır ilçesinde, Seydişehir ilçesinde, Beyşehir ilçesinde,  Doğanhisar ilçesinde, Ilgın ilçesiinde tek fert yoktur.  Söz konusu Kanun, şehirlende oturup sermaye koya­ rak toprak işleten büyük çiftçileri himaye içîn yapıl­ mış kanundur. Buna da biir diyeoeğjitm yoktur. Dev­ let diyebilir ki, ben büyük çiftçiliği teşvik etmek için  kapitali çiftçiyle, tarım sahasına 'aktarmak için bun­ dan vergi almayacağım. Yanli meseleyi politik ola­ rak koymuyorum, Hükümet eğer «Bunu şehirleri  toprağa aktaracağım kapitali, emeği aktaracağım  bunun için yapıyorum» derse, iktidarda da oldukla­ rına göre bir diyeceğimiz yoktur. Ancak, küçük çift­ çiyi hiimaye diye bir husus söz konusu değildir, böyle  bir iddia ile karşımıza çıkılamaz.' Küçük çiftçinin  himaye edilmediği o kadar aşikârdır ki, benîm saydı­ ğım ilçelerde bu Vergi Kanununa, çıkarken rey ver­ diğim için bana karşı koyuyorlar. Rey vermediğim  için de benim lehimde davranıyorlar.  Daha ilâve edeceğim bir şey vardır. Hükümet  eğer vergisiz olarak Devlet idare etmenin sırrını keş­ fetmiş ise, Cumhuriyet Halk Partisi olarak söyleye­ cek hiçbir sözümüz yoktur, alkış tutarız. Ama,  büyük çiftçiyi kayır, şunu kayır, bunu kayır; neti­ cede 9 milyonluk Yunanistan jet uçakları alabiliyor.  40 milyonluk Türkiye uçak almak için kapı kapı di­ lenmek mecburiyetinde kalıyor. Savunmak istedi­ ğimiz de budur.  Bu arada Sayın Yırcalı arkadaşım dedi ki, «Tü­ ketici olan kitleyi kuvvetli tutalım ki, sanayi ve es­ naf ayakta dursun» Bu manltıikla gidersek işçiyi de  kuvvetli tutmak lâzım, memuru da kuvvetli tut­ mak lâzım. Netice itibariyle sıraya koyarsak ver­ gileri hiç almamak neticesine varırız.  'Bu ar alda Komisyona teşekkür ediyorum, bur hal  çaresi bulmak için gelmiş; ama biz muhalefet olma­ mıza, muhalefet partisi olmamıza rağmen Hükümetli  tutmak için 60 binde ısrar ediyoruz. Aslına bakar­ sanız ben şahsen bunun bir kuruşuna dahi karşıyım.  Hükümet ısrar etmiş, tasarı getirmiş 60 bin olsun,  75 bin okun diye. Biz Hükümeti talkviyeye çalışı­ yoruz, takdir Yüce Senatonundur.  Saygılar sunarım. (C. H. P. sıralarından alkışlar.)  BAŞKAN — Söz isteyen sayın üye var mı efen­ dim?.. Buyurun Sayın Âdemoğlu,  MEHMET NURİ ÂDEMOĞLU (Adana) — Sa­ yın Başkan, Yüce Senatonun sayın üyeleri;  Bu Kanun üzerinde muhtelif arkadaşlar konuş­ tular- Fakat bana öyle geliyor ki, bugün bilhaissa  konuşan bir arkadaşımız bu Kanun hakkında bîlgüye  sahip değil, kusura bakmasın. Mal ayrımından  bahsettiler; ailede mal ayrımı.  Muhterem arkadaşlarını;  193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu aile reisinde bü­ tün kazançları toplan Yani, hanımın evlenmemiş  çocukların üzerine olan tarlalardan gelen kazanç,  aile reisinin kazancının üzerine eklenir ve bu şekil­ de vergi tarh olunur. Simidi arkadaşım; pek de açık  da söylemedi; ama her ki, «30 bin lira aile reisinin,  30 bin lira hanımın, 30 bin lira evlâdın, 30 btin lira  da oğlu veya kızının üzerine yazdırmak suretiyle 120 j  150 bin liralık kazançtan bir kuruş vergi vermez»  derler. Halbuki işin esası böyle değildir arkadaşla­ rım. îşiin esası şudur: Köylerde her Maltr ayımda kö­ yün muhtarı aile reislinin üzerine ne kadar tarla Var­ sa, onu yazar ve bir beyanname ile defterdarlığa  verir. Siz bu tarlanın üzerinden ne kadar çalarsa­ nız çalın, açıkçasını söyleyeyim, bunu ifaide etmek  istiyorlar; ne kadar kaçırırsanız kaçırınız, Devletin  kabul ettiği dekar üzerinden muayyen bir verim var­ dır.! O verimin altına düşüremezsiniz. 300 dekar  araziniz varsa, faraza Çukurova için konuşuyorum;  100 kilo buğday, suluda 200 kilo da pamuk kabul  edilmiştir. 190 kilo pamuğu kabul ettiremezsiniz  Maliye Bakanlığına.  Bu itibarla 100 dekar, 50 dekar pamuğunuz  varsa 200 kilodan 10 ton göstermeye mecbursunuz.  işte sayın arkadaşımın dediği katiyen varit olamaz.  Çünkü, mecmu tarlanın verimini muayyen bir ra­ kamın altına düşüremez, düşüremediği için de vergi  kaçıramaz.  Diğer taraftan bir sayın arkadaşını dediler ki,  «Benim ilçemde 30 bin lira geliri olan köylü yok.  Onun için bu, büyük çiftçiyi kayırmak için yapılı­ yor.» Haşa.  Arkadaşlarım;  Büyük çiftçinin lâyıkıyle vergi vermesini, eğer  kaçırıyorsa, bütün kazanç erbabının olduğu gibi bu  C. Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  köylünün, bu çiftçinin de büyük cezaya çarptırılma­ sını biz de istiyoruz. Ama 30, 50, 60, 70 hattâ 100  dekar civarında tarla işleyen, gecesini gündüzüne ka­ tan 5 - 6 kişilik bir ailenin, 1963 senesinde 30 bin  lira muafiyeti olduğuna göre şimdi 90 bin lirasını  muaf tutalım ve bu aile vergi vermesin diyoruz.  Dün de söyledim; bu 90 bin lira kazanç değildir.  Lütfetsinler buraya çıkan arkadaşlarım, hatta Hü­ kümet temsilcisi; 90 bin liranın ne kadarının masraf  olduğunu ifade etsinler. Bunu kimse ifade etmiyor.  Bunun hepsini kazanç götseriyorlar ve 90 bin lira  kazanan bir aile neden vergi vermiyor, diye ifade bu­ yuruyorlar.  Muhterem arkadaşlarım;  Biraz evvel söylediğim gibi, biz büyük çiftçinin  lâyıkıyle vergi vermesini istiyoruz; ama küçük çift­ çiyi muaf tutalım diyoruz. Kanunda yazılı küçük  çiftçi ne demektir?..  Arkadaşlarım;  Kanunda, 150 dekara kadar bir saha muafiyeti,  bir de senelik satış tutarı muafiyeti var. Sayın Yır- calı dün ifade ettiler; 150 dekara kadar pamuk, 300  dekara kadar da buğday, hububat mahsulü kanuna  göre vergiden muaftır. Ama mahsulü bol olduğu se­ nelerde de vergi vermekten kaçınmasın diye bir de  senelik satış tutarı miktarı alınmış. O da, kanunda  30 bin lira. Bu 30 bin lirayı, 150 dekar arazisi olan  bir çiftçi eğer pamuk ekiyorsa, fevkalâde seneler  müstesna, yani o haşerenin tahribatı müstesna mut­ laka vergiye girecektir, mutlaka vergi verecektir.  Büyük kuraklık olduğu, büyük sel âfetlerinin vuku- bulduğu seneler müstesna, 300 dekar hububat eken  bir çiftçi de mutlaka vergi verecektir. 100 dönüm  tarlası olan bir çiftçi eğer dönüm başına 50 kilo buğ­ day alıyorsa 5 bin kilo yapar veya 200 dönüm tar­ lası olan bir köylü yine dönüm başına 50 kilo buğ­ day alıyorsa 10 bin kilo yapar. 10 bin kilonun yarı­ sından çoğu masrafa gidiyor. Halbuki 30 bin lira  muafiyet hududu olduğuna göre vergiye tabi oluyor.  Şimdi soruyorum size; bu nereden geçinecek, nasıl  geçinecek?.  Muhterem arkadaşlarım;  Bir noktaya temas etmek istiyorum. Kusura bak­ masın Maliye Bakanlığı Temsilcisi de bu hususta  katî ve bence inanılır rakam veremediler. O da şu :  Memlekette 350 milyon tarım sektöründen vergi  alınıyor ve yine 37 bin aile de vergi veriyor. Şöyle  bir fikir belirdi : Bu 37 bin vergi mükellefinden eğer  bu 30 bin lirayı 90 bin liraya çıkarırsak vergi mü­ kellef sayısı 15 - 20 bine düşer.. Hayır arkadaşla­ rım. Bu vergi miktarı da 350 milyondan daha aşağı  düşer.. Hayır. Belki vergi mükellefinin sayısı 37 bin­ den 30 bine veya 30 binin de altına düşebilir; fakat  büyük afetler olmadığı takdirde 350 milyon vergi  500 milyona çıkacaktır. Çünkü, dün Sayın Yırcalı  söylediler; dün 30 bin liralık kazanç temin etmek  için 400 dönüm tarlada ziraat yapılırken bugün 30  bin lirayı temin etmek için 100 dönüm tarla kâfidir.  Yani memlekette verim arttıkça, pahalılık çoğaldık­ ça elbetteki taban fiyatlarla senelik kazanç, senelik  matrah veyahutta elde edilen miktar çoğalmaktadır.  Bu miktar çoğalınca vergi mükellefi belki azalacak­ tır; ama vergi miktarı mutlaka çoğalacaktır, ancak  büyük bir haşere afeti, büyük bir sel afeti veya bü­ yük bir kuraklık afeti olmasın. Bunlar olmadığı tak­ dirde, mükellef adedi azaldığı halde vergi miktarı  çoğalacaktır.  Bu sebeplerden dolayı Yüce Senatonun 90 bin  lira üzerinde ısrar etmesini, oylarınızı o cihette kullan­ manızı, bunun kanunun belirttiği küçük çiftçilerin  menfaati icabı olduğunu ifade eder, saygılar suna­ rım.  BAŞKAN — Söz isteyen sayın üye?.. Yok.  Madde üzerinde müzakere sona ermiştir.  İki takrir var, okutuyorum efendim.  Sayın Başkanlığa  464 S. Sayılı Kanun teklifinin 13 ncü maddesini  aşağıda arz edilen şekilde teklif ederim.  Eskişehir  Ömer Ucuzal  «Madde 13. — Küçük çiftçi muaflığından fayda­ lanabilmek için ziraî mahsullerin bir takvim yılı için­ deki satış bedelleri tutarının 90 bin lirayı geçmemesi  şarttır. Bu had, balıkçılar içjin 120 bin liradır.»  BAŞKAN — Diğer önergeyi okutuyorum :  Sayın Başkanlığa  564 S. Sayılı Kanun teklifinin 1 noi maddesi üze­ rinde verilen değişiklik önergesinin açık oya arzını  arz ve teklif ederiz.  İstanbul  Erdoğan Adalı  Çankırı  Gürhan Titrek  Sakarya  Osman Salihoğlu  Balıkesir  Raif Eriş  Afyonkaraihisar  Ahmet Karayiğit  Samsun  Şaban Demirdağ  — 111 —

C. Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  köylünün, bu çiftçinin de büyük cezaya çarptırılma­ sını biz de istiyoruz. Ama 30, 50, 60, 70 hattâ 100  dekar civarında tarla işleyen, gecesini gündüzüne ka­ tan 5 - 6 kişilik bir ailenin, 1963 senesinde 30 bin  lira muafiyeti olduğuna göre şimdi 90 bin lirasını  muaf tutalım ve bu aile vergi vermesin diyoruz.  Dün de söyledim; bu 90 bin lira kazanç değildir.  Lütfetsinler buraya çıkan arkadaşlarım, hatta Hü­ kümet temsilcisi; 90 bin liranın ne kadarının masraf  olduğunu ifade etsinler. Bunu kimse ifade etmiyor.  Bunun hepsini kazanç götseriyorlar ve 90 bin lira  kazanan bir aile neden vergi vermiyor, diye ifade bu­ yuruyorlar.  Muhterem arkadaşlarım;  Biraz evvel söylediğim gibi, biz büyük çiftçinin  lâyıkıyle vergi vermesini istiyoruz; ama küçük çift­ çiyi muaf tutalım diyoruz. Kanunda yazılı küçük  çiftçi ne demektir?..  Arkadaşlarım;  Kanunda, 150 dekara kadar bir saha muafiyeti,  bir de senelik satış tutarı muafiyeti var. Sayın Yır- calı dün ifade ettiler; 150 dekara kadar pamuk, 300  dekara kadar da buğday, hububat mahsulü kanuna  göre vergiden muaftır. Ama mahsulü bol olduğu se­ nelerde de vergi vermekten kaçınmasın diye bir de  senelik satış tutarı miktarı alınmış. O da, kanunda  30 bin lira. Bu 30 bin lirayı, 150 dekar arazisi olan  bir çiftçi eğer pamuk ekiyorsa, fevkalâde seneler  müstesna, yani o haşerenin tahribatı müstesna mut­ laka vergiye girecektir, mutlaka vergi verecektir.  Büyük kuraklık olduğu, büyük sel âfetlerinin vuku- bulduğu seneler müstesna, 300 dekar hububat eken  bir çiftçi de mutlaka vergi verecektir. 100 dönüm  tarlası olan bir çiftçi eğer dönüm başına 50 kilo buğ­ day alıyorsa 5 bin kilo yapar veya 200 dönüm tar­ lası olan bir köylü yine dönüm başına 50 kilo buğ­ day alıyorsa 10 bin kilo yapar. 10 bin kilonun yarı­ sından çoğu masrafa gidiyor. Halbuki 30 bin lira  muafiyet hududu olduğuna göre vergiye tabi oluyor.  Şimdi soruyorum size; bu nereden geçinecek, nasıl  geçinecek?.  Muhterem arkadaşlarım;  Bir noktaya temas etmek istiyorum. Kusura bak­ masın Maliye Bakanlığı Temsilcisi de bu hususta  katî ve bence inanılır rakam veremediler. O da şu :  Memlekette 350 milyon tarım sektöründen vergi  alınıyor ve yine 37 bin aile de vergi veriyor. Şöyle  bir fikir belirdi : Bu 37 bin vergi mükellefinden eğer  bu 30 bin lirayı 90 bin liraya çıkarırsak vergi mü­ kellef sayısı 15 - 20 bine düşer.. Hayır arkadaşla­ rım. Bu vergi miktarı da 350 milyondan daha aşağı  düşer.. Hayır. Belki vergi mükellefinin sayısı 37 bin­ den 30 bine veya 30 binin de altına düşebilir; fakat  büyük afetler olmadığı takdirde 350 milyon vergi  500 milyona çıkacaktır. Çünkü, dün Sayın Yırcalı  söylediler; dün 30 bin liralık kazanç temin etmek  için 400 dönüm tarlada ziraat yapılırken bugün 30  bin lirayı temin etmek için 100 dönüm tarla kâfidir.  Yani memlekette verim arttıkça, pahalılık çoğaldık­ ça elbetteki taban fiyatlarla senelik kazanç, senelik  matrah veyahutta elde edilen miktar çoğalmaktadır.  Bu miktar çoğalınca vergi mükellefi belki azalacak­ tır; ama vergi miktarı mutlaka çoğalacaktır, ancak  büyük bir haşere afeti, büyük bir sel afeti veya bü­ yük bir kuraklık afeti olmasın. Bunlar olmadığı tak­ dirde, mükellef adedi azaldığı halde vergi miktarı  çoğalacaktır.  Bu sebeplerden dolayı Yüce Senatonun 90 bin  lira üzerinde ısrar etmesini, oylarınızı o cihette kullan­ manızı, bunun kanunun belirttiği küçük çiftçilerin  menfaati icabı olduğunu ifade eder, saygılar suna­ rım.  BAŞKAN — Söz isteyen sayın üye?.. Yok.  Madde üzerinde müzakere sona ermiştir.  İki takrir var, okutuyorum efendim.  Sayın Başkanlığa  464 S. Sayılı Kanun teklifinin 13 ncü maddesini  aşağıda arz edilen şekilde teklif ederim.  Eskişehir  Ömer Ucuzal  «Madde 13. — Küçük çiftçi muaflığından fayda­ lanabilmek için ziraî mahsullerin bir takvim yılı için­ deki satış bedelleri tutarının 90 bin lirayı geçmemesi  şarttır. Bu had, balıkçılar içjin 120 bin liradır.»  BAŞKAN — Diğer önergeyi okutuyorum :  Sayın Başkanlığa  564 S. Sayılı Kanun teklifinin 1 noi maddesi üze­ rinde verilen değişiklik önergesinin açık oya arzını  arz ve teklif ederiz.  İstanbul  Erdoğan Adalı  Çankırı  Gürhan Titrek  Sakarya  Osman Salihoğlu  Balıkesir  Raif Eriş  Afyonkaraihisar  Ahmet Karayiğit  Samsun  Şaban Demirdağ  — 111 —  C. Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  Niğde  Ergun Özkan  Manisa  Orhan Süersan  Bolu  Alâeddin Yıknaztürk:  Çanakkale  İsmail Kutluk  Elâzığ  Cahit Dalokay  Kayseri  İbrahim Kirazoğlu  FİKRET GÜNDOĞAN (İstanbul) — Sayın Baş­ kan...;  BAŞKAN — Buyurunuz efendim.  FİKRET GÜNDOĞAN (İstanbul) — Müzakere  tarzının gidişinden şunu anlamak mümkün mü aca­ ba?..  Bildiğiniz gibi dün Birleşimi kapatmadan önce bi­ zim bir önergemiz vardı ve bu önergeyi Komisyon  geri almıştı. Sanıyorum Komisyon bu önerge üzerin­ de çalışma yaptı, daha evvelce kabul ettiği 90 bin li­ ralık haddi 75 bine indirdi ve Genel Kurula getirdi. O  bizim önergemiz duruyor değil mi Sayın Başkan?..  Bir yanlışlık olmasın diye söylüyorum. Çünkü önerge  vermek kolaydır. Usulü siz saptayacağınıza göre, öner­ gemizi işleme koyacak mısınız?  BAŞKAN  yor...  Efendim, önergeniz aynen duru- FİKRET GÜNDOĞAN (İstanbul)  koyacaksınız?..  Tabiî işleme  BAŞKAN  lem yapılmış.  Komisyonda bunun üzerinde bir iş- FİKRET GÜNDOĞAN (istanbul) — Şimdi Sa­ yın Başkan; bizim önergemizin Komisyona alındığı­ nı biliyorsunuz. Komisyon bundan evvelki haddi in­ dirmiş; ama bizim önergemiz, yeni bir had tespit edi­ yor. Bu itibarla bizim önergemizi işleme koyacak mı­ sınız, yoksa başka bir önerge mi vermemiz lâzım?  Sonra bir kargaşalığa gelmesin.  BAŞKAN — Önergenizi muameleye koyarım efen­ dim. Bu izahatınız olmasaydı belki koymayabilirdim,  ama bununla Komisyonun metnine uymadığınızı taze­ lemiş oluyorsunuz.  FİKRET GÜNDOĞAN (İstanbul)  kan, isterseniz teyit edelim.  Sayın Baş- BAŞKAN — Mahal yok efendim.  Şimdi, Sayın Fevzi Özer, Sayın Recai Kocaman ve  Sayın Hasan Güven tarafından verilen önergeyi tek­ rar bilgilerinize sunuyorum :  Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına  13 ncü maddenin aşağıdaki şekilde değiştirilmesi­ ni arz ve teklif ederiz.  Trabzon Muğla  Hasan Güven Fevzi Özer  Artvin  Recai Kocaman  Satış Tutarı Ölçüsü  Madde- 13. —• Küçük çiftçi muaflığından faydala- bilmek için ziraî mahsullerin bir takvim yılı içindeki  satış bedelleri tutarının 60 bin lirayı geçmemesi şart­ tır. Bu had, balıkçılar için 75 bin liradır.  BAŞKA?"! —• Önergelerden birisi Komisyonca ge­ tirilen metni daraltıcı, azaltıcı, aşağı indirici mahiyet­ te; diğeri de, yükseltici mahiyette. Normal olan, Ko­ misyonun getirdiği metin olduğuna göre, muafiyet  haddini daraltan teklif en aykırı teklif olmak iktiza  eder. Adı muafiyettir, aslı muafiyettir; yani muafiye­ tin daraltılması, muafiyet getirme fikrine en zıt olan  fikir olmak iktiza eder.  ÖMER UCUZAL (Eskişehir) — Hayır Sayın Baş­ kan; yükseği aykırı sayılır.  BAŞKAN — Meselenin aslı muafiyettir, muafiye­ ti kaldıran, en zıttıdır, muafiyeti genişleten, muafiyete  uygun olandır, muafiyetin zıddı, muafiyeti kaldırmak­ tır.  •REFET RENDECİ (Samsun) — Sayın Başkan,  muafiyeti artıran muafiyete en zıt dernektir, artıran  teklif daha aykırıdır.  BAŞKAN —• Efendim, şöyle yapalım izin verir­ seniz :  Riyaset görüşünü arz etti. Aslolan, görüşülen bir  muafiyet getirmektir. Bu muafiyet getirmeyi daralt­ mak, zıt olmak iktiza eder. Muafiyeti genişletmekte  muafiyete uygun düşer.  şimdi, bu böyle olmakla beraber, tereddüt vaki  ise usul hakkında lehte, aleyhte birer sayın üyeye te­ nevvür için söz vereceğim.  AHMET NUSRET TUNA (Kastamonu) - Saun  Başkan...  BAŞKAN — Buy ıu unuz.  AHMET NUSRET TUNA (Kastamonu) — Muh­ terem Başkanım;  Halihazırda muafiyet miktarı 30 bin liradır ve 40  bin liradır. Bir teklif geliyor ve bu, «60 bine çıksın»  diyor. Diğer bir teklif ise «90 bine çıksın» diyor. Ha­ lihazırda mer'i nizam 30 bindir. Oylamalarda en ay­ kırıdan başlanması Tüzük icabıdır; 30 bini 60 bine çı- 112 —

C. Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  Niğde  Ergun Özkan  Manisa  Orhan Süersan  Bolu  Alâeddin Yıknaztürk:  Çanakkale  İsmail Kutluk  Elâzığ  Cahit Dalokay  Kayseri  İbrahim Kirazoğlu  FİKRET GÜNDOĞAN (İstanbul) — Sayın Baş­ kan...;  BAŞKAN — Buyurunuz efendim.  FİKRET GÜNDOĞAN (İstanbul) — Müzakere  tarzının gidişinden şunu anlamak mümkün mü aca­ ba?..  Bildiğiniz gibi dün Birleşimi kapatmadan önce bi­ zim bir önergemiz vardı ve bu önergeyi Komisyon  geri almıştı. Sanıyorum Komisyon bu önerge üzerin­ de çalışma yaptı, daha evvelce kabul ettiği 90 bin li­ ralık haddi 75 bine indirdi ve Genel Kurula getirdi. O  bizim önergemiz duruyor değil mi Sayın Başkan?..  Bir yanlışlık olmasın diye söylüyorum. Çünkü önerge  vermek kolaydır. Usulü siz saptayacağınıza göre, öner­ gemizi işleme koyacak mısınız?  BAŞKAN  yor...  Efendim, önergeniz aynen duru- FİKRET GÜNDOĞAN (İstanbul)  koyacaksınız?..  Tabiî işleme  BAŞKAN  lem yapılmış.  Komisyonda bunun üzerinde bir iş- FİKRET GÜNDOĞAN (istanbul) — Şimdi Sa­ yın Başkan; bizim önergemizin Komisyona alındığı­ nı biliyorsunuz. Komisyon bundan evvelki haddi in­ dirmiş; ama bizim önergemiz, yeni bir had tespit edi­ yor. Bu itibarla bizim önergemizi işleme koyacak mı­ sınız, yoksa başka bir önerge mi vermemiz lâzım?  Sonra bir kargaşalığa gelmesin.  BAŞKAN — Önergenizi muameleye koyarım efen­ dim. Bu izahatınız olmasaydı belki koymayabilirdim,  ama bununla Komisyonun metnine uymadığınızı taze­ lemiş oluyorsunuz.  FİKRET GÜNDOĞAN (İstanbul)  kan, isterseniz teyit edelim.  Sayın Baş- BAŞKAN — Mahal yok efendim.  Şimdi, Sayın Fevzi Özer, Sayın Recai Kocaman ve  Sayın Hasan Güven tarafından verilen önergeyi tek­ rar bilgilerinize sunuyorum :  Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına  13 ncü maddenin aşağıdaki şekilde değiştirilmesi­ ni arz ve teklif ederiz.  Trabzon Muğla  Hasan Güven Fevzi Özer  Artvin  Recai Kocaman  Satış Tutarı Ölçüsü  Madde- 13. —• Küçük çiftçi muaflığından faydala- bilmek için ziraî mahsullerin bir takvim yılı içindeki  satış bedelleri tutarının 60 bin lirayı geçmemesi şart­ tır. Bu had, balıkçılar için 75 bin liradır.  BAŞKA?"! —• Önergelerden birisi Komisyonca ge­ tirilen metni daraltıcı, azaltıcı, aşağı indirici mahiyet­ te; diğeri de, yükseltici mahiyette. Normal olan, Ko­ misyonun getirdiği metin olduğuna göre, muafiyet  haddini daraltan teklif en aykırı teklif olmak iktiza  eder. Adı muafiyettir, aslı muafiyettir; yani muafiye­ tin daraltılması, muafiyet getirme fikrine en zıt olan  fikir olmak iktiza eder.  ÖMER UCUZAL (Eskişehir) — Hayır Sayın Baş­ kan; yükseği aykırı sayılır.  BAŞKAN — Meselenin aslı muafiyettir, muafiye­ ti kaldıran, en zıttıdır, muafiyeti genişleten, muafiyete  uygun olandır, muafiyetin zıddı, muafiyeti kaldırmak­ tır.  •REFET RENDECİ (Samsun) — Sayın Başkan,  muafiyeti artıran muafiyete en zıt dernektir, artıran  teklif daha aykırıdır.  BAŞKAN —• Efendim, şöyle yapalım izin verir­ seniz :  Riyaset görüşünü arz etti. Aslolan, görüşülen bir  muafiyet getirmektir. Bu muafiyet getirmeyi daralt­ mak, zıt olmak iktiza eder. Muafiyeti genişletmekte  muafiyete uygun düşer.  şimdi, bu böyle olmakla beraber, tereddüt vaki  ise usul hakkında lehte, aleyhte birer sayın üyeye te­ nevvür için söz vereceğim.  AHMET NUSRET TUNA (Kastamonu) - Saun  Başkan...  BAŞKAN — Buy ıu unuz.  AHMET NUSRET TUNA (Kastamonu) — Muh­ terem Başkanım;  Halihazırda muafiyet miktarı 30 bin liradır ve 40  bin liradır. Bir teklif geliyor ve bu, «60 bine çıksın»  diyor. Diğer bir teklif ise «90 bine çıksın» diyor. Ha­ lihazırda mer'i nizam 30 bindir. Oylamalarda en ay­ kırıdan başlanması Tüzük icabıdır; 30 bini 60 bine çı- 112 —  C. Senatosu B : 63  karıyor, 30 bini 90 bine çıkarıyor... 90 bin, mevcut  metne daha muhaliftir, 90 binin başlangıçta muame­ leye tabi tutulması lâzım geldiği kanaatindeyim.  Teşekkür ederim.  BAŞKAN — Sayın Tuna, bir noktayı beraber hal­ ledelim. Galiba bir yanlışlık yapiyoruz. «30 bin» dedi­ niz. Mer'i olanı değil, teklif edileni konuşuyoruz. Gö­ rüşülen teklife göre 75 bin lira ile 100 bin lira; son şe­ kil bu. Yani, üzerinde bulunduğumuz normal olan tek­ lif bu.  AHMET NUSRET TUNA (Kastamonu) — Hali­ hazırdaki mer'i kanunun...  BAŞKAN — Mer'i kanunu görüşmüyoruz şimdi,  Aleyhinde söz isteyen?.. Yok,  Sayın Tuna, savunmanızı teklif halinde veriyor­ sanız, 58 nci maddeye göre oylayayım. Yani, teklife  dönüştürüyorsanız oylama yapayım efendim?  MEHMET NURİ ÂDEMOĞLU (Adana) — Ya­ zılı olarak veriyor efendim..*  BAŞKAN — O halde bu usul meselesini oyları­ nızla halledeceksiniz. Oylarınıza sunuyorum; Sayın  Ucuza! tarafından verilmiş olan önergenin en aykırı  önerge olduğu ve bu itibarla ilk muameleye tabi tu­ tulması lâzım geldiği fikrini kabul edenler... Kabul  etmeyenler... Kabul edilmemiştir efendim.  Açık oy teklifi var idi; önerge usulüne uygundur.  Bu itibarla şimdi okutacağım önergeyi açık oylama  suretiyle sonuçlandıracağım,  Okutuyorum önergeyi:  Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına  13 ncü maddenin aşağıdaki şekilde değiştirilmesini  arz ve teklif ederiz.  Trabzon Muğla  Hasan Güven Fevzi Özer  Artvin  Recai Kocaman  Satış tutan ölçüsü  Madde 13. — Küçük çiftçi muaflığından faydala­ nabilmek için ziraî mahsullerin bir takvim yılı içinde­ ki satış bedelleri tutarının 60 bin lirayı geçmemesi şart­ tır. Bu had, balıkçılar için 75 bin liradır,  BAŞKAN — Komisyon katılıyor mu efendim?  BÜTÇE VE PLAN KOMİSYONU SÖZCÜSÜ  AHM'ET DEMİR YÜCE (Zonguldak) — Efendim  biz, Komisyon olarak 75 bin ve 100 bin olarak karar  aldık. Binaenaleyh, bu önergeye katılamıyoruz.  Saygılarımla.  — 113  5 . 5 . 1976 O : İ  BAŞKAN — Hükümet katılıyor mu efendim?  GELİRLER GENEL MÜDÜRÜ AYKON DO­ ĞAN — Efendim, Hükümetin mevcut tasarısında tek  bir had var; 60 bin olarak geçiyor. Hükümet, bu ta­ sarısını; şu anda Meclislerde bulunduğu için esas al­ maktadır.  Arz ederim,  BAŞKAN — Buna katılıyor musunuz, katılmıyor  musunuz?  GELİRLER GENEL MÜDÜRÜ AYKON DO­ ĞAN —• Buna katılamıyoruz.  BAŞKAN — Katılmıyorsunuz.  Oylamaya geçiyoruz, efendim.  (Ordu Üyesi Sefahattin Acar'dan başlanarak oy­ lar toplandı)  (İstanbul Üyesi Vefa Poyraz oyunu belirttikten  sonra)  SUPHİ GÜRSOYTRAK (Tabiî Üye) — Sayın  Başkan!  BAŞKAN — Buyurunuz efendim.  SUPHİ GÜRSOYTRAK (Tabiî Üye) — Sayın  Başkanım; Sayın Bakanlar bu teklifi reddedemezler,  çünkü kendi tasarıları var,  AHMET KARAYİĞİT (Afyonkarahisar) — Sa­ na ne?..  SUPHİ GÜRSOYTRAK (Tabiî Üye) — Millet  Meclisinde tasarısı bulunmaktadır. 60 bin lira ola­ rak önerilmiştir, 60 bin lira üzerinde durulmaktadır.  Hükümetin Temsilcisi de 60 bin lira üzerinde dur­ maktadır,  Nasıl Komisyon üyeleri muhalefet şefhi verme­ dikçe teklifin aleyhinde konuşamaz ve oy veremez­ se, Hükümet üyeleri de kendi önerdikleri bir teklife  ret oyu veremezler *  ÖMER UCUZAL (Eskişehir) — Hükümetin ta­ sarısı değil bu . '  (A. P. sıralarından gürültüler, anlaşılmayan mü­ dahaleler)  BAŞKAN — Bir dakika efendim.  Şimdi efendim, oylamaya devam ediyoruz. Ben  oy sahibinin beyanı ile bağlıyım; başka tefsirlere bağ­ lı değilim,  (Oylama işlemine devam olundu)  BAŞKAN — Oylama bitmiştir efendim.  (Oyların ayrımı yapıldı)  BAŞKAN — Oylamanın sonucunu veriyorum;  önerge 64 oya karşı 72 oyla kabul edilmiştir.

C. Senatosu B : 63  karıyor, 30 bini 90 bine çıkarıyor... 90 bin, mevcut  metne daha muhaliftir, 90 binin başlangıçta muame­ leye tabi tutulması lâzım geldiği kanaatindeyim.  Teşekkür ederim.  BAŞKAN — Sayın Tuna, bir noktayı beraber hal­ ledelim. Galiba bir yanlışlık yapiyoruz. «30 bin» dedi­ niz. Mer'i olanı değil, teklif edileni konuşuyoruz. Gö­ rüşülen teklife göre 75 bin lira ile 100 bin lira; son şe­ kil bu. Yani, üzerinde bulunduğumuz normal olan tek­ lif bu.  AHMET NUSRET TUNA (Kastamonu) — Hali­ hazırdaki mer'i kanunun...  BAŞKAN — Mer'i kanunu görüşmüyoruz şimdi,  Aleyhinde söz isteyen?.. Yok,  Sayın Tuna, savunmanızı teklif halinde veriyor­ sanız, 58 nci maddeye göre oylayayım. Yani, teklife  dönüştürüyorsanız oylama yapayım efendim?  MEHMET NURİ ÂDEMOĞLU (Adana) — Ya­ zılı olarak veriyor efendim..*  BAŞKAN — O halde bu usul meselesini oyları­ nızla halledeceksiniz. Oylarınıza sunuyorum; Sayın  Ucuza! tarafından verilmiş olan önergenin en aykırı  önerge olduğu ve bu itibarla ilk muameleye tabi tu­ tulması lâzım geldiği fikrini kabul edenler... Kabul  etmeyenler... Kabul edilmemiştir efendim.  Açık oy teklifi var idi; önerge usulüne uygundur.  Bu itibarla şimdi okutacağım önergeyi açık oylama  suretiyle sonuçlandıracağım,  Okutuyorum önergeyi:  Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına  13 ncü maddenin aşağıdaki şekilde değiştirilmesini  arz ve teklif ederiz.  Trabzon Muğla  Hasan Güven Fevzi Özer  Artvin  Recai Kocaman  Satış tutan ölçüsü  Madde 13. — Küçük çiftçi muaflığından faydala­ nabilmek için ziraî mahsullerin bir takvim yılı içinde­ ki satış bedelleri tutarının 60 bin lirayı geçmemesi şart­ tır. Bu had, balıkçılar için 75 bin liradır,  BAŞKAN — Komisyon katılıyor mu efendim?  BÜTÇE VE PLAN KOMİSYONU SÖZCÜSÜ  AHM'ET DEMİR YÜCE (Zonguldak) — Efendim  biz, Komisyon olarak 75 bin ve 100 bin olarak karar  aldık. Binaenaleyh, bu önergeye katılamıyoruz.  Saygılarımla.  — 113  5 . 5 . 1976 O : İ  BAŞKAN — Hükümet katılıyor mu efendim?  GELİRLER GENEL MÜDÜRÜ AYKON DO­ ĞAN — Efendim, Hükümetin mevcut tasarısında tek  bir had var; 60 bin olarak geçiyor. Hükümet, bu ta­ sarısını; şu anda Meclislerde bulunduğu için esas al­ maktadır.  Arz ederim,  BAŞKAN — Buna katılıyor musunuz, katılmıyor  musunuz?  GELİRLER GENEL MÜDÜRÜ AYKON DO­ ĞAN —• Buna katılamıyoruz.  BAŞKAN — Katılmıyorsunuz.  Oylamaya geçiyoruz, efendim.  (Ordu Üyesi Sefahattin Acar'dan başlanarak oy­ lar toplandı)  (İstanbul Üyesi Vefa Poyraz oyunu belirttikten  sonra)  SUPHİ GÜRSOYTRAK (Tabiî Üye) — Sayın  Başkan!  BAŞKAN — Buyurunuz efendim.  SUPHİ GÜRSOYTRAK (Tabiî Üye) — Sayın  Başkanım; Sayın Bakanlar bu teklifi reddedemezler,  çünkü kendi tasarıları var,  AHMET KARAYİĞİT (Afyonkarahisar) — Sa­ na ne?..  SUPHİ GÜRSOYTRAK (Tabiî Üye) — Millet  Meclisinde tasarısı bulunmaktadır. 60 bin lira ola­ rak önerilmiştir, 60 bin lira üzerinde durulmaktadır.  Hükümetin Temsilcisi de 60 bin lira üzerinde dur­ maktadır,  Nasıl Komisyon üyeleri muhalefet şefhi verme­ dikçe teklifin aleyhinde konuşamaz ve oy veremez­ se, Hükümet üyeleri de kendi önerdikleri bir teklife  ret oyu veremezler *  ÖMER UCUZAL (Eskişehir) — Hükümetin ta­ sarısı değil bu . '  (A. P. sıralarından gürültüler, anlaşılmayan mü­ dahaleler)  BAŞKAN — Bir dakika efendim.  Şimdi efendim, oylamaya devam ediyoruz. Ben  oy sahibinin beyanı ile bağlıyım; başka tefsirlere bağ­ lı değilim,  (Oylama işlemine devam olundu)  BAŞKAN — Oylama bitmiştir efendim.  (Oyların ayrımı yapıldı)  BAŞKAN — Oylamanın sonucunu veriyorum;  önerge 64 oya karşı 72 oyla kabul edilmiştir.  G Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  Komisyon önergeyi dikkate alıyor mu efendim?..  Dikkate alınması kaibul edilmiştir, isterse havale ede­ rim.  BÜTÇE VE PLAN KOMİSYONU SÖZCÜSÜ  AHMET DEMİR YÜCE (Zonguldak) — Kabul edi­ yoruz efendim.  BAŞKAN — Efendim, maddeyi oylamadım, öner­ geyi oyladım; önerge kabul edildi.  BÜTÇE VE PLAN KOMİSYONU SÖZCÜSÜ  AHMET DEMİR YÜCE (Zonguldak) — Yüksek  Senatonun iradesini kabul ediyoruz efendim.  BAŞKAN — Senatonun iradesini kabul ediyorsu­ nuz.  O halde, teklif ve metin birleşti.  Maddeyi böylece kabul edilen önerge istikametin­ de oylarınıza sunuyorum. Kabul edenler... Etmeyen­ ler... Kabul edilmiştir.  Şimdi, burada yeni madde teklifleri var.  FİKRET GÜNDOĞAN (İstanbul) — Geri alı­ yoruz efendim,  BAŞKAN — Teşekkür ederim.  Yeni madde teklifleri sahipleri tarafından geri  alınmıştır.  2 nci maddeyi okutuyorum.  Madde 2. — Bu Kanun 1 . 1 . 1976 tarihinde yü­ rürlüğe girer.  BAŞKAN — Söz isteyen sayın üye?.. Yok.  Oylarınıza sunuyorum. Kabul edenler... Etmeyen­ ler.... Kabul edilmiştir.  Madde 3. — Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Ku­ rulu yürütür.  BAŞKAN — Madde üzerinde söz isteyen sayın  üye?.. Yok.  Maddeyi oylarınıza sunuyorum. Kabul edenler...  Etmeyenler... Kabul edilmiştir.  Tasarının tümü üzerinde lehte aleyhte birer sayın  üyeye diledikleri takdirde söz vereceğim. Söz isteyen  saym üye?.. Yok.  Tasarı açık oylamaya tabi tutulacak.  Oyunun rengini belirtmek isteyen iki sayın üyeye  söz vereceğim. Söz isteyen sayın üye?.. Yok.  Açık oylamaya, bir itiraz vaki değilse, kutular do- 1 aştı rılmak suretiyle...  FİKRET GÜNDOĞAN (İstanbul) — Sayın Baş­ kan, şu oylamayı ad okumak suretiyle yapabilir mi­ yiz?..  BAŞKAN — Hangisini efendim?..  FİKRET GÜNDOĞAN (İstanbul) — Şimdi yapa­ cağımızı.  BAŞKAN — O şekilde teklif ederseniz yapayım.  FİKRET GÜNDOĞAN (İstanbul) — Teklif edi­ yorum Saym Başkan.  BAŞKAN — Olur efendim, yapalım.  Oylamaya geçiyoruz efendim.  (Ordu Üyesi Selâhattin Acar'dan başlanarak oylar  toplandı)  BAŞKAN — Oylama işlemi bitmiştir, oyların ay­ rımına geçiyoruz.  (Oyların ayrımı yapıldı.)  BAŞKAN — Oyların sonucunu veriyorum efen­ dim: Oylamaya 130 sayın üye oya iştirak etmiş, 7 ret  ve 1 çekinser oya karşı tasarı 102 kabul oyuyla Cum­ huriyet Senatosunca kabul edilmiştir.  2. — 17 . 3 . 1969 gün ve 1135 sayılı Türk va­ tandaşlarına ait olup Yugoslav Federatif Halk  Cunıhuriy etince miUîleştiriimiş bulunan mal, hak  ve menfaatlerin tasfiyesi hakkında Kanunun bazı  maddelerinin değiştirilmesi ve iki geçici madde ek­ lenmesine ilişkin kanun tasarısının Millet Meclisin­ ce kabul olunan metni ve Cumhuriyet Senatosu Dış­ işleri, Turizm ve Tanıtma ve Bütçe ve Plan komis­ yonları raporları. (M. Meclisi : 1/237); C. Senatosu :  1/412) (S. Sayısı : 572) (1)  BAŞKAN — Öncelik ve ivedilik teklifi var, oku­ yorum :  Yüksek Başkanlığa  Gündemin birinci görüşmesi yapılacak işler kıs­ mında bulunan 572 S. Sayılı kanun tasarısının öne­ mine binaen Gündemde mevcut bütün işlere takdimen  öncelik ve ivedilikle göürşülmesini arz ve teklif ede­ rim.  Bütçe ve Plan Komisyonu Sözcüsü  Zonguldak  Ahmet Demir Yüce  BAŞKAN — Komisyon ve Hükümet temsilcisi  burada.  Teklifi oylarınıza sunacağım.  Tasarının öncelikle görüşülmesini oylarınıza su­ nuyorum. Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Ka­ bul edilmiştir.  İvedilik teklifini oylarınıza sunuyorum. Kabul  edenler... Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir.  Raporun okunup, okunmaması hususunu oyları­ nıza sunuyorum. Raporun okunmasını kabul eden- (1) 572 S. Sayılı basmayazı tutanağın sonuna  eklidir.  — 114 —

G Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  Komisyon önergeyi dikkate alıyor mu efendim?..  Dikkate alınması kaibul edilmiştir, isterse havale ede­ rim.  BÜTÇE VE PLAN KOMİSYONU SÖZCÜSÜ  AHMET DEMİR YÜCE (Zonguldak) — Kabul edi­ yoruz efendim.  BAŞKAN — Efendim, maddeyi oylamadım, öner­ geyi oyladım; önerge kabul edildi.  BÜTÇE VE PLAN KOMİSYONU SÖZCÜSÜ  AHMET DEMİR YÜCE (Zonguldak) — Yüksek  Senatonun iradesini kabul ediyoruz efendim.  BAŞKAN — Senatonun iradesini kabul ediyorsu­ nuz.  O halde, teklif ve metin birleşti.  Maddeyi böylece kabul edilen önerge istikametin­ de oylarınıza sunuyorum. Kabul edenler... Etmeyen­ ler... Kabul edilmiştir.  Şimdi, burada yeni madde teklifleri var.  FİKRET GÜNDOĞAN (İstanbul) — Geri alı­ yoruz efendim,  BAŞKAN — Teşekkür ederim.  Yeni madde teklifleri sahipleri tarafından geri  alınmıştır.  2 nci maddeyi okutuyorum.  Madde 2. — Bu Kanun 1 . 1 . 1976 tarihinde yü­ rürlüğe girer.  BAŞKAN — Söz isteyen sayın üye?.. Yok.  Oylarınıza sunuyorum. Kabul edenler... Etmeyen­ ler.... Kabul edilmiştir.  Madde 3. — Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Ku­ rulu yürütür.  BAŞKAN — Madde üzerinde söz isteyen sayın  üye?.. Yok.  Maddeyi oylarınıza sunuyorum. Kabul edenler...  Etmeyenler... Kabul edilmiştir.  Tasarının tümü üzerinde lehte aleyhte birer sayın  üyeye diledikleri takdirde söz vereceğim. Söz isteyen  saym üye?.. Yok.  Tasarı açık oylamaya tabi tutulacak.  Oyunun rengini belirtmek isteyen iki sayın üyeye  söz vereceğim. Söz isteyen sayın üye?.. Yok.  Açık oylamaya, bir itiraz vaki değilse, kutular do- 1 aştı rılmak suretiyle...  FİKRET GÜNDOĞAN (İstanbul) — Sayın Baş­ kan, şu oylamayı ad okumak suretiyle yapabilir mi­ yiz?..  BAŞKAN — Hangisini efendim?..  FİKRET GÜNDOĞAN (İstanbul) — Şimdi yapa­ cağımızı.  BAŞKAN — O şekilde teklif ederseniz yapayım.  FİKRET GÜNDOĞAN (İstanbul) — Teklif edi­ yorum Saym Başkan.  BAŞKAN — Olur efendim, yapalım.  Oylamaya geçiyoruz efendim.  (Ordu Üyesi Selâhattin Acar'dan başlanarak oylar  toplandı)  BAŞKAN — Oylama işlemi bitmiştir, oyların ay­ rımına geçiyoruz.  (Oyların ayrımı yapıldı.)  BAŞKAN — Oyların sonucunu veriyorum efen­ dim: Oylamaya 130 sayın üye oya iştirak etmiş, 7 ret  ve 1 çekinser oya karşı tasarı 102 kabul oyuyla Cum­ huriyet Senatosunca kabul edilmiştir.  2. — 17 . 3 . 1969 gün ve 1135 sayılı Türk va­ tandaşlarına ait olup Yugoslav Federatif Halk  Cunıhuriy etince miUîleştiriimiş bulunan mal, hak  ve menfaatlerin tasfiyesi hakkında Kanunun bazı  maddelerinin değiştirilmesi ve iki geçici madde ek­ lenmesine ilişkin kanun tasarısının Millet Meclisin­ ce kabul olunan metni ve Cumhuriyet Senatosu Dış­ işleri, Turizm ve Tanıtma ve Bütçe ve Plan komis­ yonları raporları. (M. Meclisi : 1/237); C. Senatosu :  1/412) (S. Sayısı : 572) (1)  BAŞKAN — Öncelik ve ivedilik teklifi var, oku­ yorum :  Yüksek Başkanlığa  Gündemin birinci görüşmesi yapılacak işler kıs­ mında bulunan 572 S. Sayılı kanun tasarısının öne­ mine binaen Gündemde mevcut bütün işlere takdimen  öncelik ve ivedilikle göürşülmesini arz ve teklif ede­ rim.  Bütçe ve Plan Komisyonu Sözcüsü  Zonguldak  Ahmet Demir Yüce  BAŞKAN — Komisyon ve Hükümet temsilcisi  burada.  Teklifi oylarınıza sunacağım.  Tasarının öncelikle görüşülmesini oylarınıza su­ nuyorum. Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Ka­ bul edilmiştir.  İvedilik teklifini oylarınıza sunuyorum. Kabul  edenler... Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir.  Raporun okunup, okunmaması hususunu oyları­ nıza sunuyorum. Raporun okunmasını kabul eden- (1) 572 S. Sayılı basmayazı tutanağın sonuna  eklidir.  — 114 —  C. Senatosu B ; 63  ler... Kabul etmeyenler... Raporun okunması kabul  edilmemiştir.  Tasarının tümü üzerinde müzakerelere geçiyoruz.  Tümü üzerinde söz isteyen sayın üye?..  ÖMER UCUZAL (Eskişehir) — Söz istiyorum  efendim.  BAŞKAN — Buyurun Saym Ucuzal.  ÖMER UCUZAL (Eskişehir) — Sayın Başkan,  değerli arkadaşlarım;  Konuşmam kısa olacak. Tasarı hakkındaki oyum  müspettir, yalnız Hükümetten istirhamım olacak.  Yugoslavya'dan memleketimize gelen vatandaşla­ rımız 20 seneden beri oradaki mal ve haklarından  mahrum kalmışlardır. Oradaki millîleştirme sebe­ biyle ödenen tazminat da 20 küsur seneden beri ban­ kada yatmakta, mal ve hak sahipleri de 20 küsur  seneden beri bu haklarına kavuşmayı arzu etmekte­ dirler.  Hepimizin bildiği gibi 1969 senesinde bir kanuna  ihtiyaç hâsıl oldu. Bu Kanun getirildi. Aradan 7 se­ ne geçmesine rağmen hâlâ hak sahipleri haklarına  kavuşamadı; neden?.. Tatbikatta çıkarılan Kanunun  eksiklikleri görüldüğü için yeniden değişiklikler ya­ pılmak suretiyle bu meseleye bir istikamet veriliyor.  Şimdi benim Hükümetten dileğim; bu Kanun yü­ rürlüğe girer girmez hak sahiplerinin mevcut meblâğ­ dan haklarının derhal ödenmesi imkânını aramak...  Yalnız, bazı maddelerde yine tatbikatta zorlukla  karşılaşılacağına kaniim. Çünkü, hakkını ispat etmek  için aranan belgeler için konan müddet çok kısa de­ ğerli arkadaşlarım. 3 aylık müddet içerisinde hak­ kını ispat edecek belgeleri Türkiye'de dahi toplamak  mümkün değil. Kaldı ki, başka bir ülkede bulunan  hak ve mallarının belgelerini ispat etmek için 3 aylık  bir müddetin kâfi geleceği kanaatinde değilim. Onun  için, çıkarılacak yönetmeliğin dahi hak sahiplerini  mağdur edeceği kanaatindeyim. Bu müddet gayet  kısa konmuştur.  İkinci istirhamım; Millet Meclisinden gelen metin  üzerinde ve bizim Komisyonumuzca yapılan değişik­ liği görüşmeden Millet Meclisi metninin kabul edil­ mesinde hak ve menfaat sahiplerinin yararı olduğu  kanaatindeyim.  Teşekkür eder, Yüce Heyeti saygıyle selâmlarım.  BAŞKAN — Söz isteyen başka saym üye?.. Yok.  Tasarının tümü üzerinde söz isteyen başka üye  olmadığından, müzakere bitmiştir.  Maddelere geçilmesi hususunu oylarınıza sunu­ yorum : Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Mad­ delere geçilmesi kabul edilmiştir.  5 . 5 . 1976 O : 1  17 . 3 . 1969 Gün ve 1135 Sayıb Türk Vatandaşlarına  Ait Olup Yugoslav Federatif Halk Cumhuriyetince  Milîîlcştirilmiş Bulunan Mal, Hak ve Menfaatlerin  Tasfiyesi Halikında Kanunun Bazı Maddelerinin De­ ğiştirilmesi ve İki Geçici Madde Eklenmesine İlişkin  Kanun Tasarısı  Madde 1. — 17 . 3 . 1969 gün ve 1135 sayılı Ka­ nunun 2 nci maddesinin 2 nci fıkrası aşağıdaki şe­ kilde değiştirilmiştir :  Taznrnattan yararlanabilmek için, Anlaşmanın  imza edildiği 13 Temmuz 1956 tarihinde  Türk vatandaşı olmak şarttır. Ancak, İskân Kanunu  "hükümlerine göre göçmen olarak kabul edilenler, 13  Temmuz 1956 tarihinde Türkiye'ye gelmiş ve bu ka­ nunun yürürlüğü tarihine değin Türk vatandaşlığına  alınmış olmak şarüyle tazminattan yararlanabilirler,  BAŞKAN — Madde üzerinde söz isteyen sayırt  üye?... Yok.  Komisyon ve Hükümet söz istemiyorlar.  Maddeyi oylarınıza sunuyorum. Kabul edenler..  Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir.  Madde 2. — Aynı Kanunun 3 ncü maddesinin (c)  fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir :  13 Temmuz 1956 tarihinde Türk vatandaşı olma­ yanlarla, İskân Kanunu hükümlerine göre Türki­ ye'ye 13 Temmuz 1956 tarihinden sonra göçmen ola­ rak gelenler, 13 Temmuz 1956 tarihinde veya daha  önce göçmen olarak gelmesine rağmen, bu Kanunun  yürürlüğü tarihine değin Türk vatandaşlığına alın­ mamış olanlar.  BAŞKAN — Madde üzerinde söz isteyen sayın  üye?... Yok.  Maddeyi oylarınıza sunuyorum. Kabul edenler..,  Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir.  Madde 3. — Aynı Kanunun 3 ncü maddesine aşa­ ğıdaki (e) fıkrası eklenmiştir.  e) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihi izleyen  ay başından başlayarak 6 ay içinde tazminat için baş­ vurmayanlar.  BAŞKAN — Madde üzerinde söz isteyen sayın  üye?... Yok.  Maddeyi oylarınıza sunuyorum. Kabul edenler...  Kabul etmeyenler... Madde kabul edilmiştir.  Madde 4. — Aynı Kanunun 4 ncü maddesi aşa­ ğıdaki şekilde değiştirilmiştir :  Madde 4. — Tazminattan yararlandırılmasını is­ teyenler haklarını aşağıdaki yazılı belgelerle kanıtla­ ma zorunluluğundadırlar.  115 —

C. Senatosu B ; 63  ler... Kabul etmeyenler... Raporun okunması kabul  edilmemiştir.  Tasarının tümü üzerinde müzakerelere geçiyoruz.  Tümü üzerinde söz isteyen sayın üye?..  ÖMER UCUZAL (Eskişehir) — Söz istiyorum  efendim.  BAŞKAN — Buyurun Saym Ucuzal.  ÖMER UCUZAL (Eskişehir) — Sayın Başkan,  değerli arkadaşlarım;  Konuşmam kısa olacak. Tasarı hakkındaki oyum  müspettir, yalnız Hükümetten istirhamım olacak.  Yugoslavya'dan memleketimize gelen vatandaşla­ rımız 20 seneden beri oradaki mal ve haklarından  mahrum kalmışlardır. Oradaki millîleştirme sebe­ biyle ödenen tazminat da 20 küsur seneden beri ban­ kada yatmakta, mal ve hak sahipleri de 20 küsur  seneden beri bu haklarına kavuşmayı arzu etmekte­ dirler.  Hepimizin bildiği gibi 1969 senesinde bir kanuna  ihtiyaç hâsıl oldu. Bu Kanun getirildi. Aradan 7 se­ ne geçmesine rağmen hâlâ hak sahipleri haklarına  kavuşamadı; neden?.. Tatbikatta çıkarılan Kanunun  eksiklikleri görüldüğü için yeniden değişiklikler ya­ pılmak suretiyle bu meseleye bir istikamet veriliyor.  Şimdi benim Hükümetten dileğim; bu Kanun yü­ rürlüğe girer girmez hak sahiplerinin mevcut meblâğ­ dan haklarının derhal ödenmesi imkânını aramak...  Yalnız, bazı maddelerde yine tatbikatta zorlukla  karşılaşılacağına kaniim. Çünkü, hakkını ispat etmek  için aranan belgeler için konan müddet çok kısa de­ ğerli arkadaşlarım. 3 aylık müddet içerisinde hak­ kını ispat edecek belgeleri Türkiye'de dahi toplamak  mümkün değil. Kaldı ki, başka bir ülkede bulunan  hak ve mallarının belgelerini ispat etmek için 3 aylık  bir müddetin kâfi geleceği kanaatinde değilim. Onun  için, çıkarılacak yönetmeliğin dahi hak sahiplerini  mağdur edeceği kanaatindeyim. Bu müddet gayet  kısa konmuştur.  İkinci istirhamım; Millet Meclisinden gelen metin  üzerinde ve bizim Komisyonumuzca yapılan değişik­ liği görüşmeden Millet Meclisi metninin kabul edil­ mesinde hak ve menfaat sahiplerinin yararı olduğu  kanaatindeyim.  Teşekkür eder, Yüce Heyeti saygıyle selâmlarım.  BAŞKAN — Söz isteyen başka saym üye?.. Yok.  Tasarının tümü üzerinde söz isteyen başka üye  olmadığından, müzakere bitmiştir.  Maddelere geçilmesi hususunu oylarınıza sunu­ yorum : Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Mad­ delere geçilmesi kabul edilmiştir.  5 . 5 . 1976 O : 1  17 . 3 . 1969 Gün ve 1135 Sayıb Türk Vatandaşlarına  Ait Olup Yugoslav Federatif Halk Cumhuriyetince  Milîîlcştirilmiş Bulunan Mal, Hak ve Menfaatlerin  Tasfiyesi Halikında Kanunun Bazı Maddelerinin De­ ğiştirilmesi ve İki Geçici Madde Eklenmesine İlişkin  Kanun Tasarısı  Madde 1. — 17 . 3 . 1969 gün ve 1135 sayılı Ka­ nunun 2 nci maddesinin 2 nci fıkrası aşağıdaki şe­ kilde değiştirilmiştir :  Taznrnattan yararlanabilmek için, Anlaşmanın  imza edildiği 13 Temmuz 1956 tarihinde  Türk vatandaşı olmak şarttır. Ancak, İskân Kanunu  "hükümlerine göre göçmen olarak kabul edilenler, 13  Temmuz 1956 tarihinde Türkiye'ye gelmiş ve bu ka­ nunun yürürlüğü tarihine değin Türk vatandaşlığına  alınmış olmak şarüyle tazminattan yararlanabilirler,  BAŞKAN — Madde üzerinde söz isteyen sayırt  üye?... Yok.  Komisyon ve Hükümet söz istemiyorlar.  Maddeyi oylarınıza sunuyorum. Kabul edenler..  Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir.  Madde 2. — Aynı Kanunun 3 ncü maddesinin (c)  fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir :  13 Temmuz 1956 tarihinde Türk vatandaşı olma­ yanlarla, İskân Kanunu hükümlerine göre Türki­ ye'ye 13 Temmuz 1956 tarihinden sonra göçmen ola­ rak gelenler, 13 Temmuz 1956 tarihinde veya daha  önce göçmen olarak gelmesine rağmen, bu Kanunun  yürürlüğü tarihine değin Türk vatandaşlığına alın­ mamış olanlar.  BAŞKAN — Madde üzerinde söz isteyen sayın  üye?... Yok.  Maddeyi oylarınıza sunuyorum. Kabul edenler..,  Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir.  Madde 3. — Aynı Kanunun 3 ncü maddesine aşa­ ğıdaki (e) fıkrası eklenmiştir.  e) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihi izleyen  ay başından başlayarak 6 ay içinde tazminat için baş­ vurmayanlar.  BAŞKAN — Madde üzerinde söz isteyen sayın  üye?... Yok.  Maddeyi oylarınıza sunuyorum. Kabul edenler...  Kabul etmeyenler... Madde kabul edilmiştir.  Madde 4. — Aynı Kanunun 4 ncü maddesi aşa­ ğıdaki şekilde değiştirilmiştir :  Madde 4. — Tazminattan yararlandırılmasını is­ teyenler haklarını aşağıdaki yazılı belgelerle kanıtla­ ma zorunluluğundadırlar.  115 —  C, Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  a) Kayıtlı bu'undukları nüfus veya iskân idare­ lerinden alacakları Türkiye'ye geliş tarihiyle vatan­ daşlığımıza alındıkları tarihi gösterir belge ve nüfus  hüviyet cüzdanı veya onaylı örneği,  b) Mal, hak ve yararlarının millîleştiriidlğini  veya diğer sınırlayıcı tedbirlere bağlandığını, nitelik,  tutar ve türünü gösterir Yugoslavya resmî makamla­ rınca verümlş ve usulüne göre onanmış belge ve ka­ rarların asıl veya örnekleri,  Bu belge ve kararların asıl veya örneklerin:n bu­ lunmaması durumunda 9 ncu madde gereğince işlem  yapılmak üzere;  1) Taşınmaz mallar için tapu senetleri veya onun  yerine geçen belgelerin asıl veya örneklerini, îapu se­ netleri veya onun yerine geçen belgeler yoksa taşın­ maz malların k;mlerin olduğunu belirten ve bunların  saptanmasına yarayan mahkeme kararlan, kira söz­ leşmeleri, vergi kayıtlan ve makbuzları gibi diğer bel­ gelerden birini,  Taşınmaz mallar dışındaki mal, hak ve yararlar  için bunların saptanmasına yarar ve kimlerin oldu­ ğunu, nitelik, tutar ve türünü gösterir her çeşit belge,  asıl veya örneklerini,  2) Veya mal, hak ve yararların niteliğini, kim­ lerin olduğunu, tutar ve türünü bunların saptanma  sına yarar d;ğer bilgileri kapsayan beyannameyi,  c) Verilen veya idarece sağlanan ve mal, hak ve  yararların millîîeştirildiğ^ni veya diğer sınırlayıcı ted­ birlere bağlandığını gösterir belge ve yazılarda malik  olarak gösterilen kişi hayatta değilse, mirasçılarını  gösterir Yugoslav veya Türk mahkemelerinden veri­ len kesinleşmiş veraset belgesi.  BAŞKAN — Madde üzerinde söz isteyen sayın  üye?... Buyurunuz Sayın Tahtakılıç.  AHMET TAHTAKILIÇ (Uşak) — Efendim, bir  sorum var:  Bu kanunun kapsamına giren vatandaşların Dışiş­ leri Bakanlığında, Devlet ve Hükümet nezdinde bir  cetveli, bir listesi var mıdır?  BAŞKAN — Hükümet veya Komisyona?...  BÜTÇE VE PLAN KOMİSYONU SÖZCÜSÜ  AHMET DEMİR YÜCE (Zonguldak) — Var efen­ dim.  AHMET TAHTAKILIÇ (Uşak) — O halde ikin­ ci bir ricam var.  BAŞKAN — Buyurunuz.  AHMET TAHTAKILIÇ (Uşak) — Bu haklarına  bizim hatamız yüzünden kavuşamayan vatandaşlara  bu kanun dolayısiyle Hükümet mektup ile haber ver­ meyi düşünür mü?  BÜTÇB VE PLAN KOMİSYONU SÖZCÜSÜ  AHMET DEMİR YÜCE (Zonguldak) — Anlama­ dım efendim.  AHMET TAHTAKILIÇ (Uşak) — Bu Kanundan  istifade edecek vatandaşların listesine göre, «Yeni ka­ nun çıkmıştır, haklarınızı arayınız» diye bir mektup  yazmayı, haber vermeyi Hükümet düşünüyor mu;  ilân keyfiyetinin haricinde?  BAŞKAN — Hükümetten soruyor efendim.  MİLLÎ EMLÂK GENEL MÜDÜRÜ KEMAL  SAVAŞ — İsmen belli olanlara mektup ile tebligat­ ta bulunacağız. Bu arada bize müracaat etmemiş bir­ çok vatandaşlarımız daha var; onlara da ilânen teb­ liğ etmek suretiyle, bu Kanun çıktıktan sonra altı ay  müddet İçerisinde onların da müracaatlarını sağlaya­ cağız. Bizce bilinenlere mektupla duyurulacaktır;  bilmeyenlere de ilânen duyurulacaktır.  BAŞKAN — Teşekkür ederim.  Madde üzerinde söz isteyen sayın üye?... Yok.  Maddeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler...  Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir.  Madde 5. — Aynı Kanunun 5 nci maddesi aşağı­ daki şekilde değiştirilmiştir :  Madde 5. — Başvuranların bu Kanunla ilgili hu­ kukî durumu Takdir ve Dağıtım Komisyonunca  incelenir.  Bu komisyon;  a) Maliye, Devlet (Tapu ve Kadastro Genel Mü­ dürlüğü), Adalet, Ticaret bakanlıkları ile T. C. Mer­ kez Bankasınca atanan birer temsilcinin katılmasıyle  2 ay içinde tamamlanır.  b) Yugoslavya'da mal, hak ve yararları bulunan  vatandaşların haklarını koruma dernekleri federas­ yonu tarafından seçilmiş iki temsilci komisyon çalış­ malarına katılabilir. Bu temsilciler komisyon çalışma  ve kararlarında birer oy sahibidir.  Komisyon çalışmalarına gerektiğinde Dışişleri Ba­ kanlığınca atanan bir temsilci de katılabilir.  Komisyona Maliye Bakanlığı temsilcisi Başkanlık  eder.  Komisyon (a) ve (b) fıkralarındaki temsilcilerin  çoğunluğu ile toplanır.  Kararlar toplantıda bulunan temsilcilerin çoğun­ luğu ile verilir.  Komisyon kararlarına, aynı komisyona tebliğ tari­ hinden başlayarak sadece bir kez olmak üzere 30 gün  içinde itiraz edilebilir.  Komisyonun görev ve yetkileri ile üyeler, memur­ lar, federasyon temsilcileri ve çevirmenin ücret ve  gündelikleri yönetmelikte saptanır.

C, Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  a) Kayıtlı bu'undukları nüfus veya iskân idare­ lerinden alacakları Türkiye'ye geliş tarihiyle vatan­ daşlığımıza alındıkları tarihi gösterir belge ve nüfus  hüviyet cüzdanı veya onaylı örneği,  b) Mal, hak ve yararlarının millîleştiriidlğini  veya diğer sınırlayıcı tedbirlere bağlandığını, nitelik,  tutar ve türünü gösterir Yugoslavya resmî makamla­ rınca verümlş ve usulüne göre onanmış belge ve ka­ rarların asıl veya örnekleri,  Bu belge ve kararların asıl veya örneklerin:n bu­ lunmaması durumunda 9 ncu madde gereğince işlem  yapılmak üzere;  1) Taşınmaz mallar için tapu senetleri veya onun  yerine geçen belgelerin asıl veya örneklerini, îapu se­ netleri veya onun yerine geçen belgeler yoksa taşın­ maz malların k;mlerin olduğunu belirten ve bunların  saptanmasına yarayan mahkeme kararlan, kira söz­ leşmeleri, vergi kayıtlan ve makbuzları gibi diğer bel­ gelerden birini,  Taşınmaz mallar dışındaki mal, hak ve yararlar  için bunların saptanmasına yarar ve kimlerin oldu­ ğunu, nitelik, tutar ve türünü gösterir her çeşit belge,  asıl veya örneklerini,  2) Veya mal, hak ve yararların niteliğini, kim­ lerin olduğunu, tutar ve türünü bunların saptanma  sına yarar d;ğer bilgileri kapsayan beyannameyi,  c) Verilen veya idarece sağlanan ve mal, hak ve  yararların millîîeştirildiğ^ni veya diğer sınırlayıcı ted­ birlere bağlandığını gösterir belge ve yazılarda malik  olarak gösterilen kişi hayatta değilse, mirasçılarını  gösterir Yugoslav veya Türk mahkemelerinden veri­ len kesinleşmiş veraset belgesi.  BAŞKAN — Madde üzerinde söz isteyen sayın  üye?... Buyurunuz Sayın Tahtakılıç.  AHMET TAHTAKILIÇ (Uşak) — Efendim, bir  sorum var:  Bu kanunun kapsamına giren vatandaşların Dışiş­ leri Bakanlığında, Devlet ve Hükümet nezdinde bir  cetveli, bir listesi var mıdır?  BAŞKAN — Hükümet veya Komisyona?...  BÜTÇE VE PLAN KOMİSYONU SÖZCÜSÜ  AHMET DEMİR YÜCE (Zonguldak) — Var efen­ dim.  AHMET TAHTAKILIÇ (Uşak) — O halde ikin­ ci bir ricam var.  BAŞKAN — Buyurunuz.  AHMET TAHTAKILIÇ (Uşak) — Bu haklarına  bizim hatamız yüzünden kavuşamayan vatandaşlara  bu kanun dolayısiyle Hükümet mektup ile haber ver­ meyi düşünür mü?  BÜTÇB VE PLAN KOMİSYONU SÖZCÜSÜ  AHMET DEMİR YÜCE (Zonguldak) — Anlama­ dım efendim.  AHMET TAHTAKILIÇ (Uşak) — Bu Kanundan  istifade edecek vatandaşların listesine göre, «Yeni ka­ nun çıkmıştır, haklarınızı arayınız» diye bir mektup  yazmayı, haber vermeyi Hükümet düşünüyor mu;  ilân keyfiyetinin haricinde?  BAŞKAN — Hükümetten soruyor efendim.  MİLLÎ EMLÂK GENEL MÜDÜRÜ KEMAL  SAVAŞ — İsmen belli olanlara mektup ile tebligat­ ta bulunacağız. Bu arada bize müracaat etmemiş bir­ çok vatandaşlarımız daha var; onlara da ilânen teb­ liğ etmek suretiyle, bu Kanun çıktıktan sonra altı ay  müddet İçerisinde onların da müracaatlarını sağlaya­ cağız. Bizce bilinenlere mektupla duyurulacaktır;  bilmeyenlere de ilânen duyurulacaktır.  BAŞKAN — Teşekkür ederim.  Madde üzerinde söz isteyen sayın üye?... Yok.  Maddeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler...  Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir.  Madde 5. — Aynı Kanunun 5 nci maddesi aşağı­ daki şekilde değiştirilmiştir :  Madde 5. — Başvuranların bu Kanunla ilgili hu­ kukî durumu Takdir ve Dağıtım Komisyonunca  incelenir.  Bu komisyon;  a) Maliye, Devlet (Tapu ve Kadastro Genel Mü­ dürlüğü), Adalet, Ticaret bakanlıkları ile T. C. Mer­ kez Bankasınca atanan birer temsilcinin katılmasıyle  2 ay içinde tamamlanır.  b) Yugoslavya'da mal, hak ve yararları bulunan  vatandaşların haklarını koruma dernekleri federas­ yonu tarafından seçilmiş iki temsilci komisyon çalış­ malarına katılabilir. Bu temsilciler komisyon çalışma  ve kararlarında birer oy sahibidir.  Komisyon çalışmalarına gerektiğinde Dışişleri Ba­ kanlığınca atanan bir temsilci de katılabilir.  Komisyona Maliye Bakanlığı temsilcisi Başkanlık  eder.  Komisyon (a) ve (b) fıkralarındaki temsilcilerin  çoğunluğu ile toplanır.  Kararlar toplantıda bulunan temsilcilerin çoğun­ luğu ile verilir.  Komisyon kararlarına, aynı komisyona tebliğ tari­ hinden başlayarak sadece bir kez olmak üzere 30 gün  içinde itiraz edilebilir.  Komisyonun görev ve yetkileri ile üyeler, memur­ lar, federasyon temsilcileri ve çevirmenin ücret ve  gündelikleri yönetmelikte saptanır.  C< Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  Komisyonun aylık toplantı sayısı ile gün ve saat­ leri Maliye Bakanlığınca saptanır.  BAŞKAN — Madde üzerinde söz isteyen sayın  üye?... Yok.  Maddeyi oylarınıza sunuyorum. Kabul edenler...  Kabul etmeyenler... Madde kabul edilmiştir.  Madde 6. — Aynı Kanunun 7 nci maddesinin  son iki fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:  Süre belgenin niteliğine göre Komisyonca sapta­ nır.  Verilen süreye rağmen, istenilen belgelerle beyan­ nameyi bu süre içinde vermeyenlerin hakkı düşer.  Ancak, 4 ncü maddenin (c) fıkrasında yazılı ve­ raset belgesi, tazminata konu mal, hak ve yararların  millîleştirildiğinin saptanmasından sonra istenir. Ve  bu belge yoksa Sağlanması için yapılacak tebliğ tari­ hinden başlayarak 3 ay içinde yetkili mahkemeye baş­ vurulmuş ve kesinleştiği tarihten başlayarak aynı süre  içinde verilmiş olması zorunludur.  Mal, hak ve yararlarda ortak olanlardan birinin,  kendisine verilen süre içinde istenilen belge ve be­ yannameyi vermesi durumunda, diğerleri süresinde bel­ ge ve beyanname vermemiş olsalar da hakları zarar  görmez.  BAŞKAN — Madde üzerinde söz isteyen sayın  üye?... Yok.  Maddeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler...  Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir.  Madde 7. — Aynı Kanunun 8 nci maddesine aşa­ ğıdaki fıkra eklenmiştir:  îki bankadaki tutarı diğer millî bankalara nakle  ve kesin dağıtma başlandığı anda, faiz getirmeyen  bir hesaba almaya Maliye Bakanlığı yetkilidir.  BAŞKAN — Madde üzerinde söz isteyen sayın  üye?...  ŞEBİB KARAMULLAOĞLU (Bursa) — Bir so­ rum var Sayın Başkan.  BAŞKAN — Buyurunuz efendim.  ŞEBÎB KARAMULLAOĞLU (Bursa) — Biriken  faizlerden hak sahipleri faydalanabilecekler midir?  BÜTÇE VE PLAN KOMİSYONU SÖZCÜSÜ  AHMET DEMÎR YÜCE (Zonguldak) — Evet efen­ dim, hak sahipleri faydalanıyorlar.  BAŞKAN — Biriken faizlerden faydalanacaklar.  SEBfB KARAMULLAOĞLU (Bursa) — Şu hal­ de, Maliye Bakanının, faiz getirmeyen bir bankaya  veya hesaba nakletmesi, hak sahiplerinin zararlarını  mucip olmaz mı?  BÜTÇE VE PLAN KOMİSYONU SÖZCÜSÜ  AHMET DEMtR YÜCE (Zonguldak) — Sayın Baş­ kanım;  Bu paranın ilk ödenen meblâğı 35 milyon liradır.  Bu 35 milyon lira, banka faizleri ve ikramiyelerle  65 milyon liraya yükselmiştir. Kanunun gayesi, de­ vamlı bir dağıtım müessesesi olmaktan çıkmak ve bu  konuyu süratle neticelendirmektir. Dikkat buyuracak  olursanız, gerekçe de buna istinat ettirilmiştir.  Binaenaleyh, faiz üstüne faiz, mütemadiyen hak  sahiplerinin bir akar gibi bundan istifadelerini ve bu  komisyonun da hiçbir veçhile dağılmaması neticesini  doğuracaktır. Binaenaleyh, katî rakama iblâğ edip  bu dağıtımı böylece yapmak daha uygun bulunmuş­ tur.  Saygılarımla arz ederim.  BAŞKAN — Başka söz isteyen sayın üye?... Yok.  Maddeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Ka­ bul etmeyenler... Kabul edilmiştir.  Madde 8. — Aynı Kanunun 9 ncu maddesi aşağı­ daki şekilde değiştirilmiştir :  Madde 9. — Mal, hak ve yararlan millileştirilen  veya sınırlayıcı diğer tedbirlere bağlanan, bu suretle  zarar gördükleri Takdir ve Dağıtım Komisyonunca  karara bağlanan kimselere verilecek tazminatta o mal,  hak ve yararların 4 ncü maddenin (b) fıkrasında ya­ zılı belge ve kararlarda veya bunların yerine geçen  Yugoslav Makamlarının yazılarındaki niteliği, türü,  tutarı, yüzölçümü, eklentisi ve yapı durumu, varsa  bağlı olmamak şartiyle değeri ve benzeni gözönüne  alınır ve Komisyonca saptanacak değerler esas tutu­ lur.  Belge, karar ve yazılarda Dinar olarak belirtilen  değerler millîleştirme tarihindeki kararlara göre Türk  parasına çevrilerek gözönüne alınır.  4 ncü maddenin (b) fıkrasında yazılı belge ve ka­ rarların asıl veya örneklerini veremeyenler için mal,  hak ve yararların millîleştirilmiş veya sınırlayıcı ted­ birlere bağlanmış olup olmadığı, 7 nci maddeye göre  verilen süre içinde verecekleri tapu ve onun yerine  geçen belgelerle, kararlar veya kira sözleşmesi, vergi  kayıtları ve ödeme makbuzları veya beyannamelere  göre Dışişleri Bakanlığı aracılığıyle veya bulunduğu  yere heyet gönderilmek yoluyle incelenir ve araştırı­ lır.  Bu inceleme ve araştırma malların değerleri için  de yaptırılabilir.  Komisyonca saptanacak değerler; köylerdeki arsa  ve arazi için bir dekarı 500, her konut ve eklentisi

C< Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  Komisyonun aylık toplantı sayısı ile gün ve saat­ leri Maliye Bakanlığınca saptanır.  BAŞKAN — Madde üzerinde söz isteyen sayın  üye?... Yok.  Maddeyi oylarınıza sunuyorum. Kabul edenler...  Kabul etmeyenler... Madde kabul edilmiştir.  Madde 6. — Aynı Kanunun 7 nci maddesinin  son iki fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:  Süre belgenin niteliğine göre Komisyonca sapta­ nır.  Verilen süreye rağmen, istenilen belgelerle beyan­ nameyi bu süre içinde vermeyenlerin hakkı düşer.  Ancak, 4 ncü maddenin (c) fıkrasında yazılı ve­ raset belgesi, tazminata konu mal, hak ve yararların  millîleştirildiğinin saptanmasından sonra istenir. Ve  bu belge yoksa Sağlanması için yapılacak tebliğ tari­ hinden başlayarak 3 ay içinde yetkili mahkemeye baş­ vurulmuş ve kesinleştiği tarihten başlayarak aynı süre  içinde verilmiş olması zorunludur.  Mal, hak ve yararlarda ortak olanlardan birinin,  kendisine verilen süre içinde istenilen belge ve be­ yannameyi vermesi durumunda, diğerleri süresinde bel­ ge ve beyanname vermemiş olsalar da hakları zarar  görmez.  BAŞKAN — Madde üzerinde söz isteyen sayın  üye?... Yok.  Maddeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler...  Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir.  Madde 7. — Aynı Kanunun 8 nci maddesine aşa­ ğıdaki fıkra eklenmiştir:  îki bankadaki tutarı diğer millî bankalara nakle  ve kesin dağıtma başlandığı anda, faiz getirmeyen  bir hesaba almaya Maliye Bakanlığı yetkilidir.  BAŞKAN — Madde üzerinde söz isteyen sayın  üye?...  ŞEBİB KARAMULLAOĞLU (Bursa) — Bir so­ rum var Sayın Başkan.  BAŞKAN — Buyurunuz efendim.  ŞEBÎB KARAMULLAOĞLU (Bursa) — Biriken  faizlerden hak sahipleri faydalanabilecekler midir?  BÜTÇE VE PLAN KOMİSYONU SÖZCÜSÜ  AHMET DEMÎR YÜCE (Zonguldak) — Evet efen­ dim, hak sahipleri faydalanıyorlar.  BAŞKAN — Biriken faizlerden faydalanacaklar.  SEBfB KARAMULLAOĞLU (Bursa) — Şu hal­ de, Maliye Bakanının, faiz getirmeyen bir bankaya  veya hesaba nakletmesi, hak sahiplerinin zararlarını  mucip olmaz mı?  BÜTÇE VE PLAN KOMİSYONU SÖZCÜSÜ  AHMET DEMtR YÜCE (Zonguldak) — Sayın Baş­ kanım;  Bu paranın ilk ödenen meblâğı 35 milyon liradır.  Bu 35 milyon lira, banka faizleri ve ikramiyelerle  65 milyon liraya yükselmiştir. Kanunun gayesi, de­ vamlı bir dağıtım müessesesi olmaktan çıkmak ve bu  konuyu süratle neticelendirmektir. Dikkat buyuracak  olursanız, gerekçe de buna istinat ettirilmiştir.  Binaenaleyh, faiz üstüne faiz, mütemadiyen hak  sahiplerinin bir akar gibi bundan istifadelerini ve bu  komisyonun da hiçbir veçhile dağılmaması neticesini  doğuracaktır. Binaenaleyh, katî rakama iblâğ edip  bu dağıtımı böylece yapmak daha uygun bulunmuş­ tur.  Saygılarımla arz ederim.  BAŞKAN — Başka söz isteyen sayın üye?... Yok.  Maddeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Ka­ bul etmeyenler... Kabul edilmiştir.  Madde 8. — Aynı Kanunun 9 ncu maddesi aşağı­ daki şekilde değiştirilmiştir :  Madde 9. — Mal, hak ve yararlan millileştirilen  veya sınırlayıcı diğer tedbirlere bağlanan, bu suretle  zarar gördükleri Takdir ve Dağıtım Komisyonunca  karara bağlanan kimselere verilecek tazminatta o mal,  hak ve yararların 4 ncü maddenin (b) fıkrasında ya­ zılı belge ve kararlarda veya bunların yerine geçen  Yugoslav Makamlarının yazılarındaki niteliği, türü,  tutarı, yüzölçümü, eklentisi ve yapı durumu, varsa  bağlı olmamak şartiyle değeri ve benzeni gözönüne  alınır ve Komisyonca saptanacak değerler esas tutu­ lur.  Belge, karar ve yazılarda Dinar olarak belirtilen  değerler millîleştirme tarihindeki kararlara göre Türk  parasına çevrilerek gözönüne alınır.  4 ncü maddenin (b) fıkrasında yazılı belge ve ka­ rarların asıl veya örneklerini veremeyenler için mal,  hak ve yararların millîleştirilmiş veya sınırlayıcı ted­ birlere bağlanmış olup olmadığı, 7 nci maddeye göre  verilen süre içinde verecekleri tapu ve onun yerine  geçen belgelerle, kararlar veya kira sözleşmesi, vergi  kayıtları ve ödeme makbuzları veya beyannamelere  göre Dışişleri Bakanlığı aracılığıyle veya bulunduğu  yere heyet gönderilmek yoluyle incelenir ve araştırı­ lır.  Bu inceleme ve araştırma malların değerleri için  de yaptırılabilir.  Komisyonca saptanacak değerler; köylerdeki arsa  ve arazi için bir dekarı 500, her konut ve eklentisi  C. Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  içlin 15 000, kentlerdeki arsa ve arazi için bir dekarı  2 000, her yapı için 40 000 liradan aşağı olamaz.  BAŞKAN — Son satırda; «.... bir dekarı 2 000»  mi, 2 600 mü sayın komisyon sözcüsü?  BÜTÇE VE PLAN KOMİSYONU SÖZCÜSÜ  AHMET DEMİR YÜCE (Zonguldak) — Evet efen­ dim, 2 000'dir.  BAŞKAN — Madde üzerinde söz isteyen sayın  üye?... Yok.  Maddeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler...  Kabul demeyenler... Kalbul edilmiştir.  Madde 9. — Aynı Kanunun 11 nci maddesi aşa­ ğıdaki şekilde değiştörilmştir:  Madde 11. — 4 ncü maddenin (b) fıkrasında  yazılı Yugoslav resmî makamlarmdan verilmiş ve  usulüne göre onanmış belge ve kararların asıl ve ör­ nekleri ile aynı maddenin (a) ve (c) fıkralarında ya­ zılı belgeler tamamlandığı takdirde, komisyonca hak  sahibi olduğu saptananlara 9 ncu madde hükümleri­ ne göre gerek kesin ve gerek geçici olarak saptana­ cak tazminat alacaklarının,  a) 25 000 Türk Lirasını geçmeyen kısmının ta­ mamı ödenir.  b) 25 000 Türk Lirasını geçen alacak haklarında  ise, 25 000 Türk Lirasının tamamı ödenir ve arta ka­ lan kısmının % 40'ı için de 10 ncu maddedeki esas­ lara bakılmaksızın ön ödeme yapılır.  BAŞKAN — Madde üzerinde söz isteyen sayın  üye?...  HASAN FEHMİ GÜNEŞ (Sakarya) — Ben söz  istiyorum efendim.  BAŞKAN — Buyurunuz Sayın Güneş.  HASAN FEHMİ GÜNEŞ (Sakarya) — Sayın  Başkan, sayın parlamenterler;  Madde, Millet Meclisinden gelen şekliyle komis­ yondan geçmiştifT.  Millet Meclisinden gelen şeklinde, tazmi­ nat hakkı kazananların 50 000 liraya kadar olanının  tamamının, 50 000 lirayı geçenlerin de yüzde 80'inin  ödenmesi öngörülüyordu. Komisyonda bu meblâğ  25 000 liraya indirilmiş; 25 000 lirayı geçenler konu­ sunda da yine değişik bir ödeme tarzı düzenlenmiş.  20 senedir bu tazminatı almak için bekleyen va­ tandaşlarımız var. Yugoslavya'dan Türkiye'ye gelmiş­ ler ve 20 seneden beri alacakları tazminatla bir iş kur­ mak, çoluk çocuklarına bir geçim kaynağı sağlamak  istemektedirler. 20 senedir bekleyen bu insanlara ve­ rilecek olan 50 000 lira, bugünkü para değeri bakı- — 118  mından yüksek bir para değildir. Onların ihtiyaçları,  onların mağduriyetleri, vatanlarına kavuşmak için  göze aldıkları riskler hesaplandığı takdirde, bu 50 000  lirayı onlara çok görmemek gerekir.  Biz maddenin, Millet Meclisinden gelen şekliyle  kabul edilmesini adalete daha uygun görmekteyiz.  Alacakları bu parayla belki bir iş kurarlar. Halbu­ ki bunlara, 25 000 liralık ufak partiler halinde para  ödediğimiz takdirde, bunun çarçur edilmesi doğaldır.  Anladığıma göre, aslında bundan yararlanacak  vatandaş sayısı da azdır. Bu yüzden ödenecek para  da yüksek bir meblâğ değildir. Bu para da zaten  Vakıflar ve Emlâk Kredi Bankalarında bloke edil­ miştir. Önergemiz de bu istikamettedir. Millet Mec­ lisinden gelen şekliyle kabul edilmesini ve verilecek  paranın, vatandaşların derdine deva olacak tarzda  ödenmesini diliyorum.  Saygılar sunarım efendim.  BAŞKAN — Söz isteyen başka sayın üye?... Yok.  İki önerge var, ikisi de aynı mahiyettedir. Birisi  Sayın Orhan Tuğrul'un, diğeri Sayın Fehmi Gü­ neşin.  Yüksek Başkanlığa  Tasarının çerçeve 9 ncu maddesi metinde yer alan  11 nci madde üzerinde Bütçe ve Plan Komisyonu ile  Dışişleri, Turizm ve Tanıtma Komisyonu tarafından  yapılan değişikliklerin, Kanunun uygulama yeteıiiği- ni kaldırması ve hak sahiplerine herhangi bir yarar  sağlamaması ve aksine haklarının elde edilebilmesi  yönünden geciktirici ve engelleyici sonuçlar doğura­ cağı nedeniyle, benimsenmemesini ve Millet Meclisi  metninin, çerçeve 9 ncu madde metnindeki 11 nci  maddenin aynen kabul edilmesini arz ve teklif ede­ riz.  Saygılarımızla.  Bilecik  Orhan Tuğrul  BAŞKAN — Sayın Güneş, sizinki de aynı de­ ğil mi?..  HASAN FEHMİ GÜNEŞ (Sakarya) — Aynı  efendim.  BAŞKAN — Okutuyorum.  Sayın Başkanlığa,  Görüşülmekte olan 572 sıra sayılı kanun tasarı­ sının 9 ncu maddesinin Millet Meclisinden geldiği  şekilde kabulünü öneririm.  Sakarya  Hasan Fehmi Güneş

C. Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  içlin 15 000, kentlerdeki arsa ve arazi için bir dekarı  2 000, her yapı için 40 000 liradan aşağı olamaz.  BAŞKAN — Son satırda; «.... bir dekarı 2 000»  mi, 2 600 mü sayın komisyon sözcüsü?  BÜTÇE VE PLAN KOMİSYONU SÖZCÜSÜ  AHMET DEMİR YÜCE (Zonguldak) — Evet efen­ dim, 2 000'dir.  BAŞKAN — Madde üzerinde söz isteyen sayın  üye?... Yok.  Maddeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler...  Kabul demeyenler... Kalbul edilmiştir.  Madde 9. — Aynı Kanunun 11 nci maddesi aşa­ ğıdaki şekilde değiştörilmştir:  Madde 11. — 4 ncü maddenin (b) fıkrasında  yazılı Yugoslav resmî makamlarmdan verilmiş ve  usulüne göre onanmış belge ve kararların asıl ve ör­ nekleri ile aynı maddenin (a) ve (c) fıkralarında ya­ zılı belgeler tamamlandığı takdirde, komisyonca hak  sahibi olduğu saptananlara 9 ncu madde hükümleri­ ne göre gerek kesin ve gerek geçici olarak saptana­ cak tazminat alacaklarının,  a) 25 000 Türk Lirasını geçmeyen kısmının ta­ mamı ödenir.  b) 25 000 Türk Lirasını geçen alacak haklarında  ise, 25 000 Türk Lirasının tamamı ödenir ve arta ka­ lan kısmının % 40'ı için de 10 ncu maddedeki esas­ lara bakılmaksızın ön ödeme yapılır.  BAŞKAN — Madde üzerinde söz isteyen sayın  üye?...  HASAN FEHMİ GÜNEŞ (Sakarya) — Ben söz  istiyorum efendim.  BAŞKAN — Buyurunuz Sayın Güneş.  HASAN FEHMİ GÜNEŞ (Sakarya) — Sayın  Başkan, sayın parlamenterler;  Madde, Millet Meclisinden gelen şekliyle komis­ yondan geçmiştifT.  Millet Meclisinden gelen şeklinde, tazmi­ nat hakkı kazananların 50 000 liraya kadar olanının  tamamının, 50 000 lirayı geçenlerin de yüzde 80'inin  ödenmesi öngörülüyordu. Komisyonda bu meblâğ  25 000 liraya indirilmiş; 25 000 lirayı geçenler konu­ sunda da yine değişik bir ödeme tarzı düzenlenmiş.  20 senedir bu tazminatı almak için bekleyen va­ tandaşlarımız var. Yugoslavya'dan Türkiye'ye gelmiş­ ler ve 20 seneden beri alacakları tazminatla bir iş kur­ mak, çoluk çocuklarına bir geçim kaynağı sağlamak  istemektedirler. 20 senedir bekleyen bu insanlara ve­ rilecek olan 50 000 lira, bugünkü para değeri bakı- — 118  mından yüksek bir para değildir. Onların ihtiyaçları,  onların mağduriyetleri, vatanlarına kavuşmak için  göze aldıkları riskler hesaplandığı takdirde, bu 50 000  lirayı onlara çok görmemek gerekir.  Biz maddenin, Millet Meclisinden gelen şekliyle  kabul edilmesini adalete daha uygun görmekteyiz.  Alacakları bu parayla belki bir iş kurarlar. Halbu­ ki bunlara, 25 000 liralık ufak partiler halinde para  ödediğimiz takdirde, bunun çarçur edilmesi doğaldır.  Anladığıma göre, aslında bundan yararlanacak  vatandaş sayısı da azdır. Bu yüzden ödenecek para  da yüksek bir meblâğ değildir. Bu para da zaten  Vakıflar ve Emlâk Kredi Bankalarında bloke edil­ miştir. Önergemiz de bu istikamettedir. Millet Mec­ lisinden gelen şekliyle kabul edilmesini ve verilecek  paranın, vatandaşların derdine deva olacak tarzda  ödenmesini diliyorum.  Saygılar sunarım efendim.  BAŞKAN — Söz isteyen başka sayın üye?... Yok.  İki önerge var, ikisi de aynı mahiyettedir. Birisi  Sayın Orhan Tuğrul'un, diğeri Sayın Fehmi Gü­ neşin.  Yüksek Başkanlığa  Tasarının çerçeve 9 ncu maddesi metinde yer alan  11 nci madde üzerinde Bütçe ve Plan Komisyonu ile  Dışişleri, Turizm ve Tanıtma Komisyonu tarafından  yapılan değişikliklerin, Kanunun uygulama yeteıiiği- ni kaldırması ve hak sahiplerine herhangi bir yarar  sağlamaması ve aksine haklarının elde edilebilmesi  yönünden geciktirici ve engelleyici sonuçlar doğura­ cağı nedeniyle, benimsenmemesini ve Millet Meclisi  metninin, çerçeve 9 ncu madde metnindeki 11 nci  maddenin aynen kabul edilmesini arz ve teklif ede­ riz.  Saygılarımızla.  Bilecik  Orhan Tuğrul  BAŞKAN — Sayın Güneş, sizinki de aynı de­ ğil mi?..  HASAN FEHMİ GÜNEŞ (Sakarya) — Aynı  efendim.  BAŞKAN — Okutuyorum.  Sayın Başkanlığa,  Görüşülmekte olan 572 sıra sayılı kanun tasarı­ sının 9 ncu maddesinin Millet Meclisinden geldiği  şekilde kabulünü öneririm.  Sakarya  Hasan Fehmi Güneş  C. Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  BAŞKAN — Komisyon önergelere katılıyor mu  efendim?..  BÜTÇE VE PLAN KOMİSYONU SÖZCÜSÜ  AHMET DEMİR YÜCE (Zonguldak) — Sayın  Başkan;  Önergede, Dışişleri, Turizm ve Tanıtma Komis­ yonumun kalbul etSClği metin ile Bütçe ve Plan Ko­ misyonunun kabul ettiği metnin dışında, Millet Mec­ lisi metninin esas kabul edilmesi isteniyor.  Bütçe ve Plan Komisyonunda bu değişiklik, Ko­ misyon üyelerinden bir sayın arkadaşımızın vermiş  olduğu hüsnüniyete makmn bir önerge ile bu hale  gelmiştir; fakat o sırada Hükümet temsilcilerinin  vermiş oldukları izahatın, ya gayri kâfi oluşundan  yahutta Komisyonca pek anlaşılamamış bulunuşun­ dan dolayı olsa gerek ki, Komisyonda böyle bir  metin hazırlanma cihetine gidilmiştir.  Yapmış olduğumuz tetkikattan anlıyoruz ki,  1956 yılından beri Türkiye'ye gelmiş olan bu insan­ ların, 209'u % 40 olarak istihkaklarından bir kısmı­ nı almışlardır. Eğer metni, Bütçe ve Plan Komisyo­ nunun metnine uygun bir tarzda kabul edecek; olur  isek, bu şahısların; yani 1956'dan beri bekleyen, hak­ kını tam manasıyle tescil ettirmiş olup, hakkı tes­ lim edilen kişilerin, herhangi bir meblağ almaları  mümkün değildir. Binaenaleyh, bu da hakkaniyete  uygun düşmemektedir. Millet Meclisi metninin da­ ha âdil olduğu kanaatine vasıl olduğumuzdan dolayı  önergelere katıldığımızı arz ederiz efendim.  BAŞKAN — Komisyon önergelere katılryor.  Hükümet?..  MİLLÎ EMLÂK GENEL MÜDÜRÜ KEMAL  SAVAŞ — Efendim biz katılamıyoruz. Takdir  Yüce Senatonundur. Eğer açıklama gerekirse iza­ hat vermek isterim.  BAŞKAN — Buyurun efendim.  MİLLÎ EMLÂK GENEL MÜDÜRÜ KEMAL  SAVAŞ — Efendim, esas Kanunumuzun 10 ncu  maddesi, bütün ha'k sahipleri belli olduktan sonra  tediyeye başlanacağını amirdir. Bizim 11 nci mad­ demiz ve bugün tadile mazhar olan kısmı ise istis­ nasını teşkil etmektedir. Vatandaşların. mağdur ol­ maması için kendilerine, bu işten sonuç alınıncaya  kadar bir miktar ödenmesi maksadı güdülmüştür.  Yalnız, elimizdeki doküman bilgilere göre, para  mahdut; fakat alacaklılar henüz belli değildir.  Hükümetimizin endişesi; elimizde bugün 65 mil­ yon liraya baliğ olmuş olan miktarın, yarın hak sa­ hibi olarak karşımıza çıkacakların ihtiyacını karşıla­ mayacağı merkezindedir. Bu bakımdan, bunun kısa  tutulması ve verilen avans çerçevesi içerisinde sabit  kalmasını arzu etmekteyiz. Çünkü, bizim bugün c/o  40 olarak ödediğimiz 263 dosya sahibi vardır. Bu  263 dosya sahibine ödenen miktar 13 milyon lira  civarındadır. Eğer bu % 80'e çıkarılırsa, bunlara bir  % 43 daha tediye edilmesi, kesin olmamakla bera­ ber ödemeyi 26 milyon liraya çıkaracaktır. Halbu­ ki elinizde kesin sonucun alınması bekleyen, haklan  takip edilen ve belki de bu tasarı kanunlaştığı tak­ dirde, yeni müracaatlar karşısında kimlerin hak sa­ hibi olacağının miktarı belli değildir.  Elimizde bekleyen dosya ve takip edilen 2 200'  dür. Bunun içerisinden 400 tanesinin hak sahibi  olacağını kabul edersek, % 40'a göre yapacağımız  ödem3 zaten 66 milyon lirayı bulmaktadır. Bugün­ kü ödemeyi yaptığımız duruma göre, dosya başına  düşen 50 bin liradır. Eğer 400 kişi daha alacaklı  olursa, verilecek meblağ bugün 40 milyon lirayı bu­ lacaktır. Ödenen de 26 milyonla birlikte 66 milyon  lira olacaktır ki, bugün bankalarda ikramiyesiyle,  faiziyle teraküm etmiş olan miktar, esasen 63 mil­ yondur, kâfi gelmeyecektir.  Bu meçhulât içerisinde «% 80 ödenir» şeklin­ de eğer bir huous kabul edilirse, yarın belki ihtiyaç  sahiplerinin hakikî alacaklarım karşılamak müm­ kün olmayacaktır.  Esasen, teraküm edecek para, alacaklılara kesin  tediye yapılacağı zaman, son kuruşuna kadar öde­ necektir. Bu bakımdan ileride müşkül bir duruma  düşmemek, hak sahiplerinin alacaklarını karşılaya­ mamak gibi bir durumun mevzubahis olmaması için  b.nce, Senato Komisyonunca kabul edilmiş olan  metinin kabulünde yarar vardır.  İkinci bir husus :  Bizim esasen Hükümet teklifimizde 50 bin lira­ nın . kesin tediye yapılması ve % 80"ine kadar da  ödenebilir bir ihtiyarîriği, Komisyonun takdirine bı­ rakılması merkezinde idi. Meclise getirdiğimiz Hü­ kümet teklifi bu idi; fakat sonradan Mecliste «50  bin liraya ve % 80'ini de kesin olarak ödenir,» şek­ linde bir ifade kullanıldı. Eğer bu ihtiyarîîik şekli  düzeltilirse, belki komisyon takdir hakkını kullan­ mak suretiyle buna bir çare bulabilir.  Takdir Yüksek Senatonundur efendim.  BAŞKAN — Tekliflerin lehinde, aleyhinde söz  isteyen sayın Üye?..  Buyurun sayın Tahtakıhç. Millet Meclisinden  geldiği şekilde kabulünü öneren teklif üzerinde.

C. Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  BAŞKAN — Komisyon önergelere katılıyor mu  efendim?..  BÜTÇE VE PLAN KOMİSYONU SÖZCÜSÜ  AHMET DEMİR YÜCE (Zonguldak) — Sayın  Başkan;  Önergede, Dışişleri, Turizm ve Tanıtma Komis­ yonumun kalbul etSClği metin ile Bütçe ve Plan Ko­ misyonunun kabul ettiği metnin dışında, Millet Mec­ lisi metninin esas kabul edilmesi isteniyor.  Bütçe ve Plan Komisyonunda bu değişiklik, Ko­ misyon üyelerinden bir sayın arkadaşımızın vermiş  olduğu hüsnüniyete makmn bir önerge ile bu hale  gelmiştir; fakat o sırada Hükümet temsilcilerinin  vermiş oldukları izahatın, ya gayri kâfi oluşundan  yahutta Komisyonca pek anlaşılamamış bulunuşun­ dan dolayı olsa gerek ki, Komisyonda böyle bir  metin hazırlanma cihetine gidilmiştir.  Yapmış olduğumuz tetkikattan anlıyoruz ki,  1956 yılından beri Türkiye'ye gelmiş olan bu insan­ ların, 209'u % 40 olarak istihkaklarından bir kısmı­ nı almışlardır. Eğer metni, Bütçe ve Plan Komisyo­ nunun metnine uygun bir tarzda kabul edecek; olur  isek, bu şahısların; yani 1956'dan beri bekleyen, hak­ kını tam manasıyle tescil ettirmiş olup, hakkı tes­ lim edilen kişilerin, herhangi bir meblağ almaları  mümkün değildir. Binaenaleyh, bu da hakkaniyete  uygun düşmemektedir. Millet Meclisi metninin da­ ha âdil olduğu kanaatine vasıl olduğumuzdan dolayı  önergelere katıldığımızı arz ederiz efendim.  BAŞKAN — Komisyon önergelere katılryor.  Hükümet?..  MİLLÎ EMLÂK GENEL MÜDÜRÜ KEMAL  SAVAŞ — Efendim biz katılamıyoruz. Takdir  Yüce Senatonundur. Eğer açıklama gerekirse iza­ hat vermek isterim.  BAŞKAN — Buyurun efendim.  MİLLÎ EMLÂK GENEL MÜDÜRÜ KEMAL  SAVAŞ — Efendim, esas Kanunumuzun 10 ncu  maddesi, bütün ha'k sahipleri belli olduktan sonra  tediyeye başlanacağını amirdir. Bizim 11 nci mad­ demiz ve bugün tadile mazhar olan kısmı ise istis­ nasını teşkil etmektedir. Vatandaşların. mağdur ol­ maması için kendilerine, bu işten sonuç alınıncaya  kadar bir miktar ödenmesi maksadı güdülmüştür.  Yalnız, elimizdeki doküman bilgilere göre, para  mahdut; fakat alacaklılar henüz belli değildir.  Hükümetimizin endişesi; elimizde bugün 65 mil­ yon liraya baliğ olmuş olan miktarın, yarın hak sa­ hibi olarak karşımıza çıkacakların ihtiyacını karşıla­ mayacağı merkezindedir. Bu bakımdan, bunun kısa  tutulması ve verilen avans çerçevesi içerisinde sabit  kalmasını arzu etmekteyiz. Çünkü, bizim bugün c/o  40 olarak ödediğimiz 263 dosya sahibi vardır. Bu  263 dosya sahibine ödenen miktar 13 milyon lira  civarındadır. Eğer bu % 80'e çıkarılırsa, bunlara bir  % 43 daha tediye edilmesi, kesin olmamakla bera­ ber ödemeyi 26 milyon liraya çıkaracaktır. Halbu­ ki elinizde kesin sonucun alınması bekleyen, haklan  takip edilen ve belki de bu tasarı kanunlaştığı tak­ dirde, yeni müracaatlar karşısında kimlerin hak sa­ hibi olacağının miktarı belli değildir.  Elimizde bekleyen dosya ve takip edilen 2 200'  dür. Bunun içerisinden 400 tanesinin hak sahibi  olacağını kabul edersek, % 40'a göre yapacağımız  ödem3 zaten 66 milyon lirayı bulmaktadır. Bugün­ kü ödemeyi yaptığımız duruma göre, dosya başına  düşen 50 bin liradır. Eğer 400 kişi daha alacaklı  olursa, verilecek meblağ bugün 40 milyon lirayı bu­ lacaktır. Ödenen de 26 milyonla birlikte 66 milyon  lira olacaktır ki, bugün bankalarda ikramiyesiyle,  faiziyle teraküm etmiş olan miktar, esasen 63 mil­ yondur, kâfi gelmeyecektir.  Bu meçhulât içerisinde «% 80 ödenir» şeklin­ de eğer bir huous kabul edilirse, yarın belki ihtiyaç  sahiplerinin hakikî alacaklarım karşılamak müm­ kün olmayacaktır.  Esasen, teraküm edecek para, alacaklılara kesin  tediye yapılacağı zaman, son kuruşuna kadar öde­ necektir. Bu bakımdan ileride müşkül bir duruma  düşmemek, hak sahiplerinin alacaklarını karşılaya­ mamak gibi bir durumun mevzubahis olmaması için  b.nce, Senato Komisyonunca kabul edilmiş olan  metinin kabulünde yarar vardır.  İkinci bir husus :  Bizim esasen Hükümet teklifimizde 50 bin lira­ nın . kesin tediye yapılması ve % 80"ine kadar da  ödenebilir bir ihtiyarîriği, Komisyonun takdirine bı­ rakılması merkezinde idi. Meclise getirdiğimiz Hü­ kümet teklifi bu idi; fakat sonradan Mecliste «50  bin liraya ve % 80'ini de kesin olarak ödenir,» şek­ linde bir ifade kullanıldı. Eğer bu ihtiyarîîik şekli  düzeltilirse, belki komisyon takdir hakkını kullan­ mak suretiyle buna bir çare bulabilir.  Takdir Yüksek Senatonundur efendim.  BAŞKAN — Tekliflerin lehinde, aleyhinde söz  isteyen sayın Üye?..  Buyurun sayın Tahtakıhç. Millet Meclisinden  geldiği şekilde kabulünü öneren teklif üzerinde.  C, Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  AHMET TAHTAKILIÇ (Uşak) — Sayın Baş­ kan, sayın arkadaşlar;  Devlet hayatımızda, Devletler Genel Hukuku  problemlerinde ne dereceye kadar başarı kazandığı­ mızın, başarılı olduğumuzun münakaşası günün­ de değiliz; fakat bu Yugoslavya meselesini geçmi­ şiyle bilmenizi arzu ederdim.  Biz'm Dışişleri Bakanlığımız, vatandaşların özel  hakları mevzuunda bir ölçü koymamıştır, ilk tasfiye;  Yugoslavlar, Türkiye'de 30 küsur milyon liralık ha'k  iddia etmişlerdir, 500 bin liralık bir fark ile de  biz hak iddia etmişizdir, «500 bin lira da kabili tak­ sim değildir» diye Kızılaya irad kaydetmişizdir; fa­ kat hak sahibi olarak Türkiye'ye gelen göçmen va­ tandaşın, anavatana kavuşmak kaygısıyle buraya g~  len vatandaşın hakkını silmişiz.  Ondan sonraki tasfiye hükümlerinde; daima şu  tarihi hepiniz biliyorsunuz; Türklerin, bu terk etti­ ğimiz yerdeki toprak ve diğer hakları, ölçülmeyecek  kadar büyüktür. Nedense bizim Dışişlerimiz, özel  hukuk sahasında hassas olmamıştır. Burada Parla­ mentoya bir ölçü kalsın; bu kanuna sığmayacak­ tır. Affedersiniz size söyleyeyim; Muammer Naşit  diye bir Hocamız,, «Özel hukuk sahasında bütün  nazariyeler kendi vatandaşl arımız? n hakkını, öteki  devlet nezdinde en iyi müdafaa edebilmek ve hak sa­ hibine verebilmek sanatından ibarettir» derdi. Fa­ kat biz, özel hukuk, sahasında mütemadiyen bu  •meseleleri sürüncemede bırakmışız.  Şimdi ölçüye bakınız :  «Efendim, ya başka hak sahüıi çıkarsa»... Ar­ kadaşlar, bu tasfiyeyi yapan Devlet var. Devlet,  öteki hak sahiplerinin haklarını da öder. Çünkü,  Devlet mecburiyetimizden bu tanesi de, gelen va­ tandaşları müstahsil hale getirmek mevzuudur. Bina­ enaleyh, Hükümet namına konuşan vazifeli arkadaşı  sevgiyle, saygıyle selâmlarını; söylenenlere uygun  değil.  Suriye ile ilgili Emlâk Kanunu çıktı bir s;ey de­ medim; ama Mısır'da haklarımız vardır, rlariciye  mizin haberi yoktur. Özel hukuk sahasında su esas»  kabul edelim; Devlet, dış politikası itibariyle, özel  haklara karşı, icabında diğer devleıler nezdinde mü  satnaha edebilir; fakat döner tebaasına, kendi büt­ çesinden onu öder.  Birinci tasfiyeden itibaren; (ki, dosyaların içerisi­ ne vazife itibariyle girmek durumunda kaldım, sene  1937'diı.) 1937 senesinden beri bizim Yugoslavya ile  olan ilişkilerinizi gerek geçmiş tasfiye, gerek orad:<  Ağrar Kanununun tatbiki dolayısiyie vatandaşların  meydana gelen haklan sürüncemede kalmıştır. Arka­ daşlar, şu Kanunun içinden ben çıkamam. Tapuyu  alacağım, bilmem ne... Haydi maddeler geçti, onlar.  geçtik şu ödeme faslında, işte «Hep müracaat edene  ödersek gerisi ne olacak» deyince; gerisi Devletin su  rumluluğu içerisindedir. Bizim dünya üzerindeki iti­ barımız da böyledir, vatandaşla Devlet arasındaki  ilişkinin temeli de budur.  Onun için ben, Hükümetin noktai nazarı yerine,  öteki noktai nazarın kabul eüilmesini sizlerden saygj  ile rica ediyorum.  BAŞKAN — Teklifin aleyhinde konuşmak iste­ yen?... Yok. Millet Meclisinden geldiği şekilde  maddenin kabul edilmesi teklifini oylarınıza sunu­ yorum. Kabul edenler... Etmeyenler.. Kabul edil­ miştir.  Komisyon iştirak ediyor mu?...  BÜTÇE VE PLAN KOMİSYONU SÖZCÜSÜ  AHMET DEMİR YÜCE (Zonguldak) — Evet efen­ dim.  BAŞKAN — Komisyon iştirak ediyor. Maddeyi  şimdi kabul edilen teklif istikametinde oyiuyorum.  Maddeyi kabul edenler... Etmeyenler... Kabul edil­ miştir.  Her ne kadar burada elimizde yazılı ise de,  zabıtlara geçsin diye metni aynen okutuyorum:  Madde 9. — Aynı Kanunun 11 nci maddesi  aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir :  Madde 11. — 4 ncü maddenin (b) fıkrasında ya­ zılı Yugoslav resmî makamlarından verilmiş ve usu­ lüne göre onanmış belge ve kararların asıl ve örnek­ leri ile aynı maddenin (a) ve (c) fıkralarında yazılı  belgeler tamamlandığı takdirde, Komisyonca hak  sahibi olduğu saptananlara 9 ncu madde hükümle­ rine göre gerek kesin ve gerek geçici olarak saptana­ cak tazminat alacaklarının,  a) 50 000 Türk Lirasını geçmeyen kısmının ta­ mamı,  b) 50 000 Türk Lirasını geçenlerin % 80'ni,  10 ncu maddedeki esaslara bakılmaksızın ön ödeme  olarak ödenir.  BAŞKAN Tasarının kabul edilen 9 ncu mad­ desi okunmak suretiyle zabıtlara alındı.  Madde 10. — Aynı Kanunun 12 nci maddesi  kaldırılmıştır.  Ancak kaldırılan 12 nci maddeye göre ödeme ya­ pılmış olanlar hakkında bu maddenin 2 ve 3 ncü fık­ raları hükümlerince işlem yapılmaya devam edilir.  120 —

C, Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  AHMET TAHTAKILIÇ (Uşak) — Sayın Baş­ kan, sayın arkadaşlar;  Devlet hayatımızda, Devletler Genel Hukuku  problemlerinde ne dereceye kadar başarı kazandığı­ mızın, başarılı olduğumuzun münakaşası günün­ de değiliz; fakat bu Yugoslavya meselesini geçmi­ şiyle bilmenizi arzu ederdim.  Biz'm Dışişleri Bakanlığımız, vatandaşların özel  hakları mevzuunda bir ölçü koymamıştır, ilk tasfiye;  Yugoslavlar, Türkiye'de 30 küsur milyon liralık ha'k  iddia etmişlerdir, 500 bin liralık bir fark ile de  biz hak iddia etmişizdir, «500 bin lira da kabili tak­ sim değildir» diye Kızılaya irad kaydetmişizdir; fa­ kat hak sahibi olarak Türkiye'ye gelen göçmen va­ tandaşın, anavatana kavuşmak kaygısıyle buraya g~  len vatandaşın hakkını silmişiz.  Ondan sonraki tasfiye hükümlerinde; daima şu  tarihi hepiniz biliyorsunuz; Türklerin, bu terk etti­ ğimiz yerdeki toprak ve diğer hakları, ölçülmeyecek  kadar büyüktür. Nedense bizim Dışişlerimiz, özel  hukuk sahasında hassas olmamıştır. Burada Parla­ mentoya bir ölçü kalsın; bu kanuna sığmayacak­ tır. Affedersiniz size söyleyeyim; Muammer Naşit  diye bir Hocamız,, «Özel hukuk sahasında bütün  nazariyeler kendi vatandaşl arımız? n hakkını, öteki  devlet nezdinde en iyi müdafaa edebilmek ve hak sa­ hibine verebilmek sanatından ibarettir» derdi. Fa­ kat biz, özel hukuk, sahasında mütemadiyen bu  •meseleleri sürüncemede bırakmışız.  Şimdi ölçüye bakınız :  «Efendim, ya başka hak sahüıi çıkarsa»... Ar­ kadaşlar, bu tasfiyeyi yapan Devlet var. Devlet,  öteki hak sahiplerinin haklarını da öder. Çünkü,  Devlet mecburiyetimizden bu tanesi de, gelen va­ tandaşları müstahsil hale getirmek mevzuudur. Bina­ enaleyh, Hükümet namına konuşan vazifeli arkadaşı  sevgiyle, saygıyle selâmlarını; söylenenlere uygun  değil.  Suriye ile ilgili Emlâk Kanunu çıktı bir s;ey de­ medim; ama Mısır'da haklarımız vardır, rlariciye  mizin haberi yoktur. Özel hukuk sahasında su esas»  kabul edelim; Devlet, dış politikası itibariyle, özel  haklara karşı, icabında diğer devleıler nezdinde mü  satnaha edebilir; fakat döner tebaasına, kendi büt­ çesinden onu öder.  Birinci tasfiyeden itibaren; (ki, dosyaların içerisi­ ne vazife itibariyle girmek durumunda kaldım, sene  1937'diı.) 1937 senesinden beri bizim Yugoslavya ile  olan ilişkilerinizi gerek geçmiş tasfiye, gerek orad:<  Ağrar Kanununun tatbiki dolayısiyie vatandaşların  meydana gelen haklan sürüncemede kalmıştır. Arka­ daşlar, şu Kanunun içinden ben çıkamam. Tapuyu  alacağım, bilmem ne... Haydi maddeler geçti, onlar.  geçtik şu ödeme faslında, işte «Hep müracaat edene  ödersek gerisi ne olacak» deyince; gerisi Devletin su  rumluluğu içerisindedir. Bizim dünya üzerindeki iti­ barımız da böyledir, vatandaşla Devlet arasındaki  ilişkinin temeli de budur.  Onun için ben, Hükümetin noktai nazarı yerine,  öteki noktai nazarın kabul eüilmesini sizlerden saygj  ile rica ediyorum.  BAŞKAN — Teklifin aleyhinde konuşmak iste­ yen?... Yok. Millet Meclisinden geldiği şekilde  maddenin kabul edilmesi teklifini oylarınıza sunu­ yorum. Kabul edenler... Etmeyenler.. Kabul edil­ miştir.  Komisyon iştirak ediyor mu?...  BÜTÇE VE PLAN KOMİSYONU SÖZCÜSÜ  AHMET DEMİR YÜCE (Zonguldak) — Evet efen­ dim.  BAŞKAN — Komisyon iştirak ediyor. Maddeyi  şimdi kabul edilen teklif istikametinde oyiuyorum.  Maddeyi kabul edenler... Etmeyenler... Kabul edil­ miştir.  Her ne kadar burada elimizde yazılı ise de,  zabıtlara geçsin diye metni aynen okutuyorum:  Madde 9. — Aynı Kanunun 11 nci maddesi  aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir :  Madde 11. — 4 ncü maddenin (b) fıkrasında ya­ zılı Yugoslav resmî makamlarından verilmiş ve usu­ lüne göre onanmış belge ve kararların asıl ve örnek­ leri ile aynı maddenin (a) ve (c) fıkralarında yazılı  belgeler tamamlandığı takdirde, Komisyonca hak  sahibi olduğu saptananlara 9 ncu madde hükümle­ rine göre gerek kesin ve gerek geçici olarak saptana­ cak tazminat alacaklarının,  a) 50 000 Türk Lirasını geçmeyen kısmının ta­ mamı,  b) 50 000 Türk Lirasını geçenlerin % 80'ni,  10 ncu maddedeki esaslara bakılmaksızın ön ödeme  olarak ödenir.  BAŞKAN Tasarının kabul edilen 9 ncu mad­ desi okunmak suretiyle zabıtlara alındı.  Madde 10. — Aynı Kanunun 12 nci maddesi  kaldırılmıştır.  Ancak kaldırılan 12 nci maddeye göre ödeme ya­ pılmış olanlar hakkında bu maddenin 2 ve 3 ncü fık­ raları hükümlerince işlem yapılmaya devam edilir.  120 —  C, Senatosu B : 63  BAŞKAN — Madde üzerinde söz isteyen sayın  üye?.. Yok. Maddeyi oylarınıza sunuyorum. Kabul  edenler... Etmeyenler... Kabul edilmiştir.  Madde 11. — Aynı Kanunun 14 ncü maddesi  aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir :  Madde 14. — Bu Kanunun 1 nci maddesinde ya­ zılı nedenlerle ileride Yugoslavya'dan alınacak taz­ minatın dağıtım şekli ve şartlarını ve ilgililerden is­ tenilecek belgelerin niteliğini, 6 aydan az olmamak  üzere istenilecek belgelerin verilme süresini saptama­ ya Bakanlar Kurulu yetkilidir.  BAŞKAN — Madde üzerinde söz isteyen sayın  üye?.. Yok. Maddeyi oylarınıza sunuyorum. Kabul  edenler... Etmeyenler... Kabul edilmiştir.  Madde 12. — Aynı Kanuna aşağıdaki iki ge­ çici madde eklenmiştir :  Geçici madde 1. — Bu Kanunun,  a) 1 nci maddesi, 1 3 . 7 . 1956 tarihinde Türk  vatandaşı olmadıkları gerekçesiyle istemleri reddedi­ lenlerden, durumları bu maddeye uygun bulunanlar,  b) 4 ncü maddesi, mallarının millîleştirildiğine  ilişkin belgenin sağlanması için yapılan tebliğ üzerine  6 aylık süre içinde veya daha önce cetvel veya be­ yanname ile vatandaşlık durumlarını gösterir belge­ yi vermelerine rağmen, aynı süre içinde 1135 sayılı  Kanunun 4 ncü maddesinin (b) ve (c) fıkralarında  yazılı belgeleri vermemeleri nedeniyle istemleri red - dedilenler,  c) 6 nci maddesi, veraset belgesini aynı şekilde  6 aylık sürede vermeyenler,  d) 8 ve 9 ncu maddeleri, mallarının millileştiril­ mesi nedeniyle hak sahibi olduklarına karar verilip  kendilerine ödeme yapılanlara da uygulanır.  Geçici madde 2. — Bu Kanunun yürürlüğe  girdiği tarihe kadar 1135 sayılı Kanunun 4 ncü mad­ desinde yazılı belgeleri aynı kanunun 7 nci madde­ sine göre yapılmış bildirime rağmen süresinde ver­ meyenlere 6 ayı geçmemek üzere yeni bir süre ve­ rilir.  İstenilen belgeleri bu süre içinde vermeyenlerin  hakkı düşer.  Bu kanunda yazılı yönetmelik 2 ay içinde Ma­ liye Bakanlığınca düzenlenir. Bu yeni yönetmelik  yürürlüğe girinceye kadar 1135 sayılı Kanunun 5 nci  maddesine müsteniden yürürlüğe konulan yönetme­ liğin uygulanmasına devam edilir.  BAŞKAN — Madde üzerinde söz isteyen sayın  üye?.. Yok. Maddeyi oylarınıza sunuyorum. Kabul  edenler... Etmeyenler... Kabul edilmiştir.  — 121  5 . 5 . 1976 . 0 : 1  Madde 13. — Bu Kanun yayımı tarihinde yü­ rürlüğe girer.  BAŞKAN — Madde üzerinde söz isteyen sayın  üye?.. Yok. Maddeyi oylarınıza sunuyorum. Kabul  edenler... Etmeyenler... Kabul edilmiştir.  Madde 14. — Bu Kanunu Bakanlar Kurulu  yürütür.  BAŞKAN — Madde üzerinde söz isteyen sayın  üye?.. Yok. Maddeyi oylarınıza sunuyorum. Kabul  edenler... Etmeyenler... Kabul edilmiştir.  Tasarının tümü üzerinde söz isteyen iki sayın  üyeye söz vereceğim.  Grup adına buyurun Sayın Güneş.  C. H. P. GRUPU ADINA HASAN FEHMt  GÜNEŞ (Sakarya) — Sayın arkadaşlar;  Yugoslavya'dan yurtlarını, meskenlerini, malları­ nı, mülklerini bırakarak Türkiye'ye gelen, 20 yıl -- dan beri tazminat almak için bekleyen vatandaşla­ rımıza sanıyorum ki, bu kanunla bir rahatlık getir­ mek yoluna gidilmiştir.  Bir insanın kökünden, toprağından, yurdundan  kopması son derece zordur. Yugoslavya'dan Türki­ ye'ye gelen vatandaşlarımız bu zor işi yapmışlar,  Anavatana gelebilmek için topraklarından, mesken­ lerinden kopmuşlar, oraları bırakmışlardır. Halbuki,  20 yıldır Türkiye'ye gelmiş olmanın yüz güldürecek  biçimdeki işlemiyle karşılaşamamışlardır.  Bu yasa kabul edildikten sonra, diliyoruz ki ida­ re, bu yasanın uygulanması sırasında vatandaşları­ mıza ellerinden geldiğince kolaylık göstermelidirler.  Yugoslavya'dan gelen vatandaşlarımıza bu kolaylık  içinde; okuma yazma bilmeyen, Türkçeyi tam bece­ remeyen insanlardan birtakım katı kalıplar içinde,  katı kurallar içinde belgeler isteyerek onların işini  güçleştirmemek gerekir.  Bu yasanın vatandaşlarımıza hayırlı uğurlu ol­ masını ve ayrıca da, İdareden bunun uygulanmasında  son derece hoşgörülü ve yardımcı bir tutum içinde ol­ malarını diliyoruz.  Saygılar sunarım. (Alkışlar)  BAŞKAN — Sayın Güneş, Cumhuriyet Halk Par­ tisi adına görüşmüş oldular.  Tasarının tümü üzerinde bir sayın üyeye daha söz  vereceğim.  Söz isteyen başka sayın üye var mı?... Yok.  Tasarının tümünü oylarınıza sunuyorum. Kabul  edenler... Etmeyenler... Kabul edilmiştir.  17 . 3 . 1969 gün ve 1135 Sayılı Türk Vatandaş­ larına Ait Olup Yugoslav Federatif Halk Cumhuriye-

C, Senatosu B : 63  BAŞKAN — Madde üzerinde söz isteyen sayın  üye?.. Yok. Maddeyi oylarınıza sunuyorum. Kabul  edenler... Etmeyenler... Kabul edilmiştir.  Madde 11. — Aynı Kanunun 14 ncü maddesi  aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir :  Madde 14. — Bu Kanunun 1 nci maddesinde ya­ zılı nedenlerle ileride Yugoslavya'dan alınacak taz­ minatın dağıtım şekli ve şartlarını ve ilgililerden is­ tenilecek belgelerin niteliğini, 6 aydan az olmamak  üzere istenilecek belgelerin verilme süresini saptama­ ya Bakanlar Kurulu yetkilidir.  BAŞKAN — Madde üzerinde söz isteyen sayın  üye?.. Yok. Maddeyi oylarınıza sunuyorum. Kabul  edenler... Etmeyenler... Kabul edilmiştir.  Madde 12. — Aynı Kanuna aşağıdaki iki ge­ çici madde eklenmiştir :  Geçici madde 1. — Bu Kanunun,  a) 1 nci maddesi, 1 3 . 7 . 1956 tarihinde Türk  vatandaşı olmadıkları gerekçesiyle istemleri reddedi­ lenlerden, durumları bu maddeye uygun bulunanlar,  b) 4 ncü maddesi, mallarının millîleştirildiğine  ilişkin belgenin sağlanması için yapılan tebliğ üzerine  6 aylık süre içinde veya daha önce cetvel veya be­ yanname ile vatandaşlık durumlarını gösterir belge­ yi vermelerine rağmen, aynı süre içinde 1135 sayılı  Kanunun 4 ncü maddesinin (b) ve (c) fıkralarında  yazılı belgeleri vermemeleri nedeniyle istemleri red - dedilenler,  c) 6 nci maddesi, veraset belgesini aynı şekilde  6 aylık sürede vermeyenler,  d) 8 ve 9 ncu maddeleri, mallarının millileştiril­ mesi nedeniyle hak sahibi olduklarına karar verilip  kendilerine ödeme yapılanlara da uygulanır.  Geçici madde 2. — Bu Kanunun yürürlüğe  girdiği tarihe kadar 1135 sayılı Kanunun 4 ncü mad­ desinde yazılı belgeleri aynı kanunun 7 nci madde­ sine göre yapılmış bildirime rağmen süresinde ver­ meyenlere 6 ayı geçmemek üzere yeni bir süre ve­ rilir.  İstenilen belgeleri bu süre içinde vermeyenlerin  hakkı düşer.  Bu kanunda yazılı yönetmelik 2 ay içinde Ma­ liye Bakanlığınca düzenlenir. Bu yeni yönetmelik  yürürlüğe girinceye kadar 1135 sayılı Kanunun 5 nci  maddesine müsteniden yürürlüğe konulan yönetme­ liğin uygulanmasına devam edilir.  BAŞKAN — Madde üzerinde söz isteyen sayın  üye?.. Yok. Maddeyi oylarınıza sunuyorum. Kabul  edenler... Etmeyenler... Kabul edilmiştir.  — 121  5 . 5 . 1976 . 0 : 1  Madde 13. — Bu Kanun yayımı tarihinde yü­ rürlüğe girer.  BAŞKAN — Madde üzerinde söz isteyen sayın  üye?.. Yok. Maddeyi oylarınıza sunuyorum. Kabul  edenler... Etmeyenler... Kabul edilmiştir.  Madde 14. — Bu Kanunu Bakanlar Kurulu  yürütür.  BAŞKAN — Madde üzerinde söz isteyen sayın  üye?.. Yok. Maddeyi oylarınıza sunuyorum. Kabul  edenler... Etmeyenler... Kabul edilmiştir.  Tasarının tümü üzerinde söz isteyen iki sayın  üyeye söz vereceğim.  Grup adına buyurun Sayın Güneş.  C. H. P. GRUPU ADINA HASAN FEHMt  GÜNEŞ (Sakarya) — Sayın arkadaşlar;  Yugoslavya'dan yurtlarını, meskenlerini, malları­ nı, mülklerini bırakarak Türkiye'ye gelen, 20 yıl -- dan beri tazminat almak için bekleyen vatandaşla­ rımıza sanıyorum ki, bu kanunla bir rahatlık getir­ mek yoluna gidilmiştir.  Bir insanın kökünden, toprağından, yurdundan  kopması son derece zordur. Yugoslavya'dan Türki­ ye'ye gelen vatandaşlarımız bu zor işi yapmışlar,  Anavatana gelebilmek için topraklarından, mesken­ lerinden kopmuşlar, oraları bırakmışlardır. Halbuki,  20 yıldır Türkiye'ye gelmiş olmanın yüz güldürecek  biçimdeki işlemiyle karşılaşamamışlardır.  Bu yasa kabul edildikten sonra, diliyoruz ki ida­ re, bu yasanın uygulanması sırasında vatandaşları­ mıza ellerinden geldiğince kolaylık göstermelidirler.  Yugoslavya'dan gelen vatandaşlarımıza bu kolaylık  içinde; okuma yazma bilmeyen, Türkçeyi tam bece­ remeyen insanlardan birtakım katı kalıplar içinde,  katı kurallar içinde belgeler isteyerek onların işini  güçleştirmemek gerekir.  Bu yasanın vatandaşlarımıza hayırlı uğurlu ol­ masını ve ayrıca da, İdareden bunun uygulanmasında  son derece hoşgörülü ve yardımcı bir tutum içinde ol­ malarını diliyoruz.  Saygılar sunarım. (Alkışlar)  BAŞKAN — Sayın Güneş, Cumhuriyet Halk Par­ tisi adına görüşmüş oldular.  Tasarının tümü üzerinde bir sayın üyeye daha söz  vereceğim.  Söz isteyen başka sayın üye var mı?... Yok.  Tasarının tümünü oylarınıza sunuyorum. Kabul  edenler... Etmeyenler... Kabul edilmiştir.  17 . 3 . 1969 gün ve 1135 Sayılı Türk Vatandaş­ larına Ait Olup Yugoslav Federatif Halk Cumhuriye- C. Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  tince Millîîeştirilmiş Bulunan Mal Hak ve Menfaatle­ rin Tasfiyesi Hakkında Kanunun Bazı Maddelerinin  Değiştirilmesi ve İki Geçici Madde Eklenmesine İliş­ kin Kanun Tasarısı Cumhuriyet Senatosunca da, Mil­ let Meclisinden gelmiş olduğu gibi kabul edilmiştir.  3. — istanbul Kapalı Çarşısının onarımı ve ima­ rı hakkında kanun tasarısının Millet Meclisince ka­ bul olunan metni ve Cumhuriyet Senatosu Bayındır­ lık, Ulaştırma ve İmar - İskân ve Bütçe ve Plan ko­ misyonları raporları. (M. Meclisi : 1/167; C. Sena­ tosu : 1/416) (S. Sayısı : 569)  BAŞKAN — Sayın Demir Yüce burada olduğu­ na göre bir öncelik teklifi var okuyorum.  Yüksek Başkanlığa  İstanbul Kapalı Çarşısının onarımı ve imarı hak­ kında kanun tasarısının, adı geçen çarşının bir an  önce imar edilmesi ve onarılmasında yarar görüldü­ ğünden, gündemdeki bütün işlere takdimen görüşül­ mesi, sonuna kadar öncelik ve ivedilikle görüşülmesi  hususunu arz ve teklif ederim.  Saygılarımla.  Bütçe ve Plan Komisyonu  Başkanı  Yiğit Köker  BAŞKAN — Kendileri seyahatte olduklarına  göre, Sözcü Sayın Demir Yüce buradalar.  SELÂHADDİN BABÜROĞLU (Cumhurbaşka­ nınca S. Ü.) — Hükümet yok...  BAŞKAN — Hükümet yok ama, önceliğini gö­ rüşmemiz için de bir sakınca yok; yani tasarıyı gö­ rüşmeyiz, erteleyeceğiz tabiî.  Sayın Yüce bu teklifinizi muameleden alayım mı?  ÖMER UCUZAL (Eskişehir) — Oylayın efen­ dim.  BAŞKAN — öncelik hususu görüşmenin sonu­ na kadar kaydı ile verilmiş. Öncelik hususunu oyla­ rınıza sunuyorum. Kabul edenler... Etmeyenler...  Kabul edilmiştir.  İvedilik hususunu da oylarınıza sunuyorum. Ka­ bul edenler... Etmeyenler... Kabul edilmiştir.  Ancak, Bakan veya Bakan adına bir temsilci  bulunmadığı için bir defaya mahsus olmak üzere ta­ sarının görüşülmesi ertelenmiştir.  4. — Gecekondu Kanununda bazı değişi klikler  yapılması hakkında kanun teklifinin Millet Mecli­ since kabul olunan metni ve Cumhuriyet Senatosu  İçişleri, Bayındırlık, Ulaştırma ve İmar - iskân ve  Bütçe ve Plan komisyonları raporları. (M. Meclisi :  2/388; C. Senatosu : 2/103) (S. Sayısı : 567) (1)  BAŞKAN — Bir önerge vardır okutuyorum.  Yüksek Başkanlığa  Gecekondu Kanununda bazı değişiklikler yapılma­ sı hakkında kanun teklifinin, 775 sayılı Gecekondu  Kanununun uygulanması sırasında meydana ge­ len birtakım aksaklıkları giderici niteliğinden dola­ yı, bir an önce kanunlaşmasında yarar gören Ko­ misyonumuz, Genel Kurulda öncelik ve ivedilikle  görüşülmesi hususunda istemde bulunulmasını da  karar altına almıştır.  Adı geçen teklifin, gündemdeki bütün işlere tak­ dimen görüşmesinin sonuna kadar öncelik ve ive­ dilikle görüşülmesini arz ve teklif ederim.  Bütçe ve Plan Komisyonu  Başkanı  Yiğit Köker  'BAŞKAN — Öncelik hususunu oylarınıza su­ nuyorum. Kabul edenler... Etmeyenler... Kabul edil­ miştir.  İvedilik hususunu oylarınıza sunuyorum. Kabul  edenler... Etmeyenler... Kabul edilmiştir.  Komisyon ve Hükümet mevcut olduğuna göre  müzakereye başlıyoruz. Raporun okunup okunma­ ması hususunu oylarınıza sunuyorum. Raporun  okunmasını kabul edenler... Etmeyenler... Okun­ ması kabul edilmemiştir.  Tasarının tümü üzerinde söz isteyen sayın üye?..  Sayın Babüroğlu buyurun,  SELÂHADDİN BABÜROĞLU (Cumhurbaşka­ nınca S. Ü.) — Sayın Başkan, sayın senatörler;  Bu kanun teklifini ileriye süren, daha doğrusu ön­ cüsü olan sayın arkadaşım İlhan Ersoy'un, İmar - İs­ kân Bakanlığı konularında uzman bir kişi olduğunu  takdirle kabul ediyorum. O denli ki, bu arkadaşımıza  bu konularda fikrine müracaat edilecek bir merci  gözü ile dahi bakılabilir.  Ancak, huzurunuza getirilmiş olan kanun teklifi­ nin birtakım eleştirilecek yanları ve bana göre de Tür­ kiye konut politikasını tümünden bozucu yanları  vardır.  (1) 567 S. Sayılı basmayazı tutanağın sonundadır,  — 122

C. Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  tince Millîîeştirilmiş Bulunan Mal Hak ve Menfaatle­ rin Tasfiyesi Hakkında Kanunun Bazı Maddelerinin  Değiştirilmesi ve İki Geçici Madde Eklenmesine İliş­ kin Kanun Tasarısı Cumhuriyet Senatosunca da, Mil­ let Meclisinden gelmiş olduğu gibi kabul edilmiştir.  3. — istanbul Kapalı Çarşısının onarımı ve ima­ rı hakkında kanun tasarısının Millet Meclisince ka­ bul olunan metni ve Cumhuriyet Senatosu Bayındır­ lık, Ulaştırma ve İmar - İskân ve Bütçe ve Plan ko­ misyonları raporları. (M. Meclisi : 1/167; C. Sena­ tosu : 1/416) (S. Sayısı : 569)  BAŞKAN — Sayın Demir Yüce burada olduğu­ na göre bir öncelik teklifi var okuyorum.  Yüksek Başkanlığa  İstanbul Kapalı Çarşısının onarımı ve imarı hak­ kında kanun tasarısının, adı geçen çarşının bir an  önce imar edilmesi ve onarılmasında yarar görüldü­ ğünden, gündemdeki bütün işlere takdimen görüşül­ mesi, sonuna kadar öncelik ve ivedilikle görüşülmesi  hususunu arz ve teklif ederim.  Saygılarımla.  Bütçe ve Plan Komisyonu  Başkanı  Yiğit Köker  BAŞKAN — Kendileri seyahatte olduklarına  göre, Sözcü Sayın Demir Yüce buradalar.  SELÂHADDİN BABÜROĞLU (Cumhurbaşka­ nınca S. Ü.) — Hükümet yok...  BAŞKAN — Hükümet yok ama, önceliğini gö­ rüşmemiz için de bir sakınca yok; yani tasarıyı gö­ rüşmeyiz, erteleyeceğiz tabiî.  Sayın Yüce bu teklifinizi muameleden alayım mı?  ÖMER UCUZAL (Eskişehir) — Oylayın efen­ dim.  BAŞKAN — öncelik hususu görüşmenin sonu­ na kadar kaydı ile verilmiş. Öncelik hususunu oyla­ rınıza sunuyorum. Kabul edenler... Etmeyenler...  Kabul edilmiştir.  İvedilik hususunu da oylarınıza sunuyorum. Ka­ bul edenler... Etmeyenler... Kabul edilmiştir.  Ancak, Bakan veya Bakan adına bir temsilci  bulunmadığı için bir defaya mahsus olmak üzere ta­ sarının görüşülmesi ertelenmiştir.  4. — Gecekondu Kanununda bazı değişi klikler  yapılması hakkında kanun teklifinin Millet Mecli­ since kabul olunan metni ve Cumhuriyet Senatosu  İçişleri, Bayındırlık, Ulaştırma ve İmar - iskân ve  Bütçe ve Plan komisyonları raporları. (M. Meclisi :  2/388; C. Senatosu : 2/103) (S. Sayısı : 567) (1)  BAŞKAN — Bir önerge vardır okutuyorum.  Yüksek Başkanlığa  Gecekondu Kanununda bazı değişiklikler yapılma­ sı hakkında kanun teklifinin, 775 sayılı Gecekondu  Kanununun uygulanması sırasında meydana ge­ len birtakım aksaklıkları giderici niteliğinden dola­ yı, bir an önce kanunlaşmasında yarar gören Ko­ misyonumuz, Genel Kurulda öncelik ve ivedilikle  görüşülmesi hususunda istemde bulunulmasını da  karar altına almıştır.  Adı geçen teklifin, gündemdeki bütün işlere tak­ dimen görüşmesinin sonuna kadar öncelik ve ive­ dilikle görüşülmesini arz ve teklif ederim.  Bütçe ve Plan Komisyonu  Başkanı  Yiğit Köker  'BAŞKAN — Öncelik hususunu oylarınıza su­ nuyorum. Kabul edenler... Etmeyenler... Kabul edil­ miştir.  İvedilik hususunu oylarınıza sunuyorum. Kabul  edenler... Etmeyenler... Kabul edilmiştir.  Komisyon ve Hükümet mevcut olduğuna göre  müzakereye başlıyoruz. Raporun okunup okunma­ ması hususunu oylarınıza sunuyorum. Raporun  okunmasını kabul edenler... Etmeyenler... Okun­ ması kabul edilmemiştir.  Tasarının tümü üzerinde söz isteyen sayın üye?..  Sayın Babüroğlu buyurun,  SELÂHADDİN BABÜROĞLU (Cumhurbaşka­ nınca S. Ü.) — Sayın Başkan, sayın senatörler;  Bu kanun teklifini ileriye süren, daha doğrusu ön­ cüsü olan sayın arkadaşım İlhan Ersoy'un, İmar - İs­ kân Bakanlığı konularında uzman bir kişi olduğunu  takdirle kabul ediyorum. O denli ki, bu arkadaşımıza  bu konularda fikrine müracaat edilecek bir merci  gözü ile dahi bakılabilir.  Ancak, huzurunuza getirilmiş olan kanun teklifi­ nin birtakım eleştirilecek yanları ve bana göre de Tür­ kiye konut politikasını tümünden bozucu yanları  vardır.  (1) 567 S. Sayılı basmayazı tutanağın sonundadır,  — 122  C. Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  Gecekondu Kanununda bazı değişiklikler yapıl- I  ması hakkında kanun teklifi, tıpkı vergi yasalarında I  yaptığımız gibi palyatif tedbirler niteliğindedir. Bunu I  yaşadık ve de bu teklif 775 sayılı Gecekondu Kamı- I  nunun tümünü bozucu özelliktedir. Haksızlıklar, ayrı- I  çalıklar iie bir kısım yurttaşlarımızı cezalandırıcı yanı I  da vardır. Konuyu hafife alma yükümlülüğüne gire- I  rnediğim için, huzurunuzda zannediyorum biraz faz- I  la kalacağım. I  Bu dev sorunun kanun teklifleri ile üstesinden ge- I  linmesini son derece hayalî bulurum. Bu teklif, Ada- I  let Partisinin muhalefette olduğu bir zamanda yazıl- I  mış bir tekliftir. Kanımca iktidarların, bir bakıma I  ulusal politikalar güdülmesi gerektiren konularda I  kanun teklifleri yolu ile değil, daha çok kanunun tu- I  mü üzerinde değişiklikler yapan yasalarla, ya da de- I  ğişiklik yapılacaksa yine kanun tasarısı biçiminde I  Meclislere gelmesi daha yerinde olur. Teklifler, daha I  çok muhalefetin kullanacağı bir araç olmalıdır. Ger- I  çi Anayasa her taraf için açık tutmuş, ama böylece I  Devletin organize olan örgütlerindeki uzman kişiler- I  den yararlanma olanağı elde edilebildiği gibi, bakan- I  lıklararasında eşgüdüm ve iletişim sağlanmak suretiy- I  le anakanunun armonisinin bozulması önlenebilir. I  Bu nedenle, muhalefetimin temelini buraya getirmiş I  oluyorum. Kanun teklifleri ile yapılan hataları Kore I  gazileri konusundaki çalışmalarda gördünüz. Hükü- I  meti temsil eden üye de komisyon başkanı da bilgi- I  sizlik ifade etmek zorunda kalabiliyorlar. Daha geç- I  m:şten bir örnek vermek isterim. I  Vaktiyle İstiklâl Madalyası konusunda da böyle I  bir kanun teklifi getirilmişti, kişiliğine çok değer ver- I  diğim ve inandığım bir değerli arkadaşımızın bildir­ diğine göre; meselâ İstiklâl Madalyası konusunda I  Meclislerin gözünden kaçan hususlar dolayısıyle 2GG I  bin kişi İstiklâl Madalyasından yararlanma durumu- I  na girmiştir. Oysa İstiklâl Savaşını 120 bin kişi yap- I  mıştı. Bu kanun teklifleri böylesine anaproblemler I  üzerinde yaralar açabilir. Şimdi görüşmekte olduğu- I  muz kanun teklifinin konut politikasında, arsa poli- I  likasında ve gecekondu yöresinde ne türlü bir yara I  açacağını maddelere sıra geldiği zaman, bilebildiğim I  ölçülerde arz edeceğim. I  Ben iktidardaki arkadaşlardan; (Burada tabiî din- I  leyen arkadaşlarımız çok az, ama dinleyen arkadaş- I  larım eğer görüşlerimi benimsiyorlarsa çok rica edi- I  yorum, önergem de var.) kanun teklifinin ileride sü­ receğim. gerekçeleri de dikkate alarak Hükümete iade I  edilmesini; partilerin (1973 yılında seçim bildirgeleri  de buradadır) kendi bildirgelerine uygun bir kanun  tasarısı getirilmesini rica edeceğim. Aslında, bu tür  kanun teklifleri ile, anakanunları bir yandan Meclise  sevk etmek, öte yandan kanun tekliflerini koalisyo­ nun, karma hükümetin kanatlarının milletvekilleri ka- nalıyle yahut senatörleri kanalı ile getirip çıkarmak,  bana göre koalisyonun pisikolojisini, koalisyonun  ayarını da bozmaktadır. O, tabiî kendi bitecekleri iş..  Belki geçici olarak oy sağlayacağı zannedilebilir, ama  arz edeceğim, göreceksiniz ki, bunun oy sağlama yanı  -la yoktur.  Çok değerli arkadaşlarım;  Bu kanun teklifi bir maddeli gibi yahut iki mad- deli gibi gelmiştir; ama 12 nci maddesi kanalı ile ba­ kınız Gecekondu Kanununun 24 ncü, 21 nci, 38 nci  ve geçici 5 nci maddesi ile ilişkilidir. O da yetmiyor;  6785 sayılı Yasa ile de ilişkilidir. Bu denli geniş bir  teklif niçin getirilir, bilemiyorum. Belki muhalefette  iken getirilebilirdi, belki o gün teklifin hazırlandığı  zaman atmosfer müsait idi; ama kanaatime göre bu­ gün bu atmosfer müsait değildir. Evdeki bulgurdan  olma da vardır.  Gecekondu affı, seçim sıralarında söz konusu edil­ miştir ve bu yasalar 6188, 7367, 327 sayılı yasalardır.  Bunun peşinden 27 . 7 ^ 1966 günü Karma Hükü­ metin büyük kanadını oluşturan Adalet Partisinin ik­ tidarı zamanında 775 sayılı Gecekondu Yasası çıka­ rılmış 30 Temmuz 1966 günü de uygulamaya sokul­ muştur.  Bu Yasanın iki önemlıi niteliği vardır. 775 sayılı  Yasa, bir gecekondu af yasasıdır. O gün için arz  ediyorum; yani 1966 yılında bir gecekondu af ya­ sası özelliği baskındır. Bu da yetmez; 775 sayılı  Yasa birtakım yasaklamalar, yıkmalar, tasfiyeler  getiren bir tepki yasasıdır da. Bütün bu içeriğl'ne  rağmen, yasanın başarılı olmadığını hepimiz müşa­ hede ediyoruz. Şiimdi de önümüze, af getir'iyorum  diıye (Aslında burada af diye bir şey yok.) bir tek­ lifle geliinm'iştir.  !Bu nedenlerle, bugüne kadar 10 yıilda ne özen­ dirici, ne de cezai tedibkleır gecekondu sorunumu­ zun çözümüne yelîmem'igtir. Toplulumuzun srasyo - ekonomik yapısına uyumlu, uzun vadeli, yeni ve  kapsamlı yasa getirmek Hükümetin elindedir ve az  sonra arz edeceğim; eğer kendileninfin dolaplarında- ki raporlara bakacak olurlarsa görecekler ki, bu  konulanda çok önemli çalışmalar vardır.

C. Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  Gecekondu Kanununda bazı değişiklikler yapıl- I  ması hakkında kanun teklifi, tıpkı vergi yasalarında I  yaptığımız gibi palyatif tedbirler niteliğindedir. Bunu I  yaşadık ve de bu teklif 775 sayılı Gecekondu Kamı- I  nunun tümünü bozucu özelliktedir. Haksızlıklar, ayrı- I  çalıklar iie bir kısım yurttaşlarımızı cezalandırıcı yanı I  da vardır. Konuyu hafife alma yükümlülüğüne gire- I  rnediğim için, huzurunuzda zannediyorum biraz faz- I  la kalacağım. I  Bu dev sorunun kanun teklifleri ile üstesinden ge- I  linmesini son derece hayalî bulurum. Bu teklif, Ada- I  let Partisinin muhalefette olduğu bir zamanda yazıl- I  mış bir tekliftir. Kanımca iktidarların, bir bakıma I  ulusal politikalar güdülmesi gerektiren konularda I  kanun teklifleri yolu ile değil, daha çok kanunun tu- I  mü üzerinde değişiklikler yapan yasalarla, ya da de- I  ğişiklik yapılacaksa yine kanun tasarısı biçiminde I  Meclislere gelmesi daha yerinde olur. Teklifler, daha I  çok muhalefetin kullanacağı bir araç olmalıdır. Ger- I  çi Anayasa her taraf için açık tutmuş, ama böylece I  Devletin organize olan örgütlerindeki uzman kişiler- I  den yararlanma olanağı elde edilebildiği gibi, bakan- I  lıklararasında eşgüdüm ve iletişim sağlanmak suretiy- I  le anakanunun armonisinin bozulması önlenebilir. I  Bu nedenle, muhalefetimin temelini buraya getirmiş I  oluyorum. Kanun teklifleri ile yapılan hataları Kore I  gazileri konusundaki çalışmalarda gördünüz. Hükü- I  meti temsil eden üye de komisyon başkanı da bilgi- I  sizlik ifade etmek zorunda kalabiliyorlar. Daha geç- I  m:şten bir örnek vermek isterim. I  Vaktiyle İstiklâl Madalyası konusunda da böyle I  bir kanun teklifi getirilmişti, kişiliğine çok değer ver- I  diğim ve inandığım bir değerli arkadaşımızın bildir­ diğine göre; meselâ İstiklâl Madalyası konusunda I  Meclislerin gözünden kaçan hususlar dolayısıyle 2GG I  bin kişi İstiklâl Madalyasından yararlanma durumu- I  na girmiştir. Oysa İstiklâl Savaşını 120 bin kişi yap- I  mıştı. Bu kanun teklifleri böylesine anaproblemler I  üzerinde yaralar açabilir. Şimdi görüşmekte olduğu- I  muz kanun teklifinin konut politikasında, arsa poli- I  likasında ve gecekondu yöresinde ne türlü bir yara I  açacağını maddelere sıra geldiği zaman, bilebildiğim I  ölçülerde arz edeceğim. I  Ben iktidardaki arkadaşlardan; (Burada tabiî din- I  leyen arkadaşlarımız çok az, ama dinleyen arkadaş- I  larım eğer görüşlerimi benimsiyorlarsa çok rica edi- I  yorum, önergem de var.) kanun teklifinin ileride sü­ receğim. gerekçeleri de dikkate alarak Hükümete iade I  edilmesini; partilerin (1973 yılında seçim bildirgeleri  de buradadır) kendi bildirgelerine uygun bir kanun  tasarısı getirilmesini rica edeceğim. Aslında, bu tür  kanun teklifleri ile, anakanunları bir yandan Meclise  sevk etmek, öte yandan kanun tekliflerini koalisyo­ nun, karma hükümetin kanatlarının milletvekilleri ka- nalıyle yahut senatörleri kanalı ile getirip çıkarmak,  bana göre koalisyonun pisikolojisini, koalisyonun  ayarını da bozmaktadır. O, tabiî kendi bitecekleri iş..  Belki geçici olarak oy sağlayacağı zannedilebilir, ama  arz edeceğim, göreceksiniz ki, bunun oy sağlama yanı  -la yoktur.  Çok değerli arkadaşlarım;  Bu kanun teklifi bir maddeli gibi yahut iki mad- deli gibi gelmiştir; ama 12 nci maddesi kanalı ile ba­ kınız Gecekondu Kanununun 24 ncü, 21 nci, 38 nci  ve geçici 5 nci maddesi ile ilişkilidir. O da yetmiyor;  6785 sayılı Yasa ile de ilişkilidir. Bu denli geniş bir  teklif niçin getirilir, bilemiyorum. Belki muhalefette  iken getirilebilirdi, belki o gün teklifin hazırlandığı  zaman atmosfer müsait idi; ama kanaatime göre bu­ gün bu atmosfer müsait değildir. Evdeki bulgurdan  olma da vardır.  Gecekondu affı, seçim sıralarında söz konusu edil­ miştir ve bu yasalar 6188, 7367, 327 sayılı yasalardır.  Bunun peşinden 27 . 7 ^ 1966 günü Karma Hükü­ metin büyük kanadını oluşturan Adalet Partisinin ik­ tidarı zamanında 775 sayılı Gecekondu Yasası çıka­ rılmış 30 Temmuz 1966 günü de uygulamaya sokul­ muştur.  Bu Yasanın iki önemlıi niteliği vardır. 775 sayılı  Yasa, bir gecekondu af yasasıdır. O gün için arz  ediyorum; yani 1966 yılında bir gecekondu af ya­ sası özelliği baskındır. Bu da yetmez; 775 sayılı  Yasa birtakım yasaklamalar, yıkmalar, tasfiyeler  getiren bir tepki yasasıdır da. Bütün bu içeriğl'ne  rağmen, yasanın başarılı olmadığını hepimiz müşa­ hede ediyoruz. Şiimdi de önümüze, af getir'iyorum  diıye (Aslında burada af diye bir şey yok.) bir tek­ lifle geliinm'iştir.  !Bu nedenlerle, bugüne kadar 10 yıilda ne özen­ dirici, ne de cezai tedibkleır gecekondu sorunumu­ zun çözümüne yelîmem'igtir. Toplulumuzun srasyo - ekonomik yapısına uyumlu, uzun vadeli, yeni ve  kapsamlı yasa getirmek Hükümetin elindedir ve az  sonra arz edeceğim; eğer kendileninfin dolaplarında- ki raporlara bakacak olurlarsa görecekler ki, bu  konulanda çok önemli çalışmalar vardır.  C. Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 0 : 1  Değerli arkadaşlarım;  Sadece bu da değil, Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma  Planını burada beraber tartıştık. Üçüncü Beş Yıllık  Kalkınma Planının 828 nci sayfasının 1819 ncu ted- 'briinde balkınız şu yazılı: «Biirinei Beş Yıllık Kal­ kınma döneminde çıkarılan 775 sayılı özel Kanu­ nun kaynak yetersizliği, üreîljmde yoğunlaşmak ye­ rine zabıta tedbirlerine önem verilmiş olması ve ge­ cekondu sahiplerine arsa mülkiyetinin devrinin de  öngörülmesi nedenleriyle uygulaması başarılı olama­ mıştır.» denlitoskte ve bu Yasanın yerime hükümetle­ re, iktidarlara yeni yasalar getirme emri verilmek­ tedir. Sırası geldiği zaman o maddeleri de, planın  o hükümlerini de arz edeceğim.:  Sayın senatörler;  Yalnız, bir tabloyu çizmek istiyorum. Bir yasa­ nın emrettiği gelirler çoğuyla sağlanamıyorsa, sağ­ lanan paranın yansından çoğu yönetim giderlerine  gidiiyorsa ve bağışlara akıyorsa, borç taksitleri borç­ lulardan alınamıyorsa; buna karşılık kurumlardan  alınan paylar faizleriyle birlikte eğer geriye verili­ yorsa, bu para işlemesi yanlıştır, bu yasa işleme- rnektedir, bu fon ölüdür, bu fondan hiçbir fayda  ydkltur, bu yasa, onu çıkaranlara bekledikleri fay­ dayı sağlamamıştır. Keşke onu çıkaran arkadaşları­ mız da burada olsaydılar, onlardan dinleseydik.  Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planının emirlerine  göre 1971 yılında Birinci Erim Hükümeti zamanında  ıh azı r lanmış kanun tasarıları vardır. Üçüncü Beş Yıl­ lık Kalkınma Planının 841 nci sayfasındaki tedbirin  beşinci fıkrasında Konut Kanunu tasarısının çıkarıl­ ması vardır, altıncı fıkrasında Konut Kooperatif­ leri Kanunu tasarısı vardır. Bütün bunlar îmar ve  İskân Bakanlığında o zaman hazırlanmıştır. Ayrı­ ca, - ucuz konut alanları ve - konut tasarısı hazır­ lanmış ve dosyalar halindedir. Bunları, 1972 yılın- de îmar ve İskân Bakanlığı Bütçesini Grupum adı­ na eleştirirken de arz e^miştiim. Bu kanunları hare­ kete getirmek dumyorken, planın da emrine rağ­ men, her nedense geçici, (palyatif) hiçbir şey sağ­ lamayacak, mevcudu bozacak bir teklifle gelin­ im iştir.  Ayrıca, 1971 yılında hazırlanan tasarılar üzerin­ de, ondan sonra gelen karma Hükümetlin bakanları  ıher nedense işlem yapmamışlardır. Kendi fikirleri­ ne göre de olsa, uzmanların yıllar yılı çalışarak or­ taya koydukları dosyaları harekete geçirmemişierd'ir.  1974 yılında Ecevit Hükümetinde İmar ve İskân  Bakanlığınca yeniden ve başka bir objektiften, biraz  daha çağcı açıdan bir çalışma yapılmıştır. Bu ça­ lışma, ulusal arsa ve konut politikasını öngören bir  çalışma idi. Bu çalışma sonradan Irmak Hükümeti  tarafından korunmuş geliştirilmiş ve benimsenmiştir,  Meclislerde yetki tasarısı vardı. Eğer kanun niteli­ ğinde kararname yetlk&si Meclislerce o gün Hüküme­ te verilseydi, bu arz edeceğim konular kararnamey­ le yürürlüğe konulabilecekti. Fakat, Meclisler yet­ ki tasarısını reddedince dahi; bu çalışmalar yine o  zaman Irmak Hükümetli zamanında durdurulmadı.  Bunların kanun biçiminde Meclislere götürülmesi  için çalışmalar yapıldı. Bu tür çahşımalariın tümü  danışman uzmanlar tarafından yapıldı.. Gerek Ba­ kanlık örgütleri içerisinde olan ve gerekse dışarıdan  bilim adamlarından getirilmiş olan uzmanlar tara­ fından yapılan çalışmalar, Sayın İmar ve İskân Ba­ kanlığına devredÜlmıİştir. Bunlar halen oradadır.  Plan da bu yasaların çıkarılmasını istemektedir.  Değerli arkadaşlarım;  Halkımızın hızlı şehirleşmesinin önüne herhalde  kimse geçemez. Gücümüz de yetmiyor, aslında ge­ rek de yok. Ama yurttaşlarımızı; kendilerine bir  barınak sağlamak için çalıştıkları, konut yaptıkları  sırada kanunlarla çatışır duruma getirmde iyi iktidar­ ların, iyi hükümetlerin görevleri değildir. Olsa olsa,  halkın konut yapma aktiviltesinden hükümetlere dü­ şen, yararlanmaktır.. Bunun araçlarını, bütün bu  eleştirileri söylerken, sözlerimin sonunda «Nasıl ya­ pılır?» mı söylemezsem, o zaman burada sadece  birtakım eleştiriler yapmış kişi durumuna düşebili­ rim, Onun için, hazırlanmış olan kanunların, ta­ sarıların isimlerini söyledim. Ayrıca, hangi tedbirle­ rin alınması gerekeceğini de arz edeceğim.  Mesele, teknik ve sağlık koşullarından yoksun,  (inşaat bilgisinden yoksun konutlara Türk halkını  sokmak meselesi değildir ve Tü:k halkım bu türlü  yerlere girmekten önleyici araçlarımız da hükümet-'  İcran, uzmanların, bakanların elinde vardır; yal­ nız, sayın ilgililer biraz yorulmak zorundadırlar.  Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planının hazırlan­ ması sırasında Konut Uzmanlık Komisyonu rapor­ larını Okuduğunuz zaman, orada birtakım şeyler  göreceksiniz. Ben, oradan bir konuyu; tablonun  dehşetini arz edebilmek ve beni dinlemeyen, burada  bulunamayan senatörlerin de bilgi edinebilmelerini  sağlamak yönünden tutanaklara geçirebilmek için  ve-mek zorundayım. Konut açığımız, toplam konut  ihtiyac'hıızm % 20 - 21 "i düzeyindedir. Bu, soru­ numuzun ne denli dehşetli olduğunu ortaya koymak-

C. Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 0 : 1  Değerli arkadaşlarım;  Sadece bu da değil, Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma  Planını burada beraber tartıştık. Üçüncü Beş Yıllık  Kalkınma Planının 828 nci sayfasının 1819 ncu ted- 'briinde balkınız şu yazılı: «Biirinei Beş Yıllık Kal­ kınma döneminde çıkarılan 775 sayılı özel Kanu­ nun kaynak yetersizliği, üreîljmde yoğunlaşmak ye­ rine zabıta tedbirlerine önem verilmiş olması ve ge­ cekondu sahiplerine arsa mülkiyetinin devrinin de  öngörülmesi nedenleriyle uygulaması başarılı olama­ mıştır.» denlitoskte ve bu Yasanın yerime hükümetle­ re, iktidarlara yeni yasalar getirme emri verilmek­ tedir. Sırası geldiği zaman o maddeleri de, planın  o hükümlerini de arz edeceğim.:  Sayın senatörler;  Yalnız, bir tabloyu çizmek istiyorum. Bir yasa­ nın emrettiği gelirler çoğuyla sağlanamıyorsa, sağ­ lanan paranın yansından çoğu yönetim giderlerine  gidiiyorsa ve bağışlara akıyorsa, borç taksitleri borç­ lulardan alınamıyorsa; buna karşılık kurumlardan  alınan paylar faizleriyle birlikte eğer geriye verili­ yorsa, bu para işlemesi yanlıştır, bu yasa işleme- rnektedir, bu fon ölüdür, bu fondan hiçbir fayda  ydkltur, bu yasa, onu çıkaranlara bekledikleri fay­ dayı sağlamamıştır. Keşke onu çıkaran arkadaşları­ mız da burada olsaydılar, onlardan dinleseydik.  Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planının emirlerine  göre 1971 yılında Birinci Erim Hükümeti zamanında  ıh azı r lanmış kanun tasarıları vardır. Üçüncü Beş Yıl­ lık Kalkınma Planının 841 nci sayfasındaki tedbirin  beşinci fıkrasında Konut Kanunu tasarısının çıkarıl­ ması vardır, altıncı fıkrasında Konut Kooperatif­ leri Kanunu tasarısı vardır. Bütün bunlar îmar ve  İskân Bakanlığında o zaman hazırlanmıştır. Ayrı­ ca, - ucuz konut alanları ve - konut tasarısı hazır­ lanmış ve dosyalar halindedir. Bunları, 1972 yılın- de îmar ve İskân Bakanlığı Bütçesini Grupum adı­ na eleştirirken de arz e^miştiim. Bu kanunları hare­ kete getirmek dumyorken, planın da emrine rağ­ men, her nedense geçici, (palyatif) hiçbir şey sağ­ lamayacak, mevcudu bozacak bir teklifle gelin­ im iştir.  Ayrıca, 1971 yılında hazırlanan tasarılar üzerin­ de, ondan sonra gelen karma Hükümetlin bakanları  ıher nedense işlem yapmamışlardır. Kendi fikirleri­ ne göre de olsa, uzmanların yıllar yılı çalışarak or­ taya koydukları dosyaları harekete geçirmemişierd'ir.  1974 yılında Ecevit Hükümetinde İmar ve İskân  Bakanlığınca yeniden ve başka bir objektiften, biraz  daha çağcı açıdan bir çalışma yapılmıştır. Bu ça­ lışma, ulusal arsa ve konut politikasını öngören bir  çalışma idi. Bu çalışma sonradan Irmak Hükümeti  tarafından korunmuş geliştirilmiş ve benimsenmiştir,  Meclislerde yetki tasarısı vardı. Eğer kanun niteli­ ğinde kararname yetlk&si Meclislerce o gün Hüküme­ te verilseydi, bu arz edeceğim konular kararnamey­ le yürürlüğe konulabilecekti. Fakat, Meclisler yet­ ki tasarısını reddedince dahi; bu çalışmalar yine o  zaman Irmak Hükümetli zamanında durdurulmadı.  Bunların kanun biçiminde Meclislere götürülmesi  için çalışmalar yapıldı. Bu tür çahşımalariın tümü  danışman uzmanlar tarafından yapıldı.. Gerek Ba­ kanlık örgütleri içerisinde olan ve gerekse dışarıdan  bilim adamlarından getirilmiş olan uzmanlar tara­ fından yapılan çalışmalar, Sayın İmar ve İskân Ba­ kanlığına devredÜlmıİştir. Bunlar halen oradadır.  Plan da bu yasaların çıkarılmasını istemektedir.  Değerli arkadaşlarım;  Halkımızın hızlı şehirleşmesinin önüne herhalde  kimse geçemez. Gücümüz de yetmiyor, aslında ge­ rek de yok. Ama yurttaşlarımızı; kendilerine bir  barınak sağlamak için çalıştıkları, konut yaptıkları  sırada kanunlarla çatışır duruma getirmde iyi iktidar­ ların, iyi hükümetlerin görevleri değildir. Olsa olsa,  halkın konut yapma aktiviltesinden hükümetlere dü­ şen, yararlanmaktır.. Bunun araçlarını, bütün bu  eleştirileri söylerken, sözlerimin sonunda «Nasıl ya­ pılır?» mı söylemezsem, o zaman burada sadece  birtakım eleştiriler yapmış kişi durumuna düşebili­ rim, Onun için, hazırlanmış olan kanunların, ta­ sarıların isimlerini söyledim. Ayrıca, hangi tedbirle­ rin alınması gerekeceğini de arz edeceğim.  Mesele, teknik ve sağlık koşullarından yoksun,  (inşaat bilgisinden yoksun konutlara Türk halkını  sokmak meselesi değildir ve Tü:k halkım bu türlü  yerlere girmekten önleyici araçlarımız da hükümet-'  İcran, uzmanların, bakanların elinde vardır; yal­ nız, sayın ilgililer biraz yorulmak zorundadırlar.  Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planının hazırlan­ ması sırasında Konut Uzmanlık Komisyonu rapor­ larını Okuduğunuz zaman, orada birtakım şeyler  göreceksiniz. Ben, oradan bir konuyu; tablonun  dehşetini arz edebilmek ve beni dinlemeyen, burada  bulunamayan senatörlerin de bilgi edinebilmelerini  sağlamak yönünden tutanaklara geçirebilmek için  ve-mek zorundayım. Konut açığımız, toplam konut  ihtiyac'hıızm % 20 - 21 "i düzeyindedir. Bu, soru­ numuzun ne denli dehşetli olduğunu ortaya koymak- C. Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  tadır. Son. derece vahim bir dunumla karşı karşıya- yız değerli arkadaşlarını. Ama biz buna gözümüzü  kapadığımız ölçüde, gelecekte yığılacak konuların  bizi paıtlamalar halinde rahaltsız edeceğini şimdiden  düşünirnek zorunluluğundayız.  Rakamları biraz daha derinlemesine vermek is­ tiyorum.  1945 yılından 1965 yılına kadar 20 yılda 400 bin  gecdkondu yapılmıştır. Buna karşılık, 1968 yılın- 'dan 1972 yılına kadar % 450 - 500 gecdkondu ko­ nutu yapılması hızla devam dinüştiir.  Simidi, biz burada 775 sayılı Yasayı, hele ge- rekçeslini okuduğunuz zaman müşahaide dfctiiğiimiz o  gerekçedeki sözleri sağlayacak b'içiımide bir kanun  teklifiyle ve bölük pörçük yanlış değişmelerle götü- receğiimlize daha tddbirti, daha ciıddî çalışmalar ya­ pılabilir. Şimdi, ben Hükülmdte soruyorum; şu Sena­ toyu, şu Meclisleri 'hiç imi daiha (büyük kanunlarla,  daha ciddî kanunlarla, daha kapsamlı ve daha  ömürlü kanunlarla uğraştırmayacaklar yahut böyle  undSeMeri getirtmeyecekleridir?,  Sayın senatöder:  Bu kanun teklifinin gecekondulara tapu verile­ ceği veya verildiği biçimde kamuoyuna sunulması  da doğru değildir. Çünkü, 775 sayılı Yasada böyle  bir hüküm mevcut değildir, Bu Yasa, 775 sayılı  Kanunun 21 nci maddesine atıflarda bulunmakta­ dır, Oysa 21 nci maddede de böyle bir hüküm yok­ tur, 21 nci madde uzun olmasaydı okutmak isterdim;  fakat bu maddede af olmadığını söylüyorum.  Yeniden gecekondu kesiminde, «Bu teklifle ta­ pu vereceğim, tapu verdim.» tartışmasını başlatma­ da da hiçbir yarar yoktur. Sosyal yönden de yarar  yoktur, siyasal yönden de hiçbir partiye de fayda  getirmez. Oysa gerek Adalett: Partisinin, gerek Cum­ huriyet Halk Partiisiriin seçim bildirgeleri burada­ dır, Bu Yasa, bu Kanun teklifi her üçüne de uy­ gun düşmemekitedir.' En yakın yine Adalet Partilisine  düşrmekıtddir.' Hele Cumhuriyetçi Güven Partislinin- kkıe hiç uygun düşmemektedir ve Cumhuriyet Halk  Partisinin «Ak Günlere» Bildirgesine tamamen ay­ kırıdır.  Açıkça söylüyorum; 775 sayılı Yasanın 21 nci  maddesinde gecekonduları hukuMleş'tirecek, yasalaş- tıracak hiçbir hüküm yoktur. Oysa gerekçe buna  dayanarak gelmiştir.. Aslında gerekçe doğru değildir.  Eğer böyle bir hüküm varsa beraber inceleyelim  ya da o maddeyi ben ve benim danıştığım uzmanlar  yanlış anlıyorlar. Eğer Hükümet böyle anlıyorsa  yanılıyor.: Oysa, gecekondulara böyle yapıla­ cağına, gecekondulara bir yandan belediyelerin  yeckisii dahilinde olan tahsis belgelerini vermek,  bir yandan da 775 sayılı Yasanın söylediği hazırlık­ ları yapmak suretiyle bu Italhısliıs .belgeleri üzerinden  teşci İlerine gitmek mümkündür.  Yine bu Kanun (teklifinim ıgerekçesünde, «Cuünıhu- rnduouluğu peşin 'olarak suçla özleştirmekte­ dir, Bu ise bana göre bir haksizliktir. On yıldan  beri yasayı uygulamayacaksınız, cezaî hükümlerini  tOr yana atacaksınız ve her ıseçlim dönemlinde, her,  partinin sayın lideri birtakım vaatlerde bulunacak,  ondan sonra, gecekondu olgusu karşısında çıkıp,  «Bunları affediyorum.» diye suçla özleşireceksiniz.  Dilemiyorum ibu ne dereceye kadar doğrudur?..  Biz, genel ekonomi politikamızda kişilerin ku>  dan kentlere akımını durduramıayalim, hatta teşvik  edelim; sonra, çaresizlik içerisinde kıvranan vatan­ daşlarımızın konut yapma aktivStelerini yasalarla ya­ saklamaya kalkalım^ Bu iyi bir yönetim tarzı mıdır  biletmem?  Yine arkadaşlar, teklifin gerekçeslinde söylenildi-'  ği gibi, konut yapıma sorununa bu .teklif çare getir- memeiktedir.: Bu teklif, tersine eski yarayı devam  'üt'Uirecektiin Tıpkı IDemetevler ve Karşıyaka'da ol­ duğu giilbi, on dört kaiHı (konutların gecekondu yön­ temiyle yapılmasına olanak sağlayacaktır. Bir kere  daha ruhsat 'verilmiş olacaktır. Demdtevler ve Kar- şüyaka sorununun çöızülmesii için, Irmak Hüküme­ tinde, iki ayda Çözülmesi Üçün yapılmış olan bizzat  üzerinde uğraştığım planlar vardır. Bunlar uyutulur­ ken, (jKii, orada aslında gecekonducu diye iadam gel-.  miş, yumruğunu vurmuş araziyi işgal etmiştik-; ne  vergi verir, ne para Verir, oturmaktadır.) Bunları  düzeltmek dururken, bu Kanun telkliifii 'ile eski yara­ lar yeniden depreşecefcrir. Sayın Devleit Bakanımız  gelimiiştir; ama ilgili Bakanlığın burada olmaması ve  hele uzmanların gelmemesini de gene yadırgıyorum.  Bu konuda liderlerin her seçimde söylediği sözle­ ri şehirdiler, bilim adamları. bilimsel yönden eleşti­ rirler; fakat siyasal yönüne etkili olamazlar. Ger­ çekten de bilim adamları Türkiye'de konut politikası­ nı bu tür demeçlerin, bu tür konuşmaların bozduğu  kanısına varmaktadırlar.  — 125

C. Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  tadır. Son. derece vahim bir dunumla karşı karşıya- yız değerli arkadaşlarını. Ama biz buna gözümüzü  kapadığımız ölçüde, gelecekte yığılacak konuların  bizi paıtlamalar halinde rahaltsız edeceğini şimdiden  düşünirnek zorunluluğundayız.  Rakamları biraz daha derinlemesine vermek is­ tiyorum.  1945 yılından 1965 yılına kadar 20 yılda 400 bin  gecdkondu yapılmıştır. Buna karşılık, 1968 yılın- 'dan 1972 yılına kadar % 450 - 500 gecdkondu ko­ nutu yapılması hızla devam dinüştiir.  Simidi, biz burada 775 sayılı Yasayı, hele ge- rekçeslini okuduğunuz zaman müşahaide dfctiiğiimiz o  gerekçedeki sözleri sağlayacak b'içiımide bir kanun  teklifiyle ve bölük pörçük yanlış değişmelerle götü- receğiimlize daha tddbirti, daha ciıddî çalışmalar ya­ pılabilir. Şimdi, ben Hükülmdte soruyorum; şu Sena­ toyu, şu Meclisleri 'hiç imi daiha (büyük kanunlarla,  daha ciddî kanunlarla, daha kapsamlı ve daha  ömürlü kanunlarla uğraştırmayacaklar yahut böyle  undSeMeri getirtmeyecekleridir?,  Sayın senatöder:  Bu kanun teklifinin gecekondulara tapu verile­ ceği veya verildiği biçimde kamuoyuna sunulması  da doğru değildir. Çünkü, 775 sayılı Yasada böyle  bir hüküm mevcut değildir, Bu Yasa, 775 sayılı  Kanunun 21 nci maddesine atıflarda bulunmakta­ dır, Oysa 21 nci maddede de böyle bir hüküm yok­ tur, 21 nci madde uzun olmasaydı okutmak isterdim;  fakat bu maddede af olmadığını söylüyorum.  Yeniden gecekondu kesiminde, «Bu teklifle ta­ pu vereceğim, tapu verdim.» tartışmasını başlatma­ da da hiçbir yarar yoktur. Sosyal yönden de yarar  yoktur, siyasal yönden de hiçbir partiye de fayda  getirmez. Oysa gerek Adalett: Partisinin, gerek Cum­ huriyet Halk Partiisiriin seçim bildirgeleri burada­ dır, Bu Yasa, bu Kanun teklifi her üçüne de uy­ gun düşmemekitedir.' En yakın yine Adalet Partilisine  düşrmekıtddir.' Hele Cumhuriyetçi Güven Partislinin- kkıe hiç uygun düşmemektedir ve Cumhuriyet Halk  Partisinin «Ak Günlere» Bildirgesine tamamen ay­ kırıdır.  Açıkça söylüyorum; 775 sayılı Yasanın 21 nci  maddesinde gecekonduları hukuMleş'tirecek, yasalaş- tıracak hiçbir hüküm yoktur. Oysa gerekçe buna  dayanarak gelmiştir.. Aslında gerekçe doğru değildir.  Eğer böyle bir hüküm varsa beraber inceleyelim  ya da o maddeyi ben ve benim danıştığım uzmanlar  yanlış anlıyorlar. Eğer Hükümet böyle anlıyorsa  yanılıyor.: Oysa, gecekondulara böyle yapıla­ cağına, gecekondulara bir yandan belediyelerin  yeckisii dahilinde olan tahsis belgelerini vermek,  bir yandan da 775 sayılı Yasanın söylediği hazırlık­ ları yapmak suretiyle bu Italhısliıs .belgeleri üzerinden  teşci İlerine gitmek mümkündür.  Yine bu Kanun (teklifinim ıgerekçesünde, «Cuünıhu- rnduouluğu peşin 'olarak suçla özleştirmekte­ dir, Bu ise bana göre bir haksizliktir. On yıldan  beri yasayı uygulamayacaksınız, cezaî hükümlerini  tOr yana atacaksınız ve her ıseçlim dönemlinde, her,  partinin sayın lideri birtakım vaatlerde bulunacak,  ondan sonra, gecekondu olgusu karşısında çıkıp,  «Bunları affediyorum.» diye suçla özleşireceksiniz.  Dilemiyorum ibu ne dereceye kadar doğrudur?..  Biz, genel ekonomi politikamızda kişilerin ku>  dan kentlere akımını durduramıayalim, hatta teşvik  edelim; sonra, çaresizlik içerisinde kıvranan vatan­ daşlarımızın konut yapma aktivStelerini yasalarla ya­ saklamaya kalkalım^ Bu iyi bir yönetim tarzı mıdır  biletmem?  Yine arkadaşlar, teklifin gerekçeslinde söylenildi-'  ği gibi, konut yapıma sorununa bu .teklif çare getir- memeiktedir.: Bu teklif, tersine eski yarayı devam  'üt'Uirecektiin Tıpkı IDemetevler ve Karşıyaka'da ol­ duğu giilbi, on dört kaiHı (konutların gecekondu yön­ temiyle yapılmasına olanak sağlayacaktır. Bir kere  daha ruhsat 'verilmiş olacaktır. Demdtevler ve Kar- şüyaka sorununun çöızülmesii için, Irmak Hüküme­ tinde, iki ayda Çözülmesi Üçün yapılmış olan bizzat  üzerinde uğraştığım planlar vardır. Bunlar uyutulur­ ken, (jKii, orada aslında gecekonducu diye iadam gel-.  miş, yumruğunu vurmuş araziyi işgal etmiştik-; ne  vergi verir, ne para Verir, oturmaktadır.) Bunları  düzeltmek dururken, bu Kanun telkliifii 'ile eski yara­ lar yeniden depreşecefcrir. Sayın Devleit Bakanımız  gelimiiştir; ama ilgili Bakanlığın burada olmaması ve  hele uzmanların gelmemesini de gene yadırgıyorum.  Bu konuda liderlerin her seçimde söylediği sözle­ ri şehirdiler, bilim adamları. bilimsel yönden eleşti­ rirler; fakat siyasal yönüne etkili olamazlar. Ger­ çekten de bilim adamları Türkiye'de konut politikası­ nı bu tür demeçlerin, bu tür konuşmaların bozduğu  kanısına varmaktadırlar.  — 125  C, Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  Ankara nüfusunun % 701i, İstanbul nüfusunun  •c/c 60, İzmir nüfusunun c/c 50,'si gecekondudadır.  Biz, nasıl kalkar da bu gerçek ortada iken, bütün  'bu nüfus kalabalığını, «siz suç Eşiliyorsunuz, işledi­ niz.» diyerek ıcnları affederiz? Suç üşlemeyi bugün  kesseniz, vatandaş ertesi günü yüne suç işlemeye de­ vam edecektir. Buna Senato nasıl aracı olacaktır  bilemiyorum?..,  Değerli arkadaşla-;  iBu da yetmiyor, gecekondu 'bölgelerinde arsa  verebilmeyi 'amaçlayan örnekler çoktur. İşte sayın  Adalet Partisinin 1973 bildirgesi burada, Ama, ya­ zı lan! arı okumayacağmı, sadece sayfa numarasını  veriyorum: 52 nci sayfa, Güven Partisinin bildirge- ısindciki 122 nci sayfaya bakınız; hükümler var? Pe'kıi,  bunlara göre altyapıların yapılmasını istiyorsunuz,  altyapıları yaptıran adamlara, bu kanuna göre yeni­ den suç işleteceksiniz. Nedir aceleniz? Bırakınız  bu İşlem gitsin, Hükümet de kendini derlesin to­ parlasın; o zaman daha ciddî daha doğru, suç işlet­ meyeceğe hükümler getirebilir.:  Bu da yetmiyor; bugüne kadar gecekonduların  yapımına ve gecekondu yörelerinin imar planlarının  yapılmasına, gecekondu yerlerindeki altyapı teslisle­ rinin donatısının yapılmasını yasaklamayan başba­ kanlar, ıbakanlar, valiler ve 'belediye başkanlarının da  suçlu olduğunu bu yasa ile tekrar ilân ediyoruz. Öl­ müş bir yasayı tekrar diriltmek, tekrar tescil ermek  sure£iyîe ilân ediyoruz; «Affedeceğiz sizi» diyoruz,  aftan bir gün sonra da, «Adım atarsanız cezalısınız.»  diyoruz. Oysa, gene onları affedeceğimizi seçimlere  giderken söyleyeceğiz.  Kanun bu yönden yetersizdir, görevlilere yeniden  bir yıkma emri vermenin anlamı yoktur ve aslında  bu kez de Meclislerden uygulanamayacağını kesin­ likle bildiğimiz bir kanunu çıkarmak demek, yeni se­ çilen parlamenter arkadaşlarımızı da bu vebale or­ tak etmek demeköir. Dışarıya, Parlamentonun ka­ pısının önünden ölü kanunlar çıkarıyorum ey vatan­ daş, sen de bu kanunlara uymama idmanına gel.  Bu idman, insanı kanunlara uymamaya alıştırır ve  toplumları yasalara saygısızlığa götürebilir.  &sz& bir başka tablo çizeceğim. Aramızda mü­ hendisler var, aramızda mimarlar ve bina yaptır­ mış arkadaşlarımız vardır. Bina yapılma sırasını  arz ediyorum: Önce arsayı alacaksınız, bu arsa  üzerine imar durumunu isteyeceksiniz. Bunları tab- lolandırınız; yani fiilî sahaya sokunuz-, bütün tepsi  harçlı. Bunun üzerinde yapılacak yapının mimarî­ sini çizdireceksiniz, Ibu mimarîye göre statiğini yap- tıracaksınız, bütün bu plan ve statik proje biftekten  sonra gideceksiniz İnşaat Mühendisleri Odasına ayrı,  Mimarlar Odasma ayrı onaylattıracaksınız. İşiniz  gene bitmeyecek, belddiyeye gideceksiniz, aynı  onaylatmaları yapacaksınız, gene 'bitmeyecek. Bu  onaylatma üzerinden imar planının ruhsatını alabil­ mek için kazı kübajını yaptıracaksınız. Kazı küba­ jını yaptırmada ne zorluklarla karşılaşıldığını göre­ ceksiniz. Toprak kazı müsaadesini aldıktan sonra  inşaat ruhsatını alacak; inşaat (bitecek, tekrar aynı  yollardan ruhsatı alacaksınız.;  19 ncu yızyılda Avrupa'daki konut nfizammın  bütün ağırlıkları ile uğraşacaksınız ve bundan sonra  da kalkıp; yani biz bu işin üstesinden gelebilen; 'bil­ gi, para yönünden organize kişiler olarak bunları  yapacağız. Ondan sonra köyden kente akımını baş­ ka nedenlerle durduramadığımız o vatandaşın, kar­ şısına çıkıp, «Sen yasaya uygun konut yapmak is­ tiyorsan böylesine yap.» diyeceğiz. Olmaz arkadaş­ lar., Gecekondu 'bölgesi için en azından 1971 yılın­ dan itibaren yapılmış çalışmalar var. Bırakınız 1971  yılını, 1971 yılma da bir tecrübe /birikimiyle gelin­ miştir, tepeden linmemiiştir. Mazide gerek dünya­ nın, gerdi. Türkiye'nin konut yapımı konusunda  önemli ve çek ciddî işe yarar bir tecrübe birikimi  vardır. Rica ediyorum Hükümetten; 'bu teklifimi  kabul ederlerse, ilgili uzmanlarla en az on beş da­ kikalık bir konuşma yapsınlar, bir tek uzman ar­ kadaş bu konunun lehinde konuşurlarsa, ben bu  konuşmamın önemli bir kısmını geri alırım. Bu ka­ dar iddialıyım.  Bu oy pazarlığı yapılan konutlaşmayı af sürecim­ den geçirmek yanlıştır. Halbuki, önceden yapıla­ cak meseleler vardır. Seçimden seçime nefes alan,  hatırlanan gecekondu yaratmanın Türkiye -toplumuna,  hiçbir siyasî partiye yararı yoktur. Bunlar bugün  belki sudan eleştiriler gibi gelir; Allah göstermesin,  ıbir patlama olduğu zaman bu nedenlere de inilebi­ lir ve o zaman görülebilir. Kentleşme patlaması,  aslında toplumda başka bir patlamaya neden ol­ maktadır. Gecekonduya gelen, azla yetinmeye alış­ mış vatandaşlar dalha sonra ihtiyacın şiddeti karşısın­ da çoğu istemeye başladığı zaman, ekonomik so­ runlarımızı bunun paralelinde götüremediğim'iz için  çok önemli ve Türkiye İçin belki de tehlikeli olabi­ lecek patlamalar çıkabilir. Onun için bu aspirin  tedbiriyle zamanı kaybetmeyelim, uyutmayalım.  Hükümete iade edelim, Hükümet ciddi ciddî çalış- 126 —

C, Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  Ankara nüfusunun % 701i, İstanbul nüfusunun  •c/c 60, İzmir nüfusunun c/c 50,'si gecekondudadır.  Biz, nasıl kalkar da bu gerçek ortada iken, bütün  'bu nüfus kalabalığını, «siz suç Eşiliyorsunuz, işledi­ niz.» diyerek ıcnları affederiz? Suç üşlemeyi bugün  kesseniz, vatandaş ertesi günü yüne suç işlemeye de­ vam edecektir. Buna Senato nasıl aracı olacaktır  bilemiyorum?..,  Değerli arkadaşla-;  iBu da yetmiyor, gecekondu 'bölgelerinde arsa  verebilmeyi 'amaçlayan örnekler çoktur. İşte sayın  Adalet Partisinin 1973 bildirgesi burada, Ama, ya­ zı lan! arı okumayacağmı, sadece sayfa numarasını  veriyorum: 52 nci sayfa, Güven Partisinin bildirge- ısindciki 122 nci sayfaya bakınız; hükümler var? Pe'kıi,  bunlara göre altyapıların yapılmasını istiyorsunuz,  altyapıları yaptıran adamlara, bu kanuna göre yeni­ den suç işleteceksiniz. Nedir aceleniz? Bırakınız  bu İşlem gitsin, Hükümet de kendini derlesin to­ parlasın; o zaman daha ciddî daha doğru, suç işlet­ meyeceğe hükümler getirebilir.:  Bu da yetmiyor; bugüne kadar gecekonduların  yapımına ve gecekondu yörelerinin imar planlarının  yapılmasına, gecekondu yerlerindeki altyapı teslisle­ rinin donatısının yapılmasını yasaklamayan başba­ kanlar, ıbakanlar, valiler ve 'belediye başkanlarının da  suçlu olduğunu bu yasa ile tekrar ilân ediyoruz. Öl­ müş bir yasayı tekrar diriltmek, tekrar tescil ermek  sure£iyîe ilân ediyoruz; «Affedeceğiz sizi» diyoruz,  aftan bir gün sonra da, «Adım atarsanız cezalısınız.»  diyoruz. Oysa, gene onları affedeceğimizi seçimlere  giderken söyleyeceğiz.  Kanun bu yönden yetersizdir, görevlilere yeniden  bir yıkma emri vermenin anlamı yoktur ve aslında  bu kez de Meclislerden uygulanamayacağını kesin­ likle bildiğimiz bir kanunu çıkarmak demek, yeni se­ çilen parlamenter arkadaşlarımızı da bu vebale or­ tak etmek demeköir. Dışarıya, Parlamentonun ka­ pısının önünden ölü kanunlar çıkarıyorum ey vatan­ daş, sen de bu kanunlara uymama idmanına gel.  Bu idman, insanı kanunlara uymamaya alıştırır ve  toplumları yasalara saygısızlığa götürebilir.  &sz& bir başka tablo çizeceğim. Aramızda mü­ hendisler var, aramızda mimarlar ve bina yaptır­ mış arkadaşlarımız vardır. Bina yapılma sırasını  arz ediyorum: Önce arsayı alacaksınız, bu arsa  üzerine imar durumunu isteyeceksiniz. Bunları tab- lolandırınız; yani fiilî sahaya sokunuz-, bütün tepsi  harçlı. Bunun üzerinde yapılacak yapının mimarî­ sini çizdireceksiniz, Ibu mimarîye göre statiğini yap- tıracaksınız, bütün bu plan ve statik proje biftekten  sonra gideceksiniz İnşaat Mühendisleri Odasına ayrı,  Mimarlar Odasma ayrı onaylattıracaksınız. İşiniz  gene bitmeyecek, belddiyeye gideceksiniz, aynı  onaylatmaları yapacaksınız, gene 'bitmeyecek. Bu  onaylatma üzerinden imar planının ruhsatını alabil­ mek için kazı kübajını yaptıracaksınız. Kazı küba­ jını yaptırmada ne zorluklarla karşılaşıldığını göre­ ceksiniz. Toprak kazı müsaadesini aldıktan sonra  inşaat ruhsatını alacak; inşaat (bitecek, tekrar aynı  yollardan ruhsatı alacaksınız.;  19 ncu yızyılda Avrupa'daki konut nfizammın  bütün ağırlıkları ile uğraşacaksınız ve bundan sonra  da kalkıp; yani biz bu işin üstesinden gelebilen; 'bil­ gi, para yönünden organize kişiler olarak bunları  yapacağız. Ondan sonra köyden kente akımını baş­ ka nedenlerle durduramadığımız o vatandaşın, kar­ şısına çıkıp, «Sen yasaya uygun konut yapmak is­ tiyorsan böylesine yap.» diyeceğiz. Olmaz arkadaş­ lar., Gecekondu 'bölgesi için en azından 1971 yılın­ dan itibaren yapılmış çalışmalar var. Bırakınız 1971  yılını, 1971 yılma da bir tecrübe /birikimiyle gelin­ miştir, tepeden linmemiiştir. Mazide gerek dünya­ nın, gerdi. Türkiye'nin konut yapımı konusunda  önemli ve çek ciddî işe yarar bir tecrübe birikimi  vardır. Rica ediyorum Hükümetten; 'bu teklifimi  kabul ederlerse, ilgili uzmanlarla en az on beş da­ kikalık bir konuşma yapsınlar, bir tek uzman ar­ kadaş bu konunun lehinde konuşurlarsa, ben bu  konuşmamın önemli bir kısmını geri alırım. Bu ka­ dar iddialıyım.  Bu oy pazarlığı yapılan konutlaşmayı af sürecim­ den geçirmek yanlıştır. Halbuki, önceden yapıla­ cak meseleler vardır. Seçimden seçime nefes alan,  hatırlanan gecekondu yaratmanın Türkiye -toplumuna,  hiçbir siyasî partiye yararı yoktur. Bunlar bugün  belki sudan eleştiriler gibi gelir; Allah göstermesin,  ıbir patlama olduğu zaman bu nedenlere de inilebi­ lir ve o zaman görülebilir. Kentleşme patlaması,  aslında toplumda başka bir patlamaya neden ol­ maktadır. Gecekonduya gelen, azla yetinmeye alış­ mış vatandaşlar dalha sonra ihtiyacın şiddeti karşısın­ da çoğu istemeye başladığı zaman, ekonomik so­ runlarımızı bunun paralelinde götüremediğim'iz için  çok önemli ve Türkiye İçin belki de tehlikeli olabi­ lecek patlamalar çıkabilir. Onun için bu aspirin  tedbiriyle zamanı kaybetmeyelim, uyutmayalım.  Hükümete iade edelim, Hükümet ciddi ciddî çalış- 126 —  C. Senatosu B : 63  sm üzerimle, neyi bozu/yor neyi 'bozmuyor bu «dk- Mf. Çünfcü bu, tb'irçdk yerleri 'bozuyor; maddelere  gaçüğimiz zaman rakamlarla arz edeceğim. Yıl yıl  rakamları torylamışıımdır, paraları .toplamışlarıdır.  iddia ediyorum; Hiikümettite belki bendeki ralkaimlar  yoktur. Eğer, arz edeceğim rakamları Hükümet ve- rabilirse, ıtaibiî onları kutlarım. Çünikü, ben orada­ ki bürokrasıi'yi biliyorum.  Yeni suçlamalar ve bu bölgelerde seçim vaadi  ve yeni af kanunu döngüsünü yaratmak birtakım ke­ simlerde, özellikle Karma Hükümetin dikkatini çek­ mek isterim) politik amaç gütmekle suçlanma ve bir  baskı ortamını sürekli olarak muhafaza etme gibi bir  Devlet hakkını kötüye kullanma tarzında eleştiriler  başlamıştır. Yani, bunu bir baskı aracı, bir kurnaz­ lık olarak, politik kurnazlık olarak kullanmakla suç­ lanmaktadır, Parlamento ve Hükümet. Eğer olanak  tanırsak.  Ekonomik açıdan da yine bu tür suçlamalar ya­ pılmaktadır. Sosyal boyut yönünden de bu tür suç­ lamalar yapılmaktadır. Ekonomik yönden gecekon­ du sorununu bu şekilde sürdürmenin bir sömürü ya­ ratma anlamına geldiğini söylemektedirler ve olduk­ ça ciddî gerekçeler bulmaktadırlar dışarıdaki eleşti­ riciler.  Değerli arkadaşlarım;  Bu kesimde bir iki çare arz edeceğim, maddeler­ de de başka çareler de arz edeceğim. Ne yapılabilir?  Türkiye'de en kısa zamanda imar nizamının de­ ğiştirilmesi gerekir. İmar nizamını değiştirme de  çok büyük bir şey değildir. Arz ettiğim gibi dosya­ larda var. Hangi Hükümet gelirse, kendi siyasal  paraleline göre bu imar nizamını getirebilir, yapabi­ lir. Biz, o getirdikleri siyasal paralele göre o imar ni­ zamının karşısına çıkarız; ama artık, Türkiye'yi bir  konutlaşma ve arsa politikasından yoksun kılıyorsu­ nuz, bununla yaralıyorsunuz diyemeyiz. Belki şu, şu  yöntemlerde iyiye gidemezsiniz deriz. Bu olanak da  Hükümetin elindedir.  Ayrıca, Medeni Kanunumuzda bugüne kadar  mevcut olup kullanılmamış birtakım seçenekler, al­ ternatifler vardır. Bunları kutlanmak olanağı vardır.  Medenî Kanun ve Anayasaya uygun olarak arz edi­ yorum; bunlar arasında mülkiyet biçimleri bakımın­ dan spekülasyonu kapayan, bazı haklar sağlayan hü­ kümleri Hükümet kullanabilir. Bu, bina yapmada,  arsa temininde, gelir hakkında güvence sağlamak ve  irtifak hakkı sağlamak şeklinde olabilir. Ayrıca Gece- 5 . 5 . 1976 O : 1  konduda üst hakkı diye bir konu vardır. Üst hakkını  hukukçularla beraber, teknisyenlerin incelemeleri lâ­ zımdır.  Değerli arkadaşlarım;  Gecekondu Kanununun 2 nci maddesi, başkasına  ait olan arazide; yumruk zoru ile gelip, bir kişinin  arsasında, arazisinde binasını yapmasıdır. .Şimdi bu  yere bir kişi geldi, binasını, yaptı. Demin ben de hak­ lı olduğunu ifade ettim, bu şartlar altında haklıdır.  Geldi yaptı; ama bir noktaya kadar haklı. Arsaya gi­ riyor, binasını yapıyor, sonra siz kamu kesimi ola­ rak imar planı ile burayı değerlendiriyorsunuz. Alt­ yapı, yol vesaire götürüyorsunuz; beş bin liralık ar­ sayı bir milyon liralık arsa yapıyorsunuz. Olabilir.  Gülveren'de, Gülseren'de buna benzer örnekler var­ dır. Şimdi ilk yumruğu koyan adam bu bir milyon  liralık arsa spekülâsyonundan parayı alsın mı? Çün­ kü yumruğunun hakkı, zorla gelmiştir, onu meşru  sayıyoruz. O yumruğun hakkını alsın, üzerindeki  başka hakları da kamuya devretsin mi? Üst hakkı gi­ bi birtakım modeller üzerinde inceleme yapmak  mümkündür. Bunlara çalışmayacaksınız; böyle bir  kanunla iktidarı tıkayacaksınız. Samimî söylüyorum;  bu Kanun teklifi îmar - İskân Bakanlığının çalışma­ sını önemli ölçüde tıkayacaktır.  Değerli arkadaşlarım;  Şimdi, Ankara Kentini düşünün; Ankara'da şim­ di 1,5 milyon nüfus yaşıyor. 1 milyon 700 bin nü­ fus konacaktır. Bunun karşılığında Sincan'da benim  de Bakanlığım sırasında harekete geçiremediğim 150  bin kişilik bir konutlaşma olacaktır. Ayrıca, Sayın  Dalokay 300 bin kişilik bir akkondu yapmak istiyor.  İşte gecekonduyu önlemenin, bu tekliften daha önce  vatandaşa arsa vermenin yolları var, bu çok da zor  değil. Ne için bu yola gitmezsiniz?.  Ben buradan bazı konulara geçmek zorundayım.  Belki arkadaşlarım yanlış anlayabilirler; ama şunu  söyleyeyim ki, bazı yerlerdeki arsaların istimlâkini,  kamulaştırma emrini bugünkü İmar - İskân Bakanı­ mız yürütememektedir. Meselâ, bu dediğim ak'kon- dunun yanındaki Organize Sanayi Bölgesinin kamu­ laştırma emri 1971'de verilmiş, 1974*te tekrar sana­ yicilerle konuşulmuş, harekete geçirilmiş olduğu hal­ de, geçen de Sayın Bakanla bir kokteylde karşılaş­ mıştık, sordum; «Ben bunu istimlâk ettirmiyorum.  Çünkü, orada birtakım fakir köylü vatandaşlarımız  vardır, onlar Emlâk Vergisi Kanununu bilmiyorlar­ dı. Bu Emlâk Vergisi Kanununa göre küçük emsal  gösterdikleri için ben istimlâki durdurdum.» dediler.

C. Senatosu B : 63  sm üzerimle, neyi bozu/yor neyi 'bozmuyor bu «dk- Mf. Çünfcü bu, tb'irçdk yerleri 'bozuyor; maddelere  gaçüğimiz zaman rakamlarla arz edeceğim. Yıl yıl  rakamları torylamışıımdır, paraları .toplamışlarıdır.  iddia ediyorum; Hiikümettite belki bendeki ralkaimlar  yoktur. Eğer, arz edeceğim rakamları Hükümet ve- rabilirse, ıtaibiî onları kutlarım. Çünikü, ben orada­ ki bürokrasıi'yi biliyorum.  Yeni suçlamalar ve bu bölgelerde seçim vaadi  ve yeni af kanunu döngüsünü yaratmak birtakım ke­ simlerde, özellikle Karma Hükümetin dikkatini çek­ mek isterim) politik amaç gütmekle suçlanma ve bir  baskı ortamını sürekli olarak muhafaza etme gibi bir  Devlet hakkını kötüye kullanma tarzında eleştiriler  başlamıştır. Yani, bunu bir baskı aracı, bir kurnaz­ lık olarak, politik kurnazlık olarak kullanmakla suç­ lanmaktadır, Parlamento ve Hükümet. Eğer olanak  tanırsak.  Ekonomik açıdan da yine bu tür suçlamalar ya­ pılmaktadır. Sosyal boyut yönünden de bu tür suç­ lamalar yapılmaktadır. Ekonomik yönden gecekon­ du sorununu bu şekilde sürdürmenin bir sömürü ya­ ratma anlamına geldiğini söylemektedirler ve olduk­ ça ciddî gerekçeler bulmaktadırlar dışarıdaki eleşti­ riciler.  Değerli arkadaşlarım;  Bu kesimde bir iki çare arz edeceğim, maddeler­ de de başka çareler de arz edeceğim. Ne yapılabilir?  Türkiye'de en kısa zamanda imar nizamının de­ ğiştirilmesi gerekir. İmar nizamını değiştirme de  çok büyük bir şey değildir. Arz ettiğim gibi dosya­ larda var. Hangi Hükümet gelirse, kendi siyasal  paraleline göre bu imar nizamını getirebilir, yapabi­ lir. Biz, o getirdikleri siyasal paralele göre o imar ni­ zamının karşısına çıkarız; ama artık, Türkiye'yi bir  konutlaşma ve arsa politikasından yoksun kılıyorsu­ nuz, bununla yaralıyorsunuz diyemeyiz. Belki şu, şu  yöntemlerde iyiye gidemezsiniz deriz. Bu olanak da  Hükümetin elindedir.  Ayrıca, Medeni Kanunumuzda bugüne kadar  mevcut olup kullanılmamış birtakım seçenekler, al­ ternatifler vardır. Bunları kutlanmak olanağı vardır.  Medenî Kanun ve Anayasaya uygun olarak arz edi­ yorum; bunlar arasında mülkiyet biçimleri bakımın­ dan spekülasyonu kapayan, bazı haklar sağlayan hü­ kümleri Hükümet kullanabilir. Bu, bina yapmada,  arsa temininde, gelir hakkında güvence sağlamak ve  irtifak hakkı sağlamak şeklinde olabilir. Ayrıca Gece- 5 . 5 . 1976 O : 1  konduda üst hakkı diye bir konu vardır. Üst hakkını  hukukçularla beraber, teknisyenlerin incelemeleri lâ­ zımdır.  Değerli arkadaşlarım;  Gecekondu Kanununun 2 nci maddesi, başkasına  ait olan arazide; yumruk zoru ile gelip, bir kişinin  arsasında, arazisinde binasını yapmasıdır. .Şimdi bu  yere bir kişi geldi, binasını, yaptı. Demin ben de hak­ lı olduğunu ifade ettim, bu şartlar altında haklıdır.  Geldi yaptı; ama bir noktaya kadar haklı. Arsaya gi­ riyor, binasını yapıyor, sonra siz kamu kesimi ola­ rak imar planı ile burayı değerlendiriyorsunuz. Alt­ yapı, yol vesaire götürüyorsunuz; beş bin liralık ar­ sayı bir milyon liralık arsa yapıyorsunuz. Olabilir.  Gülveren'de, Gülseren'de buna benzer örnekler var­ dır. Şimdi ilk yumruğu koyan adam bu bir milyon  liralık arsa spekülâsyonundan parayı alsın mı? Çün­ kü yumruğunun hakkı, zorla gelmiştir, onu meşru  sayıyoruz. O yumruğun hakkını alsın, üzerindeki  başka hakları da kamuya devretsin mi? Üst hakkı gi­ bi birtakım modeller üzerinde inceleme yapmak  mümkündür. Bunlara çalışmayacaksınız; böyle bir  kanunla iktidarı tıkayacaksınız. Samimî söylüyorum;  bu Kanun teklifi îmar - İskân Bakanlığının çalışma­ sını önemli ölçüde tıkayacaktır.  Değerli arkadaşlarım;  Şimdi, Ankara Kentini düşünün; Ankara'da şim­ di 1,5 milyon nüfus yaşıyor. 1 milyon 700 bin nü­ fus konacaktır. Bunun karşılığında Sincan'da benim  de Bakanlığım sırasında harekete geçiremediğim 150  bin kişilik bir konutlaşma olacaktır. Ayrıca, Sayın  Dalokay 300 bin kişilik bir akkondu yapmak istiyor.  İşte gecekonduyu önlemenin, bu tekliften daha önce  vatandaşa arsa vermenin yolları var, bu çok da zor  değil. Ne için bu yola gitmezsiniz?.  Ben buradan bazı konulara geçmek zorundayım.  Belki arkadaşlarım yanlış anlayabilirler; ama şunu  söyleyeyim ki, bazı yerlerdeki arsaların istimlâkini,  kamulaştırma emrini bugünkü İmar - İskân Bakanı­ mız yürütememektedir. Meselâ, bu dediğim ak'kon- dunun yanındaki Organize Sanayi Bölgesinin kamu­ laştırma emri 1971'de verilmiş, 1974*te tekrar sana­ yicilerle konuşulmuş, harekete geçirilmiş olduğu hal­ de, geçen de Sayın Bakanla bir kokteylde karşılaş­ mıştık, sordum; «Ben bunu istimlâk ettirmiyorum.  Çünkü, orada birtakım fakir köylü vatandaşlarımız  vardır, onlar Emlâk Vergisi Kanununu bilmiyorlar­ dı. Bu Emlâk Vergisi Kanununa göre küçük emsal  gösterdikleri için ben istimlâki durdurdum.» dediler.  C. Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 0 : 1  Türkiye'de sanayi kurulacak, neyse sanayi bölgesi  bir yıl iki yıl durabilir. Doğrudur. «Maliye Bakan­ lığı kanalıyle re'sen takdir ettireceğim.» dediler; ama  sonradan bu çiftlikteki sebze hali incelemesini ya­ parken gördüm ki, bu arsanın önünde çok muhterem  Ankara'da tanınmış, hatta Türkiye'de tanınmış kişi­ lere ait arsalar var. İsimlerini bu konuşmamın hava­ sını bozmamak için arz etmeyeceğim. Yine, Ankara  Belediyesi, park yeri yapmak için Çankırı Caddesin­ de bir arsayı istimlâke gitmiştir. Sayın İmar - İskân  Bakanlığı bunu harekete geçirmemiştir. Yine böyle  bir kişinin 14 milyon liralık bir arsanın vergisini iki  milyon lira üzerinden vermiştir. Bu ismi açıklayabi­ lirim; Sayın Kıraner'dir. Böyle misaller ötekilerin  arasında da var. Bu tür güçlü isimlerden dolayı bir­ takım kamu hizmetlerinin durdurulması son derece  yanlıştır değerli arkadaşlarım. Objektif olmak zo­ rundayız. Gecekondu ile ilgili arsa politikası yüzün­ den Organize Sanayi Bölgesinin ve katlı otoparkla­ rın başına gelen, Cumhurbaşkanlığı Köşkünün önün­ deki yeşil sahanın da başına gelmiştir. Orayı da,  «îmar ve iskân Bakanlığı SİT olarak ilân etmiştir.»  dediler. «SİT» olarak ilân edildiği zarnan zannedili­ yor ki, arazi hemen Hazinenin olacaktır. Gasp ede­ mezsiniz, onu da parasını ödeyerek yapacaksınız Sa­ yın Bakan. Burada arz etmiştim; 48 milyon liraya  alınacak arsaları, Devlet 5C0 - 600 milyon liraya al­ ma zorunda kalacaktır.  Değerli arkadaşlarım;  Bütün samimiyetimle söylüyorum, Türkiye'de ye­ tiştirilmiş adamlarımız çoktur; ama Ankara kentine  bakınız, 50 yıllık mazisi vardır. 50 yıl önce bugünkü  teknoloji bilinemiyor muydu? Bugünkü teknoloji tah­ min edilemiyor muydu ki, bazı bölgelerimizde gör­ düğünüz gibi altı katlı yedi katlı apartmanlar dara­ cık sokaklar üzerindedir. Sokaklarda bir araba park  edemez. Bir yıl sonra bir araba üstüne bir araba da­ ha park etmek zorunda kalacaksınız. Zaten bir araba  bile park edemez, nefes alınamaz bu dar sokaklarda.  Bu yüzden Türk insanının Ankara'da, büyük kent­ lerde sağlığı bozulmaktadır. Oradan geçtiğimiz za­ man nasıl koktuğunu göreceksiniz. Kokuya Ankara­ lıların burunları alıştı. Bu kadar kötü bir şehirleşme  örneği verilmiştir. Aralarında teknisyen olarak be­ nim de bulunduğum bizim şehircilerirniz bu kenti  bu hale getirmişlerdir, gecekonduyu da o hale getir­ mişlerdir. Gecekonducu şehire geldiği zaman adım  atamaz, yürüyemez. Şehir, arabalardan, park yerle­ rinden geçilemez hale getirilmiştir. Demin methetti­ ğim teknisyenlerimizin aydınlarımızın bu ayıbını da  j tarih her zaman anacaktır. Siyaset adamlarının ter­ cihleriyle teknisyenlere hata yaptırmamaları îâzım- I dır. Direnen teknisyenleri dinlemeyip, bir süre son­ ra bu hataları yapabilecek teknisyenleri bulup, onla­ ra yaptırmanız yüzünden; Ankara kentinin bugün  dünyanın en kirli, en gürültülü ve en karanlık kenti  olma damgasını almıştır. Halen bu gidişe bu teklifle  de müsaade etmiş oluyoruz.  Tablonun ağırlığını çizebilmek için bir rakam  daha arz etmek zorundayım.  1945 yılında kentlerde 3 milyon 450 bin kişi otu­ ruyordu. 1970'de 12 milyon 750 bin kişi oturmak­ taydı. Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı çalışmala­ rına göre 1995 yılında 48 milyon 700 bin kişi şehir­ lerde oturacaktır; yani Türk toplumunun % 75'i şe- hirleşecektir. 1973 yılı ile 1977 yılı arasında 1 mil­ yon 220 bin konut yapılacaktır. Bu yolla bu konut­ ların üstesinden gelinemez ve bugüne kadar da değer­ li arkadaşlarım, Türk millî servetinden konutlaşmaya  harcanmış olan para az değildir. Batı ülkelerinin  harcadığı kadar para harcanmıştır. 1945 yılından  1974 yılının başına kadar 50 milyarlık yatırım konut  sorununa yapılmıştır. Paranın değerini deflate ede­ rek geriye doğru götürürseniz, sonuç alınamaz. Nite­ kim, Türkiye'de millî servetten şehirleşme ve konut  için (özellikle bu yalnız konut, şehirleşmenin altyapı  için harcanan miktarı hariç) çok büyük bir miktar  ayrıldığı halde, başarılı sonuç alınamamıştır. Bu ba­ şarılı sonuç alamamanın nedenleri, işte böyle geçici  tedbirlerle gitmektedir. Burada yanlış tarım ve  sanayi politikaları uygulanması sonucu, düzensiz  kentleşme ve tarım kesiminde daha geniş nüfusun  barınabilmesini sağlayacak, daha müreffeh yaşama­ sını sağlayacak tedbirlerin alınamaması ve sanayii  kırsal alanda tutmama nedenleri gibi bir çok neden­ leri saymak mümkündür. Bütün bunlar, Türkiye'yi  bu kadar çok para harcamış olmasına rağmen bu du­ ruma sokmuştur. Bizim «Ak Günlere» bildirgemizde  de bu maddeler, bu söylediğim sözler aynen vardır.  Bu nedenle 50 milyar liralık bir para harcanmıştır.  Bazıları şöyle diyeceklerdir; işte büyük şehirler oldu  efendim, görmüyor musunuz Ankara yaratıldı, şu  yaratıldı diyeceklerdir. Aslında dünyanın hiç bir ta­ rafında bu kadar çarpık, bu kadar kötü, bu kadar  insan sağlığına ters düşen bir şehir örneği göstermek  mümkün değildir. Dış ülkeleri gören arkadaşlarımız  bilirler.  Türkiye'de ruhsatlı konutlar var. Bunların nor­ mal olarak nasıl yapıldığının tablosunu arz ettim. Bir  I de gecekondu ruhsatsız konutları var. Bir de köylerde  128 — .

C. Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 0 : 1  Türkiye'de sanayi kurulacak, neyse sanayi bölgesi  bir yıl iki yıl durabilir. Doğrudur. «Maliye Bakan­ lığı kanalıyle re'sen takdir ettireceğim.» dediler; ama  sonradan bu çiftlikteki sebze hali incelemesini ya­ parken gördüm ki, bu arsanın önünde çok muhterem  Ankara'da tanınmış, hatta Türkiye'de tanınmış kişi­ lere ait arsalar var. İsimlerini bu konuşmamın hava­ sını bozmamak için arz etmeyeceğim. Yine, Ankara  Belediyesi, park yeri yapmak için Çankırı Caddesin­ de bir arsayı istimlâke gitmiştir. Sayın İmar - İskân  Bakanlığı bunu harekete geçirmemiştir. Yine böyle  bir kişinin 14 milyon liralık bir arsanın vergisini iki  milyon lira üzerinden vermiştir. Bu ismi açıklayabi­ lirim; Sayın Kıraner'dir. Böyle misaller ötekilerin  arasında da var. Bu tür güçlü isimlerden dolayı bir­ takım kamu hizmetlerinin durdurulması son derece  yanlıştır değerli arkadaşlarım. Objektif olmak zo­ rundayız. Gecekondu ile ilgili arsa politikası yüzün­ den Organize Sanayi Bölgesinin ve katlı otoparkla­ rın başına gelen, Cumhurbaşkanlığı Köşkünün önün­ deki yeşil sahanın da başına gelmiştir. Orayı da,  «îmar ve iskân Bakanlığı SİT olarak ilân etmiştir.»  dediler. «SİT» olarak ilân edildiği zarnan zannedili­ yor ki, arazi hemen Hazinenin olacaktır. Gasp ede­ mezsiniz, onu da parasını ödeyerek yapacaksınız Sa­ yın Bakan. Burada arz etmiştim; 48 milyon liraya  alınacak arsaları, Devlet 5C0 - 600 milyon liraya al­ ma zorunda kalacaktır.  Değerli arkadaşlarım;  Bütün samimiyetimle söylüyorum, Türkiye'de ye­ tiştirilmiş adamlarımız çoktur; ama Ankara kentine  bakınız, 50 yıllık mazisi vardır. 50 yıl önce bugünkü  teknoloji bilinemiyor muydu? Bugünkü teknoloji tah­ min edilemiyor muydu ki, bazı bölgelerimizde gör­ düğünüz gibi altı katlı yedi katlı apartmanlar dara­ cık sokaklar üzerindedir. Sokaklarda bir araba park  edemez. Bir yıl sonra bir araba üstüne bir araba da­ ha park etmek zorunda kalacaksınız. Zaten bir araba  bile park edemez, nefes alınamaz bu dar sokaklarda.  Bu yüzden Türk insanının Ankara'da, büyük kent­ lerde sağlığı bozulmaktadır. Oradan geçtiğimiz za­ man nasıl koktuğunu göreceksiniz. Kokuya Ankara­ lıların burunları alıştı. Bu kadar kötü bir şehirleşme  örneği verilmiştir. Aralarında teknisyen olarak be­ nim de bulunduğum bizim şehircilerirniz bu kenti  bu hale getirmişlerdir, gecekonduyu da o hale getir­ mişlerdir. Gecekonducu şehire geldiği zaman adım  atamaz, yürüyemez. Şehir, arabalardan, park yerle­ rinden geçilemez hale getirilmiştir. Demin methetti­ ğim teknisyenlerimizin aydınlarımızın bu ayıbını da  j tarih her zaman anacaktır. Siyaset adamlarının ter­ cihleriyle teknisyenlere hata yaptırmamaları îâzım- I dır. Direnen teknisyenleri dinlemeyip, bir süre son­ ra bu hataları yapabilecek teknisyenleri bulup, onla­ ra yaptırmanız yüzünden; Ankara kentinin bugün  dünyanın en kirli, en gürültülü ve en karanlık kenti  olma damgasını almıştır. Halen bu gidişe bu teklifle  de müsaade etmiş oluyoruz.  Tablonun ağırlığını çizebilmek için bir rakam  daha arz etmek zorundayım.  1945 yılında kentlerde 3 milyon 450 bin kişi otu­ ruyordu. 1970'de 12 milyon 750 bin kişi oturmak­ taydı. Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı çalışmala­ rına göre 1995 yılında 48 milyon 700 bin kişi şehir­ lerde oturacaktır; yani Türk toplumunun % 75'i şe- hirleşecektir. 1973 yılı ile 1977 yılı arasında 1 mil­ yon 220 bin konut yapılacaktır. Bu yolla bu konut­ ların üstesinden gelinemez ve bugüne kadar da değer­ li arkadaşlarım, Türk millî servetinden konutlaşmaya  harcanmış olan para az değildir. Batı ülkelerinin  harcadığı kadar para harcanmıştır. 1945 yılından  1974 yılının başına kadar 50 milyarlık yatırım konut  sorununa yapılmıştır. Paranın değerini deflate ede­ rek geriye doğru götürürseniz, sonuç alınamaz. Nite­ kim, Türkiye'de millî servetten şehirleşme ve konut  için (özellikle bu yalnız konut, şehirleşmenin altyapı  için harcanan miktarı hariç) çok büyük bir miktar  ayrıldığı halde, başarılı sonuç alınamamıştır. Bu ba­ şarılı sonuç alamamanın nedenleri, işte böyle geçici  tedbirlerle gitmektedir. Burada yanlış tarım ve  sanayi politikaları uygulanması sonucu, düzensiz  kentleşme ve tarım kesiminde daha geniş nüfusun  barınabilmesini sağlayacak, daha müreffeh yaşama­ sını sağlayacak tedbirlerin alınamaması ve sanayii  kırsal alanda tutmama nedenleri gibi bir çok neden­ leri saymak mümkündür. Bütün bunlar, Türkiye'yi  bu kadar çok para harcamış olmasına rağmen bu du­ ruma sokmuştur. Bizim «Ak Günlere» bildirgemizde  de bu maddeler, bu söylediğim sözler aynen vardır.  Bu nedenle 50 milyar liralık bir para harcanmıştır.  Bazıları şöyle diyeceklerdir; işte büyük şehirler oldu  efendim, görmüyor musunuz Ankara yaratıldı, şu  yaratıldı diyeceklerdir. Aslında dünyanın hiç bir ta­ rafında bu kadar çarpık, bu kadar kötü, bu kadar  insan sağlığına ters düşen bir şehir örneği göstermek  mümkün değildir. Dış ülkeleri gören arkadaşlarımız  bilirler.  Türkiye'de ruhsatlı konutlar var. Bunların nor­ mal olarak nasıl yapıldığının tablosunu arz ettim. Bir  I de gecekondu ruhsatsız konutları var. Bir de köylerde  128 — .  C. Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  imar hukuku dışına çıkmış olan konutlar var. Irmak  Hükümeti zamanında 165 sayılı Yasamn 8 nci mad­ desine göre 47 il bu imar hukuku sınırları içerisine  alındı. Bu, imar tarihi ve imar hukuku yönünden ce­ sur bir karardır. Bugün gazetelerde de okuduk; Da­ nıştay bu kararımızı onaylayarak iyice perçinlemiştir.  Bu türlü, geniş bir kapsamda konut politikası güdü­ leceğine göre, Sayın Hükümetin bu konut politikasını  ulusal konut ve arsa politikası çerçevesinde mütalaa  etmesinde büyük yararlar vardır. Gecekondu sorunu­ nu bugünkü yöntemlerle çözmek yanlıştır.  'Notlarımın bir çok kısımlarını da atlıyorum; ama  bazılarını da söylemeden gitmek istemiyorum. Lütfen  bana tahammül ediniz.  Gecekonduculuğun niteliğini, özelliğini belirtmek  isterim. Bu bize bir fikir verecektir. Gecekondu, daha  yapım halindeyken kullanıcı; kendi ihtiyaçlarına ve  olanaklarına göre önceliklerini, hangisini daha evvel  yapacağını kendisi tespît edip, kendi aile bütçesine gö­ re konutunu geliştirdiği bir düzeni takip eder. Ölçüler  çoğunlukla buna göre ayarlanmıştır. Bugünkü koşul­ lar içerisinde de gecekondu bu şekilde yapılacaktır. O  halde bu gidişi ayarlamak mümkün. Eğer iki sene, üç  sene icarada kalabilseydim, bu söylediklerimin nasıl  mümkün olduğunu gösterebilecektim. 8 ay iyi deyip  gidiyorsunuz makama, 4 aylık kalıyorsunuz; tam işe  başladığınız zaman başka bir arkadaş geliyor yerini­ ze. Bürokrasinin bu gücünden kimse yararlanamıyor  ve böylece kalıyor. Bunları tümü çözülebilirdi ve ma­ alesef hepsi de kalmıştın  Şimdi, önemli olan, bu şekilde yapılan gecekondu­ nun, gecekondu sorununu çözebilmek için inşa süreci­ ni; yani bu arz ettiğim inşanın sırasını yasalaştırmak  lâzım. Bunu kanunl'aşjtırdığınız zaman, gecekondu so­ runu kendiliğinden çözülecektir ve şimdi harcanan  emek ve paradan daha azı ile sorun çözülebilecektir.  Aslında böylece yurttaşa suç işletip, peşinden de on­ ları affetmek gibi bir duruma girmeyecektir koca Par­ lamento, koca aydınlar ve koca seçilmiş olan ekipler.  Gecekondunun bulunduğu mahallelerin imar plan- larıyle düzenlenmesi ve imar planlarında da büyük  yıkmalara gitmeden, usta şehirci demek odur ki, bu­ raları az yıkarak düzenler. Biz niçin teknisyeni yetiş­ tiriyoruz, niçin bu millet bir sürü paralar vererek ço­ cuklarını mimar, mühendis, şehirci yapıyor? İşte o  kötü zannedilen, sanatkâr olmayan, teknisyen olma­ yan kişiler için kötü gibi görünen bu konutlaşmayı,  çok az maliyetle güzelleştirecek bir şehir planına götü­ rebilmeleri için. Bunu biz Gülveren ve Gülsefen'de ya­ pabildik. Eğer ömrümüz vefa etseydi, Sayın Karaca  için arz ediyorum; Erzurum'da Türkiye'de bir model  ilk olarak uygulanacaktı. 7,5 milyon liralık ıslah böl­ gesine onay verilmiştir, onay benimdir ve bu 7,5 mil­ yon liranın arkasından 50,5 milyon liralık Erzurum  ıslah bölgesini Türkiye'de örnek olarak şöyle kulla­ nacaktık :  Yıkma, imar planı, harita, inşaat, alt yapıyle be­ raber götürülecekti. İlhan Tekeli'yi görevlendirmiş­ tik ve bir ekip bu modeli uygulayacaktı. Bu model  eğer başarılı olabilirse, kışı uzun olan, yazı 3 ay  olan bir yerde başarılı olabilirse, bütün Türkiye'ye  uygulayacaktık. Aslında ben bu modelin başarılı  olacağına inanıyorum; fakat teknisyenlerine bunu  anlatabilmekte güçlük çektim. Büyük kentlerimizde  bu modellerin uygulanması daha kolaydır. Ben kendi  hayatımda da başka bir biçimiyle bunu uygulamış­ tım.  Şimdi, bu tür yollar varken, arz ettiğim sakınca­ ları getirecek yollara gidilmemesi lâzımdır. îmar  planlarıyle bunu halledebilirsiniz.  Ben Türkiye'ye yap - satçılığa sokan bu politika­ nın fazla eleştirisine giderek başkalarını, başka görüş­ te olan kimseleri zedelemek istemiyorum; ama bu  konuda özellikle Cumhuriyet Halk Partili arkadaş­ larıma da duyurmak isterim; «Ak günlere» Bildir­ gesinden aldığım ve Cumhuriyet Halk Partisinin ne  düşündüğünü bir kere de kendi katkılarımla burada  duyurmak isterim, gecekondu ve arsa politikası ve  kentleşme konusunda :  Kentleşmede, arsa, altyapı ve konut politikamız­ da bizim açık amacımız; yani Cumhuriyet Halk  Partisinin açık amacı; öncelikle alt gelir gruplarının  ihtiyaçlarına cevap vermektir. Bu iki seçim bildir­ gesi de bu espriden uzaklaşmış değildir. Kimisi eğer  ezilmiş derseniz beğenmiyor, kimisi alt gelir grupu  derseniz yahut yoksul derseniz beğeniyor. Alt gelir  grupu demek suretiyle bunu bilimsel bir terime ge­ tirmek istiyorum ki, bu teklifime oy versin diğer  arkadaşlarımız da.  Bizim uygulayacağımız; yani Cumhuriyet Halk  Partisinin uzun süre iktidarda kalması kay- dıyle, (5 aylık, 6 aylık idareden gelen ar­ kadaşlarım bilirler, 5 ayda insan sekreterinin  ismini öğrenemez.) yukarıda tablosunu çizdi­ ğim biçimde kamu yararını artırıcı, sosyal pa­ hayı azaltıcı, bütün bunları açıklayabilecek doküman  vardır. Sayın Bakana rica ediyorum; konut politi­ kası hakkında bir dosya var İmar ve İskân Bakan-

C. Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  imar hukuku dışına çıkmış olan konutlar var. Irmak  Hükümeti zamanında 165 sayılı Yasamn 8 nci mad­ desine göre 47 il bu imar hukuku sınırları içerisine  alındı. Bu, imar tarihi ve imar hukuku yönünden ce­ sur bir karardır. Bugün gazetelerde de okuduk; Da­ nıştay bu kararımızı onaylayarak iyice perçinlemiştir.  Bu türlü, geniş bir kapsamda konut politikası güdü­ leceğine göre, Sayın Hükümetin bu konut politikasını  ulusal konut ve arsa politikası çerçevesinde mütalaa  etmesinde büyük yararlar vardır. Gecekondu sorunu­ nu bugünkü yöntemlerle çözmek yanlıştır.  'Notlarımın bir çok kısımlarını da atlıyorum; ama  bazılarını da söylemeden gitmek istemiyorum. Lütfen  bana tahammül ediniz.  Gecekonduculuğun niteliğini, özelliğini belirtmek  isterim. Bu bize bir fikir verecektir. Gecekondu, daha  yapım halindeyken kullanıcı; kendi ihtiyaçlarına ve  olanaklarına göre önceliklerini, hangisini daha evvel  yapacağını kendisi tespît edip, kendi aile bütçesine gö­ re konutunu geliştirdiği bir düzeni takip eder. Ölçüler  çoğunlukla buna göre ayarlanmıştır. Bugünkü koşul­ lar içerisinde de gecekondu bu şekilde yapılacaktır. O  halde bu gidişi ayarlamak mümkün. Eğer iki sene, üç  sene icarada kalabilseydim, bu söylediklerimin nasıl  mümkün olduğunu gösterebilecektim. 8 ay iyi deyip  gidiyorsunuz makama, 4 aylık kalıyorsunuz; tam işe  başladığınız zaman başka bir arkadaş geliyor yerini­ ze. Bürokrasinin bu gücünden kimse yararlanamıyor  ve böylece kalıyor. Bunları tümü çözülebilirdi ve ma­ alesef hepsi de kalmıştın  Şimdi, önemli olan, bu şekilde yapılan gecekondu­ nun, gecekondu sorununu çözebilmek için inşa süreci­ ni; yani bu arz ettiğim inşanın sırasını yasalaştırmak  lâzım. Bunu kanunl'aşjtırdığınız zaman, gecekondu so­ runu kendiliğinden çözülecektir ve şimdi harcanan  emek ve paradan daha azı ile sorun çözülebilecektir.  Aslında böylece yurttaşa suç işletip, peşinden de on­ ları affetmek gibi bir duruma girmeyecektir koca Par­ lamento, koca aydınlar ve koca seçilmiş olan ekipler.  Gecekondunun bulunduğu mahallelerin imar plan- larıyle düzenlenmesi ve imar planlarında da büyük  yıkmalara gitmeden, usta şehirci demek odur ki, bu­ raları az yıkarak düzenler. Biz niçin teknisyeni yetiş­ tiriyoruz, niçin bu millet bir sürü paralar vererek ço­ cuklarını mimar, mühendis, şehirci yapıyor? İşte o  kötü zannedilen, sanatkâr olmayan, teknisyen olma­ yan kişiler için kötü gibi görünen bu konutlaşmayı,  çok az maliyetle güzelleştirecek bir şehir planına götü­ rebilmeleri için. Bunu biz Gülveren ve Gülsefen'de ya­ pabildik. Eğer ömrümüz vefa etseydi, Sayın Karaca  için arz ediyorum; Erzurum'da Türkiye'de bir model  ilk olarak uygulanacaktı. 7,5 milyon liralık ıslah böl­ gesine onay verilmiştir, onay benimdir ve bu 7,5 mil­ yon liranın arkasından 50,5 milyon liralık Erzurum  ıslah bölgesini Türkiye'de örnek olarak şöyle kulla­ nacaktık :  Yıkma, imar planı, harita, inşaat, alt yapıyle be­ raber götürülecekti. İlhan Tekeli'yi görevlendirmiş­ tik ve bir ekip bu modeli uygulayacaktı. Bu model  eğer başarılı olabilirse, kışı uzun olan, yazı 3 ay  olan bir yerde başarılı olabilirse, bütün Türkiye'ye  uygulayacaktık. Aslında ben bu modelin başarılı  olacağına inanıyorum; fakat teknisyenlerine bunu  anlatabilmekte güçlük çektim. Büyük kentlerimizde  bu modellerin uygulanması daha kolaydır. Ben kendi  hayatımda da başka bir biçimiyle bunu uygulamış­ tım.  Şimdi, bu tür yollar varken, arz ettiğim sakınca­ ları getirecek yollara gidilmemesi lâzımdır. îmar  planlarıyle bunu halledebilirsiniz.  Ben Türkiye'ye yap - satçılığa sokan bu politika­ nın fazla eleştirisine giderek başkalarını, başka görüş­ te olan kimseleri zedelemek istemiyorum; ama bu  konuda özellikle Cumhuriyet Halk Partili arkadaş­ larıma da duyurmak isterim; «Ak günlere» Bildir­ gesinden aldığım ve Cumhuriyet Halk Partisinin ne  düşündüğünü bir kere de kendi katkılarımla burada  duyurmak isterim, gecekondu ve arsa politikası ve  kentleşme konusunda :  Kentleşmede, arsa, altyapı ve konut politikamız­ da bizim açık amacımız; yani Cumhuriyet Halk  Partisinin açık amacı; öncelikle alt gelir gruplarının  ihtiyaçlarına cevap vermektir. Bu iki seçim bildir­ gesi de bu espriden uzaklaşmış değildir. Kimisi eğer  ezilmiş derseniz beğenmiyor, kimisi alt gelir grupu  derseniz yahut yoksul derseniz beğeniyor. Alt gelir  grupu demek suretiyle bunu bilimsel bir terime ge­ tirmek istiyorum ki, bu teklifime oy versin diğer  arkadaşlarımız da.  Bizim uygulayacağımız; yani Cumhuriyet Halk  Partisinin uzun süre iktidarda kalması kay- dıyle, (5 aylık, 6 aylık idareden gelen ar­ kadaşlarım bilirler, 5 ayda insan sekreterinin  ismini öğrenemez.) yukarıda tablosunu çizdi­ ğim biçimde kamu yararını artırıcı, sosyal pa­ hayı azaltıcı, bütün bunları açıklayabilecek doküman  vardır. Sayın Bakana rica ediyorum; konut politi­ kası hakkında bir dosya var İmar ve İskân Bakan- C. Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  lığında, bu başlıklarını söylediğim konulara lütfen  gece yatakta olsun sırt üstü yatarak bir baksınlar  kuşkusuz bizim düzende değişmeler yaratıcı, doğrul- tularıyle bir tür taraf tutmamız vardır. Şimdi,  Cumhuriyet Halk Partisinin tutacağı taraf; yoksul,  fakir, ezilmiş, az gelirli kimselerin çıkarı olacaktır  öncelikle, bunların sağlanması olacaktır; ama Cum­ huriyet Halk Partisi sosyal sınıf ayrımını fizikî plana  ve araziye kazacak biçimde bir şehirleşmeyi düşün­ memektedir. Bu noktada bize eleştirilerde bulunanlar  yanılıyorlar. Biz gecekonduda kalmayı, sanki onla­ rın kaderiymiş gibi, işçi konutu olarak bir yerde  kalmaya vatandaşların bir kısmını mahkûm etmekten  yana değiliz.  Doğanın en güzel yerlerinde karma olarak halkı­ mızı şehirleştirmenin yola ve bunların tabandan ta­ vana doğru kalkınmasını sağlamanın fizikî plana  getirilmesini sağlayacağız. Birinci ilkemiz; sosyal sı­ nıf ayrılığını araziye çizmemektir. Oysa bu teklif,  sosyal sınıf ayrılığını araziye çizmekte, gecekonducu  sen köyden geldin, buna lâyıksın, burada kal demek­ tedir. Onun için bizim görüşlerimize ters düşmekte­ dir. Tabiî bu türlü bir düzen yürütüldüğü zaman,  bu düzenin karşısına başka kuvvetler çıkacaktır ve  bu düzen bizim düşündüğümüz düzenle çatışacak  kuvvetlerle mücadelemizi yapacak, (elbette ki bir  siyasî ekibiz) ve vatandaşın oyuna müracaat etmek  suretiyle bu konuları çözüp, kısa zamanda Türk top­ lumunu özlenilen şehirleşmeye götürme yolunu bula­ cağımıza inanmaktayım.  Ben, gecekondu sorunu süreci üzerindeki başka  tedbirler var, bütün bunları Yüce Senatoda sırala­ yarak bu geç vakitte zamanlarınızı almak istemiyo­ rum; ama her halde temel görüşümde uygulamaya  dönük, hayal olmayan bazı tedbirlerim; hani sen de  yap dedikleri zaman, buyurun verin bana yapayım  diyebileceğim konularım vardır. Şu kadar da iddiada  bulunuyorum; eğer Sayın Hükümet şu şu noktalarda  bir yanlış var diyorlarsa, yanlarında uzmanlarla be­ raber seminerde, uygulamaya dönük, bu yasayı dü­ zeltmeye dönük çalışmaya hazırım, siyasî kanaatim  ters dahi olsa. Tabiî ben orada kendi siyasî kanaa­ time uygun arsa ve konut politikasını söyleyeceğim;  ama kendilerine yararlı dokümanı, (bürokrasinin,  İmar ve İskân Bakanlığının dosyalarından bulamaya­ caklardır, bulamazlar, onu ayrı bir zamanda arz ede­ ceğim neden bulamayacaklarım) çıkarmaya da hazı­ rım.  Türkiye'de 1961 yılından 1965'e, 1966 yılından  1970'e kadar dünya şehirciliklerinin tümünün incelen­ miş raporları vardır ve Araştırma Grupunda 1971'de  raflar dolu kitaplar vardı. 1974'te tekrar Bakan ola­ rak gittiğim zaman bunları toparlatmakta zorluk çek­ tim, 36 milyon liralık araştırma çalışmalarının so­ nuçlarını toparlamada zorluk çektim. Bu da ayrı  bir derttir; ama isterlerse kendi dokümanımdan vere­ bilirim, isterlerse Bakanlıkta nerede olduğunu söyle­ yebilirim. Elverir ki, bu yasayı çıkarmayın.  Şimdi teklifimi arz ediyorum; bu teklifi geri al­ sınlar, Hükümet olarak üzerine eğilsinler, sonra ge­ tirsinler, üzerinde hepimiz görüşümüzü bildirelim,  daha uzun süre çalışalım; siyasî partiler olarak çalı­ şalım. Vatandaşa vaadetmişsiniz, bunun tersini ya­ pamazsınız; yaptığınız gün vatandaşa kalkıp söyle­ yeceğiz, bunun tersini yaptılar diyeceğiz.  Teklif buna uyuyor mu, uymuyor mu bunun tar­ tışmasını yapabilmek için Sayın Başkanlığa şu  önerimi sunuyorum :  Görüşülmekte olan Gecekondu Kanununda bazı  değişiklikler öngören kanun teklifi :  1. 775 sayılı Gecekondu Kanununun tümünü do­ laylı dolaysız yoldan ilgilendirmektedir. Örneğin; 12  madde aracılığı ile 21, 27, 32, 5 ve 6785 sayılı Kanunu  ilgilendirmektedir.,  2. 'Bu teklif uzmanlarca yapılan çalışmalarla ge­ nel çizgileri belirlenmiş olan ulusal nitelikli genel ko­ nut ve arsa politikamıza zarar verecek yapıdadır.  3. Çaresizlik içerisinde gecekondu yapacak olan  masum bir kısım vatandaşımızı ve buralara altyapı  yapmaya mecbur olan belediyeleri cezalandıracaktın  Bu nedenlerle yasa reddedilerek, daha kapsamlı ve va­ tandaşlar lehine kentleşmemizi çarpıklaştırmayan bir  yasa tasarısı getirilmek üzere Hükümetten istekte bu­ lunulmasını arz ederim.  ıBunu Başkanlığa takdim ediyorum. Eğer bu öner­ gem iltifat görmez, oy olmazsa; maddelerde sizlere  İmar - İskân Bakanlığının arşivlerinden biraz zor çı­ karabilecekleri konuları rakamlı olarak ne getirmiş ne  götürmüş Gecekondu Kanunu, niçin bayatlamış, ni­ çin çıkar çıkmaz ölmüş ve bu ölü üzerine yeni bir  bitkisel hayat getirmenin yararı olup olmadığını da/  ayrıca arz ederim. İnşallah maddeler üzerinde benim  söz almama Yüce Senato mahal bırakmaz,, oyiarryle  — 130 —

C. Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  lığında, bu başlıklarını söylediğim konulara lütfen  gece yatakta olsun sırt üstü yatarak bir baksınlar  kuşkusuz bizim düzende değişmeler yaratıcı, doğrul- tularıyle bir tür taraf tutmamız vardır. Şimdi,  Cumhuriyet Halk Partisinin tutacağı taraf; yoksul,  fakir, ezilmiş, az gelirli kimselerin çıkarı olacaktır  öncelikle, bunların sağlanması olacaktır; ama Cum­ huriyet Halk Partisi sosyal sınıf ayrımını fizikî plana  ve araziye kazacak biçimde bir şehirleşmeyi düşün­ memektedir. Bu noktada bize eleştirilerde bulunanlar  yanılıyorlar. Biz gecekonduda kalmayı, sanki onla­ rın kaderiymiş gibi, işçi konutu olarak bir yerde  kalmaya vatandaşların bir kısmını mahkûm etmekten  yana değiliz.  Doğanın en güzel yerlerinde karma olarak halkı­ mızı şehirleştirmenin yola ve bunların tabandan ta­ vana doğru kalkınmasını sağlamanın fizikî plana  getirilmesini sağlayacağız. Birinci ilkemiz; sosyal sı­ nıf ayrılığını araziye çizmemektir. Oysa bu teklif,  sosyal sınıf ayrılığını araziye çizmekte, gecekonducu  sen köyden geldin, buna lâyıksın, burada kal demek­ tedir. Onun için bizim görüşlerimize ters düşmekte­ dir. Tabiî bu türlü bir düzen yürütüldüğü zaman,  bu düzenin karşısına başka kuvvetler çıkacaktır ve  bu düzen bizim düşündüğümüz düzenle çatışacak  kuvvetlerle mücadelemizi yapacak, (elbette ki bir  siyasî ekibiz) ve vatandaşın oyuna müracaat etmek  suretiyle bu konuları çözüp, kısa zamanda Türk top­ lumunu özlenilen şehirleşmeye götürme yolunu bula­ cağımıza inanmaktayım.  Ben, gecekondu sorunu süreci üzerindeki başka  tedbirler var, bütün bunları Yüce Senatoda sırala­ yarak bu geç vakitte zamanlarınızı almak istemiyo­ rum; ama her halde temel görüşümde uygulamaya  dönük, hayal olmayan bazı tedbirlerim; hani sen de  yap dedikleri zaman, buyurun verin bana yapayım  diyebileceğim konularım vardır. Şu kadar da iddiada  bulunuyorum; eğer Sayın Hükümet şu şu noktalarda  bir yanlış var diyorlarsa, yanlarında uzmanlarla be­ raber seminerde, uygulamaya dönük, bu yasayı dü­ zeltmeye dönük çalışmaya hazırım, siyasî kanaatim  ters dahi olsa. Tabiî ben orada kendi siyasî kanaa­ time uygun arsa ve konut politikasını söyleyeceğim;  ama kendilerine yararlı dokümanı, (bürokrasinin,  İmar ve İskân Bakanlığının dosyalarından bulamaya­ caklardır, bulamazlar, onu ayrı bir zamanda arz ede­ ceğim neden bulamayacaklarım) çıkarmaya da hazı­ rım.  Türkiye'de 1961 yılından 1965'e, 1966 yılından  1970'e kadar dünya şehirciliklerinin tümünün incelen­ miş raporları vardır ve Araştırma Grupunda 1971'de  raflar dolu kitaplar vardı. 1974'te tekrar Bakan ola­ rak gittiğim zaman bunları toparlatmakta zorluk çek­ tim, 36 milyon liralık araştırma çalışmalarının so­ nuçlarını toparlamada zorluk çektim. Bu da ayrı  bir derttir; ama isterlerse kendi dokümanımdan vere­ bilirim, isterlerse Bakanlıkta nerede olduğunu söyle­ yebilirim. Elverir ki, bu yasayı çıkarmayın.  Şimdi teklifimi arz ediyorum; bu teklifi geri al­ sınlar, Hükümet olarak üzerine eğilsinler, sonra ge­ tirsinler, üzerinde hepimiz görüşümüzü bildirelim,  daha uzun süre çalışalım; siyasî partiler olarak çalı­ şalım. Vatandaşa vaadetmişsiniz, bunun tersini ya­ pamazsınız; yaptığınız gün vatandaşa kalkıp söyle­ yeceğiz, bunun tersini yaptılar diyeceğiz.  Teklif buna uyuyor mu, uymuyor mu bunun tar­ tışmasını yapabilmek için Sayın Başkanlığa şu  önerimi sunuyorum :  Görüşülmekte olan Gecekondu Kanununda bazı  değişiklikler öngören kanun teklifi :  1. 775 sayılı Gecekondu Kanununun tümünü do­ laylı dolaysız yoldan ilgilendirmektedir. Örneğin; 12  madde aracılığı ile 21, 27, 32, 5 ve 6785 sayılı Kanunu  ilgilendirmektedir.,  2. 'Bu teklif uzmanlarca yapılan çalışmalarla ge­ nel çizgileri belirlenmiş olan ulusal nitelikli genel ko­ nut ve arsa politikamıza zarar verecek yapıdadır.  3. Çaresizlik içerisinde gecekondu yapacak olan  masum bir kısım vatandaşımızı ve buralara altyapı  yapmaya mecbur olan belediyeleri cezalandıracaktın  Bu nedenlerle yasa reddedilerek, daha kapsamlı ve va­ tandaşlar lehine kentleşmemizi çarpıklaştırmayan bir  yasa tasarısı getirilmek üzere Hükümetten istekte bu­ lunulmasını arz ederim.  ıBunu Başkanlığa takdim ediyorum. Eğer bu öner­ gem iltifat görmez, oy olmazsa; maddelerde sizlere  İmar - İskân Bakanlığının arşivlerinden biraz zor çı­ karabilecekleri konuları rakamlı olarak ne getirmiş ne  götürmüş Gecekondu Kanunu, niçin bayatlamış, ni­ çin çıkar çıkmaz ölmüş ve bu ölü üzerine yeni bir  bitkisel hayat getirmenin yararı olup olmadığını da/  ayrıca arz ederim. İnşallah maddeler üzerinde benim  söz almama Yüce Senato mahal bırakmaz,, oyiarryle  — 130 —  C, Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 0 : 1  bu kanun teklifini reddeder. Türkiye'nin geleceğini  kapsayan bugünkü Hükümetin hazırlayabileceği ve  teknisyenlerin alm terini değerlendiren bir büyük ko­ nut tasarısı, konut kooperatifleri tasarısı, ucuz arsa­ larda konut yapma tasarısı hazırdır. Kendi esprinize  göre ayarlayıp getiriniz; biz onun karşısında fikirle­ rimizi söyleyelim ve Türkiye'de şu Meclisler de, ciddî  kanunlar üzerinde günlerini harcamanın mutluluğuna  erişsin^  Saygılarımı sunarım.  BAŞKAN — Efendim, mesainin bitmesine 35 da­ kika var. Ancak, salonda görünür şekilde ekseriyet  zail olmuştur. Yoklamayla tespit etmeye bile mahal  olmayacak kadar açıktır.  Bu itibarla Birleşimi, yarın saat 15.00'te toplan­ mak üzere kapatıyorum.  Kapanma Saat! : 18.30  _ 131 __

C, Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 0 : 1  bu kanun teklifini reddeder. Türkiye'nin geleceğini  kapsayan bugünkü Hükümetin hazırlayabileceği ve  teknisyenlerin alm terini değerlendiren bir büyük ko­ nut tasarısı, konut kooperatifleri tasarısı, ucuz arsa­ larda konut yapma tasarısı hazırdır. Kendi esprinize  göre ayarlayıp getiriniz; biz onun karşısında fikirle­ rimizi söyleyelim ve Türkiye'de şu Meclisler de, ciddî  kanunlar üzerinde günlerini harcamanın mutluluğuna  erişsin^  Saygılarımı sunarım.  BAŞKAN — Efendim, mesainin bitmesine 35 da­ kika var. Ancak, salonda görünür şekilde ekseriyet  zail olmuştur. Yoklamayla tespit etmeye bile mahal  olmayacak kadar açıktır.  Bu itibarla Birleşimi, yarın saat 15.00'te toplan­ mak üzere kapatıyorum.  Kapanma Saat! : 18.30  _ 131 __  C. Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun 13 ncü Maddesinin 1 nci Fıkrasının Değiştiriîmesine Dair Katran  Teklifinin 1 nci Maddesinin Değiştirilmesi için Trabzon Üyesi Hasan Güven, Muğla Üyesi Fevzi özer ve  Artvin Üyesi Recai Kocaman tarafından verilen önergenin Açık Oylama Sonucu  (Kabul edilmiştir.)  Üye sayısı : 184  Oy verenler : 136  Kabul edenler : 72  Reddedenler : 64  Çekinserler : —•  Oya katılmayanlar : 48  Açık üyelikler : —  [Kabul edenler]  TABİÎ ÜYELER  Ekrem Acun er  Kefet Aksoyoğlu  MUCİP Ata ki >  Suphi Gürsoytrak  Kadri Kaplan  Suphi Karaman  Kâmil Karavelioğîu  Sami Küçük  Fahri Özdilek  Mehmet Özgüneş  Selâhattin özgür  M. Şükran Özkaya  Cevdet Sunay  Haydar Tunçkanat  Ahmet Yıldız  ADANA  Hayri Öner  AFYON KARAHİSAR  Mustafa Çelik  ANKARA  Uğur Alacakaptan  Ergün Ertem  İbrahim Öztürk  Cengizhan Yorulmaz  ANTALYA  Reşat Oğuz  ARTVİN  Recai Kocaman  ADANA  M. Nuri Âdemoğlu  Mehmet Ünaldı  ADIYAMAN  AYDIN  Halil Goral  BALIKESİR  Nejat Sarlıcalı  BURDUR  Ekrem Kabay  BURSA  Şebib Karamullaöğlu  ÇANAKKALE  îmadettin Elmas  DENİZLİ  Hüseyin Atmaca  DİYARBAKIR  Selâhattin Cizrelioğlu  ELÂZIĞ  Hasan İldan  ESKİŞEHİR  Hikmet Savaş  GAZİANTEP  Salih Tanyeri  GİRESUN  Ali Cüceoğlu  HAKKÂRİ  Naci Cidal  HATAY  Kemal Kılıçoğlu  İSTANBUL  Solmaz BeHil  Rahmi Erdem  Fevzi Hakkı Esatoğlu  Mehmet Feyyat  Fikret Gündoğan  Besim Üstünel  İZMİR  Nazif Çağatay  KARS  Sırrı Atalay  KAYSERİ  Ziya Müezzinoğîu  KOCAELİ  Abdullah Köseoğîu  KONYA  Fakih Özlen  MALATYA  Hamdi Özer  MANİSA  Doğan Baratçuoğru  MUĞLA  Fevzi Özer  NİĞDE  Abdullah Emre İleri  SAKARYA  Hasan Fehmi Güneş  SAMSUN  Ziya Gökalp Mülayim  SİİRT  Süreyya Öner  [Reddedenler]  f AFYON KARAHİSAR j ANKARA  Mehmet Atıf Benderlioğlu  Ahmet Karayiğit  AĞRI  Mehmet Sırrı Turanlı \ Kasım Küfrevi  Turhan Kapanlı  ANTALYA  Serafettin Paker  SİVAS  Âdil Altay  Kâzım Kangal  Hüseyin Öztürk  TEKİRDAĞ  Hayri Mumcuoğlu  TOKAT  Zihni Betil  TRABZON  Hasan Güven  TUNCELİ  Naim Taşan  URFA  Abdulgani Demirkol  UŞAK  Ahmet Tahtakılıç  YOZGAT  Veli Uyar  ZONGULDAK  Mehrmet Ali Pestilci  CUMHURBAŞKANIN­ CA SEÇİLEN ÜYELER  Oiihat A İp an  Selâhaddin Babüroğlu  Muhsin Batur  Zeyyat Baykara  Nihat Erim  Şerif Tüten  Bahriye Uco'k  AYDIN  Ali Celâlettin Coşkun  İskender Cenap Ege  BALIKESİR  Hikmet Aslanoğlu  — 132

C. Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun 13 ncü Maddesinin 1 nci Fıkrasının Değiştiriîmesine Dair Katran  Teklifinin 1 nci Maddesinin Değiştirilmesi için Trabzon Üyesi Hasan Güven, Muğla Üyesi Fevzi özer ve  Artvin Üyesi Recai Kocaman tarafından verilen önergenin Açık Oylama Sonucu  (Kabul edilmiştir.)  Üye sayısı : 184  Oy verenler : 136  Kabul edenler : 72  Reddedenler : 64  Çekinserler : —•  Oya katılmayanlar : 48  Açık üyelikler : —  [Kabul edenler]  TABİÎ ÜYELER  Ekrem Acun er  Kefet Aksoyoğlu  MUCİP Ata ki >  Suphi Gürsoytrak  Kadri Kaplan  Suphi Karaman  Kâmil Karavelioğîu  Sami Küçük  Fahri Özdilek  Mehmet Özgüneş  Selâhattin özgür  M. Şükran Özkaya  Cevdet Sunay  Haydar Tunçkanat  Ahmet Yıldız  ADANA  Hayri Öner  AFYON KARAHİSAR  Mustafa Çelik  ANKARA  Uğur Alacakaptan  Ergün Ertem  İbrahim Öztürk  Cengizhan Yorulmaz  ANTALYA  Reşat Oğuz  ARTVİN  Recai Kocaman  ADANA  M. Nuri Âdemoğlu  Mehmet Ünaldı  ADIYAMAN  AYDIN  Halil Goral  BALIKESİR  Nejat Sarlıcalı  BURDUR  Ekrem Kabay  BURSA  Şebib Karamullaöğlu  ÇANAKKALE  îmadettin Elmas  DENİZLİ  Hüseyin Atmaca  DİYARBAKIR  Selâhattin Cizrelioğlu  ELÂZIĞ  Hasan İldan  ESKİŞEHİR  Hikmet Savaş  GAZİANTEP  Salih Tanyeri  GİRESUN  Ali Cüceoğlu  HAKKÂRİ  Naci Cidal  HATAY  Kemal Kılıçoğlu  İSTANBUL  Solmaz BeHil  Rahmi Erdem  Fevzi Hakkı Esatoğlu  Mehmet Feyyat  Fikret Gündoğan  Besim Üstünel  İZMİR  Nazif Çağatay  KARS  Sırrı Atalay  KAYSERİ  Ziya Müezzinoğîu  KOCAELİ  Abdullah Köseoğîu  KONYA  Fakih Özlen  MALATYA  Hamdi Özer  MANİSA  Doğan Baratçuoğru  MUĞLA  Fevzi Özer  NİĞDE  Abdullah Emre İleri  SAKARYA  Hasan Fehmi Güneş  SAMSUN  Ziya Gökalp Mülayim  SİİRT  Süreyya Öner  [Reddedenler]  f AFYON KARAHİSAR j ANKARA  Mehmet Atıf Benderlioğlu  Ahmet Karayiğit  AĞRI  Mehmet Sırrı Turanlı \ Kasım Küfrevi  Turhan Kapanlı  ANTALYA  Serafettin Paker  SİVAS  Âdil Altay  Kâzım Kangal  Hüseyin Öztürk  TEKİRDAĞ  Hayri Mumcuoğlu  TOKAT  Zihni Betil  TRABZON  Hasan Güven  TUNCELİ  Naim Taşan  URFA  Abdulgani Demirkol  UŞAK  Ahmet Tahtakılıç  YOZGAT  Veli Uyar  ZONGULDAK  Mehrmet Ali Pestilci  CUMHURBAŞKANIN­ CA SEÇİLEN ÜYELER  Oiihat A İp an  Selâhaddin Babüroğlu  Muhsin Batur  Zeyyat Baykara  Nihat Erim  Şerif Tüten  Bahriye Uco'k  AYDIN  Ali Celâlettin Coşkun  İskender Cenap Ege  BALIKESİR  Hikmet Aslanoğlu  — 132  C, Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  Raif Er te I  î.. Sıtkı Yırcalı I  B İ L E C İ K  Mehmet Orhan Tuğru l S  BOLU j  Alâeddin Y r ı lmaztürk j  B U R S A  Barlar. Küntay  Ç A N A K K A L E  İsmail K u t l u k  Ç A N K I R I  Gürhan Ti t rek  ÇORUM  Safa Ya lçuk  D E N İ Z L İ  Baha Akşit  DİYARBAKIR  Sebahattin Savcı  E D İ R N E  Mehmet Nafiz Eı-geneli  E L Â Z I Ğ  M. Cahit Dalokay  T A B İ Î Ü Y E L E R  E manull ah Ç eiebi  Vehbi E r s ü  Sezai O'Kan  Muzaffer Y\ ı rdakuler  A D A N A  Kemal Sarıibrahimoğlu  AFYON KARAHİSAR  M. Kâzım Karaağaçl ı - oğlu  A M A S Y A  Macit Zeren (Bşk. V.)  A N K A R A  Yiği t Köke r  BİNGÖL  Mehmet Bilgin  B İ T L İ S  K â m r a n İ n a n  BOLU  T u r g u t Yaşa r Gülez  E R Z U R U M I  Lûtfi Doğan §  Sakıp H a t u n o ğ l u I  E S K İ Ş E H İ R  Ömer Ucuza! [  G A Z İ A N T E P  İbrahim Tevf ik Ku t l a r  GİRESUN  Hayrettin Erkmen  G Ü M Ü Ş H A N E  Ömer Naci Bozkurt  H A T A Y  Mustafa Deliveli  İ Ç E L  Tal ip Özdolay  İSTANBUL  M. Erdoğan Adal ı  Ali Oğuz  Ahmet Vefa Poyraz  İZMİR  Beliğ Beler  Mus t a fa B o z oklar  Milimin Kır l ı  [Oya katıh  B U R S A  î. Sabri Çağlayangil (B.)  Şeref Kayalar (İz.)  ÇORUM  M. Şevket Özçetin (İz.)  E R Z İ N C A N  Niyazi Unsal  ERZURUM  I Hilmi Na lban toğ lu  İ S P A R T A  Mustafa Gülcügil  İ Ç E L  Lûtfi Bilgen  İ S T A N B U L  j Tekin Anburun (Başkan)  İZMİR  1 Necip Mirkelâmoğlu  j KAHRAMAN MARAŞ  1 Hilmi Soydan  K A R S  i Yusuf Ziya Ayr ım  | Muzaffer Şamiloğlu  ->• — a > <  — 3  Orhan K o r 1  KAHRAMAN MARAŞ I  A d n a n Karaîküçük 1  KASTAMONU  Mehmet Çamlıca j  Ahmet Nusre t Tuna [  KAYSERİ  İbrahim Kirazoğlu j  Sami Tu/ran j  K I R K L A R E L İ  Ali A lkan  K O C A E L İ  Lûtf i Tokoğkı  KONYA  Osman N u r i Canpolat  Mehmet Varışl ı  K Ü T A H Y A  Ahmet Özmumcu  MANİSA  A. Orhan Süersan  Ruhi Tu.nakan  1 MARDİN  I Sait Mehmetoğlu  nayanlar]  1 K I R Ş E H İ R  Hali l öznıen  KONYA  i Erdoğan Bakkalbaşı  | Feyzi Halıcı  j K Ü T A H Y A  Osman A l b a y r a k  MALATYA  Nure t t in A k y u r t  MANİSA  Oral Karaoarnanoğlu  MARDİN  1 Mehmet Ali A r ı k a n  ( i . A)  1 MUĞLA  i H a l d u n Meftiteşeoğlu  MUŞ  8 ismai l İ lhan  N E V Ş E H İ R  ] İ. Şevki Atasağun  ORDU  I Bekir Sıtkı Baykal (İz.)  | Şevket Koksal  » < » — < • • •  33 —  N İ Ğ D E  Ergun Özkan  ORDU  Selâhaddin Acar  SAKARYA  Osman Salihoğlu  SAMSUN  Balhri Cömert  Şaban Demirdağ  Refet Rendeci  S İNOP  Nâzıım İnebeyl i  S İVAS  Nure t t i n Er tü i ' k  TOKAT  Cevdet Aykan  TRABZON  Ahmet Cemil Kara  Ü R F A  Hasan Oral  ZONGULDAK  Tar ık Remzi Bal tan  Ahmet Demir YTıce  R İ Z E  Talâ t Doğan  T E K İ R D A Ğ  Orhan Öztrak  TRABZON  Ahmet İhsan Birincioğlu  (İz-)  V A N  Ferid Melen (B.)  YOZGAT  i E. Süleyman E r g i n  CUMHURBAŞKANIN- CA S E Ç İ L E N Ü Y E L E R  [ Hüsamettin Çelebi  Fe th i Çelikhaş  1 Özer Derbi l  1 Sait Naci E rg in  [ Sadi Irmak  S Sabahattin Özbek  j Naiım Talû  [ Halil Tunç

C, Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  Raif Er te I  î.. Sıtkı Yırcalı I  B İ L E C İ K  Mehmet Orhan Tuğru l S  BOLU j  Alâeddin Y r ı lmaztürk j  B U R S A  Barlar. Küntay  Ç A N A K K A L E  İsmail K u t l u k  Ç A N K I R I  Gürhan Ti t rek  ÇORUM  Safa Ya lçuk  D E N İ Z L İ  Baha Akşit  DİYARBAKIR  Sebahattin Savcı  E D İ R N E  Mehmet Nafiz Eı-geneli  E L Â Z I Ğ  M. Cahit Dalokay  T A B İ Î Ü Y E L E R  E manull ah Ç eiebi  Vehbi E r s ü  Sezai O'Kan  Muzaffer Y\ ı rdakuler  A D A N A  Kemal Sarıibrahimoğlu  AFYON KARAHİSAR  M. Kâzım Karaağaçl ı - oğlu  A M A S Y A  Macit Zeren (Bşk. V.)  A N K A R A  Yiği t Köke r  BİNGÖL  Mehmet Bilgin  B İ T L İ S  K â m r a n İ n a n  BOLU  T u r g u t Yaşa r Gülez  E R Z U R U M I  Lûtfi Doğan §  Sakıp H a t u n o ğ l u I  E S K İ Ş E H İ R  Ömer Ucuza! [  G A Z İ A N T E P  İbrahim Tevf ik Ku t l a r  GİRESUN  Hayrettin Erkmen  G Ü M Ü Ş H A N E  Ömer Naci Bozkurt  H A T A Y  Mustafa Deliveli  İ Ç E L  Tal ip Özdolay  İSTANBUL  M. Erdoğan Adal ı  Ali Oğuz  Ahmet Vefa Poyraz  İZMİR  Beliğ Beler  Mus t a fa B o z oklar  Milimin Kır l ı  [Oya katıh  B U R S A  î. Sabri Çağlayangil (B.)  Şeref Kayalar (İz.)  ÇORUM  M. Şevket Özçetin (İz.)  E R Z İ N C A N  Niyazi Unsal  ERZURUM  I Hilmi Na lban toğ lu  İ S P A R T A  Mustafa Gülcügil  İ Ç E L  Lûtfi Bilgen  İ S T A N B U L  j Tekin Anburun (Başkan)  İZMİR  1 Necip Mirkelâmoğlu  j KAHRAMAN MARAŞ  1 Hilmi Soydan  K A R S  i Yusuf Ziya Ayr ım  | Muzaffer Şamiloğlu  ->• — a > <  — 3  Orhan K o r 1  KAHRAMAN MARAŞ I  A d n a n Karaîküçük 1  KASTAMONU  Mehmet Çamlıca j  Ahmet Nusre t Tuna [  KAYSERİ  İbrahim Kirazoğlu j  Sami Tu/ran j  K I R K L A R E L İ  Ali A lkan  K O C A E L İ  Lûtf i Tokoğkı  KONYA  Osman N u r i Canpolat  Mehmet Varışl ı  K Ü T A H Y A  Ahmet Özmumcu  MANİSA  A. Orhan Süersan  Ruhi Tu.nakan  1 MARDİN  I Sait Mehmetoğlu  nayanlar]  1 K I R Ş E H İ R  Hali l öznıen  KONYA  i Erdoğan Bakkalbaşı  | Feyzi Halıcı  j K Ü T A H Y A  Osman A l b a y r a k  MALATYA  Nure t t in A k y u r t  MANİSA  Oral Karaoarnanoğlu  MARDİN  1 Mehmet Ali A r ı k a n  ( i . A)  1 MUĞLA  i H a l d u n Meftiteşeoğlu  MUŞ  8 ismai l İ lhan  N E V Ş E H İ R  ] İ. Şevki Atasağun  ORDU  I Bekir Sıtkı Baykal (İz.)  | Şevket Koksal  » < » — < • • •  33 —  N İ Ğ D E  Ergun Özkan  ORDU  Selâhaddin Acar  SAKARYA  Osman Salihoğlu  SAMSUN  Balhri Cömert  Şaban Demirdağ  Refet Rendeci  S İNOP  Nâzıım İnebeyl i  S İVAS  Nure t t i n Er tü i ' k  TOKAT  Cevdet Aykan  TRABZON  Ahmet Cemil Kara  Ü R F A  Hasan Oral  ZONGULDAK  Tar ık Remzi Bal tan  Ahmet Demir YTıce  R İ Z E  Talâ t Doğan  T E K İ R D A Ğ  Orhan Öztrak  TRABZON  Ahmet İhsan Birincioğlu  (İz-)  V A N  Ferid Melen (B.)  YOZGAT  i E. Süleyman E r g i n  CUMHURBAŞKANIN- CA S E Ç İ L E N Ü Y E L E R  [ Hüsamettin Çelebi  Fe th i Çelikhaş  1 Özer Derbi l  1 Sait Naci E rg in  [ Sadi Irmak  S Sabahattin Özbek  j Naiım Talû  [ Halil Tunç  C. Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  193 Sayıü Gelir Vergisi Kanununun 13 neü maddesinin 1 nci Fıkrasının Değiştirilmesine Dair Kanun  Teklifinin Açsk Oylaması (S. Sayısı: 564)  (Kabul edilmiştir.)  TABİÎ ÜYELER  Ekrem Acımer  Refet Aksoyoğlu  Mucip Ataklı  Suphi Gürsoytrak  Kadri Kaplan  Suphi Karaman  Kâmil Karavelioğlu  Sami Küçük  Fahri özdilek  Mehmet özgüneş  Sclâhattin Özgür  M. Şükran özkaya  Cevdet Sıınay  Haydar Tunekaııat  ADANA  Hayri Öner  AFYON" KARAHİSAR  Mustafa Çelik  AĞRI  Kasım Küf rey i  ANKARA  Uğur Alacakaptan  Mehmet Atıf Benderlioğlu  Er gün Ertem  İbrahim Öztürk  Cengizhan Yorulmaz  ANTALYA  Reşat Oğuz  ARTYİN  Recai Kocaman  AYDIN  Ali Celâlettin Coşkun  İskender Cenap Ege  BALIKESİR  Nejat Sarhealı  1. Sıtkı Yırcah  Üye sayısı  Oy verenler  Kabul edenler  Reddedenler  öekinserlcr  Oya katılmayanlar  Açık üyelikler  184  110  102  7  1  74  [Kabul  BURDUR  Ekrem Kabay  BURSA  Şebib Karamullaoğlu  Barlas Küntay  ÇANAKKALE  İmadeltin Elmas  ismail Kutluk  ÇANKRI  Gürhan Titı«k  ÇORUM  Safa Yaleuk  DENİZLİ  Hüseyin Atmaca  DİYARBAKIR  Sclâhattin Cizrelioğlu  Sebahattin Savcı  EDİRNE  Mehmet Nafiz Er genel i  ELÂZIĞ  M. Cahit Dalokay  Hasan İldan  ERZURUM  Lûtfi Doğan  Sakıp Hatunoğlu  ESKİŞEHİR  Hikmet Savaş  GAZİANTEP  İbrahim Tcvfik Kutlar  Salih Tanyeri  GİRESUN  Ali Cüceoğlu  Hayrettin Erkroen  HAKKARİ  Naci Cidal  HATAY  Kemal Kılıçoglu  edenler]  İSTANBUL  Solmaz Belül  Rahmi Erdem  Fevzi Hakkı Esatoğlu  Mehmet Feyyat  Fikret Gündoğan  Ali Oğuz  Besim Üstünel  İZMİR  Nazif Çağatay  Orhan Kor  KARS  Sırrı Ata! ay  KASTAMONU  Mehmet Çamlıca  KAYSERİ  İbrahim Kirazoğlu  | Ziya Müezzinoğlu  Sami Turan  KIRKLARELİ  Ali Alkan  KOCAELİ  Abdullah Köseoğlu  KONYA  Fakih Özlen  KÜTAHYA  Ahmet Özmumcu  MALATYA  Hamdı özer  MANİSA  Doğan Baruteuoğlu  MARDİN  Sait Mehmetoğîu  MUĞLA  Fevzi Özer  NİĞDE  Abdullah Emre İleri  Ergun Özkan  SAKARYA  Hasan Fehmi Güneş  Osman Salihoğlıı  SAMSUN  Bahri Cömert  Şaban Demirdağ  Ziya Gökalp Mülayim  SİİRT  Süreyya Öner  SİNOP  Nâzmı înebeyli  SİVAS  Âdil Altay  Nurettin Ertürk  Kâzım Kangal  Hüseyin öztürk  TEKİRDAĞ  Hayri Mumcuoğlu  TOKAT  Cevdet Ay kan  Zihni Betil  TRABZON  Hasan Güven  Ahmet Cemü Kara  TUNCELİ  Naim Taşan  UŞAK  Ahmet Tahtakılıç  YOZGAT  Veli Uyar  — 134

C. Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  193 Sayıü Gelir Vergisi Kanununun 13 neü maddesinin 1 nci Fıkrasının Değiştirilmesine Dair Kanun  Teklifinin Açsk Oylaması (S. Sayısı: 564)  (Kabul edilmiştir.)  TABİÎ ÜYELER  Ekrem Acımer  Refet Aksoyoğlu  Mucip Ataklı  Suphi Gürsoytrak  Kadri Kaplan  Suphi Karaman  Kâmil Karavelioğlu  Sami Küçük  Fahri özdilek  Mehmet özgüneş  Sclâhattin Özgür  M. Şükran özkaya  Cevdet Sıınay  Haydar Tunekaııat  ADANA  Hayri Öner  AFYON" KARAHİSAR  Mustafa Çelik  AĞRI  Kasım Küf rey i  ANKARA  Uğur Alacakaptan  Mehmet Atıf Benderlioğlu  Er gün Ertem  İbrahim Öztürk  Cengizhan Yorulmaz  ANTALYA  Reşat Oğuz  ARTYİN  Recai Kocaman  AYDIN  Ali Celâlettin Coşkun  İskender Cenap Ege  BALIKESİR  Nejat Sarhealı  1. Sıtkı Yırcah  Üye sayısı  Oy verenler  Kabul edenler  Reddedenler  öekinserlcr  Oya katılmayanlar  Açık üyelikler  184  110  102  7  1  74  [Kabul  BURDUR  Ekrem Kabay  BURSA  Şebib Karamullaoğlu  Barlas Küntay  ÇANAKKALE  İmadeltin Elmas  ismail Kutluk  ÇANKRI  Gürhan Titı«k  ÇORUM  Safa Yaleuk  DENİZLİ  Hüseyin Atmaca  DİYARBAKIR  Sclâhattin Cizrelioğlu  Sebahattin Savcı  EDİRNE  Mehmet Nafiz Er genel i  ELÂZIĞ  M. Cahit Dalokay  Hasan İldan  ERZURUM  Lûtfi Doğan  Sakıp Hatunoğlu  ESKİŞEHİR  Hikmet Savaş  GAZİANTEP  İbrahim Tcvfik Kutlar  Salih Tanyeri  GİRESUN  Ali Cüceoğlu  Hayrettin Erkroen  HAKKARİ  Naci Cidal  HATAY  Kemal Kılıçoglu  edenler]  İSTANBUL  Solmaz Belül  Rahmi Erdem  Fevzi Hakkı Esatoğlu  Mehmet Feyyat  Fikret Gündoğan  Ali Oğuz  Besim Üstünel  İZMİR  Nazif Çağatay  Orhan Kor  KARS  Sırrı Ata! ay  KASTAMONU  Mehmet Çamlıca  KAYSERİ  İbrahim Kirazoğlu  | Ziya Müezzinoğlu  Sami Turan  KIRKLARELİ  Ali Alkan  KOCAELİ  Abdullah Köseoğlu  KONYA  Fakih Özlen  KÜTAHYA  Ahmet Özmumcu  MALATYA  Hamdı özer  MANİSA  Doğan Baruteuoğlu  MARDİN  Sait Mehmetoğîu  MUĞLA  Fevzi Özer  NİĞDE  Abdullah Emre İleri  Ergun Özkan  SAKARYA  Hasan Fehmi Güneş  Osman Salihoğlıı  SAMSUN  Bahri Cömert  Şaban Demirdağ  Ziya Gökalp Mülayim  SİİRT  Süreyya Öner  SİNOP  Nâzmı înebeyli  SİVAS  Âdil Altay  Nurettin Ertürk  Kâzım Kangal  Hüseyin öztürk  TEKİRDAĞ  Hayri Mumcuoğlu  TOKAT  Cevdet Ay kan  Zihni Betil  TRABZON  Hasan Güven  Ahmet Cemü Kara  TUNCELİ  Naim Taşan  UŞAK  Ahmet Tahtakılıç  YOZGAT  Veli Uyar  — 134  Ci Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  ZONGULDAK  Mehmet Ali Pestilci  Ahmet Demir Yüce  MANİSA  A. Orhan Süersan  ORDU  Selâhattin Acar  CUMHURBAŞKANIN­ CA SEÇİLEN ÜYELER  Cihat Alpan  Selâhaddin Babüroğlu  Muhsin Batur  Zeyyat Bıykara  [Reddedenler]  TABİÎ ÜYELER  Emanull&h Çelebi  Vehbi Ersü  Sezai O'Kan  Ahmet Yıldız  Muzaffer Yurdalraler  ADANA  Kemâl Sarıibrahimoğlu  Mehmet Ünaldı  ADIYAMAN  Mehmet Sırrı Turanlı  AFYON KARAHİSAR  M. Kâzım Karaağaçlı- oğdu  Ahmet Karayiğit  AMASYA  Macit Zeren (Bşk. V.)  ANKARA  Turhan Kapanlı (B.)  Yiğit Köker  ANTALYA  Şerafettin Paker  AYDIN  Halil Goral  BALIKESİR  Hikmet Aslanoğlu  Raif Eriş  BİLECİK  Mehmet Orhan Tuğrul  BİNGÖL  Mehmet Bilgin  ESKİŞEHİR  Ömer Ucuzal  İZMİR  Mustafa Rozoklar  KASTAMONU  Ahmet Nusret Tuna  ADANA  M. Nuri Âdemoğlu  [Çekinscr]  MANİSA  Ruhi Tunakan  [Oya katümayanlar]  BİTLİS  Kâmran İnan  BOLU  Turgut Yaşar Gül ez  Alûeddin Yılmaztürk  BURSA  İ. Sabri Çağlayangü (B.)  Şeref Kayalar (İz.)  ÇORUM  M. Şevket Özçetin (İz.)  ERZİNCAN  Niyazi Unsal  ERZURUM  Hilmi Nalbantoğlu  GÜMÜŞHANE  Ömer Naci Bozkurt  HATAY  Mustafa Deliveli  İSPARTA  Mustafa Gülcügil  İÇEL  Lııtfi Bilgen  Talip Özdolay  İSTANBUL  Erdoğan Adalı  Tekin Arıburun (Bşk.)  Ahmet Vefa Poyraz (B.)  İZMİR  Beliğ Beler  Mümin Kırlı  Necip Mirkelamoğlu  Nihat Erim  Şerif Tüten  Bahriye Üç ok  DENİZLİ  Baha Akşit  KAHRAMAN MARAŞ  Adnan Karajküçük  Hilmi Soydan  KARS  Yusuf Ziya Ayrım  Muzaffer Şamiloğlu  KIRŞEHİR  Halil Özmen  KOCAELİ  Lûtfi Tokoğlu (B.)  KONYA  Erdoğan Bakkalbaşı  Osman Nuri Canpolat  Feyzi Halıcı  Mehımet Varışlı  KÜTAHYA  Osman Albayrak  MALATYA  Nurettin Akyurt  MANİSA  Oral Karaoamanoğlu  MARDİN |  Mehmet Ali Ankan (t. A.)  MUĞLA  Haldun Mearteşeoğlu  MUŞ  İstmail İlhan  NEVŞEHİR  İ. Şevki Atasağuru  . ORDU  Bekir Sıtkı Baykal (İ.)  Şevket Koksal  RİZE  Talât Doğan  SAMSUN  Refet Rendeci  TEKİRDAĞ  Orhan Öztrak  TRABZON  Ahmet İhsan Birincioğlu  (İz.)  URFA  Abdulgani Demirkol  Hasan Oral  VAN  Ferid Melen (B.)  YOZGx\T  E. Süleyman Ergin  ZONGULDAK  Tarık Remzi Baltan  (i. A)  CUMHURBAŞKANIN­ CA SEÇİLEN ÜYELER  Hüsamettir* Çelebii  Fethi Çelikhaş  Özer Derbil  Sait Naci Ergin  Sadi Irmak  Sabahattin Özbek  Naim Talû  Halil Tunç  »>••«  — 135

Ci Senatosu B : 63 5 . 5 . 1976 O : 1  ZONGULDAK  Mehmet Ali Pestilci  Ahmet Demir Yüce  MANİSA  A. Orhan Süersan  ORDU  Selâhattin Acar  CUMHURBAŞKANIN­ CA SEÇİLEN ÜYELER  Cihat Alpan  Selâhaddin Babüroğlu  Muhsin Batur  Zeyyat Bıykara  [Reddedenler]  TABİÎ ÜYELER  Emanull&h Çelebi  Vehbi Ersü  Sezai O'Kan  Ahmet Yıldız  Muzaffer Yurdalraler  ADANA  Kemâl Sarıibrahimoğlu  Mehmet Ünaldı  ADIYAMAN  Mehmet Sırrı Turanlı  AFYON KARAHİSAR  M. Kâzım Karaağaçlı- oğdu  Ahmet Karayiğit  AMASYA  Macit Zeren (Bşk. V.)  ANKARA  Turhan Kapanlı (B.)  Yiğit Köker  ANTALYA  Şerafettin Paker  AYDIN  Halil Goral  BALIKESİR  Hikmet Aslanoğlu  Raif Eriş  BİLECİK  Mehmet Orhan Tuğrul  BİNGÖL  Mehmet Bilgin  ESKİŞEHİR  Ömer Ucuzal  İZMİR  Mustafa Rozoklar  KASTAMONU  Ahmet Nusret Tuna  ADANA  M. Nuri Âdemoğlu  [Çekinscr]  MANİSA  Ruhi Tunakan  [Oya katümayanlar]  BİTLİS  Kâmran İnan  BOLU  Turgut Yaşar Gül ez  Alûeddin Yılmaztürk  BURSA  İ. Sabri Çağlayangü (B.)  Şeref Kayalar (İz.)  ÇORUM  M. Şevket Özçetin (İz.)  ERZİNCAN  Niyazi Unsal  ERZURUM  Hilmi Nalbantoğlu  GÜMÜŞHANE  Ömer Naci Bozkurt  HATAY  Mustafa Deliveli  İSPARTA  Mustafa Gülcügil  İÇEL  Lııtfi Bilgen  Talip Özdolay  İSTANBUL  Erdoğan Adalı  Tekin Arıburun (Bşk.)  Ahmet Vefa Poyraz (B.)  İZMİR  Beliğ Beler  Mümin Kırlı  Necip Mirkelamoğlu  Nihat Erim  Şerif Tüten  Bahriye Üç ok  DENİZLİ  Baha Akşit  KAHRAMAN MARAŞ  Adnan Karajküçük  Hilmi Soydan  KARS  Yusuf Ziya Ayrım  Muzaffer Şamiloğlu  KIRŞEHİR  Halil Özmen  KOCAELİ  Lûtfi Tokoğlu (B.)  KONYA  Erdoğan Bakkalbaşı  Osman Nuri Canpolat  Feyzi Halıcı  Mehımet Varışlı  KÜTAHYA  Osman Albayrak  MALATYA  Nurettin Akyurt  MANİSA  Oral Karaoamanoğlu  MARDİN |  Mehmet Ali Ankan (t. A.)  MUĞLA  Haldun Mearteşeoğlu  MUŞ  İstmail İlhan  NEVŞEHİR  İ. Şevki Atasağuru  . ORDU  Bekir Sıtkı Baykal (İ.)  Şevket Koksal  RİZE  Talât Doğan  SAMSUN  Refet Rendeci  TEKİRDAĞ  Orhan Öztrak  TRABZON  Ahmet İhsan Birincioğlu  (İz.)  URFA  Abdulgani Demirkol  Hasan Oral  VAN  Ferid Melen (B.)  YOZGx\T  E. Süleyman Ergin  ZONGULDAK  Tarık Remzi Baltan  (i. A)  CUMHURBAŞKANIN­ CA SEÇİLEN ÜYELER  Hüsamettir* Çelebii  Fethi Çelikhaş  Özer Derbil  Sait Naci Ergin  Sadi Irmak  Sabahattin Özbek  Naim Talû  Halil Tunç  »>••«  — 135

Cumhuriyet Senatosu  Gündemi  63 NCÜ BİRLEŞİM  5 . 5 . 1976 Çarşamba  Saat : 15.00  A - BAŞKANLIK DÎVANININ GENEL  KURULA SUNUŞLARI  1. — Kitaplık Karma Komisyonuna üye Seçimi.  B - İKİNCİ DEFA OYA KONULACAK  ÎŞLER  II  SORULAR VE GENEL GÖRÜŞME  III  ÖNCELİKLE GÖRÜŞÜLMESİ  KARARLAŞTIRILAN İŞLER  IV  A - HAKLARINDA İVEDİLİK KARARI  VERİLEN İŞLER  X 1. — 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 13  ncü maddesinin 1 nci fıkrasının değiştirilmesine dair  kanun teklifinin Millet Meclisince kabul olunan met­ ni ve Cumhuriyet Senatosu Bütçe ve Plan Komisyo­ nu raporu. (M. Meclisi : 2/295; C. Senatosu : 2/95  (S. Sayısı : 564) (Dağıtma tarihi : 30 . 3 . 1976).  Bitiş tarihi : 6 . 5 . 1976).  B - TÜZÜK GEREĞİNCE BİR DEFA  GÖRÜŞÜLECEK İŞLER  1. — Cumhuriyet Senatosu Cumhurbaşkanınca  Seçilen Üye Fethi Çelikbaş'm, 11 sayılı Kanun Hük­ mündeki Kararnameye müsteniden TRT Genel Mü­ dürlüğüne yapılan atamaya dair Senato Araştırması  isteyen önergesi. (10/12)  2. — Cumhuriyet Senatosu Cumhurbaşkanınca  Seçilen Üye Özer Derbil ve Tabiî Üye Suphi Gür- soytrak'ın, Elektrofer Firmasına verilen teşvik ve it­ hal belgeleri ile bu firmanın gümrük işlemleri hak­ kında Senato Araştırması isteyen önergeleri. (10/14)  3. — Cumhuriyet Senatosu Cumhurbaşkanınca  Seçilen Üye Fethi Çelikbaş ve Malatya Üyesi Nu­ rettin Aykut'un, TRT'nin malî ve idarî işlemleri  hakkında Senato Araştırması isteyen önergeleri.  (10/17)  4. — Cumhuriyet Senatosu Erzincan Üyesi Ni­ yazi Ünsal'ın, Türkiye ile Amerika Birleşik Devlet­ leri arasında yapılan anlaşmalara dair Senato Araş­ tırması isteyen önergesi. (10/21)  5- — Cumhuriyet Senatosu Ankara Üyesi Yiğit  Köker'in, Kızılay altgeçidi ve çarşı yapımı inşaatıy- le ilgili Senato Araştırması isteyen önergesi. (10/24)  6. — Cumhuriyet Senatosu Ankara Üyesi Yiğit  Köker'in, İstanbul'da Aksaray ve Sultanhamam'da  vukubulan yangınlar hakkında Senato Araştırması  isteyen önergesi. (10/27)  7. — Cumhuriyet Senatosu Adana Üyesi Kemâl  Sarıibrahimoğlu ile Denizli Üyesi Hüseyin Atmaca'  nm, TRT yönetiminin tutumu, TRT genel müdürle­ ri ile yargı kararlarının tatbiki hakkında Senato Araş­ tırması isteyen önergeleri. (10/31)  8. — Cumhuriyet Senatosu Erzincan Üyesi Ni­ yazi Ünsal'ın, Devlet Planlama Teşkilâtınca kurulan  «Kalkınma Fonu» na ayrılan dört yüz milyon lira­ nın dağıtım sekli hakkında Senato Araştırması isteyen  önergesi. (10/32)  9. — Cumhuriyet Senatosu Malatya Üyesi Ham- di Özer'in, bazı okullara ve bu okullardaki öğren­ cilerin devam durumlarına dair Senato Araştırması  isteyen önergesi. (10/34)  10. —• Cumhuriyet Senatosu Malatya Üyesi Ham­ el i Özer'in, Dördüncü Demir - Çelik tesislerinin ku­ ruluş yerinin seçimi hakkında Senato Araştırması is­ teyen önergesi. (10/35)  11. — Cumhuriyet Senatosu Kars Üyesi Sırrı  Atalay ve arkadaşlarının, geri kalmış bölgelerin so­ runlarını ayrıntılarla belirlemek üzere bir Senato  Araştırması isteyen önergeleri. (10/36)  12. — Cumhuriyet Senatosu Kars Üyesi Sırrı  Atalay'ın, çocuk mahkemeleri kurulması konusun­ da Senato Araştırması isteyen önergesi. (10/38)  13. — Cumhuriyet Senatosu Adana Üyesi Kemâl  Sarıibrahimoğlu'nun hapishane ve tevkifhanelerin du­ rumu hakkında Senato Araştırması isteyen önergesi.  (10/39)  14. — Cumhuriyet Senatosu Erzincan Üyesi Ni­ yazi Ünsal'ın, bazı vilâyetlerde vuku bulduğu iddia  edilen işkence olaylarına dair Senato Araştırması is­ teyen önergesi. (10/40)  (Devamı arkada)

Cumhuriyet Senatosu  Gündemi  63 NCÜ BİRLEŞİM  5 . 5 . 1976 Çarşamba  Saat : 15.00  A - BAŞKANLIK DÎVANININ GENEL  KURULA SUNUŞLARI  1. — Kitaplık Karma Komisyonuna üye Seçimi.  B - İKİNCİ DEFA OYA KONULACAK  ÎŞLER  II  SORULAR VE GENEL GÖRÜŞME  III  ÖNCELİKLE GÖRÜŞÜLMESİ  KARARLAŞTIRILAN İŞLER  IV  A - HAKLARINDA İVEDİLİK KARARI  VERİLEN İŞLER  X 1. — 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 13  ncü maddesinin 1 nci fıkrasının değiştirilmesine dair  kanun teklifinin Millet Meclisince kabul olunan met­ ni ve Cumhuriyet Senatosu Bütçe ve Plan Komisyo­ nu raporu. (M. Meclisi : 2/295; C. Senatosu : 2/95  (S. Sayısı : 564) (Dağıtma tarihi : 30 . 3 . 1976).  Bitiş tarihi : 6 . 5 . 1976).  B - TÜZÜK GEREĞİNCE BİR DEFA  GÖRÜŞÜLECEK İŞLER  1. — Cumhuriyet Senatosu Cumhurbaşkanınca  Seçilen Üye Fethi Çelikbaş'm, 11 sayılı Kanun Hük­ mündeki Kararnameye müsteniden TRT Genel Mü­ dürlüğüne yapılan atamaya dair Senato Araştırması  isteyen önergesi. (10/12)  2. — Cumhuriyet Senatosu Cumhurbaşkanınca  Seçilen Üye Özer Derbil ve Tabiî Üye Suphi Gür- soytrak'ın, Elektrofer Firmasına verilen teşvik ve it­ hal belgeleri ile bu firmanın gümrük işlemleri hak­ kında Senato Araştırması isteyen önergeleri. (10/14)  3. — Cumhuriyet Senatosu Cumhurbaşkanınca  Seçilen Üye Fethi Çelikbaş ve Malatya Üyesi Nu­ rettin Aykut'un, TRT'nin malî ve idarî işlemleri  hakkında Senato Araştırması isteyen önergeleri.  (10/17)  4. — Cumhuriyet Senatosu Erzincan Üyesi Ni­ yazi Ünsal'ın, Türkiye ile Amerika Birleşik Devlet­ leri arasında yapılan anlaşmalara dair Senato Araş­ tırması isteyen önergesi. (10/21)  5- — Cumhuriyet Senatosu Ankara Üyesi Yiğit  Köker'in, Kızılay altgeçidi ve çarşı yapımı inşaatıy- le ilgili Senato Araştırması isteyen önergesi. (10/24)  6. — Cumhuriyet Senatosu Ankara Üyesi Yiğit  Köker'in, İstanbul'da Aksaray ve Sultanhamam'da  vukubulan yangınlar hakkında Senato Araştırması  isteyen önergesi. (10/27)  7. — Cumhuriyet Senatosu Adana Üyesi Kemâl  Sarıibrahimoğlu ile Denizli Üyesi Hüseyin Atmaca'  nm, TRT yönetiminin tutumu, TRT genel müdürle­ ri ile yargı kararlarının tatbiki hakkında Senato Araş­ tırması isteyen önergeleri. (10/31)  8. — Cumhuriyet Senatosu Erzincan Üyesi Ni­ yazi Ünsal'ın, Devlet Planlama Teşkilâtınca kurulan  «Kalkınma Fonu» na ayrılan dört yüz milyon lira­ nın dağıtım sekli hakkında Senato Araştırması isteyen  önergesi. (10/32)  9. — Cumhuriyet Senatosu Malatya Üyesi Ham- di Özer'in, bazı okullara ve bu okullardaki öğren­ cilerin devam durumlarına dair Senato Araştırması  isteyen önergesi. (10/34)  10. —• Cumhuriyet Senatosu Malatya Üyesi Ham­ el i Özer'in, Dördüncü Demir - Çelik tesislerinin ku­ ruluş yerinin seçimi hakkında Senato Araştırması is­ teyen önergesi. (10/35)  11. — Cumhuriyet Senatosu Kars Üyesi Sırrı  Atalay ve arkadaşlarının, geri kalmış bölgelerin so­ runlarını ayrıntılarla belirlemek üzere bir Senato  Araştırması isteyen önergeleri. (10/36)  12. — Cumhuriyet Senatosu Kars Üyesi Sırrı  Atalay'ın, çocuk mahkemeleri kurulması konusun­ da Senato Araştırması isteyen önergesi. (10/38)  13. — Cumhuriyet Senatosu Adana Üyesi Kemâl  Sarıibrahimoğlu'nun hapishane ve tevkifhanelerin du­ rumu hakkında Senato Araştırması isteyen önergesi.  (10/39)  14. — Cumhuriyet Senatosu Erzincan Üyesi Ni­ yazi Ünsal'ın, bazı vilâyetlerde vuku bulduğu iddia  edilen işkence olaylarına dair Senato Araştırması is­ teyen önergesi. (10/40)  (Devamı arkada)  \5. — Cumhuriyet Senatosu Erzurum Üyesi Hil­ mi Nalbantoğlu'nun, Lice depremiyle ilgili bazı olay­ lar hakkında Senato Araştırması isteyen önergesi.  (10/42)  V  İKİ DEFA GÖRÜŞÜLECEK İŞLER  A - İKİNCİ GÖRÜŞMESİ YAPILACAK  İŞLER  B - BİRİNCİ GÖRÜŞMESİ YAPILACAK  İŞLER  1. — Gecekondu Kanununda bazı değişiklikler ya­ pılması hakkında kanun teklifinin Millet Meclisince  kabul olunan metni ve Cumhuriyet Senatosu İçişleri,  Bayındirlık, Ulaştırma ve İmar - İskân ve Bütçe ve  Plan komisyonları raporları. (M. Meclisi : 2/388; C.  Senatosu : 2/103) (S. Sayısı : 567) (Dağıtma tarihi :  1 2 . 4 . 1976) (Bitiş tarihi : 11 . 6 . 1976)  X 2. — 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununda bazı  değişiklikler yapılması hakkında kanun teklifinin Mil­ let Meclisince kabul olunan metni ve Cumhuriyet  Senatosu Bütçe ve Plan Komisyonu raporu. (M. Mec­ lisi : 2/44; C. Senatosu : 2/97) (S. Sayısı : 568) (Da­ ğıtma tarihi : 1 3 . 4 . 1976) (Bitiş tarihi : 1 7 . 5 . 1976)  X 3. — İstanbul Kapalı Çarşısının onarımı ve  imarı hakkında kanun tasarısının Millet Meclisince  kabul olunan metni ve Cumhuriyet Senatosu Bayın­ dırlık, Ulaştırma ve İmar - İskân ve Bütçe ve Plan  komisyonları raporları. (M. Meclisi : 1/167; C. Sena­ tosu : 1/416) (S. Sayısı : 569) (Dağıtma tarihi :  1 2 . 4 . 1976) (Bitiş tarihi : 25 . 6 . 1976)  4. — 17 . 3 . 1969 gün ve 1135 sayılı Türk va­ tandaşlarına ait olup Yugoslav Federatif Halk Cum- huriyetince miliîleştirümiş bulunan mal, hak ve men­ faatlerin tasfiyesi hakkında kanunun bazı maddeleri­ nin değiştirilmesi ve iki geçici madde eklenmesine iliş­ kin kanun tasarısının Millet Meclisince kabul olunan  metni ve Cumhuriyet Senatosu Dışişleri, Turizm ve  Tanıtma ve Bütçe ve Plan komisyonları raporları.  (M. Meclisi : 1/237; C. Senatosu : 1/412) (S. Sayısı :  572) (Dağıtma tarihi : 13 . 4 . 1976) (Bitiş tarihi :  4 . 6 . 1976)  5. — 5682 sayılı Kanunun 15 nci maddesinin 4  ncü fıkrasının değiştirilmesi ve geçici bir madde ek­ lenmesi hakkında kanun tasarısının Millet Meclisince  kabul olunan metni ve Cumhuriyet Senatosu İçişleri,  Dışişleri, Turizm ve Tanıtma komisyonları raporla­ rı. (M. Meclisi : 1/313; C. Senatosu : 1/417) (S. Sa­ yısı : 593) (Dağıtma tarihi : 30 . 4 . 1976)  ....>. — ı̂ UBSı ->-m-i ı ...<....

\5. — Cumhuriyet Senatosu Erzurum Üyesi Hil­ mi Nalbantoğlu'nun, Lice depremiyle ilgili bazı olay­ lar hakkında Senato Araştırması isteyen önergesi.  (10/42)  V  İKİ DEFA GÖRÜŞÜLECEK İŞLER  A - İKİNCİ GÖRÜŞMESİ YAPILACAK  İŞLER  B - BİRİNCİ GÖRÜŞMESİ YAPILACAK  İŞLER  1. — Gecekondu Kanununda bazı değişiklikler ya­ pılması hakkında kanun teklifinin Millet Meclisince  kabul olunan metni ve Cumhuriyet Senatosu İçişleri,  Bayındirlık, Ulaştırma ve İmar - İskân ve Bütçe ve  Plan komisyonları raporları. (M. Meclisi : 2/388; C.  Senatosu : 2/103) (S. Sayısı : 567) (Dağıtma tarihi :  1 2 . 4 . 1976) (Bitiş tarihi : 11 . 6 . 1976)  X 2. — 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununda bazı  değişiklikler yapılması hakkında kanun teklifinin Mil­ let Meclisince kabul olunan metni ve Cumhuriyet  Senatosu Bütçe ve Plan Komisyonu raporu. (M. Mec­ lisi : 2/44; C. Senatosu : 2/97) (S. Sayısı : 568) (Da­ ğıtma tarihi : 1 3 . 4 . 1976) (Bitiş tarihi : 1 7 . 5 . 1976)  X 3. — İstanbul Kapalı Çarşısının onarımı ve  imarı hakkında kanun tasarısının Millet Meclisince  kabul olunan metni ve Cumhuriyet Senatosu Bayın­ dırlık, Ulaştırma ve İmar - İskân ve Bütçe ve Plan  komisyonları raporları. (M. Meclisi : 1/167; C. Sena­ tosu : 1/416) (S. Sayısı : 569) (Dağıtma tarihi :  1 2 . 4 . 1976) (Bitiş tarihi : 25 . 6 . 1976)  4. — 17 . 3 . 1969 gün ve 1135 sayılı Türk va­ tandaşlarına ait olup Yugoslav Federatif Halk Cum- huriyetince miliîleştirümiş bulunan mal, hak ve men­ faatlerin tasfiyesi hakkında kanunun bazı maddeleri­ nin değiştirilmesi ve iki geçici madde eklenmesine iliş­ kin kanun tasarısının Millet Meclisince kabul olunan  metni ve Cumhuriyet Senatosu Dışişleri, Turizm ve  Tanıtma ve Bütçe ve Plan komisyonları raporları.  (M. Meclisi : 1/237; C. Senatosu : 1/412) (S. Sayısı :  572) (Dağıtma tarihi : 13 . 4 . 1976) (Bitiş tarihi :  4 . 6 . 1976)  5. — 5682 sayılı Kanunun 15 nci maddesinin 4  ncü fıkrasının değiştirilmesi ve geçici bir madde ek­ lenmesi hakkında kanun tasarısının Millet Meclisince  kabul olunan metni ve Cumhuriyet Senatosu İçişleri,  Dışişleri, Turizm ve Tanıtma komisyonları raporla­ rı. (M. Meclisi : 1/313; C. Senatosu : 1/417) (S. Sa­ yısı : 593) (Dağıtma tarihi : 30 . 4 . 1976)  ....>. — ı̂ UBSı ->-m-i ı ...<....  Topiaat, : ıs CUMHURİYET SENATOSU S. Sayısı : 567  Gecekondu Kanununda Bazı Değişiklikler Yapdması Hakkında  Kanun Teklifinin Millet Meclisince Kabul Olunan Metni ve Cum­ huriyet Senatosu İçişleri, Bayındırlık, Ulaştırma ve İmar - İskân  ve Bütçe ve Plan Komisyonları Raporları (M. Meclisi : 2 /388;  C. Senatosu : 2 /103)  (Not : M. Meclisi S. Sayısı : 203)  Millet Meclisi  Genel Sekreterliği  Kanunlar Müdürlüğü 11 ,3 . 1976  Sayı : 2341-3612  CUMHURİYET SENATOSU BAŞKANLIĞINA  Millet Meclisinin 9 . 3 . 1976 tarihli 73 ncü Birleşiminde görüşülerek işaret oyuyle kabul edilen, Gece­ kondu Kanununda bazı değişiklikler yapılması hakkında kanun teklifi, dosyası ile birlikte sunulmuştur.  Saygılarımla.  Kemal Güven  Millet Meclisi Başkanı  Not : Bu teklif 8.5. 1975 tarihinde Başkanlıkça İlk Komisyona havale edilmiş ve Genel Kurulun  26 . 6 . 1975; 2, 9 . 3 . 1976 tarihli 94, 70 ve 73 ncü Birleşimlerinde görüşülerek kabul edilmiştir. (Millet  Meclisi S. Sayısı : 203)

Topiaat, : ıs CUMHURİYET SENATOSU S. Sayısı : 567  Gecekondu Kanununda Bazı Değişiklikler Yapdması Hakkında  Kanun Teklifinin Millet Meclisince Kabul Olunan Metni ve Cum­ huriyet Senatosu İçişleri, Bayındırlık, Ulaştırma ve İmar - İskân  ve Bütçe ve Plan Komisyonları Raporları (M. Meclisi : 2 /388;  C. Senatosu : 2 /103)  (Not : M. Meclisi S. Sayısı : 203)  Millet Meclisi  Genel Sekreterliği  Kanunlar Müdürlüğü 11 ,3 . 1976  Sayı : 2341-3612  CUMHURİYET SENATOSU BAŞKANLIĞINA  Millet Meclisinin 9 . 3 . 1976 tarihli 73 ncü Birleşiminde görüşülerek işaret oyuyle kabul edilen, Gece­ kondu Kanununda bazı değişiklikler yapılması hakkında kanun teklifi, dosyası ile birlikte sunulmuştur.  Saygılarımla.  Kemal Güven  Millet Meclisi Başkanı  Not : Bu teklif 8.5. 1975 tarihinde Başkanlıkça İlk Komisyona havale edilmiş ve Genel Kurulun  26 . 6 . 1975; 2, 9 . 3 . 1976 tarihli 94, 70 ve 73 ncü Birleşimlerinde görüşülerek kabul edilmiştir. (Millet  Meclisi S. Sayısı : 203)  Cumhuriyet Senatosu  İçişleri Komisyonu  Esas No. : 2/388  Karar No. : 2  — 2 —  İçişleri Komisyonu raporu  25 . 3 . 1976  Cumhuriyet Senatosu Yüksek Başkanlığına  Millet Meclisinin 9 . 3 . 1976 tarihli 73 ncü Birleşiminde görüşülerek işaret oyuyle kabul edilen «Gece­ kondu kaaununda bazı değişiklikler yapılması hakkında kanun teklifi» Komisyonumuzca içişleri Bakanlığı  temsilcisinin de katılmasıyle incelendi, görüşüldü.  Millet Meclisince kabul edilen metin Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.  Saygı ile arz olunur.  Bu kanunda Başkan ve  Sözcü  Bursa  Şebib Karamullaoğlu  Tabiî Üye  Ekrem Acuner  İmzada bulunamadı  Sözcü  Eskişehir  Hikmet Savaş  Toplantıda bulunamadı  Balıkesir  Hikmet Arslanoğlu  Kâtip  Konya  Erdoğan Bakkalbaşı  Ordu  B. Sıtkı Baykal  Aydın  .'elâlettîn Coşkun  Samsun  Bahri Cömert  Toplantıda bulunamadı.  Samsun  Şaban Demirağ  Toplantıda bulunamadı  Manisa  Oral Karaosmanoğlu  Toplantıda bulunamadı.  Muğla  Haldun Menteşeoğlu  Toplantıda bulunamadı.  Malatya  Hamdi Özer  Toplantıda bulunamadı  Tabiî Üye  Şükran Özkaya  Ankara  Muhalifim. Söz hakkım saklıdır.  İbrahim Öztürk  Cumhurbaşkanınca S. Ü.  Şerif Tüten  Cumhuriyet Senatosu (S. Sayısı : 567)

Cumhuriyet Senatosu  İçişleri Komisyonu  Esas No. : 2/388  Karar No. : 2  — 2 —  İçişleri Komisyonu raporu  25 . 3 . 1976  Cumhuriyet Senatosu Yüksek Başkanlığına  Millet Meclisinin 9 . 3 . 1976 tarihli 73 ncü Birleşiminde görüşülerek işaret oyuyle kabul edilen «Gece­ kondu kaaununda bazı değişiklikler yapılması hakkında kanun teklifi» Komisyonumuzca içişleri Bakanlığı  temsilcisinin de katılmasıyle incelendi, görüşüldü.  Millet Meclisince kabul edilen metin Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.  Saygı ile arz olunur.  Bu kanunda Başkan ve  Sözcü  Bursa  Şebib Karamullaoğlu  Tabiî Üye  Ekrem Acuner  İmzada bulunamadı  Sözcü  Eskişehir  Hikmet Savaş  Toplantıda bulunamadı  Balıkesir  Hikmet Arslanoğlu  Kâtip  Konya  Erdoğan Bakkalbaşı  Ordu  B. Sıtkı Baykal  Aydın  .'elâlettîn Coşkun  Samsun  Bahri Cömert  Toplantıda bulunamadı.  Samsun  Şaban Demirağ  Toplantıda bulunamadı  Manisa  Oral Karaosmanoğlu  Toplantıda bulunamadı.  Muğla  Haldun Menteşeoğlu  Toplantıda bulunamadı.  Malatya  Hamdi Özer  Toplantıda bulunamadı  Tabiî Üye  Şükran Özkaya  Ankara  Muhalifim. Söz hakkım saklıdır.  İbrahim Öztürk  Cumhurbaşkanınca S. Ü.  Şerif Tüten  Cumhuriyet Senatosu (S. Sayısı : 567)  — 3 —  Bayındırlık, Ulaştırma ve İmar - İskân Komisyonu raporu  Cumhuriyet Senatosu  Bayındırlık, Ulaştırma ve  İmar - İskân Komisyonu  Esas No. : 2/103  Karar No. : 7  1.4. 1976  Yüksek Başkanlığa  Millet Meclisinin 9 . 3 . 1976 tarihli 73 ncü Birleşiminde görüşülerek işaret oyuyle kabul edilen, Gece­ kondu Kanununda bazı değişiklikler yapılması hakkında kanun teklifi, ilgili bakanlıkların temsilcilerinin iş­ tirakleriyle, Komisyonumuzun 1 Nisan 1976 tarihli Toplantısında müzakere edildi.  Komisyonumuz: Kanun teklifinin gerekçesinde izah edilen hususları benimsemiş, Millet Meclisi Genel Ku­ rulunca kabul edilen metnin aynen kabulü ile Yüksek Başkanlığa sunulmasına,  Karar vermiştir.  Başkan  Erzurum  Hilmi Nalbantoğlu  Sözcü  İstanbul  Ali Oğuz  Kâtip  Konya  Mehmet Varışlı  İmzada bulunamadı.  Tabiî Üye  Ekrem Acuner  Toplantıda bulunamadı.  Denizli  Söz hakkım saklıdır.  Hüseyin Atmaca  Hakkâri  Naci Cidal  Toplantıda bulunamadı.  Tabiî Üye  Emanullah Çelebi  Toplantıda bulunamadı  Sakarya  H. Fehmi Güneş  Toplantıda bulunamadı  Afyon Karahisar  Kâzım Karaağaçlıoğlu  Kocaeli  Abdullah Köseoğlu  Toplantıda bulunamadı.  Cumhurbaşkanınca S. Ü.  Sabahattin Özbek  Toplantıda bulunamadı.  Antalya  Şerafettin Pâker  Sakarya  Osman Salihoğlu  Çorum  Safa Yalçuk  Bolu  Alâeddin Yılmaztürk  Cumhuriyet Senatosu (S. Sayısı : 567)

— 3 —  Bayındırlık, Ulaştırma ve İmar - İskân Komisyonu raporu  Cumhuriyet Senatosu  Bayındırlık, Ulaştırma ve  İmar - İskân Komisyonu  Esas No. : 2/103  Karar No. : 7  1.4. 1976  Yüksek Başkanlığa  Millet Meclisinin 9 . 3 . 1976 tarihli 73 ncü Birleşiminde görüşülerek işaret oyuyle kabul edilen, Gece­ kondu Kanununda bazı değişiklikler yapılması hakkında kanun teklifi, ilgili bakanlıkların temsilcilerinin iş­ tirakleriyle, Komisyonumuzun 1 Nisan 1976 tarihli Toplantısında müzakere edildi.  Komisyonumuz: Kanun teklifinin gerekçesinde izah edilen hususları benimsemiş, Millet Meclisi Genel Ku­ rulunca kabul edilen metnin aynen kabulü ile Yüksek Başkanlığa sunulmasına,  Karar vermiştir.  Başkan  Erzurum  Hilmi Nalbantoğlu  Sözcü  İstanbul  Ali Oğuz  Kâtip  Konya  Mehmet Varışlı  İmzada bulunamadı.  Tabiî Üye  Ekrem Acuner  Toplantıda bulunamadı.  Denizli  Söz hakkım saklıdır.  Hüseyin Atmaca  Hakkâri  Naci Cidal  Toplantıda bulunamadı.  Tabiî Üye  Emanullah Çelebi  Toplantıda bulunamadı  Sakarya  H. Fehmi Güneş  Toplantıda bulunamadı  Afyon Karahisar  Kâzım Karaağaçlıoğlu  Kocaeli  Abdullah Köseoğlu  Toplantıda bulunamadı.  Cumhurbaşkanınca S. Ü.  Sabahattin Özbek  Toplantıda bulunamadı.  Antalya  Şerafettin Pâker  Sakarya  Osman Salihoğlu  Çorum  Safa Yalçuk  Bolu  Alâeddin Yılmaztürk  Cumhuriyet Senatosu (S. Sayısı : 567)  __4 —  Bütçe ve Plan Komisyonu Raporu  Cumhuriyet Senatosu  Bütçe ve Plan Komisyonu 6.4. 1976  Esas No: 2/103  Karar No: 17  Yüksek Başkanlığa  Millet Meclisinin 9 . 3 . 1976 tarihli 73 ncü Birleşiminde görüşülerek işaret oyuyle kabul edilen, Gece­ kondu Kanununda bazı değişiklikler yapılması hakkında kanun teklifi, Millet Meclisi Başkanlığının 11.3.1976  tarihli ve 2341 - 3612 sayılı yazıları ile Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına gönderilmekle, Komisyonumuzun  6.4.1976 tarihli Birleşiminde, teklif sahibi Kütahya Milletvekili ilhan Ersoy, îmar - İskân ve Maliye bakanlık­ ları temsilcileri de hazır bulunduğu halde tetkik ve müzakere olundu.  I-— Teklif, 20 Temmuz 1966 tarihli ve 775 sayılı Gecekondu Kanununun 12 nci maddesinin (c) bendi­ nin değiştirilmesini ve bu kanuna üç geçici madde eklenmesini öngörmektedir.  Pek çok yabancı ülkelerde olduğu gibi, uzun zamandan beri memleketimizde de, özellikle gelişme merkez­ lerinde ve büyük şehirlerimizde gün geçtikçe büyüyen gecekondu problemi, zaman zaman polisiye tedbirlerle  veya konunun derinliğine inmeyen kanunlarla çözümlenmek istenmiştir. Ancak, 20 Temmuz 1966 tarihli ve  775 sayılı Gecekondu Kanununun, gecekondu problemini bir vakıa olarak kabul ettiğini ve hakikî çözüm yol­ larını getirdiğini görmekteyiz.  Adı geçen bu kanun, mevcut gecekonduların ıslahı, yenilerinin yaptırılmaması ve yeniden gecekondu yapıl­ masını gerektiren sebeplerin ortadan kaldırılması gibi üç ayrı yolla polisiye tedbirden çok, sosyal ve ekonomik  tedbirleri öngörmektedir.  Ancak, aradan geçen on yıl içinde birtakım aksaklıklar görüldüğünden, bu aksaklıkları giderecek değişiklikle­ rin yapılması zorunlu olmuştur.  Getirilen bu teklifle, belediyelerimizin, özellikle gecekondu problemi olmayan belediyelerimizin çok dar ve  yetersiz olan bütçelerinin zorlanmasını ve kullanılmayan bir fon teşkiliyle diğer belde hizmetlerini büyük ölçüde  aksatan bir mecburiyet kaldırılmakta, ayrıca bir kısım belediyelerimizin 775 sayılı Kanunun 12 nci maddesi  ile kurulan fona, belediye bütçelerinden aktarılan ve kullanılmaz halde bekleyen ödeneklerin kullanılması  mümkün hale getirilmektedir.  Bunun yanı sıra, 1 Mart 1976 tarihine kadar yapılmış olan gecekonduların da 775 sayılı Kanunun yürür­ lüğü girdiği 30 Temmuz 1966 gününden önce yapılmış gecekondularla aynı işleme tabi tutulması istenmekte.  böylece çeşitli sebeplerle yapımı önlenememiş olan bu gecekonduların bir nevi affı düşünülmektedir.  Bu düşünceler ışığında hazırlanan işbu teklifi, Komisyonumuz olumlu bulmuş ve benimsemiştir.  H — Millet Meclisi metninin 1, 2, 3 ve 4 ncü maddeleri Komisyonumuzca da aynen kabul edilmiştir.  III — Komisyonumuz, 775 sayılı Gecekondu Kanununun uygulanması sırasında meydana gelen birta­ kım aksaklıkları giderecek olan işbu teklifin bir an önce kanunlaşmasında yarar gördüğünden, Genel Kurulda  öncelik ve ivedilikle görüşülmesi hususunda istemde bulunulmasını da karar altına almıştır.  Genel Kurulun tasviplerine arz edilmek üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile sunulur.  Başkan  Ankara  Yiğit Köker  Aydın  Hali! Goral  C. Bşk. S. Ü.  Gaziantep  /. Tevfik Kutlar  Başkan vekil i  C. Bşk. S. Ü.  Muhalifim  Selâhaddin Babüroğlu  C. Bşk. S. Ü.  Zayyat Baykara  Toplantıda bulunamadı  Gümüşhane  Ö. Naci Bozkurt  Kütahya  Sözcü  Zonguldak  A. Demir Yüce  C. Bşk. S. Ü.  Fethi Çelikbaş  Toplantıda bulunamadı  K. Maraş  Adnan Karaküçük  Toplantıda bulunamadı  Tabiî Üye  Ahmet Özmumcu Haydar Tunç kanat  Kâtip  Balıkesir  Raif Eriş  Erzincan  Niyazi Unsal  Toplantıya katıldı  imzada bulunamadı  Kars  Y. Ziya Ayrım  Toplantıya katıldı  imzada bulunamadı  Trabzon  Hasan Güven  Cumhuriyet Senatosu (S. Sayısı : 567)

__4 —  Bütçe ve Plan Komisyonu Raporu  Cumhuriyet Senatosu  Bütçe ve Plan Komisyonu 6.4. 1976  Esas No: 2/103  Karar No: 17  Yüksek Başkanlığa  Millet Meclisinin 9 . 3 . 1976 tarihli 73 ncü Birleşiminde görüşülerek işaret oyuyle kabul edilen, Gece­ kondu Kanununda bazı değişiklikler yapılması hakkında kanun teklifi, Millet Meclisi Başkanlığının 11.3.1976  tarihli ve 2341 - 3612 sayılı yazıları ile Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına gönderilmekle, Komisyonumuzun  6.4.1976 tarihli Birleşiminde, teklif sahibi Kütahya Milletvekili ilhan Ersoy, îmar - İskân ve Maliye bakanlık­ ları temsilcileri de hazır bulunduğu halde tetkik ve müzakere olundu.  I-— Teklif, 20 Temmuz 1966 tarihli ve 775 sayılı Gecekondu Kanununun 12 nci maddesinin (c) bendi­ nin değiştirilmesini ve bu kanuna üç geçici madde eklenmesini öngörmektedir.  Pek çok yabancı ülkelerde olduğu gibi, uzun zamandan beri memleketimizde de, özellikle gelişme merkez­ lerinde ve büyük şehirlerimizde gün geçtikçe büyüyen gecekondu problemi, zaman zaman polisiye tedbirlerle  veya konunun derinliğine inmeyen kanunlarla çözümlenmek istenmiştir. Ancak, 20 Temmuz 1966 tarihli ve  775 sayılı Gecekondu Kanununun, gecekondu problemini bir vakıa olarak kabul ettiğini ve hakikî çözüm yol­ larını getirdiğini görmekteyiz.  Adı geçen bu kanun, mevcut gecekonduların ıslahı, yenilerinin yaptırılmaması ve yeniden gecekondu yapıl­ masını gerektiren sebeplerin ortadan kaldırılması gibi üç ayrı yolla polisiye tedbirden çok, sosyal ve ekonomik  tedbirleri öngörmektedir.  Ancak, aradan geçen on yıl içinde birtakım aksaklıklar görüldüğünden, bu aksaklıkları giderecek değişiklikle­ rin yapılması zorunlu olmuştur.  Getirilen bu teklifle, belediyelerimizin, özellikle gecekondu problemi olmayan belediyelerimizin çok dar ve  yetersiz olan bütçelerinin zorlanmasını ve kullanılmayan bir fon teşkiliyle diğer belde hizmetlerini büyük ölçüde  aksatan bir mecburiyet kaldırılmakta, ayrıca bir kısım belediyelerimizin 775 sayılı Kanunun 12 nci maddesi  ile kurulan fona, belediye bütçelerinden aktarılan ve kullanılmaz halde bekleyen ödeneklerin kullanılması  mümkün hale getirilmektedir.  Bunun yanı sıra, 1 Mart 1976 tarihine kadar yapılmış olan gecekonduların da 775 sayılı Kanunun yürür­ lüğü girdiği 30 Temmuz 1966 gününden önce yapılmış gecekondularla aynı işleme tabi tutulması istenmekte.  böylece çeşitli sebeplerle yapımı önlenememiş olan bu gecekonduların bir nevi affı düşünülmektedir.  Bu düşünceler ışığında hazırlanan işbu teklifi, Komisyonumuz olumlu bulmuş ve benimsemiştir.  H — Millet Meclisi metninin 1, 2, 3 ve 4 ncü maddeleri Komisyonumuzca da aynen kabul edilmiştir.  III — Komisyonumuz, 775 sayılı Gecekondu Kanununun uygulanması sırasında meydana gelen birta­ kım aksaklıkları giderecek olan işbu teklifin bir an önce kanunlaşmasında yarar gördüğünden, Genel Kurulda  öncelik ve ivedilikle görüşülmesi hususunda istemde bulunulmasını da karar altına almıştır.  Genel Kurulun tasviplerine arz edilmek üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile sunulur.  Başkan  Ankara  Yiğit Köker  Aydın  Hali! Goral  C. Bşk. S. Ü.  Gaziantep  /. Tevfik Kutlar  Başkan vekil i  C. Bşk. S. Ü.  Muhalifim  Selâhaddin Babüroğlu  C. Bşk. S. Ü.  Zayyat Baykara  Toplantıda bulunamadı  Gümüşhane  Ö. Naci Bozkurt  Kütahya  Sözcü  Zonguldak  A. Demir Yüce  C. Bşk. S. Ü.  Fethi Çelikbaş  Toplantıda bulunamadı  K. Maraş  Adnan Karaküçük  Toplantıda bulunamadı  Tabiî Üye  Ahmet Özmumcu Haydar Tunç kanat  Kâtip  Balıkesir  Raif Eriş  Erzincan  Niyazi Unsal  Toplantıya katıldı  imzada bulunamadı  Kars  Y. Ziya Ayrım  Toplantıya katıldı  imzada bulunamadı  Trabzon  Hasan Güven  Cumhuriyet Senatosu (S. Sayısı : 567)  .... 5 —  GECEKONDU KANUNUNDA BAZI DEĞİŞİKLİKLER YAPAN KANUN TEKLİFİNE KARŞI  GÖRÜŞÜM  1. — Ulusal politika güdülmesi niteliğinde olan sorunlarımızın çözülmesi için anakanunu ele almak ye­ rine, tek tek kanun teklifleri ile değişiklik yapılmasının bir çok sakıncaları vardır. Vergi Kanunu, 775 sayılı  Kanunda olduğu gibi.  2. — İktidarlar ve iktidar kanadı parlamenterleri kanun tasarılarına daha çok önem vermelidirler. Çün­ kü Devletin uzmanlık örgütleri emirlerindedir. Tüm ayrıntıları inceleyerek kanun hazırlatma olanakları var­ dır.  Hele karma hükümet üyelerine bir anakanun tasarısını imza ettirip, bir yandan meclislere sevk ettirip  öte yandan iktidara ortak bir partinin üyeleri aracılığı ile anakanunun bütünlüğüne zarar . verebilecek kanun  tekliflerini izlettirmek koalisyon hükümeti gerekleri ve psikolojisiyle uyumlu sayılmamalıdır.  3. — 1966 yılında; Sınırlı af getiren, tepki içerikli, yakmalar, yasaklamalar ve tasfiyeler öngören 775 sa­ yılı Gecekondu Kanunu yapılmıştır.  Bu kanunun gereklerine uygulama yılından itibaren, kanunu çıkaran hükümet de uymamıştır. Böylece ka­ nun giderek itibarını yitirmiştir.  Bu teklifle, bu kanunda yapılmak istenilen değişiklik, bozuğu daha bozacak ve kanserli hastayı aspirinle  tedavi etmek gibi olacaktır. Böylece uygulamalarda kargaşa yaratacaktır.  a) Uygulanma zorluğu olacaktır. Hangi gecekon iular kanun teklifinin öngördüğü tarihe kadar yapıl­ mıştır? Bunun tespiti son derece zor ve külfetlidir. Bujünkü yönetimin bu tespiti yapma olanağı yoktur.  b) Esasen işlemeyen I nci Grup Gecekondu Fon gediklerinde sınırlı af getiren bu kanun teklifinin hiç  bir yaran yoktur,  Olmayan borcu affetmek, işlenmeyen suçu yürürlüce koymak demektir, bu...  Bir yarar yoktur. «Biz size tapu verdik.» sözüne işin cinde olanlar, halkta inanmayacaktır.  4. — Hüner suç işletip onu affettirmek değildir.  Kanun teklifinin öngördüğü tarihten sonra yapılacak ve yapılmış olan gecekondular bu teklifle suç unsu­ ru sayılacaktır.  Ve de kanun teklifi tarihinden sonra yapılacak ge'.-ekonda bölgelerine altyapı tesisi yapmaya mecbur ka­ lan belediye suç işlemiş sayılacaktır.  5. — Bu af teklifi kabul edilirse, sağlık ve teknik koşullara aykırı konutlarda fakir, yoksul ve gelir dü­ zeyi düşük yurttaşlarımız oturmaya mahkûm edilmiş olacaktır.  6. — İmar ve İskân Bakanlığında I nci Erim Hükümeti zamanında yapılmış düzeltme çalışmaları vardır.  Bunlar ara hükümetler döneminde bir süre uyutulmuştur.  Ecevit Hükümeti zamanında daha olumlu ve çağa uygun perspektiflerle yapılan ve sonuçlanmak üzere  olan çalışmalar Irmak Hükümeti zamanında Bir Ulusal Konut ve Arsa Politikası tasarısı yapılacak düzeye ge­ tirilmiştir.  Karma hükümetin gerekiyorsa kendi politikasına göre düzeltmeler yaparak bu çalışmaları kanun tasarı­ ları halinde meclislere sevk etmesi uygun olur.  Bu kanun teklifi kabul edilse de Büyük Meclisin kapısından çıkarken ölecektir.  Toplumumuzda kanunlara uymama, kanunları uygulamama idmanı yaptırmaya parlamentonun araç edil­ memesi için kanun teklifini reddetmek gerektiği görüşündeyim.  Yüce Senatoya ayrıntılı bilgileri sözlü olarak da arz edeceğim.  Cumhurbaşkanı tarafından seçilen  C. H. P. Senato Üyesi  Selâhaddin Babüroğlu  Cumhuriyet Senatosu (S. Sayısı : 567)

.... 5 —  GECEKONDU KANUNUNDA BAZI DEĞİŞİKLİKLER YAPAN KANUN TEKLİFİNE KARŞI  GÖRÜŞÜM  1. — Ulusal politika güdülmesi niteliğinde olan sorunlarımızın çözülmesi için anakanunu ele almak ye­ rine, tek tek kanun teklifleri ile değişiklik yapılmasının bir çok sakıncaları vardır. Vergi Kanunu, 775 sayılı  Kanunda olduğu gibi.  2. — İktidarlar ve iktidar kanadı parlamenterleri kanun tasarılarına daha çok önem vermelidirler. Çün­ kü Devletin uzmanlık örgütleri emirlerindedir. Tüm ayrıntıları inceleyerek kanun hazırlatma olanakları var­ dır.  Hele karma hükümet üyelerine bir anakanun tasarısını imza ettirip, bir yandan meclislere sevk ettirip  öte yandan iktidara ortak bir partinin üyeleri aracılığı ile anakanunun bütünlüğüne zarar . verebilecek kanun  tekliflerini izlettirmek koalisyon hükümeti gerekleri ve psikolojisiyle uyumlu sayılmamalıdır.  3. — 1966 yılında; Sınırlı af getiren, tepki içerikli, yakmalar, yasaklamalar ve tasfiyeler öngören 775 sa­ yılı Gecekondu Kanunu yapılmıştır.  Bu kanunun gereklerine uygulama yılından itibaren, kanunu çıkaran hükümet de uymamıştır. Böylece ka­ nun giderek itibarını yitirmiştir.  Bu teklifle, bu kanunda yapılmak istenilen değişiklik, bozuğu daha bozacak ve kanserli hastayı aspirinle  tedavi etmek gibi olacaktır. Böylece uygulamalarda kargaşa yaratacaktır.  a) Uygulanma zorluğu olacaktır. Hangi gecekon iular kanun teklifinin öngördüğü tarihe kadar yapıl­ mıştır? Bunun tespiti son derece zor ve külfetlidir. Bujünkü yönetimin bu tespiti yapma olanağı yoktur.  b) Esasen işlemeyen I nci Grup Gecekondu Fon gediklerinde sınırlı af getiren bu kanun teklifinin hiç  bir yaran yoktur,  Olmayan borcu affetmek, işlenmeyen suçu yürürlüce koymak demektir, bu...  Bir yarar yoktur. «Biz size tapu verdik.» sözüne işin cinde olanlar, halkta inanmayacaktır.  4. — Hüner suç işletip onu affettirmek değildir.  Kanun teklifinin öngördüğü tarihten sonra yapılacak ve yapılmış olan gecekondular bu teklifle suç unsu­ ru sayılacaktır.  Ve de kanun teklifi tarihinden sonra yapılacak ge'.-ekonda bölgelerine altyapı tesisi yapmaya mecbur ka­ lan belediye suç işlemiş sayılacaktır.  5. — Bu af teklifi kabul edilirse, sağlık ve teknik koşullara aykırı konutlarda fakir, yoksul ve gelir dü­ zeyi düşük yurttaşlarımız oturmaya mahkûm edilmiş olacaktır.  6. — İmar ve İskân Bakanlığında I nci Erim Hükümeti zamanında yapılmış düzeltme çalışmaları vardır.  Bunlar ara hükümetler döneminde bir süre uyutulmuştur.  Ecevit Hükümeti zamanında daha olumlu ve çağa uygun perspektiflerle yapılan ve sonuçlanmak üzere  olan çalışmalar Irmak Hükümeti zamanında Bir Ulusal Konut ve Arsa Politikası tasarısı yapılacak düzeye ge­ tirilmiştir.  Karma hükümetin gerekiyorsa kendi politikasına göre düzeltmeler yaparak bu çalışmaları kanun tasarı­ ları halinde meclislere sevk etmesi uygun olur.  Bu kanun teklifi kabul edilse de Büyük Meclisin kapısından çıkarken ölecektir.  Toplumumuzda kanunlara uymama, kanunları uygulamama idmanı yaptırmaya parlamentonun araç edil­ memesi için kanun teklifini reddetmek gerektiği görüşündeyim.  Yüce Senatoya ayrıntılı bilgileri sözlü olarak da arz edeceğim.  Cumhurbaşkanı tarafından seçilen  C. H. P. Senato Üyesi  Selâhaddin Babüroğlu  Cumhuriyet Senatosu (S. Sayısı : 567)  _ 6 —  MİLLET MECLİSİNİN KABUL ETTİĞİ METİN  Gecekondu Kanununda Bazı Değişiklikler Yapılması  Hakkında Kanun Teklifi  MADDE 1. — 20 . 7 . 1966 günlü ve 775 sayılı  Gecekondu Kanununun 12 nci maddesinin (c) bendi  aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.  c) Belediye Meclislerince gerekli görülen haller­ de, belediye bütçelerine konacak ödenekler.  MADDE 2. — 20 . 7 . 1966 günlü ve 775 sayılı  Gecekondu Kanununa aşağıdaki geçici maddeler ek­ lenmiştir.  GEÇİCİ MADDE 6. — 12 nci madde ile teşkil  edilmiş bulunan fon'a 1 . 3 . 1976 gününden önce,  adı geçen maddenin (c) bendi gereğince belediye büt­ çesinden intikal eden ödenekten henüz harcanmamış  olanları, belediye meclisi kararı ile ve belediyenin di­ ğer hizmetlerinde kullanılmak üzere fon'dan geri alı­ nabilir.  GEÇİCİ MADDE 7. — 12 nci maddenin (c) ben­ di gereğince, belediye bütçelerinden fon'a aktarılması  gerekli görülen ödenekleri intikal ettirememiş beledi­ yeler hakkında herhangi bir işlem yapılmaz.  Ayrıca, Gecekondu Kanununun çeşitli maddelerin­ de sözü geçen yükümlülükleri 1 . 3 . 1976 gününe  kadar yerine getirememiş olan belediye sorumluları  hakkında ceza hükümleri uygulanmaz.  GEÇİCİ MADDE 8. — Belediyelere ait olan veya  Gecekondu Kanunu uyarınca belediyelerin mülkiye­ tine geçmesi gereken arazi ve arsalar üzerinde  1 . 3 . 1976 gününden önce yapıldıkları tespit edilen  gecekondular hakkında da sözü geçen Kanunun 21  nci maddesi hükümleri uygulanır.  Bu gecekondulardan haklarında yıkım kararı alın­ mış ve fakat bu karar henüz yerine getirilmemiş olan­ larının yıkımı durdurulur.  Haklarındaki yıkım kararları daha önce yerine  getirilmiş bulunan gecekondu sahipleri, bundan do­ layı herhangi bir hak talep edemezler,  Bu madde kapsamına giren gecekondular hakkın­ da 775 sayılı Gecekondu Kanununun ilgili diğer  bütün hükümleri uygulanır.  İÇİŞLERİ KOMİSYONUNUN  METTN  KABUL ETTİĞİ  Gecekondu Kanununda Bazı Değişiklikler Yapılması  Hakkında Kanun Teklifi  MADDE 1. — Millet Meclisi  maddesi aynen kabul edilmiştir.  ' MADDE 2. — Millet Meclisi  maddesi aynen kabul edilmiştir.  metninin 1 nci  metninin 2 nci  Cumhuriyet Senatosu (S. Sayısı : 567)

_ 6 —  MİLLET MECLİSİNİN KABUL ETTİĞİ METİN  Gecekondu Kanununda Bazı Değişiklikler Yapılması  Hakkında Kanun Teklifi  MADDE 1. — 20 . 7 . 1966 günlü ve 775 sayılı  Gecekondu Kanununun 12 nci maddesinin (c) bendi  aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.  c) Belediye Meclislerince gerekli görülen haller­ de, belediye bütçelerine konacak ödenekler.  MADDE 2. — 20 . 7 . 1966 günlü ve 775 sayılı  Gecekondu Kanununa aşağıdaki geçici maddeler ek­ lenmiştir.  GEÇİCİ MADDE 6. — 12 nci madde ile teşkil  edilmiş bulunan fon'a 1 . 3 . 1976 gününden önce,  adı geçen maddenin (c) bendi gereğince belediye büt­ çesinden intikal eden ödenekten henüz harcanmamış  olanları, belediye meclisi kararı ile ve belediyenin di­ ğer hizmetlerinde kullanılmak üzere fon'dan geri alı­ nabilir.  GEÇİCİ MADDE 7. — 12 nci maddenin (c) ben­ di gereğince, belediye bütçelerinden fon'a aktarılması  gerekli görülen ödenekleri intikal ettirememiş beledi­ yeler hakkında herhangi bir işlem yapılmaz.  Ayrıca, Gecekondu Kanununun çeşitli maddelerin­ de sözü geçen yükümlülükleri 1 . 3 . 1976 gününe  kadar yerine getirememiş olan belediye sorumluları  hakkında ceza hükümleri uygulanmaz.  GEÇİCİ MADDE 8. — Belediyelere ait olan veya  Gecekondu Kanunu uyarınca belediyelerin mülkiye­ tine geçmesi gereken arazi ve arsalar üzerinde  1 . 3 . 1976 gününden önce yapıldıkları tespit edilen  gecekondular hakkında da sözü geçen Kanunun 21  nci maddesi hükümleri uygulanır.  Bu gecekondulardan haklarında yıkım kararı alın­ mış ve fakat bu karar henüz yerine getirilmemiş olan­ larının yıkımı durdurulur.  Haklarındaki yıkım kararları daha önce yerine  getirilmiş bulunan gecekondu sahipleri, bundan do­ layı herhangi bir hak talep edemezler,  Bu madde kapsamına giren gecekondular hakkın­ da 775 sayılı Gecekondu Kanununun ilgili diğer  bütün hükümleri uygulanır.  İÇİŞLERİ KOMİSYONUNUN  METTN  KABUL ETTİĞİ  Gecekondu Kanununda Bazı Değişiklikler Yapılması  Hakkında Kanun Teklifi  MADDE 1. — Millet Meclisi  maddesi aynen kabul edilmiştir.  ' MADDE 2. — Millet Meclisi  maddesi aynen kabul edilmiştir.  metninin 1 nci  metninin 2 nci  Cumhuriyet Senatosu (S. Sayısı : 567)  — 7  BAYINDIRLIK, ULAŞTIRMA VE İMAR - İSKÂN  KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN  Gecekondu Kanununda Bazı Değişiklikler Yapılması  Hakkında Kanun Teklifi  MADDE 1. — Millet Meclisinin kabul ettiği  1 nci madde aynen kabul edilmiştir.  MADDE 2. — Millet Meclisinin kabul ettiği 2 nci  madde aynen kabul edilmiştir.  BÜTÇE VE PLAN KOMİSYONUNUN KABUL  ETTİĞİ METİN  Gecekondu Kanununda Bazı Değişiklikler Yapılması  Hakkında Kanun Teklifi  MADDE 1. — Millet Meclisi metninin 1 nci  maddesi aynen kabul edilmiştir.  MADDE 2. — Millet Meclis; metninin 2 nci  maddesi aynen kabul edilmiştir.  Cumhuriyet Senatosu (S. Sayısı : 567)

— 7  BAYINDIRLIK, ULAŞTIRMA VE İMAR - İSKÂN  KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN  Gecekondu Kanununda Bazı Değişiklikler Yapılması  Hakkında Kanun Teklifi  MADDE 1. — Millet Meclisinin kabul ettiği  1 nci madde aynen kabul edilmiştir.  MADDE 2. — Millet Meclisinin kabul ettiği 2 nci  madde aynen kabul edilmiştir.  BÜTÇE VE PLAN KOMİSYONUNUN KABUL  ETTİĞİ METİN  Gecekondu Kanununda Bazı Değişiklikler Yapılması  Hakkında Kanun Teklifi  MADDE 1. — Millet Meclisi metninin 1 nci  maddesi aynen kabul edilmiştir.  MADDE 2. — Millet Meclis; metninin 2 nci  maddesi aynen kabul edilmiştir.  Cumhuriyet Senatosu (S. Sayısı : 567)  Millet Meclisinin kabul ettiği metin  — 8 —  (İçişleri Komisyonunun kabul ettiği metin)  MADDE 3. — Bu Kanun yayımı gününde yürür­ lüğe girer.  MADDE 4. — Bu Kanunu Bakanlar Kurulu yü­ rütür.  MADDE 3. — Millet Meclisi metninin 3 ncü  maddesi aynen kabul edilmiştir.  MADDE 4. — Millet Meclisi metninin 4 ncü  maddesi aynen kabul edilmiştir.  Cumhuriyet Senatosu (S. Sayısı : 567)

Millet Meclisinin kabul ettiği metin  — 8 —  (İçişleri Komisyonunun kabul ettiği metin)  MADDE 3. — Bu Kanun yayımı gününde yürür­ lüğe girer.  MADDE 4. — Bu Kanunu Bakanlar Kurulu yü­ rütür.  MADDE 3. — Millet Meclisi metninin 3 ncü  maddesi aynen kabul edilmiştir.  MADDE 4. — Millet Meclisi metninin 4 ncü  maddesi aynen kabul edilmiştir.  Cumhuriyet Senatosu (S. Sayısı : 567)  — 9 —  (Bayındırlık, Ulaştırma ve İmar - İskân  Komisyonunun kabul ettiği metin)  MADOE 3. — Millet Meclisinin kabul ettiği  3 ncü madde aynen kabul edilmiştir.  MADDE 4. — Millet Meclisinin kabul ettiği  4 ncü madde aynen kabul edilmiştir.  (Bütçe ve Plan Komisyonun kabul ettiği metin)  MADDE 3. — Millet Meclisi metninin 3 ncü  maddesi rynen kabul edilmiştir.  MADDE 4. Millet Meclisi metninin 4 ncü  maddesi aynen kabul edilmiştir.  Cumhuriyet Senatosu (S. Sayısı : 567)

— 9 —  (Bayındırlık, Ulaştırma ve İmar - İskân  Komisyonunun kabul ettiği metin)  MADOE 3. — Millet Meclisinin kabul ettiği  3 ncü madde aynen kabul edilmiştir.  MADDE 4. — Millet Meclisinin kabul ettiği  4 ncü madde aynen kabul edilmiştir.  (Bütçe ve Plan Komisyonun kabul ettiği metin)  MADDE 3. — Millet Meclisi metninin 3 ncü  maddesi rynen kabul edilmiştir.  MADDE 4. Millet Meclisi metninin 4 ncü  maddesi aynen kabul edilmiştir.  Cumhuriyet Senatosu (S. Sayısı : 567)

Topiant,: ıs CUMHURİYET SENATOSU S. Sayısı : 572  1 7 . 3 . 1969 Gün ve 1135 Sayılı Türk Vatandaşlarına Ait olup Yu­ goslav Federatif Halk Cumhur iye tince Millîleştirilmiş Bulunan Mal,  Hak ve Menfaatlerin Tasfiyesi Haklanda Kanunun Bazı Maddele­ rinin Değiştirilmesi ve İki Geçici Madde Eklenmesine İlişkin Ka­ nun Tasarısının Millet Meclisince kabul olunan metni ve Cumhuri­ yet Senatosu Dışişleri, Turizm ve Tanıtına ve Bütçe ve Plan  komisyonları raporları (M. Meclisi : 1/237; C. Senatosu : 1/412)  (Not : M. Meclisi S. Sayısı : 186)  Millet Meclisi  Genel Sekreterliği 4 . 3 . 1976  Kanunlar Müdürlüğü  Sayı : 1701  CUMHURİYET SENATOSU BAŞKANLIĞINA  Millet Meclisinin 2 . 3 . 1 9 7 6 tarihli 70 nci Birleşim'ndc öncelikle görüşülerek işaret oyuyle kabul edilen,  17 .3 .1969 gün ve 1135 sayılı Türk Vatandaşlarına Ali Olup Yugoslav Federatif Halk Cumhuriyetince Mil­ lîleştirilmiş Bulunan Mal, Hak ve Menfaatlerin Tasfiyesi Hakkında Kanunun Bazı Maddelerinin değiştirilme­ si ve iki geçici madde eklenmesine ilişkin kanun tasar,sı, dosyası ile birlikte sunulmuştur.  Saygılarımla.  Kemal Güven  Millet Meclisi Başkam  Not : Bu tasarı 2.1 . 1975 tarihinde Başkanlıkça tik Komisyona havale edilmiş ve Genel Kurulun 27,  29.1; 2.3.1976 tarihli 45. 47 ve 70 nci Birleşimlerimle öncelikle görüşülerek kabul edilmiştir. (Millet Mec­ lisi S. Sayısı : 186)  Dışişleri, Turizm ve Tanıtma Komisyonu raporu  Cumhuriyet Senatosu  Dışişleri, Turizm ve 16.3. 1976  Tanıtma Komisyonu  Esas No. : 1/412  Karar No. : 6  Yüksek Başkanlığa  Millet Meclisinin 2 Mart 1976 tarihli 70 nci Birleşiminde öncelikle görüşülerek işaret oyuyle kabul edilen,  17 .3 .1969 gün ve 1135 sayılı Türk Vatandaşlarına Ait Olup Yugoslav Federatif Halk Cumhuriyetince Mil­ lîleştirilmiş Bulunan Mal, Hak ve Menfaatlerinin Tasfiyesi Hakkında Kanunun bazı maddelerinin değiştiril­ mesi ve iki geçici madde eklenmesine ilişkin kanun tasarısı, Millet Meclisi Başkanlığının 4 Mart 1976 tarihli ve  1701 sayılı yazıları ile Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına gönderilmekle, Komisyonumuzun 11 ve 16 Mart 1976  tarihli Birleşimlerinde Adalet, Dışişleri ve Maliye Bakanlıkları temsilcileri de hazır bulundukları halde tetkik  ve müzakere olundu,

Topiant,: ıs CUMHURİYET SENATOSU S. Sayısı : 572  1 7 . 3 . 1969 Gün ve 1135 Sayılı Türk Vatandaşlarına Ait olup Yu­ goslav Federatif Halk Cumhur iye tince Millîleştirilmiş Bulunan Mal,  Hak ve Menfaatlerin Tasfiyesi Haklanda Kanunun Bazı Maddele­ rinin Değiştirilmesi ve İki Geçici Madde Eklenmesine İlişkin Ka­ nun Tasarısının Millet Meclisince kabul olunan metni ve Cumhuri­ yet Senatosu Dışişleri, Turizm ve Tanıtına ve Bütçe ve Plan  komisyonları raporları (M. Meclisi : 1/237; C. Senatosu : 1/412)  (Not : M. Meclisi S. Sayısı : 186)  Millet Meclisi  Genel Sekreterliği 4 . 3 . 1976  Kanunlar Müdürlüğü  Sayı : 1701  CUMHURİYET SENATOSU BAŞKANLIĞINA  Millet Meclisinin 2 . 3 . 1 9 7 6 tarihli 70 nci Birleşim'ndc öncelikle görüşülerek işaret oyuyle kabul edilen,  17 .3 .1969 gün ve 1135 sayılı Türk Vatandaşlarına Ali Olup Yugoslav Federatif Halk Cumhuriyetince Mil­ lîleştirilmiş Bulunan Mal, Hak ve Menfaatlerin Tasfiyesi Hakkında Kanunun Bazı Maddelerinin değiştirilme­ si ve iki geçici madde eklenmesine ilişkin kanun tasar,sı, dosyası ile birlikte sunulmuştur.  Saygılarımla.  Kemal Güven  Millet Meclisi Başkam  Not : Bu tasarı 2.1 . 1975 tarihinde Başkanlıkça tik Komisyona havale edilmiş ve Genel Kurulun 27,  29.1; 2.3.1976 tarihli 45. 47 ve 70 nci Birleşimlerimle öncelikle görüşülerek kabul edilmiştir. (Millet Mec­ lisi S. Sayısı : 186)  Dışişleri, Turizm ve Tanıtma Komisyonu raporu  Cumhuriyet Senatosu  Dışişleri, Turizm ve 16.3. 1976  Tanıtma Komisyonu  Esas No. : 1/412  Karar No. : 6  Yüksek Başkanlığa  Millet Meclisinin 2 Mart 1976 tarihli 70 nci Birleşiminde öncelikle görüşülerek işaret oyuyle kabul edilen,  17 .3 .1969 gün ve 1135 sayılı Türk Vatandaşlarına Ait Olup Yugoslav Federatif Halk Cumhuriyetince Mil­ lîleştirilmiş Bulunan Mal, Hak ve Menfaatlerinin Tasfiyesi Hakkında Kanunun bazı maddelerinin değiştiril­ mesi ve iki geçici madde eklenmesine ilişkin kanun tasarısı, Millet Meclisi Başkanlığının 4 Mart 1976 tarihli ve  1701 sayılı yazıları ile Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına gönderilmekle, Komisyonumuzun 11 ve 16 Mart 1976  tarihli Birleşimlerinde Adalet, Dışişleri ve Maliye Bakanlıkları temsilcileri de hazır bulundukları halde tetkik  ve müzakere olundu,  — 2 —  I) Tasarı, 5597 ve 7050 sayılı kanunlarla onaylanan anlaşma ve protokol hükümlerine göre, Yugoslav­ ya'da millîleştirilen ve diğer sınırlayıcı tedbirlere bağlanan Türk mal, hak ve yararları karşılığı olarak alman  tazminatın dağıtım esas ve şekline dair 17 Mart 1969 tarihli ve 1135 sayılı Kanunun uygulanmasına etkinlik  getirilmesini öngörmektedir.  Önerilen değişiklik ile tazminattan yararlanacaklar için 1135 sayılı Kanunun 5597 ve 7050 sayılı kanunlar ile  onaylanan anlaşma ve protokol hükümlerine paralel olarak yeni hükümleri getirmesinin yanı sıra tazminat için  başvuranların çeşitli nedenler ile verme imkânlarını elde edemedikleri mallarına ait belgeler yüzünden hakları­ nın kaybolmamasmın temini ve tasfiye işleminin belirli bir süre içinde tamamlanması amaçları, esas alınmıştır.  1135 sayılı Kanunun uygulanmasına etkinlik getirilmesini ve böylece Yugoslavya'da millileştirilen ve di­ ğer sınırlayıcı tedbirlere bağlanan Türk mal, hak ve yararlarının korunabiJmesini sağlayıcı tasarı, Komisyonu­ muzca da benimsenmiştir.  II) Millet Meclisi metninin 1. 2, 3, 4, 5, 6. 7, 8. 10, 11, 12, 13 ve 14 ncü maddeleri aynen kabul edil­ miştir.  Madde 9. — Millet Meclisi metninin 9 ncu maddes'ne esas 1135 sayılı Kanunun 11 nci maddesinin deği­ şikliğine ilişkin düzenleme, amaç ve muhteva yönünden Komisyonumuzca da benimsenmiş, ancak uygulamaya  açıklık ve yeterlik getirebilmek amacı ile metnin (a) ve (b) işaretli hükümleri yeniden düzenlenmiştir.  Komisyonumuzca yapılan bu düzenlemede tazminat alacaklarından 50 000 liralık kısmın tamamen öden­ mesi kural olarak benimsenmiş ve 50 000 liralık miktar üzerindeki kısım hakkında % 40 oranında önödeme  imkânı önerilmiştir.  III) Tasarının görüşmelerinde Komisyonumuz tasın gerekçesinin yeterli ve gerekli bilgilerden ve yeterli  açıklıktan yoksun olarak tanzim edilmiş olmasını tart şma konusu etmiş ve bundan böyle Türkiye Büyük  Millet Meclisine arz edilecek taşanların, muhteva ve kıpsam yönünden yeterli olmasına ilişkin görüş ve dile­ ğinin Komisyon raporunda ifade edilerek Hükümetin dikkatine arzını ve Komisyon çalışmalarına Hükümeti  temsilen katılan görevlilerin her bakımdan yeterli ve sorulan suallere cevap verebilecek seviye, yetki ve bil­ gi ile mücehhez olmalarının gerektiği konusunun yine bir temenni olarak raporda Hükümetin dikkatine su­ nulmasını uygun mütalaa etmiştir.  İşbu raporumuz, gereğinin ifası için Yüksek Bask mlığa saygı ile arz olunur,  Başkan  Bitlis  Kâmran İnan  Kâtip  Manisa  Ora! Karaosmanoğlu  Üye  Giresun  Hayrettin Erkmen  Üye  Niğde  Abdullah Emre İleri  Üye  Tabiî Üye  Ahmet Yıldız  (imzada bulunamadı)  Başkanvekili  C. Bşk. S. Ü.  Özer Derbil  Üye  Ankara  Atıf Benderlioğlu  (İmzada bulunamadı)  Üye  Kars  Sırrı Atalay  Üye  Kayseri  Ziya Müezzinoğlu  Üye  Tabiî Üye  (Söz hakkım saklıdır)  Seiâhattin Özgür  Sözcü  İstanbul  Erdoğan Adalı  Üye  Bolu  Turgut Yaşar Gül ez  Üye  Diyarbakır  Seiâhattin Cizrelioğlu  (Toplantıda bulunamadı)  Üye  İstanbul  Besim Üstüne!  Üye  Kayseri  Sami Turan  C. Senatosu (S. Sayısı : 572)

— 2 —  I) Tasarı, 5597 ve 7050 sayılı kanunlarla onaylanan anlaşma ve protokol hükümlerine göre, Yugoslav­ ya'da millîleştirilen ve diğer sınırlayıcı tedbirlere bağlanan Türk mal, hak ve yararları karşılığı olarak alman  tazminatın dağıtım esas ve şekline dair 17 Mart 1969 tarihli ve 1135 sayılı Kanunun uygulanmasına etkinlik  getirilmesini öngörmektedir.  Önerilen değişiklik ile tazminattan yararlanacaklar için 1135 sayılı Kanunun 5597 ve 7050 sayılı kanunlar ile  onaylanan anlaşma ve protokol hükümlerine paralel olarak yeni hükümleri getirmesinin yanı sıra tazminat için  başvuranların çeşitli nedenler ile verme imkânlarını elde edemedikleri mallarına ait belgeler yüzünden hakları­ nın kaybolmamasmın temini ve tasfiye işleminin belirli bir süre içinde tamamlanması amaçları, esas alınmıştır.  1135 sayılı Kanunun uygulanmasına etkinlik getirilmesini ve böylece Yugoslavya'da millileştirilen ve di­ ğer sınırlayıcı tedbirlere bağlanan Türk mal, hak ve yararlarının korunabiJmesini sağlayıcı tasarı, Komisyonu­ muzca da benimsenmiştir.  II) Millet Meclisi metninin 1. 2, 3, 4, 5, 6. 7, 8. 10, 11, 12, 13 ve 14 ncü maddeleri aynen kabul edil­ miştir.  Madde 9. — Millet Meclisi metninin 9 ncu maddes'ne esas 1135 sayılı Kanunun 11 nci maddesinin deği­ şikliğine ilişkin düzenleme, amaç ve muhteva yönünden Komisyonumuzca da benimsenmiş, ancak uygulamaya  açıklık ve yeterlik getirebilmek amacı ile metnin (a) ve (b) işaretli hükümleri yeniden düzenlenmiştir.  Komisyonumuzca yapılan bu düzenlemede tazminat alacaklarından 50 000 liralık kısmın tamamen öden­ mesi kural olarak benimsenmiş ve 50 000 liralık miktar üzerindeki kısım hakkında % 40 oranında önödeme  imkânı önerilmiştir.  III) Tasarının görüşmelerinde Komisyonumuz tasın gerekçesinin yeterli ve gerekli bilgilerden ve yeterli  açıklıktan yoksun olarak tanzim edilmiş olmasını tart şma konusu etmiş ve bundan böyle Türkiye Büyük  Millet Meclisine arz edilecek taşanların, muhteva ve kıpsam yönünden yeterli olmasına ilişkin görüş ve dile­ ğinin Komisyon raporunda ifade edilerek Hükümetin dikkatine arzını ve Komisyon çalışmalarına Hükümeti  temsilen katılan görevlilerin her bakımdan yeterli ve sorulan suallere cevap verebilecek seviye, yetki ve bil­ gi ile mücehhez olmalarının gerektiği konusunun yine bir temenni olarak raporda Hükümetin dikkatine su­ nulmasını uygun mütalaa etmiştir.  İşbu raporumuz, gereğinin ifası için Yüksek Bask mlığa saygı ile arz olunur,  Başkan  Bitlis  Kâmran İnan  Kâtip  Manisa  Ora! Karaosmanoğlu  Üye  Giresun  Hayrettin Erkmen  Üye  Niğde  Abdullah Emre İleri  Üye  Tabiî Üye  Ahmet Yıldız  (imzada bulunamadı)  Başkanvekili  C. Bşk. S. Ü.  Özer Derbil  Üye  Ankara  Atıf Benderlioğlu  (İmzada bulunamadı)  Üye  Kars  Sırrı Atalay  Üye  Kayseri  Ziya Müezzinoğlu  Üye  Tabiî Üye  (Söz hakkım saklıdır)  Seiâhattin Özgür  Sözcü  İstanbul  Erdoğan Adalı  Üye  Bolu  Turgut Yaşar Gül ez  Üye  Diyarbakır  Seiâhattin Cizrelioğlu  (Toplantıda bulunamadı)  Üye  İstanbul  Besim Üstüne!  Üye  Kayseri  Sami Turan  C. Senatosu (S. Sayısı : 572)  Bütçe ve Plan Komisyonu raporu  Cumhuriyet Senatosu ..:..-:.••..  Bütçe ve Plan Komisyonu 5 . 4 . 1976  Esas No. : 1/412  Karar No. : 20  Yüksek Başkanlığa  Millet Meclisinin 2 . 3 . 1976 tarihli ve 70 nci Birleşiminde öncelikle görüşülerek işaret oyuyle kabul  edilen, 1 7 . 3 . 1969 gün ve 1135 sayılı Türk Vatandaşlarına Ait Olup Yugoslav Federatif Halk Cumhu- riyetince Millileştirilmiş Bulunan Mal, Hak ve Men vaatlerinin Tasfiyesi Hakkında Kanunun Bazı Madde­ lerinin Değiştirilmesi ve İki Geçici Madde Eklenmesine İlişkin Kanun Tasarısı, Millet Meclisi Başkanlığı­ nın 4 . 3 . 1976 tarihli ve 1701 sayılı yazıları ile Cum'mriyet Senatosu Başkanlığına gönderilmekle, Komis­ yonumuzun 5 Nisan 1976 tarihli Birleşiminde, Maliye ve Dışişleri Bakanlıkları temsilcileri de hazır bulun­ duğu halde tetkik ve müzakere olundu.  I) Tasarı, Yugoslavya Federatif Halk Cumhuriye.i ile Türkiye Cumhuriyeti arasında imzalanan ve 5597  ve 7G5Cj sayılı Kanunlarla Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından onaylanan anlaşma ve protokol hü­ kümlerine göre, Yugoslavya'da millileştirilen Türk vatandaşlarına ait, mal, hak ve menfaatlerin karşılığı  olarak alınan tazminatın ne şekilde dağıtılacağını belirleyen, 17 . 3 . 1969 tarihli ve 1135 sayılı Kanunun  uygulanması sırasında meydana gelen bazı eksiklikle/in düzeltilmesi için gerekli değişiklikleri öngörmek­ tedir.  Çeşitli tarihlerde Yugoslavya'dan yurdumuza göç eden ırkdaşlarımızın, mal, hak ve menfaatlerinin 1948  yılında Yugoslav Federatif Halk Cumhuriyeti tarafından millileştirilmesi üzerine, iki devlet arasında yuka­ rıda adı geçen anlaşmanın imzalanması ile millîîeştiri !en Türk mal, hak ve menfaatlerinin karşılığı olarak Yu­ goslav Federatif Halk Cumhuriyeti tarafından 3 750 0X1 Amerikan Doları tazminat ödenmesi kabul edil­ miştir.  Bu tazminatın hak sahiplerine nasıl dağıtılacağının şekil ve esasları da 17 . 3 . 1969 îîjarihli ve 1135 sayılı  Kanunla tespit edilmiştir.  Bu Kanuna göre tazminattan yararlanabilmek için, 13 . 7 . 1956 tarihine kadar Türk vatandaşlığına alın­ mış olmanın yanı sıra, millileştirilen mal, hak ve menfaatlerle ilgili ve kanunun 4 ncü maddesinde sayılan  tapu, vergi makbuzu, mülkiyet listesi, millîleştirme belcesi, mahkeme ilâmı ve benzeri belgelerin ibraz edil­ mesi şartları aranmaktadır.  1135 sayılı Kanunun 5 nci maddesi ile kurulan Takdir \ e Tevzi Komisyonunca yapılacak tebligat üze­ rine azamî 6 aylık bir süre zarfında gerekli belgelerin ibrazı mükellefiyeti 7 nci madde ile müracaatçılara  yüklenmiştir.  Ancak, Yugoslavya'da yurdumuza göç eden ve rayıları 2 500 civarında olan ırkdaşlarımızın çoğunun  köylere dağılması, meramlarını anlatacak kadar bilgi sahibi olmamaları ve bu kısa süre içinde gerekli bel­ geleri teminde güçlük çekmeleri nedeniyle bunlardan çoğu haklarım kaybetmiş ve mağdur duruma düş­ müşlerdir.  Bu aksaklıkları gidermek amacıyle getirilen işbu kanun tasarısını Komisyonumuz olumlu karşılamış ve  benimsemiştir.  II) Millet Meclisi metninin 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10, 11, 12, 13 ve 14 ncü maddeleri Komisyonumuzca  da aynen kabul edilmiştir.  Millet Meclisi metninin 9 ncu maddesi kapsamında bulunan 11 nci madde Komisyonumuzda yapılan tetkik  ve müzakereler sonunda amaç itibariyle benimsenmiştir.  C. Senatosu (S. Sayısı : 572)

Bütçe ve Plan Komisyonu raporu  Cumhuriyet Senatosu ..:..-:.••..  Bütçe ve Plan Komisyonu 5 . 4 . 1976  Esas No. : 1/412  Karar No. : 20  Yüksek Başkanlığa  Millet Meclisinin 2 . 3 . 1976 tarihli ve 70 nci Birleşiminde öncelikle görüşülerek işaret oyuyle kabul  edilen, 1 7 . 3 . 1969 gün ve 1135 sayılı Türk Vatandaşlarına Ait Olup Yugoslav Federatif Halk Cumhu- riyetince Millileştirilmiş Bulunan Mal, Hak ve Men vaatlerinin Tasfiyesi Hakkında Kanunun Bazı Madde­ lerinin Değiştirilmesi ve İki Geçici Madde Eklenmesine İlişkin Kanun Tasarısı, Millet Meclisi Başkanlığı­ nın 4 . 3 . 1976 tarihli ve 1701 sayılı yazıları ile Cum'mriyet Senatosu Başkanlığına gönderilmekle, Komis­ yonumuzun 5 Nisan 1976 tarihli Birleşiminde, Maliye ve Dışişleri Bakanlıkları temsilcileri de hazır bulun­ duğu halde tetkik ve müzakere olundu.  I) Tasarı, Yugoslavya Federatif Halk Cumhuriye.i ile Türkiye Cumhuriyeti arasında imzalanan ve 5597  ve 7G5Cj sayılı Kanunlarla Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından onaylanan anlaşma ve protokol hü­ kümlerine göre, Yugoslavya'da millileştirilen Türk vatandaşlarına ait, mal, hak ve menfaatlerin karşılığı  olarak alınan tazminatın ne şekilde dağıtılacağını belirleyen, 17 . 3 . 1969 tarihli ve 1135 sayılı Kanunun  uygulanması sırasında meydana gelen bazı eksiklikle/in düzeltilmesi için gerekli değişiklikleri öngörmek­ tedir.  Çeşitli tarihlerde Yugoslavya'dan yurdumuza göç eden ırkdaşlarımızın, mal, hak ve menfaatlerinin 1948  yılında Yugoslav Federatif Halk Cumhuriyeti tarafından millileştirilmesi üzerine, iki devlet arasında yuka­ rıda adı geçen anlaşmanın imzalanması ile millîîeştiri !en Türk mal, hak ve menfaatlerinin karşılığı olarak Yu­ goslav Federatif Halk Cumhuriyeti tarafından 3 750 0X1 Amerikan Doları tazminat ödenmesi kabul edil­ miştir.  Bu tazminatın hak sahiplerine nasıl dağıtılacağının şekil ve esasları da 17 . 3 . 1969 îîjarihli ve 1135 sayılı  Kanunla tespit edilmiştir.  Bu Kanuna göre tazminattan yararlanabilmek için, 13 . 7 . 1956 tarihine kadar Türk vatandaşlığına alın­ mış olmanın yanı sıra, millileştirilen mal, hak ve menfaatlerle ilgili ve kanunun 4 ncü maddesinde sayılan  tapu, vergi makbuzu, mülkiyet listesi, millîleştirme belcesi, mahkeme ilâmı ve benzeri belgelerin ibraz edil­ mesi şartları aranmaktadır.  1135 sayılı Kanunun 5 nci maddesi ile kurulan Takdir \ e Tevzi Komisyonunca yapılacak tebligat üze­ rine azamî 6 aylık bir süre zarfında gerekli belgelerin ibrazı mükellefiyeti 7 nci madde ile müracaatçılara  yüklenmiştir.  Ancak, Yugoslavya'da yurdumuza göç eden ve rayıları 2 500 civarında olan ırkdaşlarımızın çoğunun  köylere dağılması, meramlarını anlatacak kadar bilgi sahibi olmamaları ve bu kısa süre içinde gerekli bel­ geleri teminde güçlük çekmeleri nedeniyle bunlardan çoğu haklarım kaybetmiş ve mağdur duruma düş­ müşlerdir.  Bu aksaklıkları gidermek amacıyle getirilen işbu kanun tasarısını Komisyonumuz olumlu karşılamış ve  benimsemiştir.  II) Millet Meclisi metninin 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10, 11, 12, 13 ve 14 ncü maddeleri Komisyonumuzca  da aynen kabul edilmiştir.  Millet Meclisi metninin 9 ncu maddesi kapsamında bulunan 11 nci madde Komisyonumuzda yapılan tetkik  ve müzakereler sonunda amaç itibariyle benimsenmiştir.  C. Senatosu (S. Sayısı : 572)  _ 4 —  Maliye Bakanlığı temsilcisinin verdiği bilgiye göre, Yugoslavya Federatif Halk Cumhuriyeti tarafından  ödenen 3 750 000 lira geçen zaman zarfında 61 milyon liraya yaklaşmıştır. Bu miktarın 13 milyon lirası hak  sahibi oldukları tespit edilenlere avans olarak "dağıtılmiş bulunmaktadır. Bunun yanı sıra 4 CiCG müracaatın  dummu kesinleşmemiştir. Bu durum karşısında arta kalan miktarın asıl hak sahiplerine adilâne dağıtıla- bilmesi için ödenecek tazminat miktarlarının yeniden tespit edilmesi kararlaştırılmış ve madde metni bu yol­ da değiştirilerek kabul edilmiştir.  III) Komisyonumuzda yapılan görüşmeler sırasında, işbu tasarı kanunlaştığında, bundan yararlanacak  olanların, yurdumuzun çeşitli yörelerine dağıldığı gözönünde tutularak, bu kişilerin tasarının kanunlaştığın­ dan ve getirdiği hükümlerden haberdar olabilmeleri için devamlı ve en seri şekilde duyurulmasının, böylece  asıl hak sahiplerinin haklarının korunması için gerekli çalışmaların ilgili Bakanlık tarafından yapılması te­ menni edilmiş ve işbu temenninin böylece Komisyon raporunda yer alması kabul edilmiştir.  Genel Kurulun tasviplerine arz edilmek üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile sunulur.  Başkan  Ankara  Yiğit Köker  Aydın  Halil Goral  Toplantıda bulunamadı  Gaziantep  /. Tevfik Kutlar  Kütahya  Ahmet Özrnumcu  Başkanvekili  Cumhurbaşkanınca S. Ü.  Selâhaddin Babüroğlu  Cumhurbaşkanınca S. Ü.  Zeyyat Baykara  Toplantıda bulunamadı  Gümüşhane  Ö. Naci Bozkurt  Tabiî Üye  Haydar Tunçkanat  Sözcü  Zonguldak  Ahmet Demir Yüce  Cumhurbaşkanınca S. Ü.  Fethi Çelikbaş  Toplantıda bulunamadı  Kahraman Maraş  Adnan Karaküçük  Toplantıda bulunamadı  Trabzon  Hasan  Kâtip  Balıkesir  Raif Eriş  Erzincan  Niyazi Unsal  Kars  Y. Ziya Ayrım  Güven  Toplantıda bulunamadı  C. Senatosu (S. Sayısı : 572)

_ 4 —  Maliye Bakanlığı temsilcisinin verdiği bilgiye göre, Yugoslavya Federatif Halk Cumhuriyeti tarafından  ödenen 3 750 000 lira geçen zaman zarfında 61 milyon liraya yaklaşmıştır. Bu miktarın 13 milyon lirası hak  sahibi oldukları tespit edilenlere avans olarak "dağıtılmiş bulunmaktadır. Bunun yanı sıra 4 CiCG müracaatın  dummu kesinleşmemiştir. Bu durum karşısında arta kalan miktarın asıl hak sahiplerine adilâne dağıtıla- bilmesi için ödenecek tazminat miktarlarının yeniden tespit edilmesi kararlaştırılmış ve madde metni bu yol­ da değiştirilerek kabul edilmiştir.  III) Komisyonumuzda yapılan görüşmeler sırasında, işbu tasarı kanunlaştığında, bundan yararlanacak  olanların, yurdumuzun çeşitli yörelerine dağıldığı gözönünde tutularak, bu kişilerin tasarının kanunlaştığın­ dan ve getirdiği hükümlerden haberdar olabilmeleri için devamlı ve en seri şekilde duyurulmasının, böylece  asıl hak sahiplerinin haklarının korunması için gerekli çalışmaların ilgili Bakanlık tarafından yapılması te­ menni edilmiş ve işbu temenninin böylece Komisyon raporunda yer alması kabul edilmiştir.  Genel Kurulun tasviplerine arz edilmek üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile sunulur.  Başkan  Ankara  Yiğit Köker  Aydın  Halil Goral  Toplantıda bulunamadı  Gaziantep  /. Tevfik Kutlar  Kütahya  Ahmet Özrnumcu  Başkanvekili  Cumhurbaşkanınca S. Ü.  Selâhaddin Babüroğlu  Cumhurbaşkanınca S. Ü.  Zeyyat Baykara  Toplantıda bulunamadı  Gümüşhane  Ö. Naci Bozkurt  Tabiî Üye  Haydar Tunçkanat  Sözcü  Zonguldak  Ahmet Demir Yüce  Cumhurbaşkanınca S. Ü.  Fethi Çelikbaş  Toplantıda bulunamadı  Kahraman Maraş  Adnan Karaküçük  Toplantıda bulunamadı  Trabzon  Hasan  Kâtip  Balıkesir  Raif Eriş  Erzincan  Niyazi Unsal  Kars  Y. Ziya Ayrım  Güven  Toplantıda bulunamadı  C. Senatosu (S. Sayısı : 572)

— 6 —  MÎLLET MECLİSİNİN KABUL ETTİĞİ METİN  17 . 3 . 1969 Gün ve 1135 Sayılı Türk Vatandaşlarına Ait Olup Yugoslav Federatif Halk Cumhur iye tince  MiUîleştirilmiş Bulunan Mal, Hak ve Menfaatlerin Tasfiyesi Hakkında Kanunun Bazı Maddelerinin  Değiştirilmesi ve İki Geçici Madde Eklenmesine İlişkin Kanun Tasarısı  MADDE 1. — 17 . 3 . 1969 gün ve 1135 sayıh Kanunun 2 nci maddesinin 2 nci fıkrası aşağıdaki şe­ kilde değiştirilmiştir :  Tazminattan yararlanabilmek için, Anlaşmanın imza edildiği 13 Temmuz 1956 tarihinde Türk Vatan­ daşı olmak şarttır. Ancak, İskân Kanunu hükümlerine göre göçmen olasak kabul edilenler, 13 Temmuz 1956  tarihinde Türkiye'ye gelmiş ve bu kanunun yürürlüğü tarihine değin Türk Vatandaşlığına alınmış olmak sor­ tiyle tazminattan yararlanabilirler.  MADDE 2. — Aynı kanunun 3 ncü maddesinin (c) fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir :  13 Temmuz 1956 tarihinde Türk Vatandaşı olmayanlarla, İskân Kanunu hükümlerine göre Türkiye'ye  13 Temmuz 1956 tarihinden sonra göçmen olarak gelenler, 13 Temmuz 1956 tarihinde veya daha önce göç­ men olarak gelmesine rağmen, bu kanunun yürürlüğü îarihlne değin Türk Vatandaşlığına alınmamış olan­ lar.  MADDE 3. — Aynı Kanunun 3 ncü maddesine aşağıdaki (e) fıkrası eklenmiştir :  e) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihi izleyen aybaşından başlayarak 6 ay içinde tazminat için baş­ vurmayanlar.  MADDE 4. — Aynı kanunun 4 ncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir :  Madde 4. — Tazminattan yararlandırılmasını isteyenler haklarını aşağıdaki yazdı belgelerle kanıtlama  zorunluluğund ad ırlâr.  a) Kayıtlı bulundukları nüfus veya iskân idarelerinden alacakları Türkiye'ye geliş tarihiyle vatandaşlı­ ğımıza alındıkları tarihi gösterir belge ve nüfus hüviyet cüzdanı veya onaylı örneği,  b) Mal, hak ve yararlarının millîleştirildiğini veya diğer sınırlayıcı tedbirlere bağlandığını, nitelik, tutar  ve türünü gösterir Yugoslavya resmî makamlarınca verilmiş ve usulüne göre onanmış belge ve kararların asıl  veya örnekleri,  Bu belge ve kararların asıl veya örneklerinin bulunmaması durumunda 9 ncu madde gereğince işlem ya­ pılmak üzere;  1) Taşınmaz mallar için tapu senetleri veya onun yerine geçen belgelerin asıl veya örneklerim, tapu  senetleri veya onun yerine geçen belgeler yoksa taşınmaz malların kimlerin olduğunu belirten ve bunların sap­ tanmasına yarayan mahkeme kararlan, kira sözleşmeleri, vergi kayıtları ve makbuzları gibi diğer belgeler­ den birini,  Taşüimaz mallar dışındaki mal, hak ve yararlar için bunların saptanmasına yarar ve kimlerin olduğunu,  nitelik, tutar ve türünü gösterir her çeşit beîge, asıl veya örneklerini,  2) Veya ma!, hak ve yararların niteliğini, kimlerin olduğunu, tutar ve türünü bunların saptanmasına ya­ rar diğer bilgileri kapsayan beyannameyi,  c) Verilen veya idarece sağlanan ve mal, hak ve yararların millîleştirildiğini veya diğer sınırlayıcı tedbir­ lere bağlandığını gösterir belge ve yazılarda malik olarak gösterilen kişi hayatta değilse, mirasçılarını gösterir  Yugoslav veya Türk mahkemelerinden verilen kesinleşmiş veraset belgesi.  MADDE 5. — Aynı Kanunun 5 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir :  Madde 5. — Başvuranların bu kanunla ilgili hukukî durumu Takdir ve Dağıtım Komisyonunca ince­ lenir.  C. Senatosu (S. Sayısı : 572)

— 6 —  MÎLLET MECLİSİNİN KABUL ETTİĞİ METİN  17 . 3 . 1969 Gün ve 1135 Sayılı Türk Vatandaşlarına Ait Olup Yugoslav Federatif Halk Cumhur iye tince  MiUîleştirilmiş Bulunan Mal, Hak ve Menfaatlerin Tasfiyesi Hakkında Kanunun Bazı Maddelerinin  Değiştirilmesi ve İki Geçici Madde Eklenmesine İlişkin Kanun Tasarısı  MADDE 1. — 17 . 3 . 1969 gün ve 1135 sayıh Kanunun 2 nci maddesinin 2 nci fıkrası aşağıdaki şe­ kilde değiştirilmiştir :  Tazminattan yararlanabilmek için, Anlaşmanın imza edildiği 13 Temmuz 1956 tarihinde Türk Vatan­ daşı olmak şarttır. Ancak, İskân Kanunu hükümlerine göre göçmen olasak kabul edilenler, 13 Temmuz 1956  tarihinde Türkiye'ye gelmiş ve bu kanunun yürürlüğü tarihine değin Türk Vatandaşlığına alınmış olmak sor­ tiyle tazminattan yararlanabilirler.  MADDE 2. — Aynı kanunun 3 ncü maddesinin (c) fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir :  13 Temmuz 1956 tarihinde Türk Vatandaşı olmayanlarla, İskân Kanunu hükümlerine göre Türkiye'ye  13 Temmuz 1956 tarihinden sonra göçmen olarak gelenler, 13 Temmuz 1956 tarihinde veya daha önce göç­ men olarak gelmesine rağmen, bu kanunun yürürlüğü îarihlne değin Türk Vatandaşlığına alınmamış olan­ lar.  MADDE 3. — Aynı Kanunun 3 ncü maddesine aşağıdaki (e) fıkrası eklenmiştir :  e) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihi izleyen aybaşından başlayarak 6 ay içinde tazminat için baş­ vurmayanlar.  MADDE 4. — Aynı kanunun 4 ncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir :  Madde 4. — Tazminattan yararlandırılmasını isteyenler haklarını aşağıdaki yazdı belgelerle kanıtlama  zorunluluğund ad ırlâr.  a) Kayıtlı bulundukları nüfus veya iskân idarelerinden alacakları Türkiye'ye geliş tarihiyle vatandaşlı­ ğımıza alındıkları tarihi gösterir belge ve nüfus hüviyet cüzdanı veya onaylı örneği,  b) Mal, hak ve yararlarının millîleştirildiğini veya diğer sınırlayıcı tedbirlere bağlandığını, nitelik, tutar  ve türünü gösterir Yugoslavya resmî makamlarınca verilmiş ve usulüne göre onanmış belge ve kararların asıl  veya örnekleri,  Bu belge ve kararların asıl veya örneklerinin bulunmaması durumunda 9 ncu madde gereğince işlem ya­ pılmak üzere;  1) Taşınmaz mallar için tapu senetleri veya onun yerine geçen belgelerin asıl veya örneklerim, tapu  senetleri veya onun yerine geçen belgeler yoksa taşınmaz malların kimlerin olduğunu belirten ve bunların sap­ tanmasına yarayan mahkeme kararlan, kira sözleşmeleri, vergi kayıtları ve makbuzları gibi diğer belgeler­ den birini,  Taşüimaz mallar dışındaki mal, hak ve yararlar için bunların saptanmasına yarar ve kimlerin olduğunu,  nitelik, tutar ve türünü gösterir her çeşit beîge, asıl veya örneklerini,  2) Veya ma!, hak ve yararların niteliğini, kimlerin olduğunu, tutar ve türünü bunların saptanmasına ya­ rar diğer bilgileri kapsayan beyannameyi,  c) Verilen veya idarece sağlanan ve mal, hak ve yararların millîleştirildiğini veya diğer sınırlayıcı tedbir­ lere bağlandığını gösterir belge ve yazılarda malik olarak gösterilen kişi hayatta değilse, mirasçılarını gösterir  Yugoslav veya Türk mahkemelerinden verilen kesinleşmiş veraset belgesi.  MADDE 5. — Aynı Kanunun 5 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir :  Madde 5. — Başvuranların bu kanunla ilgili hukukî durumu Takdir ve Dağıtım Komisyonunca ince­ lenir.  C. Senatosu (S. Sayısı : 572)  — 7.—  DIŞİŞLERİ, TURİZM VE TANITMA  KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN  17 . 3 . 7969 Gün ve 1135 Sayılı Türk Vatandaşlarına  Ait Olup Yugoslav Federatif Halk Cumhuriyetince  M lirde ş tir ilmi ş Bulunan, Mal, Hak ve Menfaatlerin  Tasfiyesi . Hakkında Kanunun Bazı Maddelerinin  Değiştirilmesi ve İki Geçici Madde Eklenmesine  İlişkin Kanun Tasarısı  MADDE 1. — Millet Meclisi  maddesi aynen kaba! edilmiştir.  metninin 1 nci  MADDE 2. — Millet Meclisi metninin 2 nci  maddesi aynen kabul edilmiştir.  MADDE 3. — Millet Meclisi metninin 3 ncü  maddesi aynen kabul, edilmiştir.  MADDE 4. — Millet Meclisi metninin 4 ncü  maddesi aynen kabul edilmiştir.  MADDE 5. — Millet Meclisi  maddesi aynen kabul edilmiştir.  metninin 5 nci  BÜTÇE VE PLAN KOMİSYONUNUN  ETTİĞİ METİN  KABUL  17 . 3 . 7969 Gün ve 1135 Sayılı Türk Vatandaşlarına  Ait Olup Yugoslav Federatif Halk Cumhuriyetince  MilUleştirilmiş Bulunan, Mal, Hak ve Menfaatlerin  Tasfiyesi Hakkında Kanunun Bazı Maddelerinin  Değiştirilmesi ve İki Geçici Madde Eklenmesine  İlişkin Kanun Tasarısı  MADDE 1. — Millet Meclisi  maddesi aynen kabul edilmiştir.  metninin 1 nci  MADDE 2. — Millet Meclisi metninin 2 nci  maddesi aynen kabul edilmiştir.  MADDE 3. — Millet Meclisi metninin 3 ncü  maddesi aynen kabul edilmiştir.  MADDE 4. — Millet Meclisi metninin 4 ncü  maddesi aynen kabul edilmiştir.  MADDE 5. — Millet Meclisi metninin 5 nci  maddesi aynen kabul edilmiştir.  C. Senatosu (S. Sayısı : 572)

— 7.—  DIŞİŞLERİ, TURİZM VE TANITMA  KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN  17 . 3 . 7969 Gün ve 1135 Sayılı Türk Vatandaşlarına  Ait Olup Yugoslav Federatif Halk Cumhuriyetince  M lirde ş tir ilmi ş Bulunan, Mal, Hak ve Menfaatlerin  Tasfiyesi . Hakkında Kanunun Bazı Maddelerinin  Değiştirilmesi ve İki Geçici Madde Eklenmesine  İlişkin Kanun Tasarısı  MADDE 1. — Millet Meclisi  maddesi aynen kaba! edilmiştir.  metninin 1 nci  MADDE 2. — Millet Meclisi metninin 2 nci  maddesi aynen kabul edilmiştir.  MADDE 3. — Millet Meclisi metninin 3 ncü  maddesi aynen kabul, edilmiştir.  MADDE 4. — Millet Meclisi metninin 4 ncü  maddesi aynen kabul edilmiştir.  MADDE 5. — Millet Meclisi  maddesi aynen kabul edilmiştir.  metninin 5 nci  BÜTÇE VE PLAN KOMİSYONUNUN  ETTİĞİ METİN  KABUL  17 . 3 . 7969 Gün ve 1135 Sayılı Türk Vatandaşlarına  Ait Olup Yugoslav Federatif Halk Cumhuriyetince  MilUleştirilmiş Bulunan, Mal, Hak ve Menfaatlerin  Tasfiyesi Hakkında Kanunun Bazı Maddelerinin  Değiştirilmesi ve İki Geçici Madde Eklenmesine  İlişkin Kanun Tasarısı  MADDE 1. — Millet Meclisi  maddesi aynen kabul edilmiştir.  metninin 1 nci  MADDE 2. — Millet Meclisi metninin 2 nci  maddesi aynen kabul edilmiştir.  MADDE 3. — Millet Meclisi metninin 3 ncü  maddesi aynen kabul edilmiştir.  MADDE 4. — Millet Meclisi metninin 4 ncü  maddesi aynen kabul edilmiştir.  MADDE 5. — Millet Meclisi metninin 5 nci  maddesi aynen kabul edilmiştir.  C. Senatosu (S. Sayısı : 572)  — 8 —  (Millet Meclisinin kabul ettiği metin)  Bu Komisyon;  a) Maliye, Devîet (Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü), Adalet, Ticaret bakanlıkları ile T. C. Mer­ kez Bankasınca atanan birer temsilcinin katılmasıyk 2 ay içinde tamamlanır.  b) Yugoslavya'da mal, hak ve yararları bulunan vatandaşların haklanın koruma dernekleri federasyonu  tarafından seçilmiş iki temsilci komisyon çalışmalarına katılabilir. Bu temsilciler komisyon çalışma ve karar­ larında birer oy sahibidir.  Komisyon çalışmalarına gerektiğinde Dışişleri Bakanlığınca atadan bir ternsilei de katılabilir.  Kondisyona Maliye Bakanlığı temsilcisi Başkanlık eder.  Komisyon (a) ve (b) fıkralarındaki temsilcilerin çoğunluğu ile toplanır.  Kararlar toplantıda bulunan temsilcilerin çoğunluğu ile verilir.  Koismyon kararlarına, aynı komisyona tebliğ talihinden başlayarak sadece bir kez olmak üzere 30 gün  içinde itiraz edilebilir.  Komisyonun görev ve yetkileri ile üyeler, memurlar, federasyon temsilcileri ve çevirmenin ücret ve gün­ delikleri yönetmelikte saptanır.  Komisyonun aylık toplantı sayısı ile gün ve saatleri M aliye Bakanlığınca saptanır.  MADDE 6. — Aynı Kanunun 7 nci maddesinin son İki fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir :  Süre belgenin niteliğine göre Komisyonca saptanır.  Verilen süreye rağmen, istenilen belgelerle beyannameyi bu süre içinde vermeyenlerin hakkı düşer.  Ancak, 4 ncü maddenin (c) fıkrasında yazılı veraset belgesi, tazminata konu mal, hak ve yararların millî- leşîirildiğinin saptanmasından sonra istenir. Ve bu belge yoksa sağlanması için yapılacak tebliğ tarihinden  başlayarak 3 ay içinde yetkili mahkemeye başvuraîsnuş ve kesinleştiği tarihten başlayarak aynı süre içinde ve­ rilmiş olması zorunludur,  Mal, hak ve yararlarda ortak olanlardan birinin, kendisine verilen süre içinde istenilen belge ve beyan­ nameyi vermesi durumunda, diğerleri süresinde belge ve beyanname vermemiş olsalar da hakları zarar gör­ mez.  MADDE 7. — Aynı Kanunun 8 nci maddesine aşandaki fıkra eklenmiştir :  İki bankadaki tutarı diğer millî bankalara nakle ve kesin dağıtıma başlandığı anda, faiz getirmeyen bir  hesaba almaya Maliye Bakanlığı yeîkllidir.  MADDE 8. — Aynı Kanunun 9 ncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir :  Madde 9. — Mal, hak ve yararları millileştirilen veya sınırlayıcı diğer tedbirlere bağlanan, bu suretle  zarar gördükleri Takdir ve Dağıtım Komisyonunca karara bağlanan kimselere verilecek tazminatta o maL  hak ve yararların 4 ncü maddenin (b) fıkrasında yazdı belge ve kararlarda veya bunların yerine geçen Yu­ goslav Makamlarının yazılarındaki niteliği, türü, tutarı, yüzölçümü, eklentisi ve yapı durumu, varsa bağlı  olmamak şartıyîe değeri ve benzeri gözonüne alınır ve Komisyonca saptanacak değerler esas tutulur.  Belge, karar ve yazılarda Dinar olarak belirtilen değerler millîleştirme tarihindeki kurlara göre Türk pa­ rasına çevrilerek gözonüne alınır.  4 ncü maddenin (b) fıkrasında yazdı belge ve kararların asıl veya örneklerini veremeyenler için mal,  hak ve yararların millîleştirilmiş veya sınırlayıcı tedbirlere bağlanmış olup olmadığı, 7 nci maddeye göre veri­ len süre içinde verecekleri tapu ve onun yerine geçen belgelerle, kararlar veya kira sözleşmesi, vergi kayıt­ ları ve ödeme makbuzları veya beyannamelere göre Dışşierî Bakanlığı aracılığıyle veya bulunduğu yere heyet  gönderilmek yoluyle incelenir ve araştırılır.  Bu inceleme ve araştırma malların değerleri için de yaptırılabilir.  Komisyonca saptanacak değerler; köylerdeki arsa ve arazi için bir dekarı 500, her konut ve eklentisi için  15 000, kentlerdeki arsa ve arazî için bir dekarı 2 000, her yapı için 40 000 liradan aşağı olamaz.  C Senatosu (S. Sayısı : 572)

— 8 —  (Millet Meclisinin kabul ettiği metin)  Bu Komisyon;  a) Maliye, Devîet (Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü), Adalet, Ticaret bakanlıkları ile T. C. Mer­ kez Bankasınca atanan birer temsilcinin katılmasıyk 2 ay içinde tamamlanır.  b) Yugoslavya'da mal, hak ve yararları bulunan vatandaşların haklanın koruma dernekleri federasyonu  tarafından seçilmiş iki temsilci komisyon çalışmalarına katılabilir. Bu temsilciler komisyon çalışma ve karar­ larında birer oy sahibidir.  Komisyon çalışmalarına gerektiğinde Dışişleri Bakanlığınca atadan bir ternsilei de katılabilir.  Kondisyona Maliye Bakanlığı temsilcisi Başkanlık eder.  Komisyon (a) ve (b) fıkralarındaki temsilcilerin çoğunluğu ile toplanır.  Kararlar toplantıda bulunan temsilcilerin çoğunluğu ile verilir.  Koismyon kararlarına, aynı komisyona tebliğ talihinden başlayarak sadece bir kez olmak üzere 30 gün  içinde itiraz edilebilir.  Komisyonun görev ve yetkileri ile üyeler, memurlar, federasyon temsilcileri ve çevirmenin ücret ve gün­ delikleri yönetmelikte saptanır.  Komisyonun aylık toplantı sayısı ile gün ve saatleri M aliye Bakanlığınca saptanır.  MADDE 6. — Aynı Kanunun 7 nci maddesinin son İki fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir :  Süre belgenin niteliğine göre Komisyonca saptanır.  Verilen süreye rağmen, istenilen belgelerle beyannameyi bu süre içinde vermeyenlerin hakkı düşer.  Ancak, 4 ncü maddenin (c) fıkrasında yazılı veraset belgesi, tazminata konu mal, hak ve yararların millî- leşîirildiğinin saptanmasından sonra istenir. Ve bu belge yoksa sağlanması için yapılacak tebliğ tarihinden  başlayarak 3 ay içinde yetkili mahkemeye başvuraîsnuş ve kesinleştiği tarihten başlayarak aynı süre içinde ve­ rilmiş olması zorunludur,  Mal, hak ve yararlarda ortak olanlardan birinin, kendisine verilen süre içinde istenilen belge ve beyan­ nameyi vermesi durumunda, diğerleri süresinde belge ve beyanname vermemiş olsalar da hakları zarar gör­ mez.  MADDE 7. — Aynı Kanunun 8 nci maddesine aşandaki fıkra eklenmiştir :  İki bankadaki tutarı diğer millî bankalara nakle ve kesin dağıtıma başlandığı anda, faiz getirmeyen bir  hesaba almaya Maliye Bakanlığı yeîkllidir.  MADDE 8. — Aynı Kanunun 9 ncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir :  Madde 9. — Mal, hak ve yararları millileştirilen veya sınırlayıcı diğer tedbirlere bağlanan, bu suretle  zarar gördükleri Takdir ve Dağıtım Komisyonunca karara bağlanan kimselere verilecek tazminatta o maL  hak ve yararların 4 ncü maddenin (b) fıkrasında yazdı belge ve kararlarda veya bunların yerine geçen Yu­ goslav Makamlarının yazılarındaki niteliği, türü, tutarı, yüzölçümü, eklentisi ve yapı durumu, varsa bağlı  olmamak şartıyîe değeri ve benzeri gözonüne alınır ve Komisyonca saptanacak değerler esas tutulur.  Belge, karar ve yazılarda Dinar olarak belirtilen değerler millîleştirme tarihindeki kurlara göre Türk pa­ rasına çevrilerek gözonüne alınır.  4 ncü maddenin (b) fıkrasında yazdı belge ve kararların asıl veya örneklerini veremeyenler için mal,  hak ve yararların millîleştirilmiş veya sınırlayıcı tedbirlere bağlanmış olup olmadığı, 7 nci maddeye göre veri­ len süre içinde verecekleri tapu ve onun yerine geçen belgelerle, kararlar veya kira sözleşmesi, vergi kayıt­ ları ve ödeme makbuzları veya beyannamelere göre Dışşierî Bakanlığı aracılığıyle veya bulunduğu yere heyet  gönderilmek yoluyle incelenir ve araştırılır.  Bu inceleme ve araştırma malların değerleri için de yaptırılabilir.  Komisyonca saptanacak değerler; köylerdeki arsa ve arazi için bir dekarı 500, her konut ve eklentisi için  15 000, kentlerdeki arsa ve arazî için bir dekarı 2 000, her yapı için 40 000 liradan aşağı olamaz.  C Senatosu (S. Sayısı : 572)  — 9 —  (Dışişleri Turizm ve Tanıtma Komisyonunun.  kabul ettiği metin)  MADDE 6. — Millet Meclisi metninin 6 ncı  maddesi aynen kabul edilmiştir.  MADDE 7. — Millet Meclisi metninin 7 nci  maddesi aynen kabul edilmiştir.  MADDE 8. — Millet Meclisi metninin 8 nci  maddesi aynen kabul edilmiştir.  (Bütçe -ve Plan Komisyonunun kabul ettiği metin)  MADDE 6: — Millet Meclisi metninin 6 ncı  maddesi aynen kabul edilmiştir.  MADDE 7. — Millet Meclisi metninin 7 nci  maddesi aynen kabul edilmiştir.  MADDE 8. — Millet Meçlisi metninin 8 nci  maddesi aynen kabul edilmiştir»  C. Senatosu (S, Sayısı : 572)

— 9 —  (Dışişleri Turizm ve Tanıtma Komisyonunun.  kabul ettiği metin)  MADDE 6. — Millet Meclisi metninin 6 ncı  maddesi aynen kabul edilmiştir.  MADDE 7. — Millet Meclisi metninin 7 nci  maddesi aynen kabul edilmiştir.  MADDE 8. — Millet Meclisi metninin 8 nci  maddesi aynen kabul edilmiştir.  (Bütçe -ve Plan Komisyonunun kabul ettiği metin)  MADDE 6: — Millet Meclisi metninin 6 ncı  maddesi aynen kabul edilmiştir.  MADDE 7. — Millet Meclisi metninin 7 nci  maddesi aynen kabul edilmiştir.  MADDE 8. — Millet Meçlisi metninin 8 nci  maddesi aynen kabul edilmiştir»  C. Senatosu (S, Sayısı : 572)  — 10 —  (Millet Meclisinin kabul ettiği metin)  MADDE 9. — Aynı Kanunun 11 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir :  Madde 11. — 4 ncü maddenin (b) fıkrasında yazılı Yugoslav resmî makamlarından verilmiş ve usulü­ ne göre onanmış belge ve kararların asıl ve örnekleri ile aynı maddenin (a) ve (c) fıkralarında yazılı belge­ ler tamamlandığı takdirde, Komisyonca hak sahibi olduğu saptananlara 9 ncu madde hükümlerine göre ge­ rek kesin ve gerek geçici olarak saptanacak tazminat alacaklarının,  a) 50 000 Türk Lirasını geçmeyen kısmının tamamı,  b) 50 000 Türk Lirasını geçenlerin % 8ö'ni, 10 ncu maddedeki esaslara bakılmaksızın ön ödeme olarak  ödenir.  MADDE 10. — Aynı Kanunun 12 nci maddesi kaldırılmıştır.  Ancak kaldırılan 12 nci maddeye göre ödeme yapılmış olanlar hakkında bu maddenin 2 ve 3 ncü fıkraları  hükümlerince işlem yapılmaya devam edilir.  MADDE 11. — Aynı Kanunun 14 ncü maddesi aşağıdaki- şekilde değiştirilmiştir :  Madde 14. — Bu Kanunun 1 nci maddesinde vazıh nedenlerle ileride Yugoslavya'dan alınacak tazmi­ natın dağıtım şekil ve şartlarını ve ilgililerden istenecek belgelerin niteliğini, 6 aydan az olmamak üzere iste­ nilecek belgelerin verilme süresini saptamaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.  MADDE 12. — Aynı Kanuna aşağıdaki iki geçici madde eklenmiştir s  GEÇİCİ MADDE 1. — Bu Kanunun,  a) 1 nci maddesi, 13 . 7 . 1956 tarihinde Türk vatandaşı olmadıkları gerekçesiyle istemleri reddedilenler­ den, durumları bu maddeye uygun bulunanlar,  b) 4 ncü maddesi, mallarının millîleştirildiğine ilişkin belgenin sağlanması için yapılan tebliğ üzerine 6  ayhk süre içinde veya daha önce cetvel veya beyanname iie vatandaşlık durumlarını gösterir belgeyi verme­ lerine rağmen, ayrcı süre içinde 1135 sayılı Kanunun 4 ncü maddesinin (b) ve (c) fıkralarında yazılı belgele­ ri vermemeleri nedeniyle istemleri reddedilenler,  c) 6 nci maddesi, veraset belgesini aynı şekilde- 6 aylık sürede vermeyenler,  d) 8 ve 9 ncu maddeleri, mallarının millileştirilmesi nedeniyle hak sahibi olduklarına karar verilip ken­ dilerine ödeme yapılanlara da uygulanır.  GEÇİCİ MADDE 2. — Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar 1135 sayılı Kanunun 4 ncü mad­ desinde yazılı belgeleri aynı kanunun 7 nci maddesine göre yapılmış bildirime rağmen süresinde vermeyenle­ re 6 ayı geçmemek üzere yeni bir süre verilir.  İstenilen belgeleri bu süre içinde vermeyenlerin hakkı düşer.  Bu kanunda yazılı yönetmelik 2 ay içinde Maliye Bakanlığınca düzenlenir. Bu yeni yönetmelik yürürlüğe  girinceye kadar 1135 sayılı Kanunun 5 nci maddesine müsteniden yürürlüğe konulan yönetmeliğin uygulan­ masına devam edilir.  C. Senatosu (S. Sayısı : 572)

— 10 —  (Millet Meclisinin kabul ettiği metin)  MADDE 9. — Aynı Kanunun 11 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir :  Madde 11. — 4 ncü maddenin (b) fıkrasında yazılı Yugoslav resmî makamlarından verilmiş ve usulü­ ne göre onanmış belge ve kararların asıl ve örnekleri ile aynı maddenin (a) ve (c) fıkralarında yazılı belge­ ler tamamlandığı takdirde, Komisyonca hak sahibi olduğu saptananlara 9 ncu madde hükümlerine göre ge­ rek kesin ve gerek geçici olarak saptanacak tazminat alacaklarının,  a) 50 000 Türk Lirasını geçmeyen kısmının tamamı,  b) 50 000 Türk Lirasını geçenlerin % 8ö'ni, 10 ncu maddedeki esaslara bakılmaksızın ön ödeme olarak  ödenir.  MADDE 10. — Aynı Kanunun 12 nci maddesi kaldırılmıştır.  Ancak kaldırılan 12 nci maddeye göre ödeme yapılmış olanlar hakkında bu maddenin 2 ve 3 ncü fıkraları  hükümlerince işlem yapılmaya devam edilir.  MADDE 11. — Aynı Kanunun 14 ncü maddesi aşağıdaki- şekilde değiştirilmiştir :  Madde 14. — Bu Kanunun 1 nci maddesinde vazıh nedenlerle ileride Yugoslavya'dan alınacak tazmi­ natın dağıtım şekil ve şartlarını ve ilgililerden istenecek belgelerin niteliğini, 6 aydan az olmamak üzere iste­ nilecek belgelerin verilme süresini saptamaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.  MADDE 12. — Aynı Kanuna aşağıdaki iki geçici madde eklenmiştir s  GEÇİCİ MADDE 1. — Bu Kanunun,  a) 1 nci maddesi, 13 . 7 . 1956 tarihinde Türk vatandaşı olmadıkları gerekçesiyle istemleri reddedilenler­ den, durumları bu maddeye uygun bulunanlar,  b) 4 ncü maddesi, mallarının millîleştirildiğine ilişkin belgenin sağlanması için yapılan tebliğ üzerine 6  ayhk süre içinde veya daha önce cetvel veya beyanname iie vatandaşlık durumlarını gösterir belgeyi verme­ lerine rağmen, ayrcı süre içinde 1135 sayılı Kanunun 4 ncü maddesinin (b) ve (c) fıkralarında yazılı belgele­ ri vermemeleri nedeniyle istemleri reddedilenler,  c) 6 nci maddesi, veraset belgesini aynı şekilde- 6 aylık sürede vermeyenler,  d) 8 ve 9 ncu maddeleri, mallarının millileştirilmesi nedeniyle hak sahibi olduklarına karar verilip ken­ dilerine ödeme yapılanlara da uygulanır.  GEÇİCİ MADDE 2. — Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar 1135 sayılı Kanunun 4 ncü mad­ desinde yazılı belgeleri aynı kanunun 7 nci maddesine göre yapılmış bildirime rağmen süresinde vermeyenle­ re 6 ayı geçmemek üzere yeni bir süre verilir.  İstenilen belgeleri bu süre içinde vermeyenlerin hakkı düşer.  Bu kanunda yazılı yönetmelik 2 ay içinde Maliye Bakanlığınca düzenlenir. Bu yeni yönetmelik yürürlüğe  girinceye kadar 1135 sayılı Kanunun 5 nci maddesine müsteniden yürürlüğe konulan yönetmeliğin uygulan­ masına devam edilir.  C. Senatosu (S. Sayısı : 572)  — 11 —  (Dışişleri Turizm ve Tanıtma Komisyonunun)  Kabul ettiği metin  MADDE 9. — Aynı Kanunun I I nci maddesi  aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir :  Madde İL — 4 ncü maddenin (b) fıkrasında ya­ zılı Yugoslav resmî makamlarından verilmiş ve usu­ lüne göre onanmış belge ve kararların asıl ve örnekleri  ile aynı maddenin (a) ve (e) fıkralarında yazılı bel­ geler tamamlandığı takdirde, Komisyonca bak sahibi  olduğu saptananlara 9 ncu madde hükümlerine göre  gerek kesin ve gerek geçici olarak saptanacak tazmi­ nat alacaklarının,  a) 50 000 Türk Lirasına kadar olan kissm, ta­ mamen ödenir.  b) 50 000 Türk Lirasını aşan kısım 'hakkınd.ı,  10 ncu maddedeki esaslara bakılmaksızın % 40 ora­ nında ön ödeme yapılabilir.  MADDE 10. — Millet Meclisi metninin 10 ncu  maddesi aynen kabul edilmiştir.  MADDE 11. — Millet Meclisi metninin 11 nei  maddesi aynen kabul edilmiştir.  MADDE 12. — Millet Meclisi metninin 12 nci  maddesi aynen kabul edilmiştir.  (Bütçe ve Plan Komisyonunun kabul ettiği metin)  MADDE 9. — Aynı Kanunun 1.1 nci maddesi aşa­ ğıdaki şekilde değiştirilmiştir :  Madde II. — 4 ncü maddenin (b) fıkrasında  yazılı Yugoslav resmî makamlarından verilmiş Ve  usulüne göre onanmış belge ve kararların asıl ve ör­ nekleri ile aynı maddenin (a) ve (c) fıkralarında ya­ zılı belgeler tamamlandığı takdirde, Komisyonca hak  sahibi olduğu saptananlara 9 ncu madde hükümleri­ ne göre gerek kesin ve gerek geçici olarak saptana­ cak tazminat alacaklarının,  a) 25 000 Türk Lirasını geçmeyen kısmının ta- mainı ödenir.  b) 25 000 Türk Lirasını geçen alacak haklarında  ise, 25 000 Türk Lirasının tamamı ödenir ve arta ka­ lan kısmının % 40'ı için de 10 ncu maddedeki esas­ lara bakılmaksızın ön ödeme yapılır.  MADDE 10. — Millet Meclisi metninin 10 net  maddesi aynen kabul edilmiştir.  MADDE 11. — Millet Meclisi metninin 11 nci  maddesi aynen kabul edilmiştir.  MADDE 12 . '— Millet Meclisi metninin 12 i'ci  maddesi aynen kabul edilmiştir.  C. Senatosu (S. Sayısı : 572)

— 11 —  (Dışişleri Turizm ve Tanıtma Komisyonunun)  Kabul ettiği metin  MADDE 9. — Aynı Kanunun I I nci maddesi  aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir :  Madde İL — 4 ncü maddenin (b) fıkrasında ya­ zılı Yugoslav resmî makamlarından verilmiş ve usu­ lüne göre onanmış belge ve kararların asıl ve örnekleri  ile aynı maddenin (a) ve (e) fıkralarında yazılı bel­ geler tamamlandığı takdirde, Komisyonca bak sahibi  olduğu saptananlara 9 ncu madde hükümlerine göre  gerek kesin ve gerek geçici olarak saptanacak tazmi­ nat alacaklarının,  a) 50 000 Türk Lirasına kadar olan kissm, ta­ mamen ödenir.  b) 50 000 Türk Lirasını aşan kısım 'hakkınd.ı,  10 ncu maddedeki esaslara bakılmaksızın % 40 ora­ nında ön ödeme yapılabilir.  MADDE 10. — Millet Meclisi metninin 10 ncu  maddesi aynen kabul edilmiştir.  MADDE 11. — Millet Meclisi metninin 11 nei  maddesi aynen kabul edilmiştir.  MADDE 12. — Millet Meclisi metninin 12 nci  maddesi aynen kabul edilmiştir.  (Bütçe ve Plan Komisyonunun kabul ettiği metin)  MADDE 9. — Aynı Kanunun 1.1 nci maddesi aşa­ ğıdaki şekilde değiştirilmiştir :  Madde II. — 4 ncü maddenin (b) fıkrasında  yazılı Yugoslav resmî makamlarından verilmiş Ve  usulüne göre onanmış belge ve kararların asıl ve ör­ nekleri ile aynı maddenin (a) ve (c) fıkralarında ya­ zılı belgeler tamamlandığı takdirde, Komisyonca hak  sahibi olduğu saptananlara 9 ncu madde hükümleri­ ne göre gerek kesin ve gerek geçici olarak saptana­ cak tazminat alacaklarının,  a) 25 000 Türk Lirasını geçmeyen kısmının ta- mainı ödenir.  b) 25 000 Türk Lirasını geçen alacak haklarında  ise, 25 000 Türk Lirasının tamamı ödenir ve arta ka­ lan kısmının % 40'ı için de 10 ncu maddedeki esas­ lara bakılmaksızın ön ödeme yapılır.  MADDE 10. — Millet Meclisi metninin 10 net  maddesi aynen kabul edilmiştir.  MADDE 11. — Millet Meclisi metninin 11 nci  maddesi aynen kabul edilmiştir.  MADDE 12 . '— Millet Meclisi metninin 12 i'ci  maddesi aynen kabul edilmiştir.  C. Senatosu (S. Sayısı : 572)  — 12 —  (Millet Meclisinin kabul ettiği metin)  M A P P E 13- — Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.  MADDE 14. Bu Kanunu Bakanlar Kurulu yürütür.  30 . 12 . 1974  Başbakan  S. Irmak  Devlet Bakanı  Başbakan Yardımcısı  Z. Bavkara  Devlet Bakanı  M. Özgüneş  Devlet Bakanı  M. Fer  Devlet Bakanı  S. Yıldız  Adalet Bakanı  H. Mumcuoğlu  Millî Savunma Bakanı  /. Sancar  İçişleri Bakanı  M. Öztekin  Dışişleri Bakanı  M. Esenbel  Maliye Bakanı  B. Gürsoy  Millî Eğitim Bakanı  S. Reisoğlu  Bayındırlık Bakanı  V. Tanır  Ticaret Bakanı  H. Ciüov  Sağ. ve Sos. Y. Bakanı Güm. ve Tekel Bakanı Gıda - Tar. ve Hay. Bakanı  K. Demir B. Tuncer R. Aktan  Ulaştırma Bakanı  S. Özbek  Çalışma Bakanı Sanayi ve Tek. Bakanı En. ve Tab. Kay. Bakanı  T. Esener M. Gölhan E. Işıl  Turizm ve Tan. Bakanı  7. Evliyaoğlu  îmar ve İskân Bakanı  S. Babüroğlu  Köy İşleri ve Koop. Bakanı  /. H. Aydınoğlu  Orman Bakanı  F. Saatçioğlu  Genç. ve Spor. Bakanı  Z. Baloğlu  Kültür Bakanı  İV. Neftçi  Sosyal Güvenlik Bakanı  S. §icle  C. Senatosu (S. Sayısı : 572)

— 12 —  (Millet Meclisinin kabul ettiği metin)  M A P P E 13- — Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.  MADDE 14. Bu Kanunu Bakanlar Kurulu yürütür.  30 . 12 . 1974  Başbakan  S. Irmak  Devlet Bakanı  Başbakan Yardımcısı  Z. Bavkara  Devlet Bakanı  M. Özgüneş  Devlet Bakanı  M. Fer  Devlet Bakanı  S. Yıldız  Adalet Bakanı  H. Mumcuoğlu  Millî Savunma Bakanı  /. Sancar  İçişleri Bakanı  M. Öztekin  Dışişleri Bakanı  M. Esenbel  Maliye Bakanı  B. Gürsoy  Millî Eğitim Bakanı  S. Reisoğlu  Bayındırlık Bakanı  V. Tanır  Ticaret Bakanı  H. Ciüov  Sağ. ve Sos. Y. Bakanı Güm. ve Tekel Bakanı Gıda - Tar. ve Hay. Bakanı  K. Demir B. Tuncer R. Aktan  Ulaştırma Bakanı  S. Özbek  Çalışma Bakanı Sanayi ve Tek. Bakanı En. ve Tab. Kay. Bakanı  T. Esener M. Gölhan E. Işıl  Turizm ve Tan. Bakanı  7. Evliyaoğlu  îmar ve İskân Bakanı  S. Babüroğlu  Köy İşleri ve Koop. Bakanı  /. H. Aydınoğlu  Orman Bakanı  F. Saatçioğlu  Genç. ve Spor. Bakanı  Z. Baloğlu  Kültür Bakanı  İV. Neftçi  Sosyal Güvenlik Bakanı  S. §icle  C. Senatosu (S. Sayısı : 572)  ~ 13  (Dışişleri Turizm ve Tanıtma Komisyonunun (Bütçe ve Plan Komisyonunun kabul ettiği metin)  Kabul ettiği metin)  MADDE 13. — Millet Meclîsi metninin 13 ncü  maddesi aynen kabul edilmiştir.  MADDE 14. — Millet Meclisi metninin 14 ncü  maddesi aynen kabul edilmiştir.  MADDE 13. — Millet Meclisi metninin !3 ncü  maddesi aynen kabul edilmiştir.  MADDE 14. — Millet Meclisi metninin 14 ncü  maddesi aynen kabul edilmiştir.  i>€$<i  C. Senatosu (S£ Sayısı : 572)

~ 13  (Dışişleri Turizm ve Tanıtma Komisyonunun (Bütçe ve Plan Komisyonunun kabul ettiği metin)  Kabul ettiği metin)  MADDE 13. — Millet Meclîsi metninin 13 ncü  maddesi aynen kabul edilmiştir.  MADDE 14. — Millet Meclisi metninin 14 ncü  maddesi aynen kabul edilmiştir.  MADDE 13. — Millet Meclisi metninin !3 ncü  maddesi aynen kabul edilmiştir.  MADDE 14. — Millet Meclisi metninin 14 ncü  maddesi aynen kabul edilmiştir.  i>€$<i  C. Senatosu (S£ Sayısı : 572)