Yayın - 357 sayılı ASKERİ HAKİMLER KANUNU (21.09.1963) Komisyon Raporu ve Gerekçeleri

Toplu* : 2 M İ L L E T M E C L İ S İ 5. Sayısı :  Askerî hâkimler ve askerî savcılar kanun tasarısı ve Geçici  Komisyon raporu (1 /550)  T. C.  Başbakanlık 21 . 9 ; 1963  Kanunlar ve Kararlar Tetkik Dairesi  Sayı : 71 - 2102/4408  MÎLLET MECLÎSİ BAŞKANLIĞINA  Millî Savunma Bakanlığınca hazırlanan ve Türkiye Büyük Millet Meclisine arzı Bakanlar Ku­ rulunca 17 . 9 .1963 tarihînâe kararlaştırılan «Askerî hâkimler ve askerî savcılar kanunu tasa­ rısı» ve gerekçesi ilişik olarak sunulmuştur.  Gereğinin yapılmasını rica ederim.  tsmet İnönü  . . . . . ' ' ' * Başbakan  Askerî hâkimler ve askerî savcılar kanun tasarısı gerekçesi  Anayasanın yargı bölümüne ait genel hükümleri, askerî mahkemeler ve askerî hâkimıer de  dâhil olmak üzere bütün yargı organlarını kapsamaktadır. Bu bölüme dâhil bulunan 138 nei mad­ dede, askerî yargı organlarının kuruluşu ve işleyişinin ve askerî hâkimlerin özlük işlerinin, mah­ kemelerin bağımsızlığı, hâkimlik teminatı ve askerlik hizmetinin gereklerine göre özel kanunla  düzenleneceği belirtilmektedir. Bu itibarla askerî hâkimlerin özlük işlerinin bu üç esas prensibe;  mahkemelerin bağımsızlığı, hâkimlik teminatı ve askerlik hizmetinin gereklerine göre düzenlene­ ceği bir Anayasa hükmü olarak gerekli bulunmaktadır.  Askerî hâkimlerin özlük işlerine ait kanunun hazırlanmasında, mahkemelerin bağımsızlığı ve  hâkimlik teminatı yönünden umumi adlî hâkimler hakkındaki kanuna uygunluk sağlanması, ka­ nun tekniği ve yargı politikasının tümlüğü düşüncesiyle faydalı görülmüştür. Esasen halen yürür­ lükte bulunan 1631 sayılı Askerî Muhakeme Usulü Kanununda yer alan askerî hâkimliğe kabul,  yükselme şartları, askerî hâkimlerin vazifeleri ve hukukuna ait maddeler bu konularda Hâkimler  Kanununu 'esas almakta veva ona atıfta bulunmaktadır.  Bu itibarla askerî hâkim ve askerî savcı olmak için genel şartlar ve özlük hakları bakımından  Hâkimler ve Savcılar Kanununun hazırlanmasındaki esaslar; göz önünde tutulmuştur.  Askerî hâkimlerin yargı; itibariyle hâkimlik ve savcılık görevlerini ifa etmeleri sebebiyle As­ kerî hâkimler ve askerî savcılar Kanunu adiyle düzenlenen tasarının birinci kısmı üç bölümü kap­ samaktadır. Birinci -bölümde genel hükümler bahsinde askerî hâkim ve-askerî savcı olmak için ge­ nel şartlar ve yetişme kaynaklarına ait maddeler bulunmaktadır. Askerî hâkim ve askerî savcı ye­ tiştirilmesinde üe kaynak kabul edilmiş ve bunlardan hangisinden faydalanılacağı hususunun i es­ inti Millî Savunma Bakanına bırakılmıştır.  Staja ait hükümler ikinci bölümde ifade edilmiş ve staj süresi bir yıl olarak kabul edilmiştir.  Üçüncü bölüm askerî hâkimlik ve askerî savcıhk yardımcısıhğma ait bulunmaktadır. Yardım­ cılıkta bekleme süresi üç yıldır. Başarısızlık halinde hâkimlikle ilgi kesilerek personel sınıfına ge­ çirme esası kabul edilmiştir.  54

Toplu* : 2 M İ L L E T M E C L İ S İ 5. Sayısı :  Askerî hâkimler ve askerî savcılar kanun tasarısı ve Geçici  Komisyon raporu (1 /550)  T. C.  Başbakanlık 21 . 9 ; 1963  Kanunlar ve Kararlar Tetkik Dairesi  Sayı : 71 - 2102/4408  MÎLLET MECLÎSİ BAŞKANLIĞINA  Millî Savunma Bakanlığınca hazırlanan ve Türkiye Büyük Millet Meclisine arzı Bakanlar Ku­ rulunca 17 . 9 .1963 tarihînâe kararlaştırılan «Askerî hâkimler ve askerî savcılar kanunu tasa­ rısı» ve gerekçesi ilişik olarak sunulmuştur.  Gereğinin yapılmasını rica ederim.  tsmet İnönü  . . . . . ' ' ' * Başbakan  Askerî hâkimler ve askerî savcılar kanun tasarısı gerekçesi  Anayasanın yargı bölümüne ait genel hükümleri, askerî mahkemeler ve askerî hâkimıer de  dâhil olmak üzere bütün yargı organlarını kapsamaktadır. Bu bölüme dâhil bulunan 138 nei mad­ dede, askerî yargı organlarının kuruluşu ve işleyişinin ve askerî hâkimlerin özlük işlerinin, mah­ kemelerin bağımsızlığı, hâkimlik teminatı ve askerlik hizmetinin gereklerine göre özel kanunla  düzenleneceği belirtilmektedir. Bu itibarla askerî hâkimlerin özlük işlerinin bu üç esas prensibe;  mahkemelerin bağımsızlığı, hâkimlik teminatı ve askerlik hizmetinin gereklerine göre düzenlene­ ceği bir Anayasa hükmü olarak gerekli bulunmaktadır.  Askerî hâkimlerin özlük işlerine ait kanunun hazırlanmasında, mahkemelerin bağımsızlığı ve  hâkimlik teminatı yönünden umumi adlî hâkimler hakkındaki kanuna uygunluk sağlanması, ka­ nun tekniği ve yargı politikasının tümlüğü düşüncesiyle faydalı görülmüştür. Esasen halen yürür­ lükte bulunan 1631 sayılı Askerî Muhakeme Usulü Kanununda yer alan askerî hâkimliğe kabul,  yükselme şartları, askerî hâkimlerin vazifeleri ve hukukuna ait maddeler bu konularda Hâkimler  Kanununu 'esas almakta veva ona atıfta bulunmaktadır.  Bu itibarla askerî hâkim ve askerî savcı olmak için genel şartlar ve özlük hakları bakımından  Hâkimler ve Savcılar Kanununun hazırlanmasındaki esaslar; göz önünde tutulmuştur.  Askerî hâkimlerin yargı; itibariyle hâkimlik ve savcılık görevlerini ifa etmeleri sebebiyle As­ kerî hâkimler ve askerî savcılar Kanunu adiyle düzenlenen tasarının birinci kısmı üç bölümü kap­ samaktadır. Birinci -bölümde genel hükümler bahsinde askerî hâkim ve-askerî savcı olmak için ge­ nel şartlar ve yetişme kaynaklarına ait maddeler bulunmaktadır. Askerî hâkim ve askerî savcı ye­ tiştirilmesinde üe kaynak kabul edilmiş ve bunlardan hangisinden faydalanılacağı hususunun i es­ inti Millî Savunma Bakanına bırakılmıştır.  Staja ait hükümler ikinci bölümde ifade edilmiş ve staj süresi bir yıl olarak kabul edilmiştir.  Üçüncü bölüm askerî hâkimlik ve askerî savcıhk yardımcısıhğma ait bulunmaktadır. Yardım­ cılıkta bekleme süresi üç yıldır. Başarısızlık halinde hâkimlikle ilgi kesilerek personel sınıfına ge­ çirme esası kabul edilmiştir.  54  — 2 —  özlük işlerine ayrılan ikinci kısmın birinci bölümü yükselme işlerini düzenlemektedir. Askerî  hâkim ve yardımcılarının yükselmelerinde askerî Yargıtaydan verilen notlarla birlikte kıdemli  hâkimin ve nezdinde mahkeme kurulan komutanın idari bakımdan verecekleri siciller de değerlen­ dirilmeye esas alınmakta, askerî savcılar ile yardımcıları için ayrıca teftiş raporları yükselmeye  esas olan kaynaklardan birini teşkil etmektedir.  Yer değiştirme işlerine ayrılan ikinci bölümde askerî hâkimler, askerî savcılar ve yardımcıları  ile idari görevlerde bulunanların nakil ve tâyinleri subayların bağlı oldukları kanun hükümleri­ ne göre düzenlenmiş, farklı olarak üçüncü coğrafi bölgede üç yıl, diğer bölgelerde dört yıldan ence  yer değiştirilemiyeceği kaideten kabul edilmiştir.  Üçüncü bölüm özlük haklarına ayrılmış ve askerî hâkimler ile askerî savcılar ve yardımcıları­ nın maaş ve diğer malî hakları subayların tabi olduğu kanunlara hâkim ödenekleri ise Hâkimler  Kanununa atıfta bulunmak suretiyle düzenlenmiştir.  Dördüncü bölümü teşkil eden izin, istifa, yaş haddi ve emeklilik konuları Silâhlı Kuvvetler  mensuplarının tabi oldukları hükümlere bağlanmıştır.  Disiplin cezaları ve soruşturma - kovuşturma işlemleri beşinci bölümü teşkil etmiştir.  Altıncı bölüm Askerî Yargıtay üyeleri hakkındaki özel hükümleri kapsamaktadır.  Bunların haricinde kalan çeşitli hükümler dördüncü kısımda tesbit edilmiştir.  Askerî hâkimler ve askerî savcılar kanun tasarısının madde gerekçesi  1 nci maddede askerî savcı ve askerî hâkimlik meslekine kabul için lüzumlu bulunan genel  şartlar gösterilmiştir. Askerî hâkim ve askerî savcıların subay statüsüne tabi olmaları ve diğer  silâhlı kuvvetler mensupları ile aynı görev şart1 arı içinde olmaları sebebiyle mesleke kabulde  sağlık durumları, subay olmava .engel, bir halleri bulunmaması şartına bağlanmıştır.  İfa edecekleri görevin mahiyeti icabı her hangi bir suçtan mahkûm olmamış bulunmak ve eeaa  tatbikatında bulunmamak esas kabul edilmiştir.  (Keza sosyal ve askerî bünye içerisindeki mevkileri gözetilerek sarhoşluk, kumar oynamayı adet  haline getirmiş veva kumar oynatmış yahut hâkimliğe yaraşmıyacak kötü şöhret sahibi olmama­ ları gerekli görülmüştür.  2 nci maddede, Türk Silâhlı Kuvvetlerinin askerî hâkim ve askerî savcı ihtiyacının karşılan­ masında 3 kavnak tesbit edilmiştir. (Bu suretle ihtivac durumuna ve bu kaynakların o ıgün için  arz ettikleri özelliklere göre. hangisinden ve ne şekilde faydalanılacağı hususu, Yüksek Askerî  Şûranın mütalâası alınarak Millî Savunma Bakanlığınca kararlaştırılmakla, ihtiyacın en iyi şekilde  karşılanmasını temin etmek 'gayesi güdülmüştür.  Madde 3 de, askerî hâkim ve askerî savcı ihtiyacının muvazzaf subaylardan sağlanması  takdirinde, muharip sınıfa mensubolm'a kaydı konularak kıtayı en iyi şekilde tanımış olma hali  gözetilmiştir. Ancak askerî hâkim ve askerî savcı sınıfına geçdikten sonra bu şahıstan daha uzun  bir süre bu sıfatla istifade edebilmek ve meslek değişikliğinin fikren ve bedenen daha enerjik bir  çağda olmasındaki fayda da düşünülmek suretiyle hukuk öğrenimine gönderilecek subayların,  üsteğmenlik rütbesinin en çok ikinci yılında bulunmaları şartı konulmuştur.  Bu subayların diğer niteliklerinin ve seçim usullerinin tesbiti zamana, istekli miktarına ve  ihtivaca ıgöre sık sık değişme istidadı gösterildiğinden elastikiyetin temini için bu konunun bir  yönetmelikle düzenlenmesi uygun görülmüştür.  Madde 4. — Askerî hâkim ve askerî savcı yetiştirilmek üzere hukuk fakültelerine gönderile­ cek olan subayların kıtaları ile fiilen ilgilerinin kesilerek öğrenimleri süresince izinli sayılmaları,  buna rağmen subaylık sıfatı ile haklarının devam etmesi sebebiyle dört yıllık hukuk öğrenimini  en çok beş öğrenim yılı içinde bitirmeleri esas kabul edilmiştir.  M. Meclisi ( S. Sayısı : 514 )

— 2 —  özlük işlerine ayrılan ikinci kısmın birinci bölümü yükselme işlerini düzenlemektedir. Askerî  hâkim ve yardımcılarının yükselmelerinde askerî Yargıtaydan verilen notlarla birlikte kıdemli  hâkimin ve nezdinde mahkeme kurulan komutanın idari bakımdan verecekleri siciller de değerlen­ dirilmeye esas alınmakta, askerî savcılar ile yardımcıları için ayrıca teftiş raporları yükselmeye  esas olan kaynaklardan birini teşkil etmektedir.  Yer değiştirme işlerine ayrılan ikinci bölümde askerî hâkimler, askerî savcılar ve yardımcıları  ile idari görevlerde bulunanların nakil ve tâyinleri subayların bağlı oldukları kanun hükümleri­ ne göre düzenlenmiş, farklı olarak üçüncü coğrafi bölgede üç yıl, diğer bölgelerde dört yıldan ence  yer değiştirilemiyeceği kaideten kabul edilmiştir.  Üçüncü bölüm özlük haklarına ayrılmış ve askerî hâkimler ile askerî savcılar ve yardımcıları­ nın maaş ve diğer malî hakları subayların tabi olduğu kanunlara hâkim ödenekleri ise Hâkimler  Kanununa atıfta bulunmak suretiyle düzenlenmiştir.  Dördüncü bölümü teşkil eden izin, istifa, yaş haddi ve emeklilik konuları Silâhlı Kuvvetler  mensuplarının tabi oldukları hükümlere bağlanmıştır.  Disiplin cezaları ve soruşturma - kovuşturma işlemleri beşinci bölümü teşkil etmiştir.  Altıncı bölüm Askerî Yargıtay üyeleri hakkındaki özel hükümleri kapsamaktadır.  Bunların haricinde kalan çeşitli hükümler dördüncü kısımda tesbit edilmiştir.  Askerî hâkimler ve askerî savcılar kanun tasarısının madde gerekçesi  1 nci maddede askerî savcı ve askerî hâkimlik meslekine kabul için lüzumlu bulunan genel  şartlar gösterilmiştir. Askerî hâkim ve askerî savcıların subay statüsüne tabi olmaları ve diğer  silâhlı kuvvetler mensupları ile aynı görev şart1 arı içinde olmaları sebebiyle mesleke kabulde  sağlık durumları, subay olmava .engel, bir halleri bulunmaması şartına bağlanmıştır.  İfa edecekleri görevin mahiyeti icabı her hangi bir suçtan mahkûm olmamış bulunmak ve eeaa  tatbikatında bulunmamak esas kabul edilmiştir.  (Keza sosyal ve askerî bünye içerisindeki mevkileri gözetilerek sarhoşluk, kumar oynamayı adet  haline getirmiş veva kumar oynatmış yahut hâkimliğe yaraşmıyacak kötü şöhret sahibi olmama­ ları gerekli görülmüştür.  2 nci maddede, Türk Silâhlı Kuvvetlerinin askerî hâkim ve askerî savcı ihtiyacının karşılan­ masında 3 kavnak tesbit edilmiştir. (Bu suretle ihtivac durumuna ve bu kaynakların o ıgün için  arz ettikleri özelliklere göre. hangisinden ve ne şekilde faydalanılacağı hususu, Yüksek Askerî  Şûranın mütalâası alınarak Millî Savunma Bakanlığınca kararlaştırılmakla, ihtiyacın en iyi şekilde  karşılanmasını temin etmek 'gayesi güdülmüştür.  Madde 3 de, askerî hâkim ve askerî savcı ihtiyacının muvazzaf subaylardan sağlanması  takdirinde, muharip sınıfa mensubolm'a kaydı konularak kıtayı en iyi şekilde tanımış olma hali  gözetilmiştir. Ancak askerî hâkim ve askerî savcı sınıfına geçdikten sonra bu şahıstan daha uzun  bir süre bu sıfatla istifade edebilmek ve meslek değişikliğinin fikren ve bedenen daha enerjik bir  çağda olmasındaki fayda da düşünülmek suretiyle hukuk öğrenimine gönderilecek subayların,  üsteğmenlik rütbesinin en çok ikinci yılında bulunmaları şartı konulmuştur.  Bu subayların diğer niteliklerinin ve seçim usullerinin tesbiti zamana, istekli miktarına ve  ihtivaca ıgöre sık sık değişme istidadı gösterildiğinden elastikiyetin temini için bu konunun bir  yönetmelikle düzenlenmesi uygun görülmüştür.  Madde 4. — Askerî hâkim ve askerî savcı yetiştirilmek üzere hukuk fakültelerine gönderile­ cek olan subayların kıtaları ile fiilen ilgilerinin kesilerek öğrenimleri süresince izinli sayılmaları,  buna rağmen subaylık sıfatı ile haklarının devam etmesi sebebiyle dört yıllık hukuk öğrenimini  en çok beş öğrenim yılı içinde bitirmeleri esas kabul edilmiştir.  M. Meclisi ( S. Sayısı : 514 )  ~3 —  Hukuk öğrenimini beş öğrenim yılı içinde bitaremiyen veya başarısızlık ve diğer sebeplerle bir  defadan fazla sınıfta kalmak suretiyle bu süre içinde bitirmelerine imkân olmıyanların izinleri  kaldırılmakta ve kıtalarına iadeleri kabul edilmektedir.  Madde 5. — Hukuk öğrenimine gönderilen subaylara tanınan imkânlar, Devletçe masraf ya­ pılması ve uzun bir süre* izinli sayılmaları sebebiyle, istifa sürelerinin fakültelerde okudukları süre  kadar artırılması esası vaz'edümiştir.  Madde 6. — Hukuk öğrenimi sırasında terfi veya terfih durumuna giren subaylar hakkında,  Terfi Kanununa atıfta bulunmak suretiyle madde düzenlenmiştir.  Madde 7 . — Askerî hâkim ve askerî savcı ihtiyacının askerî öğrencilerle karşılanması halinde,  kısmen muvazzaf subaylar hakkındaki özel şartlar göz önünde bulundurularak bu madde hazır­ lanmıştır.  Madde 8. — Askerî hâkim ve askerî savcı ihtiyacının hukuk mezunu yedek subaylardan kar­ şılanması halindeki özel şartlar tesbit olunmuştur. Adaylık süresinin bir yıl olması 9 ncu maddede  ifade edilmiştir.  Adaylar hâkimlik teminatına haiz olmadıkları ve esasen hâkimlik hizmeti görmedikleri için  adaylıkta geçen süre askerî hâkimlik ve askerî savcılık hizmetlerinden sayılmamıştır.  Değişen ihtiyaçları en uygun şekilde karşılıyabilmek ve elastikiyeti temin edebilmek için  adaylık konusunda bir yönetmelik yapılması esası kabul edilmiştir.  Madde 10. — Adaylık süresini başarı ile bitirenlerin askerî hâkim veya askerî savcı yardımcı­ lıklarına ayrılmalarında, kabiliyetleri ve istekleri kıstas kabul edilmiştir.  Adaylıkta başarı gösteremiyenler veya yardımcılığa geçirilmeye engel halleri görülenler hakkın­ da her üç kaynağın özellikleri göz önünde tutularak özel hükümler konulmuştur.  Madde 11. — Askerî hâkim ve askerî savcı yardımcılığı üç yıllık hizmet ve deneme süresine  bağlanmıştır. Bu süre içinde basan gösterenler askerî hâkimliğe veya askerî savcılığa geçirilmek­ te, başarı gösteremiyenler ise yardımcılıkta bir yıl daha denenmektedirler.  Yukarı maddelerde mecburi hizmet hakkında konulan esaslar ve Devletçe masraf yapılmış olma­ sı muvacehesinde adaylıkta başarı gösteremiyenler personel sınıfına geçirilmektedirler.  Madde 12. — Yükselme işlemlerini düzenliyen bu madde 4 kategoriyi kapsamaktadır. Mahke­ melerin bağımsızlığı ve hâkimlik teminatı yanında yer alan askerlik hizmetlerinin gerekleri de göz  önünde tutularak askerî hâkimlerin yükselmeleri, Askerî Yargıtayca verilecek notlar ile idari üst­ ler tarafından düzenlenecek sicillere göre yapılacaktır.  Askerî savcılar ve yardımcılarının yükselmelerinde ayrıca askeri adalet müfettişlerince düzen­ lenecek raporlar bu konuda üçüncü bir kaynak olmaktadır.  Askerî yargı ile ilgili idari kadrolarda bulunanların yükselmeleri, görmekte oldukları hizmetin  mahiyeti icabı yalnızca idari üstlerince düzenlenecek sicillere bağlı olmaktadır.  Adlî müşavirlerin yükselmelerinde idari sicillerle beraber askerî adalet müfettişlerinin raporla­ rı da esas kabul edilmiş ve bu suretle hem ifa ettikleri görevin yargı ile ilgili yönünün denetlen­ mesi ve hem de meslekî ehliyetlerinin, askerî adalet müfettişlerince tesbit edilmesi gayesi gözetil- miştir.  Madde 13. — îdari sicil üstlerinin yetkileri bu madde ile tâyin ve takyidedilmiş, idari üstler- ce askerî hâkim, askerî savcı ve yardımcıları hakkında münhasıran disiplin yönünden hal ve gidiş­ lerine bağlı kalmak üzere sicil düzenlenmesi esası kabul edilmiştir.  Madde 14. — Meslekî ehliyetin tesbitinde, bir kaynak olarak kabul edilen Askeri Yargıtay not­ larının mahiyeti ve notun ne şekilde verileceği konusunda adliye hâkimleri hakkındaki mevzuat  hükümleri askerî hâkim ve askerî savcılarla yardımcıları hakkında da prens'ibolarak kabul edil­ miştir.  Madde 15. — Meslekî ehliyetin tesbitinde bir başka kaynak olarak kabul edilen askerî adalet  müfettişlerinin raporları bu madde ile düzenlenmiştir.  Yer değiştirme işleri tasarının 16 ncı maddesinde düzenlenmiştir. Askerî hâkimlerle askerî savcıla­ rın tâyin ve nakilleri kaideten Silâhlı Kuvvetler mensuplarının tâyin ve nakilleri hakkındaki Ka- v. M. Jfeofâıy ; ( S- Sa^1 8 1 : 514 )

~3 —  Hukuk öğrenimini beş öğrenim yılı içinde bitaremiyen veya başarısızlık ve diğer sebeplerle bir  defadan fazla sınıfta kalmak suretiyle bu süre içinde bitirmelerine imkân olmıyanların izinleri  kaldırılmakta ve kıtalarına iadeleri kabul edilmektedir.  Madde 5. — Hukuk öğrenimine gönderilen subaylara tanınan imkânlar, Devletçe masraf ya­ pılması ve uzun bir süre* izinli sayılmaları sebebiyle, istifa sürelerinin fakültelerde okudukları süre  kadar artırılması esası vaz'edümiştir.  Madde 6. — Hukuk öğrenimi sırasında terfi veya terfih durumuna giren subaylar hakkında,  Terfi Kanununa atıfta bulunmak suretiyle madde düzenlenmiştir.  Madde 7 . — Askerî hâkim ve askerî savcı ihtiyacının askerî öğrencilerle karşılanması halinde,  kısmen muvazzaf subaylar hakkındaki özel şartlar göz önünde bulundurularak bu madde hazır­ lanmıştır.  Madde 8. — Askerî hâkim ve askerî savcı ihtiyacının hukuk mezunu yedek subaylardan kar­ şılanması halindeki özel şartlar tesbit olunmuştur. Adaylık süresinin bir yıl olması 9 ncu maddede  ifade edilmiştir.  Adaylar hâkimlik teminatına haiz olmadıkları ve esasen hâkimlik hizmeti görmedikleri için  adaylıkta geçen süre askerî hâkimlik ve askerî savcılık hizmetlerinden sayılmamıştır.  Değişen ihtiyaçları en uygun şekilde karşılıyabilmek ve elastikiyeti temin edebilmek için  adaylık konusunda bir yönetmelik yapılması esası kabul edilmiştir.  Madde 10. — Adaylık süresini başarı ile bitirenlerin askerî hâkim veya askerî savcı yardımcı­ lıklarına ayrılmalarında, kabiliyetleri ve istekleri kıstas kabul edilmiştir.  Adaylıkta başarı gösteremiyenler veya yardımcılığa geçirilmeye engel halleri görülenler hakkın­ da her üç kaynağın özellikleri göz önünde tutularak özel hükümler konulmuştur.  Madde 11. — Askerî hâkim ve askerî savcı yardımcılığı üç yıllık hizmet ve deneme süresine  bağlanmıştır. Bu süre içinde basan gösterenler askerî hâkimliğe veya askerî savcılığa geçirilmek­ te, başarı gösteremiyenler ise yardımcılıkta bir yıl daha denenmektedirler.  Yukarı maddelerde mecburi hizmet hakkında konulan esaslar ve Devletçe masraf yapılmış olma­ sı muvacehesinde adaylıkta başarı gösteremiyenler personel sınıfına geçirilmektedirler.  Madde 12. — Yükselme işlemlerini düzenliyen bu madde 4 kategoriyi kapsamaktadır. Mahke­ melerin bağımsızlığı ve hâkimlik teminatı yanında yer alan askerlik hizmetlerinin gerekleri de göz  önünde tutularak askerî hâkimlerin yükselmeleri, Askerî Yargıtayca verilecek notlar ile idari üst­ ler tarafından düzenlenecek sicillere göre yapılacaktır.  Askerî savcılar ve yardımcılarının yükselmelerinde ayrıca askeri adalet müfettişlerince düzen­ lenecek raporlar bu konuda üçüncü bir kaynak olmaktadır.  Askerî yargı ile ilgili idari kadrolarda bulunanların yükselmeleri, görmekte oldukları hizmetin  mahiyeti icabı yalnızca idari üstlerince düzenlenecek sicillere bağlı olmaktadır.  Adlî müşavirlerin yükselmelerinde idari sicillerle beraber askerî adalet müfettişlerinin raporla­ rı da esas kabul edilmiş ve bu suretle hem ifa ettikleri görevin yargı ile ilgili yönünün denetlen­ mesi ve hem de meslekî ehliyetlerinin, askerî adalet müfettişlerince tesbit edilmesi gayesi gözetil- miştir.  Madde 13. — îdari sicil üstlerinin yetkileri bu madde ile tâyin ve takyidedilmiş, idari üstler- ce askerî hâkim, askerî savcı ve yardımcıları hakkında münhasıran disiplin yönünden hal ve gidiş­ lerine bağlı kalmak üzere sicil düzenlenmesi esası kabul edilmiştir.  Madde 14. — Meslekî ehliyetin tesbitinde, bir kaynak olarak kabul edilen Askeri Yargıtay not­ larının mahiyeti ve notun ne şekilde verileceği konusunda adliye hâkimleri hakkındaki mevzuat  hükümleri askerî hâkim ve askerî savcılarla yardımcıları hakkında da prens'ibolarak kabul edil­ miştir.  Madde 15. — Meslekî ehliyetin tesbitinde bir başka kaynak olarak kabul edilen askerî adalet  müfettişlerinin raporları bu madde ile düzenlenmiştir.  Yer değiştirme işleri tasarının 16 ncı maddesinde düzenlenmiştir. Askerî hâkimlerle askerî savcıla­ rın tâyin ve nakilleri kaideten Silâhlı Kuvvetler mensuplarının tâyin ve nakilleri hakkındaki Ka- v. M. Jfeofâıy ; ( S- Sa^1 8 1 : 514 )  - 4 —  nun hükümlerine bağlanmış, fakat muvafakatleri alınmadıkça 3 ncü coğrafi bölgede üç yıldan, diğer  coğrafi bölgelerden dört yıldan önce başka bir yere veya göreve atanamıyacakları esası kabul edil­ mek suretiyle, hem hizmetin bölgeler itibariyle ilgililer arasında aynı şartlarla taksimi ve hem de  yer itibariyle teminat gayesi* güdülmüştür.  Madde 17. — Askerî hâkim ve askerî savcıların görev alacakları bâzı kadroların özellikleri' se­ bebiyle bu yerlere yapılacak atanmalar hakkında özel hükümler konulmak yoluna gidilmiştir.  Madde 18. — Askerî hâkim ve askerî savcılarla yardımcıları, adlî müşavirler ve bunlardan as­ kerî yargı ile ilgili idari görevlerde bulunanların subay olmaları dolayısiyle maaş ve diğer özlük  haklarını, subaylar hakkındaki kanunlara tabi olduğu gösterilerek o kanunlara atıfta bulunul­ muştur. • - •  Bu madde hükmü ile, subaylık sıfatından doğan her türlü malî ve aynî haklara ait kanunlar­ dan bunların da faydalanacağı gösterilmek suretiyle, özlük işleri ve özlük hakları bünyesinde top- lıyan bu özel kanunla hem Anayasanın 134 ve 138 nci maddeleri1 hükmü yerine getirilmiş ve hem de  diğer kanunlara atıfta bulunulmak ,suretiyle pratik bir tedvin yoluna gidilmiştir.  Keza hâkim ödenekleri mevzuunda adliye hâkimleri ve savcıları hakkında uygulanmakta olan  Kanuna atıfta bulunmak suretiyle aynı gayenin sağlanması hedef tutulmuştur. Askerî hâkim, as­ kerî savcı, adlî müşavirler ve askerî yargı ile ilgili idari kadrolarda görevli bulunanların hâkim  ödeneklerinin miktarının tesbitinde, bunların almakta oldukları maaşın tekabül ettiği sınıf ve dere­ cede bulunan adliye hâkim ve savcılarına verilen ödenek miktarının esas olacağı maddede beyan  olunmuştur. Bu suretle adliye hâkimleri ve savcıları ile askerî hâkimler ve askerî savcılar arasım­ da ödenek bakımından bir ayniyet olacağı ve tek bir kanuna göre ödenek alacaMan esası kabuî  edilmiştir.  îzin, istifa, yaş haddi ve emeklilikle, meslekten çıkarılmaya dair 19, 20, 21 ve 22 nci maddeler  diğer subaylar hakkındaki kanunlara atıfta bulunulmak suretiyle düzenlenmiştir.  Madde 23. — Soruşturma ve kovuşturmaya ait bölüme dâhil bulunan bu maddeden askerî hâ­ kim ve askerî savcılarla yardımcıları, adlî müşavirler ve askerî yargı ile ilgili idari görevlerde bu­ lunanların görevlerinden dolayı veya görevleri sırasında işledikleri suçları veya »sıfat veya gö­ revlerinin gereklerine uymıyan hal veya 'eylemleri yahut .askerî yargıya tabi ışaJhsi suçlarının özel  bir tahkik usulüne 'bağlı olacağı belirtilerek Anayasanın hâkim teminatına ait hükümleri gerçe'k- leşitirilmek istenilmiştir.  Bunların umumi yargıya tabi sııçlarınm genel usullere bağlı olacağı esasından harefcet edile­ rek şahsi suçları hakkında ayrıca bir hüküm sevk edilmesi yoluna igidilmemiştir.  Maldde 24. — Yukarı maddede ya'zılı haillerde inceleme yapmaya ibtir askerî adalet müfettişi  memur edildiği takdirde bunun yetkilerinin nelerden ibaret olacağı hususu 24 ncü madde ile  'gösterilmiştir.  Yapılan bu inceleme sonucundaki işlemler ve soruşturma izni veri'ld'iği takdirde ne yapıla­ cağı ve sonucu 25, 2!6, '27 ve 218 nci maddelerde teslbit olunmuştur.  Askerî hâkim, askerî savcı ve yardımcılarına, adlî •müşavirlere ve askerî yargı ile ilgili idari  kadrolardan görevlendirileceklere verilecek dfeiplin cefalar konusunda, umumi adliye hâkimleri  ve savcıları hakkındaki hükümlere uygunluk sağlanmaya çalıişılmış ve 'bunlara yalnızca disiplin ve  haysıiyet kurulları tarafından disiplin cezası verilelbileceği, bu cezaların nev'i itibariyle, ihtar,  tevbih" ve yer değiştirmeden ibaret olacağı 29, 30 ve 1131 nci maddelerle 'gösterilmiştir.  03, 34, 36, 36 ve 37 nci maddeler Askerî Yargıtay Başkan ve üyeleri ha'kkıudakii özel hüküm­ lere ayrılmıştır. Bu maddelerde daha ziyade Anayasa ile düzenlenen ilkeler ifade edilmiş ve ted­ vin itibariyle Yargıtay üyeleri hakkındaki hükümlere uygunluk sağlamak yoluna gidilmiştir.  Çeşitli hükümlere ayrılan 39, 40, 41 ve 42 nci maddelerde yükardâki maddelerle düzenlienen- lerin dışında kalan hususlar ele alınmıştır. 41 mc i maddede ıgörev yerleri ve Ikadrolan ,gösiterilmiş,  buralarda geçen hizmetlerin 'hâkimlik hizmetinden sayılacağı kabul »edilmiştir.  îsminden de anlaşılacağı üzere kânun tasarısı askerî hâkim ve askerî savcıları ifade  etmekte olduğundan birçok maddelerde kısaca bu ftalbMer kulla<nılmııştır. Bu tâlbirl erden mak- MrMeclisi ( S . Sayısı ' :&U :)

- 4 —  nun hükümlerine bağlanmış, fakat muvafakatleri alınmadıkça 3 ncü coğrafi bölgede üç yıldan, diğer  coğrafi bölgelerden dört yıldan önce başka bir yere veya göreve atanamıyacakları esası kabul edil­ mek suretiyle, hem hizmetin bölgeler itibariyle ilgililer arasında aynı şartlarla taksimi ve hem de  yer itibariyle teminat gayesi* güdülmüştür.  Madde 17. — Askerî hâkim ve askerî savcıların görev alacakları bâzı kadroların özellikleri' se­ bebiyle bu yerlere yapılacak atanmalar hakkında özel hükümler konulmak yoluna gidilmiştir.  Madde 18. — Askerî hâkim ve askerî savcılarla yardımcıları, adlî müşavirler ve bunlardan as­ kerî yargı ile ilgili idari görevlerde bulunanların subay olmaları dolayısiyle maaş ve diğer özlük  haklarını, subaylar hakkındaki kanunlara tabi olduğu gösterilerek o kanunlara atıfta bulunul­ muştur. • - •  Bu madde hükmü ile, subaylık sıfatından doğan her türlü malî ve aynî haklara ait kanunlar­ dan bunların da faydalanacağı gösterilmek suretiyle, özlük işleri ve özlük hakları bünyesinde top- lıyan bu özel kanunla hem Anayasanın 134 ve 138 nci maddeleri1 hükmü yerine getirilmiş ve hem de  diğer kanunlara atıfta bulunulmak ,suretiyle pratik bir tedvin yoluna gidilmiştir.  Keza hâkim ödenekleri mevzuunda adliye hâkimleri ve savcıları hakkında uygulanmakta olan  Kanuna atıfta bulunmak suretiyle aynı gayenin sağlanması hedef tutulmuştur. Askerî hâkim, as­ kerî savcı, adlî müşavirler ve askerî yargı ile ilgili idari kadrolarda görevli bulunanların hâkim  ödeneklerinin miktarının tesbitinde, bunların almakta oldukları maaşın tekabül ettiği sınıf ve dere­ cede bulunan adliye hâkim ve savcılarına verilen ödenek miktarının esas olacağı maddede beyan  olunmuştur. Bu suretle adliye hâkimleri ve savcıları ile askerî hâkimler ve askerî savcılar arasım­ da ödenek bakımından bir ayniyet olacağı ve tek bir kanuna göre ödenek alacaMan esası kabuî  edilmiştir.  îzin, istifa, yaş haddi ve emeklilikle, meslekten çıkarılmaya dair 19, 20, 21 ve 22 nci maddeler  diğer subaylar hakkındaki kanunlara atıfta bulunulmak suretiyle düzenlenmiştir.  Madde 23. — Soruşturma ve kovuşturmaya ait bölüme dâhil bulunan bu maddeden askerî hâ­ kim ve askerî savcılarla yardımcıları, adlî müşavirler ve askerî yargı ile ilgili idari görevlerde bu­ lunanların görevlerinden dolayı veya görevleri sırasında işledikleri suçları veya »sıfat veya gö­ revlerinin gereklerine uymıyan hal veya 'eylemleri yahut .askerî yargıya tabi ışaJhsi suçlarının özel  bir tahkik usulüne 'bağlı olacağı belirtilerek Anayasanın hâkim teminatına ait hükümleri gerçe'k- leşitirilmek istenilmiştir.  Bunların umumi yargıya tabi sııçlarınm genel usullere bağlı olacağı esasından harefcet edile­ rek şahsi suçları hakkında ayrıca bir hüküm sevk edilmesi yoluna igidilmemiştir.  Maldde 24. — Yukarı maddede ya'zılı haillerde inceleme yapmaya ibtir askerî adalet müfettişi  memur edildiği takdirde bunun yetkilerinin nelerden ibaret olacağı hususu 24 ncü madde ile  'gösterilmiştir.  Yapılan bu inceleme sonucundaki işlemler ve soruşturma izni veri'ld'iği takdirde ne yapıla­ cağı ve sonucu 25, 2!6, '27 ve 218 nci maddelerde teslbit olunmuştur.  Askerî hâkim, askerî savcı ve yardımcılarına, adlî •müşavirlere ve askerî yargı ile ilgili idari  kadrolardan görevlendirileceklere verilecek dfeiplin cefalar konusunda, umumi adliye hâkimleri  ve savcıları hakkındaki hükümlere uygunluk sağlanmaya çalıişılmış ve 'bunlara yalnızca disiplin ve  haysıiyet kurulları tarafından disiplin cezası verilelbileceği, bu cezaların nev'i itibariyle, ihtar,  tevbih" ve yer değiştirmeden ibaret olacağı 29, 30 ve 1131 nci maddelerle 'gösterilmiştir.  03, 34, 36, 36 ve 37 nci maddeler Askerî Yargıtay Başkan ve üyeleri ha'kkıudakii özel hüküm­ lere ayrılmıştır. Bu maddelerde daha ziyade Anayasa ile düzenlenen ilkeler ifade edilmiş ve ted­ vin itibariyle Yargıtay üyeleri hakkındaki hükümlere uygunluk sağlamak yoluna gidilmiştir.  Çeşitli hükümlere ayrılan 39, 40, 41 ve 42 nci maddelerde yükardâki maddelerle düzenlienen- lerin dışında kalan hususlar ele alınmıştır. 41 mc i maddede ıgörev yerleri ve Ikadrolan ,gösiterilmiş,  buralarda geçen hizmetlerin 'hâkimlik hizmetinden sayılacağı kabul »edilmiştir.  îsminden de anlaşılacağı üzere kânun tasarısı askerî hâkim ve askerî savcıları ifade  etmekte olduğundan birçok maddelerde kısaca bu ftalbMer kulla<nılmııştır. Bu tâlbirl erden mak- MrMeclisi ( S . Sayısı ' :&U :)  0  şadın,, Askeri Yargıtay. Ba§lşa» ve, üyeliğini, Başsavcılığım ve Adlî. Müşavirlik sıfatı ile, askerî  yangı ile ilgili idari ıgörevlerde "bulunanları ifade etmek olduğu, askerî 'hâkim ve askerî savcı  ibaresinin özlük işleri ve iözlük Ulakları yönümden 'bunları ifade edeceği belirtilmiştir.  43 ncü maddede geçici yetki verilmesi konusu düzenlenmiştir. Geçici birinci madde, intikal  devresi zarfında tâyin ve nakillerin ne şekilde yapılacağı hususunu düzenlemektedir.  Geçici ükimci madde, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte mevcut bulunan askerî hâkimlerle,  ıhi'zmet kadrolarının karşılanmaması İhalini derpiş etmekte ve böyle «bir ihtimale imtkân sağlamak  için hüküm vaz'etmektedir.  44 ncü madde ile yürürlükten 'kaldırılan kanunlar sayılmış askerî hâkim ve askerî savcıların  ödenekleri adliye hâkimleri ve savcıların Ihakkındaki Kanuna bağlandığından 6775 ve 7281 sayılı  kanunların yürürlükten kaldırıldığı ifade edilmiştir.  45 ve 46 ncı maddeler yürüdük maddelerini tesbit etmektedir.  Geçici Komisyon raporu  Millet Meclisi  Geçici Komisyonu 19 . 10 . 1963  Esas No. : 1/550 ,  Karar No. : 7  Yüksek Başkanlığa  Anayasamızın geçici 7 inci maddesine göre iki yıl içersinde çıkarılması gereken kanunlardan  Askerî hâkimler ve askerî savcılar hakkındaki kanun tasarısını incelemekle .görevlendirilen. Geçi­ ci Komisyonumuz Millî Savunma Bakanlığınca h azırlanıp BaJkanlar Kurulu tarafından tetkik olu­ nan ve 'Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Tetkik Dairesi ifadeli yazı ile gönderilen tasarıyı ilgili  bakanlıklar temsUcileriniin de iştirakiyle görüştü':.  Anayasamızın ıifei yıl içinde (kabul edilmesini öngördüğü kanunları tesbit eden Komisyon as­ kerî yargı ile ilgili bir kanunu zikretmişti, bu kanun Askerî mankemeler ve disiplin mahkeme­ leri Kanunu şeklinde ifade edilmişti.  Millî Savunma Bakanlığı bu konuda birbirinden ayrı üç kanun tasarısı hazırlamış ve bu ta­ sarılar Hükümetin tetkikinden geçtikten sonra Başbakanlıkça Millet Meclisi Başkanlığına gön­ derilmiş ve Yüksek Meclisçe her üçü de Geçiei Komisyonumuza Ihavale buyurulmuştu.  Komisyonumuzda kabul edilen Askerî mahkemelerin kuruluşu • ve yargılama usulü hakkında­ ki kanun tasarısının "253 ncü maddesi (Hükümet tasarısının 259 ncu maddesi) ile 22 Mayıs 19'30  tarihli ve 1631 sayılı Askerî muhakeme usulü Kanunu ilga edilmiştir.  1631 sayılı Askerî muftıakeme usulü Kanununun üç vasfı olduğu ıtesbit olunmuştur. Bu vasıflar  şunlardır :  Askerî muhakeme usulü Kanunu:  A)! Bir teşkilât kanunudur.  B) Bir yargılama usulü kanunudur,  ; O)1 Askerî hâkimler konusunda bir statü kanunudur.  Komisyonumuzca, kabul edilen Askerî mahke meler kuruluş ve yargılama usulü kanunu tasa­ rısı, 1631 sayılı Kanununun baştan iki özelliğine ait hükümleri getirmiş ve ancak askerî hâkim­ ler konusunda bir hüküm sevk etmediği görülmüştür.  Ayrıca yeni Anayasamız askerî savcılık görevini düzenlemiştir.  Gerek Anayasadaki askerî savcılık hizmetinin görülmesi ve gerekse Askerî mahkemelerin ku­ ruluşu ye yargılama usulü kanunu tasarısı ile ilga edilmek istenen 1631 sayılı Askerî muhakeme  usulü Kanununun askerî hâkimlerle ilgili hükümlerinin, Anayasanın ışığı altında yeniden düzen­ lenip meriyete konuknası ve bu ikanunun da Askerî mahkemeler kuruluşu ve yargılama usulü  M.. MecM (S. Sayışı: 514 )

0  şadın,, Askeri Yargıtay. Ba§lşa» ve, üyeliğini, Başsavcılığım ve Adlî. Müşavirlik sıfatı ile, askerî  yangı ile ilgili idari ıgörevlerde "bulunanları ifade etmek olduğu, askerî 'hâkim ve askerî savcı  ibaresinin özlük işleri ve iözlük Ulakları yönümden 'bunları ifade edeceği belirtilmiştir.  43 ncü maddede geçici yetki verilmesi konusu düzenlenmiştir. Geçici birinci madde, intikal  devresi zarfında tâyin ve nakillerin ne şekilde yapılacağı hususunu düzenlemektedir.  Geçici ükimci madde, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte mevcut bulunan askerî hâkimlerle,  ıhi'zmet kadrolarının karşılanmaması İhalini derpiş etmekte ve böyle «bir ihtimale imtkân sağlamak  için hüküm vaz'etmektedir.  44 ncü madde ile yürürlükten 'kaldırılan kanunlar sayılmış askerî hâkim ve askerî savcıların  ödenekleri adliye hâkimleri ve savcıların Ihakkındaki Kanuna bağlandığından 6775 ve 7281 sayılı  kanunların yürürlükten kaldırıldığı ifade edilmiştir.  45 ve 46 ncı maddeler yürüdük maddelerini tesbit etmektedir.  Geçici Komisyon raporu  Millet Meclisi  Geçici Komisyonu 19 . 10 . 1963  Esas No. : 1/550 ,  Karar No. : 7  Yüksek Başkanlığa  Anayasamızın geçici 7 inci maddesine göre iki yıl içersinde çıkarılması gereken kanunlardan  Askerî hâkimler ve askerî savcılar hakkındaki kanun tasarısını incelemekle .görevlendirilen. Geçi­ ci Komisyonumuz Millî Savunma Bakanlığınca h azırlanıp BaJkanlar Kurulu tarafından tetkik olu­ nan ve 'Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Tetkik Dairesi ifadeli yazı ile gönderilen tasarıyı ilgili  bakanlıklar temsUcileriniin de iştirakiyle görüştü':.  Anayasamızın ıifei yıl içinde (kabul edilmesini öngördüğü kanunları tesbit eden Komisyon as­ kerî yargı ile ilgili bir kanunu zikretmişti, bu kanun Askerî mankemeler ve disiplin mahkeme­ leri Kanunu şeklinde ifade edilmişti.  Millî Savunma Bakanlığı bu konuda birbirinden ayrı üç kanun tasarısı hazırlamış ve bu ta­ sarılar Hükümetin tetkikinden geçtikten sonra Başbakanlıkça Millet Meclisi Başkanlığına gön­ derilmiş ve Yüksek Meclisçe her üçü de Geçiei Komisyonumuza Ihavale buyurulmuştu.  Komisyonumuzda kabul edilen Askerî mahkemelerin kuruluşu • ve yargılama usulü hakkında­ ki kanun tasarısının "253 ncü maddesi (Hükümet tasarısının 259 ncu maddesi) ile 22 Mayıs 19'30  tarihli ve 1631 sayılı Askerî muhakeme usulü Kanunu ilga edilmiştir.  1631 sayılı Askerî muftıakeme usulü Kanununun üç vasfı olduğu ıtesbit olunmuştur. Bu vasıflar  şunlardır :  Askerî muhakeme usulü Kanunu:  A)! Bir teşkilât kanunudur.  B) Bir yargılama usulü kanunudur,  ; O)1 Askerî hâkimler konusunda bir statü kanunudur.  Komisyonumuzca, kabul edilen Askerî mahke meler kuruluş ve yargılama usulü kanunu tasa­ rısı, 1631 sayılı Kanununun baştan iki özelliğine ait hükümleri getirmiş ve ancak askerî hâkim­ ler konusunda bir hüküm sevk etmediği görülmüştür.  Ayrıca yeni Anayasamız askerî savcılık görevini düzenlemiştir.  Gerek Anayasadaki askerî savcılık hizmetinin görülmesi ve gerekse Askerî mahkemelerin ku­ ruluşu ye yargılama usulü kanunu tasarısı ile ilga edilmek istenen 1631 sayılı Askerî muhakeme  usulü Kanununun askerî hâkimlerle ilgili hükümlerinin, Anayasanın ışığı altında yeniden düzen­ lenip meriyete konuknası ve bu ikanunun da Askerî mahkemeler kuruluşu ve yargılama usulü  M.. MecM (S. Sayışı: 514 )  — 6 —  Kanunu ve Disiplin mahkemeleri kuruluşu, yargılama usulü ve disiplin suç ve cezalan hakkın­ daki Kanun ile birlikte yürürlüğe konulması ve esasen her üç tasarının biribirinden ayrı zaman­ larda kabulü mümkün olmıyan kanunlar olduğu tesbit edilmiştir. - •  Filhakika askerî hâkimler ve savcılar (hakkındaki tasarı kanunlaşmadan diğer iki tasarının  getirdiği hükümler tatbik edilemiyecektir. Bu itibarla tasarının tümü görüşülmüş, komisyonu­ muzca kabul edilerek maddelere geçilmiştir. Her maddede yapılan değişikliğin gerekçesi, aşağıda  madde numaraları altında zikredilmiştir.  Maddelerin gerekçesi :  Madde 1. — Hükümet tasarısının 1 nci maddesinde aşağıda gösterilen sebeplerden dolayı bâ­ zı değişiklikler yapılmış ve bu suretle meydana igetirilen metin 1 nci madde olarak kabul edil­ miştir.  Maddemin ilk fıkrasındaki (veya) deyimi, askerî hâkimlikle askerî savcılık aynı sınıf olduğu  düşüncesiyle (ve) şeklinde değiştirilmiş ve keza bu fıkradaki (meslekine) deyimi de Subaylar  heyetine mahsus terfi Kanunundaki 'hükümlere uygun alarak (sınıfına) şekline getirilmiştir.  Maddenin (A) bendindeki sağlık durumunun (subay olmaya) deyimi, askerî hâkim ve savcı­ ların görevleri göz önünde bulundurularak ve Silâhlı Kuvvetler 'Beden Kabiliyeti Yönetmeliği  hükümleri düşünülerek (askerî hâkini olmaya) peklinde değiştirilmiştir.  (B) bendi hükmünün en küçük mahkûmiyetlerin ve meselâ hafif para cezalarının bile bu sınıfa gir­ meye mâni olacağı düşünülerek ve esasen Hâkimler Kanununda bir sınır içinde bâzı mahkûmiyetle­ rin hâkimlik meslekine engel olmaması itibariyle bu hükme uygun olarak (suçtan) deyimi (cürüm­ den) şeklinde değiştirilerek ve kabahatlerde de iki aydan ziyade hüküm giymemiş olma şartı ara­ nıp, bend buna göre yeniden yazılmıştır.  (C) bendinde kötü hale dair olan subaylık ve hakimlik şerefi ile uygun olmıyacak bâzı vasıfları bu­ lunanların sınıfa alınmaması için yakın akrabalarının (Ana, baba ve varsa eş) kötü halleri olma­ masının da aranacağı hükmü ilâve edilip, bend bu fikrin ışığı altında yeniden yazılmıştır.  Birinci maddenin son fıkrası da (B) bendinde yapılan değişikliğe uygun bir tarzda değiştiril­ miş ve bu suretle madde kabul edilmiştir.  Madde 2. — Askerî hâkim ve askerî savcıların kaynaklarına ilişkin bu madde, öğrenci ile üniver­ siteler arasındaki münasebeti düzenlediğinden, öğrenci alma konusunda halen üniversiteler test im­ tihanı veya sınavına tâbi tutulduklarından ve ileride bu usulün kaldırılabileceği de düşünülmüş (üni­ versitelerce aranıyorsa) ibaresi fıkralara eklenmiş ayrıca maddede dil değişikliği yapılmıştır.  Madde 3. — Muvazzaf subayların hukuk fakültelerine gönderilmelerine dair olan bu maddede de  ikinci maddedeki (üniversitelerce aranıyorsa) deyimi ilâve edilmiş, tekil olarak ifade olunan hukuk  fakültesi, memleketimizde halen birden ziyade1 oljnası ve ileride başka fakültelerin de açılabileceği  düşünülerek çoğul hale getirilmiştir.  Madde 4. — Başarısızlık haline dair bu madde iki bakımdan noksan görülerek bu noksanlar ta­ mamlanmıştır.  a) öğrencilikle ilişiğin kesilmesi tasarıda tek taraflı düşünülmüş ve bir yıldan ziyade sınıfta  kalma haline inhisar ettirilmiştir.  Halbuki gerek üniversitelerin ve gerekse fakültelerin yönetmeliklerinde bâzı haller öğrencilikle  ilişiğin kesilmesini gerektirebilir, bu hal de maddeye dâhil edilmiştir.  B) Başarısızlık her zaman sınavlara girip muvaffak olamama şeklinde tezahür etanyefoilir,  meselâ bir öğrenci tam sınav zamanında hastalanmak, kaza geçirmek gibi mücbir sebeplerle sınav­ lara katılamamış olabilir, bu öğrenci subayın izni geri alınması ve-kıtasına iadesi uygun ise de  terfiinden bir sene kaybetmesi, eylemde kendi kusura bulunmadığından doğru görülmemiş ve bu  halde (mücbir sebeplerle imtihana ıgironemek suretiyle başarısızlık halinde) terfünden geri bırak­ ma hükmünün uygulanmıyacağı prensibi getirilerek madde kabul edilmiştir.  Madde 5. — Tasarının 5 nci maddesinde mânaya açıklık verilebilmek için bir redaksiyon ya­ pılıp beşinci madde olarak kabul edilmiştir.  M. MecM ( S. Sayısı : 514 )

— 6 —  Kanunu ve Disiplin mahkemeleri kuruluşu, yargılama usulü ve disiplin suç ve cezalan hakkın­ daki Kanun ile birlikte yürürlüğe konulması ve esasen her üç tasarının biribirinden ayrı zaman­ larda kabulü mümkün olmıyan kanunlar olduğu tesbit edilmiştir. - •  Filhakika askerî hâkimler ve savcılar (hakkındaki tasarı kanunlaşmadan diğer iki tasarının  getirdiği hükümler tatbik edilemiyecektir. Bu itibarla tasarının tümü görüşülmüş, komisyonu­ muzca kabul edilerek maddelere geçilmiştir. Her maddede yapılan değişikliğin gerekçesi, aşağıda  madde numaraları altında zikredilmiştir.  Maddelerin gerekçesi :  Madde 1. — Hükümet tasarısının 1 nci maddesinde aşağıda gösterilen sebeplerden dolayı bâ­ zı değişiklikler yapılmış ve bu suretle meydana igetirilen metin 1 nci madde olarak kabul edil­ miştir.  Maddemin ilk fıkrasındaki (veya) deyimi, askerî hâkimlikle askerî savcılık aynı sınıf olduğu  düşüncesiyle (ve) şeklinde değiştirilmiş ve keza bu fıkradaki (meslekine) deyimi de Subaylar  heyetine mahsus terfi Kanunundaki 'hükümlere uygun alarak (sınıfına) şekline getirilmiştir.  Maddenin (A) bendindeki sağlık durumunun (subay olmaya) deyimi, askerî hâkim ve savcı­ ların görevleri göz önünde bulundurularak ve Silâhlı Kuvvetler 'Beden Kabiliyeti Yönetmeliği  hükümleri düşünülerek (askerî hâkini olmaya) peklinde değiştirilmiştir.  (B) bendi hükmünün en küçük mahkûmiyetlerin ve meselâ hafif para cezalarının bile bu sınıfa gir­ meye mâni olacağı düşünülerek ve esasen Hâkimler Kanununda bir sınır içinde bâzı mahkûmiyetle­ rin hâkimlik meslekine engel olmaması itibariyle bu hükme uygun olarak (suçtan) deyimi (cürüm­ den) şeklinde değiştirilerek ve kabahatlerde de iki aydan ziyade hüküm giymemiş olma şartı ara­ nıp, bend buna göre yeniden yazılmıştır.  (C) bendinde kötü hale dair olan subaylık ve hakimlik şerefi ile uygun olmıyacak bâzı vasıfları bu­ lunanların sınıfa alınmaması için yakın akrabalarının (Ana, baba ve varsa eş) kötü halleri olma­ masının da aranacağı hükmü ilâve edilip, bend bu fikrin ışığı altında yeniden yazılmıştır.  Birinci maddenin son fıkrası da (B) bendinde yapılan değişikliğe uygun bir tarzda değiştiril­ miş ve bu suretle madde kabul edilmiştir.  Madde 2. — Askerî hâkim ve askerî savcıların kaynaklarına ilişkin bu madde, öğrenci ile üniver­ siteler arasındaki münasebeti düzenlediğinden, öğrenci alma konusunda halen üniversiteler test im­ tihanı veya sınavına tâbi tutulduklarından ve ileride bu usulün kaldırılabileceği de düşünülmüş (üni­ versitelerce aranıyorsa) ibaresi fıkralara eklenmiş ayrıca maddede dil değişikliği yapılmıştır.  Madde 3. — Muvazzaf subayların hukuk fakültelerine gönderilmelerine dair olan bu maddede de  ikinci maddedeki (üniversitelerce aranıyorsa) deyimi ilâve edilmiş, tekil olarak ifade olunan hukuk  fakültesi, memleketimizde halen birden ziyade1 oljnası ve ileride başka fakültelerin de açılabileceği  düşünülerek çoğul hale getirilmiştir.  Madde 4. — Başarısızlık haline dair bu madde iki bakımdan noksan görülerek bu noksanlar ta­ mamlanmıştır.  a) öğrencilikle ilişiğin kesilmesi tasarıda tek taraflı düşünülmüş ve bir yıldan ziyade sınıfta  kalma haline inhisar ettirilmiştir.  Halbuki gerek üniversitelerin ve gerekse fakültelerin yönetmeliklerinde bâzı haller öğrencilikle  ilişiğin kesilmesini gerektirebilir, bu hal de maddeye dâhil edilmiştir.  B) Başarısızlık her zaman sınavlara girip muvaffak olamama şeklinde tezahür etanyefoilir,  meselâ bir öğrenci tam sınav zamanında hastalanmak, kaza geçirmek gibi mücbir sebeplerle sınav­ lara katılamamış olabilir, bu öğrenci subayın izni geri alınması ve-kıtasına iadesi uygun ise de  terfiinden bir sene kaybetmesi, eylemde kendi kusura bulunmadığından doğru görülmemiş ve bu  halde (mücbir sebeplerle imtihana ıgironemek suretiyle başarısızlık halinde) terfünden geri bırak­ ma hükmünün uygulanmıyacağı prensibi getirilerek madde kabul edilmiştir.  Madde 5. — Tasarının 5 nci maddesinde mânaya açıklık verilebilmek için bir redaksiyon ya­ pılıp beşinci madde olarak kabul edilmiştir.  M. MecM ( S. Sayısı : 514 )  — 7 —  Madde 6. — Tasarının altıncı maddesi bir redaksiyona tabi tutulup 6 ncı madde olarak kabul  edilmiştir.  Madde 7. — Bu maddeye de 4 ncü maddeye yapılan (üniversiteler yönetmeliklerine göre fa­ kültelerden çıkarılanlar) deyimi eklenerek subay öğrencilerle askerî öğrenciler arasjnda uygun­ luk temin edilmiş ve'madde bu değişiklikle 7 nci madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 8. — Yedek subaylardan alınacak askerî hâkim ve savcılara dair olan hüküm mâna  itibariyle değişmedıen 2 nci fıkrası yeniden yazılmış ve hukuk fakültelerini pekiyi ve iyi derece­ de bitiren istekliler ihtiyaçtan fazla ise bunlar arasında, ihtiyaç bu suretle karşılanamadığı tak­ dirde pekiyi ve iyi dereceliler imtihansız olarak, artan kontenjan için de orta dereceliler arasın­ da sınav yapılarak alınmalarına ait hükme açıklık verilip meydana gelen metin 8 nci madde ola­ rak kabul edilmiştir.  Madde 9. — Tasarıda (staj) deyimi adaylık olarak değiştirilmiştir. Bu itibarla 9 ncu madde­ deki staj kelimeleri adaylık haline getirilmiş ve adayların göreve bağlılıklarından başka aranan  (ahlâkî gidişleri) kapalı görüldüğünden, (bu kanunun 1 nci maddesinde yazılı diğer nitelikleri)  şeklinde ifade edilerek mânaya açıklık verilmesi temin edilip meyd&na gelen metin 9 ncu madde  olarak kabul edilmiştir.  Madde 10. — 2 nci bölümün matlabı adaylık olduğuna, 10 ncu maddede adaylıktan başka as­ kerî hâkim ve askerî savcı yardımcılıkları statüleri düzenlendiği göz önünde tutularak 10 ncu  maddeye yeni bir şekil verilmiş ve ilgisi sebebiyle tasarının 11 nci maddesinin ilk fıkrası 10 ncu  maddeye ilk fıkra olarak alınıp kanunda sıranın gelişimi temin edilmiştir. 11 nci maddenin bö­ lüm matlabı da. aidiyeti dolayısiyle 10 ncu madde başına alınmıştır.  Maddenin (O) fıkrasında yedek subaylıktan askerî hâkim veya askerî .savcı yetiştirilecek olan­ ların adaylıkta muvaffak olamamaları halinde istifa etmiş sayılabilmeleri hükmü, diğer Devlet  memuriyetlerinde çalışmalarına mâni olmaması itibariyle kabule değer .görülmüş ve aynen muha­ faza edilmiştir.  Madde bu değişikliklerle kabul edilmiştir.  Madde 11. — Tasarının 11 nci maddesinin ilk fıkrası 10 ncu maddeye nakledildiğinden 11 nci  maddenin 2 nci fıkrası başına (askerî hâkim ve askerî savcı) ibaresi eklenmiş ve buna göre 2 nci  fıkranın ilk kalimesi (yardımcılıklarında) şekline getirilip 11 nci madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 12. — Yükselme esaslanna ait tasarının 12 nci maddesinin 1, 2, 3 ve 4 ncü fıkraları  aynen kahul edilmiş ve ancak diğer hükümlerde askerî hâkim, askerî savcı adlî müşavir, ve diğer  kadrolar yazıldığından bunlar ilâve edilmiş ancak fıkraların yeri değiştirilerek askerî hâkimlik,  askerî savcılık, adlî müşavirlik, askerî yargı ile ilgili idari görevler sırası takibedilmiştir. Bu su­ retle meydana getirilen metin 12 nci madde olarak kabul edilmiştir.  Tasarının 12 nci maddesinin son fıkrasında bulunan değerlendirme kuruluna ait hüküm çı­ karılmıştır. Gerçekten böyle bir kurula lüzum ve zaruret yoktur. Esasen adlı müşavirler ve as­ kerî yargı ile idari ilgili idari yerlerde görevlendirilenler ve Millî Savunma Bakanlığı Askerî  Adalet İşleri ve Teftiş Kurulu Başkanlıklarında bulunan askerî hâkimler hakkında Askerî Yargı­ tay notu bulunmıyacağı gibi askerî hâkimler ve askerî savcılar ile yardımcıları için de notu veren  makamın başında bulunan Askerî Yargıtay Başkanı ve Başsavcısının bu notları ayrıca değerlen­ dirmeleri düşünülemez. Bu kurula dâhil diğer yüksek rütbeli hâkimler (Askerî Adalet İşleri Baş­ kanı, Askerî Adalet Teftiş Kurulu Başkanı, Genelkurmay Başkanlığı Adlî Müşaviri) ise Yüksek  Hâkimler Kurulu üyelerinde olduğu gibi doğruca yargı görevinde bulunmayıp dolayısiyle yargı  ile ilgili görevlerde bulunduklarından fiilen yargı gçrevinde bulunanlar hakkında verilen notları  değerlendirmeleri hâkimlik teminatı ile kabili telif görülmemiştir. Bu itibarla değerlendirme ku­ ruluna ait hüküm tasarıdan çıkarılarak diğer hükümler 12 nci madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 13. — Tasarının 13 ncü maddesi mânaya açıklık verilmesini temin maksadı ile bir re­ daksiyona tabi tutulup 13 ncü madde olarak kabul edilmiştir.  M. Meclisi ( S. Sayısı: 514 )

— 7 —  Madde 6. — Tasarının altıncı maddesi bir redaksiyona tabi tutulup 6 ncı madde olarak kabul  edilmiştir.  Madde 7. — Bu maddeye de 4 ncü maddeye yapılan (üniversiteler yönetmeliklerine göre fa­ kültelerden çıkarılanlar) deyimi eklenerek subay öğrencilerle askerî öğrenciler arasjnda uygun­ luk temin edilmiş ve'madde bu değişiklikle 7 nci madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 8. — Yedek subaylardan alınacak askerî hâkim ve savcılara dair olan hüküm mâna  itibariyle değişmedıen 2 nci fıkrası yeniden yazılmış ve hukuk fakültelerini pekiyi ve iyi derece­ de bitiren istekliler ihtiyaçtan fazla ise bunlar arasında, ihtiyaç bu suretle karşılanamadığı tak­ dirde pekiyi ve iyi dereceliler imtihansız olarak, artan kontenjan için de orta dereceliler arasın­ da sınav yapılarak alınmalarına ait hükme açıklık verilip meydana gelen metin 8 nci madde ola­ rak kabul edilmiştir.  Madde 9. — Tasarıda (staj) deyimi adaylık olarak değiştirilmiştir. Bu itibarla 9 ncu madde­ deki staj kelimeleri adaylık haline getirilmiş ve adayların göreve bağlılıklarından başka aranan  (ahlâkî gidişleri) kapalı görüldüğünden, (bu kanunun 1 nci maddesinde yazılı diğer nitelikleri)  şeklinde ifade edilerek mânaya açıklık verilmesi temin edilip meyd&na gelen metin 9 ncu madde  olarak kabul edilmiştir.  Madde 10. — 2 nci bölümün matlabı adaylık olduğuna, 10 ncu maddede adaylıktan başka as­ kerî hâkim ve askerî savcı yardımcılıkları statüleri düzenlendiği göz önünde tutularak 10 ncu  maddeye yeni bir şekil verilmiş ve ilgisi sebebiyle tasarının 11 nci maddesinin ilk fıkrası 10 ncu  maddeye ilk fıkra olarak alınıp kanunda sıranın gelişimi temin edilmiştir. 11 nci maddenin bö­ lüm matlabı da. aidiyeti dolayısiyle 10 ncu madde başına alınmıştır.  Maddenin (O) fıkrasında yedek subaylıktan askerî hâkim veya askerî .savcı yetiştirilecek olan­ ların adaylıkta muvaffak olamamaları halinde istifa etmiş sayılabilmeleri hükmü, diğer Devlet  memuriyetlerinde çalışmalarına mâni olmaması itibariyle kabule değer .görülmüş ve aynen muha­ faza edilmiştir.  Madde bu değişikliklerle kabul edilmiştir.  Madde 11. — Tasarının 11 nci maddesinin ilk fıkrası 10 ncu maddeye nakledildiğinden 11 nci  maddenin 2 nci fıkrası başına (askerî hâkim ve askerî savcı) ibaresi eklenmiş ve buna göre 2 nci  fıkranın ilk kalimesi (yardımcılıklarında) şekline getirilip 11 nci madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 12. — Yükselme esaslanna ait tasarının 12 nci maddesinin 1, 2, 3 ve 4 ncü fıkraları  aynen kahul edilmiş ve ancak diğer hükümlerde askerî hâkim, askerî savcı adlî müşavir, ve diğer  kadrolar yazıldığından bunlar ilâve edilmiş ancak fıkraların yeri değiştirilerek askerî hâkimlik,  askerî savcılık, adlî müşavirlik, askerî yargı ile ilgili idari görevler sırası takibedilmiştir. Bu su­ retle meydana getirilen metin 12 nci madde olarak kabul edilmiştir.  Tasarının 12 nci maddesinin son fıkrasında bulunan değerlendirme kuruluna ait hüküm çı­ karılmıştır. Gerçekten böyle bir kurula lüzum ve zaruret yoktur. Esasen adlı müşavirler ve as­ kerî yargı ile idari ilgili idari yerlerde görevlendirilenler ve Millî Savunma Bakanlığı Askerî  Adalet İşleri ve Teftiş Kurulu Başkanlıklarında bulunan askerî hâkimler hakkında Askerî Yargı­ tay notu bulunmıyacağı gibi askerî hâkimler ve askerî savcılar ile yardımcıları için de notu veren  makamın başında bulunan Askerî Yargıtay Başkanı ve Başsavcısının bu notları ayrıca değerlen­ dirmeleri düşünülemez. Bu kurula dâhil diğer yüksek rütbeli hâkimler (Askerî Adalet İşleri Baş­ kanı, Askerî Adalet Teftiş Kurulu Başkanı, Genelkurmay Başkanlığı Adlî Müşaviri) ise Yüksek  Hâkimler Kurulu üyelerinde olduğu gibi doğruca yargı görevinde bulunmayıp dolayısiyle yargı  ile ilgili görevlerde bulunduklarından fiilen yargı gçrevinde bulunanlar hakkında verilen notları  değerlendirmeleri hâkimlik teminatı ile kabili telif görülmemiştir. Bu itibarla değerlendirme ku­ ruluna ait hüküm tasarıdan çıkarılarak diğer hükümler 12 nci madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 13. — Tasarının 13 ncü maddesi mânaya açıklık verilmesini temin maksadı ile bir re­ daksiyona tabi tutulup 13 ncü madde olarak kabul edilmiştir.  M. Meclisi ( S. Sayısı: 514 )  Madde 14. — Tasarının 14 ncü maddesi son fıkrasına kadar dil değişikliğine tabi tutulmuş ve  rakamlanan bendler harflere çevrilmiştir.  Askerî savcı ve yardımcılarının not almalarına dair son fıkra hükmü kapalı görüldüğünden  askerî savcılara ve yardımcılara hangi makamın not vereceği zikredilmiştir. Esasen Hâkimler  Kanunundaki hükme göre savcılara Yargıtay Başsavcısının not verdiği göz önünde bulundurularak  Askerî Yargıtay Başsavcısının da askerî savcılarla yardımcılarına not vermesi ön görülmüş ve  fıkra bu esasa göre yeniden yazılıp meydana gelen metin 14 ncü madde olarak kabul edilmiştir.  Madde .1.5. —• Tasarının 15 nci maddesi mânaya açıklık verilebilmesini temin maksadı ile ve- dakte edilip 15 nci madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 16. — Hükümet tasarısının 16 nci maddesi askerî hâkim, askerî savcı ve yardımcılarına  da yer teminatı tanıdığı görülmüştür. Gerek Hâkimler Kanunundaki hükme uygun olarak ye ge­ rekse Anayasanın 138 nci maddesinin son fıkrasındaki askerî hizmet icapları gez önünde bulundu­ rularak (yardımcılar) yer teminatından çıkarılmış ve madde bir redaksiyona tabi tutulup 16 nci  madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 17. — Tasarının 17 nci maddesi: görevlerin önemi nazara alınarak bir redaksiyona tabi  tutulup meydana getirilen metin 17 nci madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 18. — Askerî hâkim sınıfından bulunanların özlük, işlerine dair olan bu madde hükmü  prensibolarak kabul edilmiş ve ancak bu kanunla ilga edilen 7281 sayılı Kanunun getirdiği mük­ tesep hakların ihlâl edilmemesine dikkat edilmiştir. Gerçekten 7281 sayılı Kanunun meriyetine  kadar subayların istifade ettiği haklardan yararlanan askerî hâkimlerin bu kanun ile bütün  Silâhlı Kuvvetler mensuplarına verilmekte olan taym bedelinden yoksun kılındıkları, Silâhlı Kuv­ vetlerde maaştan gayrı tazminat ve tahsisat alan çeşitli sınıfların bulunduğu ezcümle uçucuların,  denizaltıeı ve dalgıçlarla kurbağa adamların, mühendislerin, Gülhane Tıp Akademisi profesör, do­ çent ve asistanlarının ve makam işgal eden komutanların tazminat ve tahsisatlarla birlikte değişik  gayeler için verilen tayın bedelinden mahrum edilmedikleri tesbit edildiğinden tasarının 18 nci  maddesinin 1 nci fıkrası mâna değişmeden redaksiyona tabi tutulmuş, askerî hâkim sınıfından bu­ lunanların maaş ve diğer özlük hakları mevzuunda (taym bedeli, emireri tazminatı giyecek istih­ kakı gibi) subaylar- hakkındaki hükümlerden faydalanmaları ön görülmüştür.  Hâkim ödeneği mevzuunda sevk edilen 2 nci fıkra hükmünün müktesep hakları ihlâl edici ma­ hiyette olduğu neticesine varıldığından durum düzeltilmiştir. Şöyle ki, 7281 sayılı Kanuna göre  Askerî Yargıtay Başkanı, II nci Başkanı, üyeleri, Başsavcısı ve Millî Savunma Bakanlığı Askerî  Adalet işleri Başkanı, Teftiş Kurulu Başkam ve Genelkurmay Adlî Müşaviri, Yargıtay Başkan  ve üyeleri gibi ödeneğe müstahak oldukları halde tasarıda bu hususun ikmal edildiği görüldü­ ğünden durum düzeltilerek yeni bir fıkra yazılmıştır'. Ayrıca 7281 sayılı Kanun stajını tamamlayıp  yargı ile ilgili görevlere tâyin edilen askerî hâkim veya askerî «avcı teğmenlere ödenek verdiği  göz önünde bulundu raim uş olup keza tasarıda adliye hâkim ve savcılarının aldıkları ödeneklere  atıf yapılmak suretiyle meselenin halli cihetine gidildiği görülmüş, ıbu prensip-kabul edilmekle  beraber teğmenlerin maaş derecelerinin 11 nci dereceye tekabül ettiği ve adliye hâkim ve savcıların  da 11 nci derecede yargı ıgörevmde hâkim ve savcı bulunmadığı nazara alındığından askerî hâkim  sınıfından teğmenlere stajlarından sonra olmak üzere ödenek almalarımı temin mıaiksadı ile bir  hükmün getirilmesinde zaruret görülmüştür.  Tasamda askerî hâıkiım ve askerî savcılarla yardımcılarından başka dolayısiyle yargı görevine  iştirak eden -asken hâkimlerle askerî yangı ile ilgili idari görevlerde bulunan askerî hâkimler  zikre d ildiğinden bunların da ödenekten istifadelerini temin gayesiyle bir son fıkra yazılması uy­ gun görülmüş ve bu suretle meydana getirilen metin 18 nci madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 19. — Tasarının 19 neu maddesi prensibolarak kabul edilmiş ve ancak askerî hâkim­ ler ve askerî savcılardan gayrı diğer yerlerde görevli bulunanlar evvelki maddelerde zikredildi- ğinden bu maddeye de ilâve edilerek meydana gelen metin 19 neu madde olarak kabul edil­ miştir.  M. Meclisi ( S. Sayısı : 514 )

Madde 14. — Tasarının 14 ncü maddesi son fıkrasına kadar dil değişikliğine tabi tutulmuş ve  rakamlanan bendler harflere çevrilmiştir.  Askerî savcı ve yardımcılarının not almalarına dair son fıkra hükmü kapalı görüldüğünden  askerî savcılara ve yardımcılara hangi makamın not vereceği zikredilmiştir. Esasen Hâkimler  Kanunundaki hükme göre savcılara Yargıtay Başsavcısının not verdiği göz önünde bulundurularak  Askerî Yargıtay Başsavcısının da askerî savcılarla yardımcılarına not vermesi ön görülmüş ve  fıkra bu esasa göre yeniden yazılıp meydana gelen metin 14 ncü madde olarak kabul edilmiştir.  Madde .1.5. —• Tasarının 15 nci maddesi mânaya açıklık verilebilmesini temin maksadı ile ve- dakte edilip 15 nci madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 16. — Hükümet tasarısının 16 nci maddesi askerî hâkim, askerî savcı ve yardımcılarına  da yer teminatı tanıdığı görülmüştür. Gerek Hâkimler Kanunundaki hükme uygun olarak ye ge­ rekse Anayasanın 138 nci maddesinin son fıkrasındaki askerî hizmet icapları gez önünde bulundu­ rularak (yardımcılar) yer teminatından çıkarılmış ve madde bir redaksiyona tabi tutulup 16 nci  madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 17. — Tasarının 17 nci maddesi: görevlerin önemi nazara alınarak bir redaksiyona tabi  tutulup meydana getirilen metin 17 nci madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 18. — Askerî hâkim sınıfından bulunanların özlük, işlerine dair olan bu madde hükmü  prensibolarak kabul edilmiş ve ancak bu kanunla ilga edilen 7281 sayılı Kanunun getirdiği mük­ tesep hakların ihlâl edilmemesine dikkat edilmiştir. Gerçekten 7281 sayılı Kanunun meriyetine  kadar subayların istifade ettiği haklardan yararlanan askerî hâkimlerin bu kanun ile bütün  Silâhlı Kuvvetler mensuplarına verilmekte olan taym bedelinden yoksun kılındıkları, Silâhlı Kuv­ vetlerde maaştan gayrı tazminat ve tahsisat alan çeşitli sınıfların bulunduğu ezcümle uçucuların,  denizaltıeı ve dalgıçlarla kurbağa adamların, mühendislerin, Gülhane Tıp Akademisi profesör, do­ çent ve asistanlarının ve makam işgal eden komutanların tazminat ve tahsisatlarla birlikte değişik  gayeler için verilen tayın bedelinden mahrum edilmedikleri tesbit edildiğinden tasarının 18 nci  maddesinin 1 nci fıkrası mâna değişmeden redaksiyona tabi tutulmuş, askerî hâkim sınıfından bu­ lunanların maaş ve diğer özlük hakları mevzuunda (taym bedeli, emireri tazminatı giyecek istih­ kakı gibi) subaylar- hakkındaki hükümlerden faydalanmaları ön görülmüştür.  Hâkim ödeneği mevzuunda sevk edilen 2 nci fıkra hükmünün müktesep hakları ihlâl edici ma­ hiyette olduğu neticesine varıldığından durum düzeltilmiştir. Şöyle ki, 7281 sayılı Kanuna göre  Askerî Yargıtay Başkanı, II nci Başkanı, üyeleri, Başsavcısı ve Millî Savunma Bakanlığı Askerî  Adalet işleri Başkanı, Teftiş Kurulu Başkam ve Genelkurmay Adlî Müşaviri, Yargıtay Başkan  ve üyeleri gibi ödeneğe müstahak oldukları halde tasarıda bu hususun ikmal edildiği görüldü­ ğünden durum düzeltilerek yeni bir fıkra yazılmıştır'. Ayrıca 7281 sayılı Kanun stajını tamamlayıp  yargı ile ilgili görevlere tâyin edilen askerî hâkim veya askerî «avcı teğmenlere ödenek verdiği  göz önünde bulundu raim uş olup keza tasarıda adliye hâkim ve savcılarının aldıkları ödeneklere  atıf yapılmak suretiyle meselenin halli cihetine gidildiği görülmüş, ıbu prensip-kabul edilmekle  beraber teğmenlerin maaş derecelerinin 11 nci dereceye tekabül ettiği ve adliye hâkim ve savcıların  da 11 nci derecede yargı ıgörevmde hâkim ve savcı bulunmadığı nazara alındığından askerî hâkim  sınıfından teğmenlere stajlarından sonra olmak üzere ödenek almalarımı temin mıaiksadı ile bir  hükmün getirilmesinde zaruret görülmüştür.  Tasamda askerî hâıkiım ve askerî savcılarla yardımcılarından başka dolayısiyle yargı görevine  iştirak eden -asken hâkimlerle askerî yangı ile ilgili idari görevlerde bulunan askerî hâkimler  zikre d ildiğinden bunların da ödenekten istifadelerini temin gayesiyle bir son fıkra yazılması uy­ gun görülmüş ve bu suretle meydana getirilen metin 18 nci madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 19. — Tasarının 19 neu maddesi prensibolarak kabul edilmiş ve ancak askerî hâkim­ ler ve askerî savcılardan gayrı diğer yerlerde görevli bulunanlar evvelki maddelerde zikredildi- ğinden bu maddeye de ilâve edilerek meydana gelen metin 19 neu madde olarak kabul edil­ miştir.  M. Meclisi ( S. Sayısı : 514 )  — 9 - • Madde 20. — Tasarının 20 nei maddesi prensibi kabul edilmiş, diğer maddelerde askerî hâıMm  ve askerî savcılardan gayri görevlerde de bulunanlar sayıldığından bu maddede de sayılıp  meydana gelen metin 20 nei nıladde olaralk kabul edilmiştir.  Madde 21. — Tasarının 21 nei maddesi hükmü prensibolarak benimsenmiş, ve ancak evvelki  maddelerde askerî hâkim ve askerî savcılardan başka görevlerde bulunanla nti sayılması yoluna  gidilmiş, meydana gelen metin 21 nei madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 22. — Tasarının 21 nei maddesi hükmü prensibolarak benimsenmiş ve ancak evvelki  maddelerde .askerî hâkim ve askerî savcılardan başka (görevlerde bulunanların sayılması yoluna  gidilmiş, meydana gelen metin 22 nei madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 23. — Tasarının 23 ncü maddesinde askerî hâkim, laskerî savcı, ve yardımcıları ile adlî  müşavirler ve askerî yargı ile ilgili idari kadrolarda görevlendirilenlerin ihbar ve şikâyet edil­ meleri halinde yapılacak usulü muameleye ilişkin bulunan bu madde 'bumdan evvelki maddelerde  olduğu ıgiıbi kadrolar ve görevler sayılarak mıaddeye yeni ibir şekil verilmiş ve meydana gelen  metin 23 ncü madde olarak kahul edilmiştir.  Madde 24. — Tasarının (24 ncü maddesi prensibolarak benimsenmiş ve mânaya açıcım vere­ bilmek için metin yeniden yazılmış ve 24 ncü madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 25. — Disiplin ve haysiyet kurulu ile ilgili hükümler tasarıdan çıkarılmıştır. Gerçek­ ten mer'i Askerî Muhakeme Usulü Kanununa ıgöre Millî ıSavunmâ Bakanına ait bulunan salâhi­ yetlerin bir kurulla verilmesi ve Millî Savunma Bakanının bu kurulda sadece (Başkan olarak rey  sahibi olması askerî ieaplıarla bağldaşmıyaeağı neticesine varıldığından disiplin ve haysiyet kurulu  salâhiyetleri Millî Savunma (Bakamına verilmesi kabul edilmiş ve madde buna ıgöre yazılıp 25 nei  madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 26. — Tasarının 23 - 32 nei maddeleri 'bölüm olıarak ve bir bütün halinde gözden 'ge­ çirilmiş ve 25 nei madde gerekçesinde zikredilidiği üzere, disiplin ve haysiyet kurulu kaldırılmış  re tasarıdan bu kurula tanınan yetkiler Millî 'Savununa 'Bakanına intikal ettirildiğinden, 26 ncı  maddede soruşturma sonucuna mütaiallik hükümler getirilmiştir.  Madde 27. — Tasarının soruşturana süresine dair 28 nei maddesi prensipleri kabul edilmiş, ve  dil değiışikldği ile 27 nei madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 28. -— Tasarıda askerî hâkim sınıfından olanların genel yargıya tâbi suçlarına ait bir hü­ küm sevkedilmediğinden bu maddede adliye hâkimleri hakkındaki hükümlere uygun olarak genel yar­ gıya tabi suçlan hakkında yapüaeak işleme ait hüküm Komisyonumuzca meydana getirilmiş ve 28  nei madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 29. — Tasarının 29 ncu maddesinde disiplin ve haysiyet kuruluna tanınan askerî hâkim  ve-, askerî savcılara verilecek disiplin cezaları Millî Savunma Bakanına ihtikal ettirilerek metin bu­ na; göire düzeltilmiş ve 29 ncu madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 30. — Tasarısının ihtar cezasının tarifine dair olan 30 ncu maddesi aynen 30 ncu madde  olaratefeabıa.1 edilmiştir.  Madde 31. — Tasarının tevbih cezasının tarifine dair olan 31 nei maddesi 31 nei madde olarak  aynen kabul edilmiştir.  Madde 32. — Tasarının disiplin cezasına dair olan ve disiplin ve haysiyet kuruluna tanınan bu  hak disiplin ve Haysiyet Kurulu kaldırıldığından madde yeniden yazılmış ve rakamla gösterilen  bentler harflerle ifade edilip meydana gelen metin 32 nei madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 33. — Maddenin Kısım matlabmda manâya açıklık vermek için redaksiyon yapılmış ve  maddede mâna değiştirilmeden redaksiyon yapılarak meydana getirilen metin 33 ncü madde olarak  kabul edilmiştir.  Madde 34. — Tasarının 34 ncü maddesine bir kenar başlık yapılmış ve dil değişikliği ile 34 ncü  madde olarak kabul edilmiştir.  M. Meclisi (S . Sayısı : 514 )

— 9 - • Madde 20. — Tasarının 20 nei maddesi prensibi kabul edilmiş, diğer maddelerde askerî hâıMm  ve askerî savcılardan gayri görevlerde de bulunanlar sayıldığından bu maddede de sayılıp  meydana gelen metin 20 nei nıladde olaralk kabul edilmiştir.  Madde 21. — Tasarının 21 nei maddesi hükmü prensibolarak benimsenmiş, ve ancak evvelki  maddelerde askerî hâkim ve askerî savcılardan başka görevlerde bulunanla nti sayılması yoluna  gidilmiş, meydana gelen metin 21 nei madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 22. — Tasarının 21 nei maddesi hükmü prensibolarak benimsenmiş ve ancak evvelki  maddelerde .askerî hâkim ve askerî savcılardan başka (görevlerde bulunanların sayılması yoluna  gidilmiş, meydana gelen metin 22 nei madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 23. — Tasarının 23 ncü maddesinde askerî hâkim, laskerî savcı, ve yardımcıları ile adlî  müşavirler ve askerî yargı ile ilgili idari kadrolarda görevlendirilenlerin ihbar ve şikâyet edil­ meleri halinde yapılacak usulü muameleye ilişkin bulunan bu madde 'bumdan evvelki maddelerde  olduğu ıgiıbi kadrolar ve görevler sayılarak mıaddeye yeni ibir şekil verilmiş ve meydana gelen  metin 23 ncü madde olarak kahul edilmiştir.  Madde 24. — Tasarının (24 ncü maddesi prensibolarak benimsenmiş ve mânaya açıcım vere­ bilmek için metin yeniden yazılmış ve 24 ncü madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 25. — Disiplin ve haysiyet kurulu ile ilgili hükümler tasarıdan çıkarılmıştır. Gerçek­ ten mer'i Askerî Muhakeme Usulü Kanununa ıgöre Millî ıSavunmâ Bakanına ait bulunan salâhi­ yetlerin bir kurulla verilmesi ve Millî Savunma Bakanının bu kurulda sadece (Başkan olarak rey  sahibi olması askerî ieaplıarla bağldaşmıyaeağı neticesine varıldığından disiplin ve haysiyet kurulu  salâhiyetleri Millî Savunma (Bakamına verilmesi kabul edilmiş ve madde buna ıgöre yazılıp 25 nei  madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 26. — Tasarının 23 - 32 nei maddeleri 'bölüm olıarak ve bir bütün halinde gözden 'ge­ çirilmiş ve 25 nei madde gerekçesinde zikredilidiği üzere, disiplin ve haysiyet kurulu kaldırılmış  re tasarıdan bu kurula tanınan yetkiler Millî 'Savununa 'Bakanına intikal ettirildiğinden, 26 ncı  maddede soruşturma sonucuna mütaiallik hükümler getirilmiştir.  Madde 27. — Tasarının soruşturana süresine dair 28 nei maddesi prensipleri kabul edilmiş, ve  dil değiışikldği ile 27 nei madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 28. -— Tasarıda askerî hâkim sınıfından olanların genel yargıya tâbi suçlarına ait bir hü­ küm sevkedilmediğinden bu maddede adliye hâkimleri hakkındaki hükümlere uygun olarak genel yar­ gıya tabi suçlan hakkında yapüaeak işleme ait hüküm Komisyonumuzca meydana getirilmiş ve 28  nei madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 29. — Tasarının 29 ncu maddesinde disiplin ve haysiyet kuruluna tanınan askerî hâkim  ve-, askerî savcılara verilecek disiplin cezaları Millî Savunma Bakanına ihtikal ettirilerek metin bu­ na; göire düzeltilmiş ve 29 ncu madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 30. — Tasarısının ihtar cezasının tarifine dair olan 30 ncu maddesi aynen 30 ncu madde  olaratefeabıa.1 edilmiştir.  Madde 31. — Tasarının tevbih cezasının tarifine dair olan 31 nei maddesi 31 nei madde olarak  aynen kabul edilmiştir.  Madde 32. — Tasarının disiplin cezasına dair olan ve disiplin ve haysiyet kuruluna tanınan bu  hak disiplin ve Haysiyet Kurulu kaldırıldığından madde yeniden yazılmış ve rakamla gösterilen  bentler harflerle ifade edilip meydana gelen metin 32 nei madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 33. — Maddenin Kısım matlabmda manâya açıklık vermek için redaksiyon yapılmış ve  maddede mâna değiştirilmeden redaksiyon yapılarak meydana getirilen metin 33 ncü madde olarak  kabul edilmiştir.  Madde 34. — Tasarının 34 ncü maddesine bir kenar başlık yapılmış ve dil değişikliği ile 34 ncü  madde olarak kabul edilmiştir.  M. Meclisi (S . Sayısı : 514 )  — 10 —  Madde 35. — Tasarının 35 nci maddesi prensibi benimsenmiş ve mânaya açıklık verilmek için  metin yeniden yazılıp 35 nci madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 36. — Tasarısının 36 nci maddesi prensibi benimsenmiş maddeye bir kenar başlık yapıl­ mış ve Askerî Yargıtaydaki bu Divana Hakimler Kanununun 96 neı maddesindeki hükme uygun ola­ rak Askerî Yargıtay Başsavcısı da dâhil edilmiştir.  Madde 37. — Tasarının 37 nci maddesi prensibi benimsenmiş dil değişikliği ve küçük redaksi­ yonlarla metin yeniden yazılıp 37 nci madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 38. — Hükümet tasarısında 37 nci maddeden sonra madde numarası atladığı ve 38 nci  maddenin bulunmadığı görüldüğünden tasarının 39 ncu maddesi mânası değiştirilmeden dil değişik­ liğine ve bir redaksiyona tabi tutulup meydana gelen metin 38 nci madde olarak kabul edilmiş­ tir.  Madde 39. — Kifayete aidolan tasarının 40 neı maddesine kenar başlık yapılmış ve madde metni  aynen 39 ncu madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 40. — Tasarının 41 nci maddesi prensibi benimsenmiş ancak Milli Savunma Bakanlığı  Askerî Adalet işleri Başkanlığı kadroları, dolayısiyle yargı görevi ile ilgili kabul edildiğinden, as­ kerî yargı ile ilgili idari görev kadrolarından çıkarılmıştır. Ayrıca disiplin mahkemelerindeki di­ siplin subaylığı askerî hâkimler, tarafından yapıldıkları sırada bu görev tamamen askerî yargı gö­ revi bulunması nazara alınarak üç numaralı bend tasarıdan çıkarılmış ve maddeye yeni bir şekil  verilerek 40 nci madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 41. — Tasarının 42 nci maddesd askerî hâkim deyiminin kimleri kapsadığını saydığın­ dan ve bundan evvelki maddelerde askerî hâkim ve askerî savcı sınıfında bulunanlar görevlerine  göre sayıldığından metin fazla görülmüş ve bu itibarla tasarıdan çıkarılmıştır.  Tasarının 43 ncü maddesi (geçici yetki) matlabı altında benimsenmiş ve küçük redaksiyonla 41  nci madde olarak kabul edilmiştir.  Geçici madde 1. — Tasarının geçici 1 npi maddesi prensibolarak benimsenmiş ve evvelki mad­ delerde sayıldığı üzere askerî hâkim ve askerî savcılardan ve yardımcılarından başka diğer görevler­ de bulunanlar da zikredilerek mânaya açıklık verilmiştir. Ayrıca hizmet atanmalarının yapılma  müddetini gösteren 2 nci bir fıkra ile halen Jandarma Genel Komutanlığına bağlı bulunan askerî  adlî hâkimler; bu Komutanlık askerî yargı yönünden Kara Kuvvetleri Komutanlığı içinde düşünül­ düğü ve askerî mahkemelerle disiplin mahkemelerinin kurulması Kuvvet komutanlıklarının teklif­ leri veya Genelkurmay Başkanlığının re'sen göreceği lüzum üzerine Millî Savunma Bakanlığınca  kurulması prensibi diğer iki tasarıda benimsenmiş olduğundan Jandarma Genel Komutanlığının bir  askerî hâkim ve savcı kadrosu olmaması gerekçesiyle bu komutanlık mensubu ve bağlısı askerî ad­ lî hâkimlerin de Millî Savunma Bakanlığı emrine nakledilmeleri uygun görüldüğünden buna ait  geçici 1 nci maddeye bir fıkra eklenmiş ve meydana gelen metin geçici birinci madde olarak kabul  edilmiştir.  Geçici madde 2. — Tasarının geçici 2 nci maddesi prensibi benimsenmiş ve ancak ihtiyacın kar­ şılanmasını temin maksadiyle konulan bu hükme açıklık verilerek metin yeniden yazılmış ve geçi­ ci 2 nci madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 42. — Tasarının 44 ncü maddesi benimsenmiş ancak, ilga hükümleri arasında yedek su­ bayların askerî adlî hâkim olabilmelerine dair 4497 sayılı Kanunun 1 nci maddesinin de buı kanuna  göre meriyette kalamıyacağı düşünülerek yürürlükten kaldırılması için maddeye ilâve edilip meyda­ na gelen metin 42 nci madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 43. — Kanunun yürürlük tarihine dair olan bu madde askerî mahkemeler kuruluncaya ka­ dar bâzı ihtilâfları önlemek için bu kanunun hükümleri ikiye ayrılmış askerî hâkim ve savcıların ko­ mutanlarla münasebetlerine ve geçici yetkiye dair hükümlerin özel kanunlarına göre askerî mahke­ meler ve disiplin mahkemelerinin kurulup hizmet atanmaları tamamladığı tarihte ve diğer hükümle­ rinin, kanunun yayımı tarihinde yürürlüğe girmesi uygun görülerek meydana getirilen metin 43 ncü  madde olarak kabul edilmiştir.  M. Meclisi (S. Sayısı: 514 )

— 10 —  Madde 35. — Tasarının 35 nci maddesi prensibi benimsenmiş ve mânaya açıklık verilmek için  metin yeniden yazılıp 35 nci madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 36. — Tasarısının 36 nci maddesi prensibi benimsenmiş maddeye bir kenar başlık yapıl­ mış ve Askerî Yargıtaydaki bu Divana Hakimler Kanununun 96 neı maddesindeki hükme uygun ola­ rak Askerî Yargıtay Başsavcısı da dâhil edilmiştir.  Madde 37. — Tasarının 37 nci maddesi prensibi benimsenmiş dil değişikliği ve küçük redaksi­ yonlarla metin yeniden yazılıp 37 nci madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 38. — Hükümet tasarısında 37 nci maddeden sonra madde numarası atladığı ve 38 nci  maddenin bulunmadığı görüldüğünden tasarının 39 ncu maddesi mânası değiştirilmeden dil değişik­ liğine ve bir redaksiyona tabi tutulup meydana gelen metin 38 nci madde olarak kabul edilmiş­ tir.  Madde 39. — Kifayete aidolan tasarının 40 neı maddesine kenar başlık yapılmış ve madde metni  aynen 39 ncu madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 40. — Tasarının 41 nci maddesi prensibi benimsenmiş ancak Milli Savunma Bakanlığı  Askerî Adalet işleri Başkanlığı kadroları, dolayısiyle yargı görevi ile ilgili kabul edildiğinden, as­ kerî yargı ile ilgili idari görev kadrolarından çıkarılmıştır. Ayrıca disiplin mahkemelerindeki di­ siplin subaylığı askerî hâkimler, tarafından yapıldıkları sırada bu görev tamamen askerî yargı gö­ revi bulunması nazara alınarak üç numaralı bend tasarıdan çıkarılmış ve maddeye yeni bir şekil  verilerek 40 nci madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 41. — Tasarının 42 nci maddesd askerî hâkim deyiminin kimleri kapsadığını saydığın­ dan ve bundan evvelki maddelerde askerî hâkim ve askerî savcı sınıfında bulunanlar görevlerine  göre sayıldığından metin fazla görülmüş ve bu itibarla tasarıdan çıkarılmıştır.  Tasarının 43 ncü maddesi (geçici yetki) matlabı altında benimsenmiş ve küçük redaksiyonla 41  nci madde olarak kabul edilmiştir.  Geçici madde 1. — Tasarının geçici 1 npi maddesi prensibolarak benimsenmiş ve evvelki mad­ delerde sayıldığı üzere askerî hâkim ve askerî savcılardan ve yardımcılarından başka diğer görevler­ de bulunanlar da zikredilerek mânaya açıklık verilmiştir. Ayrıca hizmet atanmalarının yapılma  müddetini gösteren 2 nci bir fıkra ile halen Jandarma Genel Komutanlığına bağlı bulunan askerî  adlî hâkimler; bu Komutanlık askerî yargı yönünden Kara Kuvvetleri Komutanlığı içinde düşünül­ düğü ve askerî mahkemelerle disiplin mahkemelerinin kurulması Kuvvet komutanlıklarının teklif­ leri veya Genelkurmay Başkanlığının re'sen göreceği lüzum üzerine Millî Savunma Bakanlığınca  kurulması prensibi diğer iki tasarıda benimsenmiş olduğundan Jandarma Genel Komutanlığının bir  askerî hâkim ve savcı kadrosu olmaması gerekçesiyle bu komutanlık mensubu ve bağlısı askerî ad­ lî hâkimlerin de Millî Savunma Bakanlığı emrine nakledilmeleri uygun görüldüğünden buna ait  geçici 1 nci maddeye bir fıkra eklenmiş ve meydana gelen metin geçici birinci madde olarak kabul  edilmiştir.  Geçici madde 2. — Tasarının geçici 2 nci maddesi prensibi benimsenmiş ve ancak ihtiyacın kar­ şılanmasını temin maksadiyle konulan bu hükme açıklık verilerek metin yeniden yazılmış ve geçi­ ci 2 nci madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 42. — Tasarının 44 ncü maddesi benimsenmiş ancak, ilga hükümleri arasında yedek su­ bayların askerî adlî hâkim olabilmelerine dair 4497 sayılı Kanunun 1 nci maddesinin de buı kanuna  göre meriyette kalamıyacağı düşünülerek yürürlükten kaldırılması için maddeye ilâve edilip meyda­ na gelen metin 42 nci madde olarak kabul edilmiştir.  Madde 43. — Kanunun yürürlük tarihine dair olan bu madde askerî mahkemeler kuruluncaya ka­ dar bâzı ihtilâfları önlemek için bu kanunun hükümleri ikiye ayrılmış askerî hâkim ve savcıların ko­ mutanlarla münasebetlerine ve geçici yetkiye dair hükümlerin özel kanunlarına göre askerî mahke­ meler ve disiplin mahkemelerinin kurulup hizmet atanmaları tamamladığı tarihte ve diğer hükümle­ rinin, kanunun yayımı tarihinde yürürlüğe girmesi uygun görülerek meydana getirilen metin 43 ncü  madde olarak kabul edilmiştir.  M. Meclisi (S. Sayısı: 514 )  — 11 —  Madde 44. — Tasarının 46 ncı maddesi 44 ncü madde olarak aynen kabul edilmiştir.  Anayasamızın geçici 7 nci maddesine göre 2 yıl içinde çıkarılması gereken kanunlardan olması se­ bebiyle Genel Kurulda öncelik ve ivedilikle görüşülmek üzere Yüksek Baaşkanlığa sunul­ masına karar verilmiştir.  Başkan  Ordu  F. GüLey  Amasya  Muhalifim söz  hakkım mahfuzdur.  /. Sarıgöz  Bu Rapor Sözcüsü  Artvin  S. Eminağaoğln  Ankara  Muhalifim  H. Ataman  S,  Sözcü  istanbul  S. Vardarlı  îçel  M. Ankan  Kars  . öktem  Kâtip  Kayseri  M. Göker  Kayseı i  Muhalifim söz  hakkım mahfuzdur,  A. Araş  M. Meclisi ( S. Sayısı : 514 )

— 11 —  Madde 44. — Tasarının 46 ncı maddesi 44 ncü madde olarak aynen kabul edilmiştir.  Anayasamızın geçici 7 nci maddesine göre 2 yıl içinde çıkarılması gereken kanunlardan olması se­ bebiyle Genel Kurulda öncelik ve ivedilikle görüşülmek üzere Yüksek Baaşkanlığa sunul­ masına karar verilmiştir.  Başkan  Ordu  F. GüLey  Amasya  Muhalifim söz  hakkım mahfuzdur.  /. Sarıgöz  Bu Rapor Sözcüsü  Artvin  S. Eminağaoğln  Ankara  Muhalifim  H. Ataman  S,  Sözcü  istanbul  S. Vardarlı  îçel  M. Ankan  Kars  . öktem  Kâtip  Kayseri  M. Göker  Kayseı i  Muhalifim söz  hakkım mahfuzdur,  A. Araş  M. Meclisi ( S. Sayısı : 514 )  — 12 —  HÜKÜMETİN TKKI/tFİ  Askerî hâkimler ve askerî savcılar kanunu tasarı*ı  BÎRÎNCÎ KISIM  Mesleke giriş  BtBlNOt BÖLÜM  Genel liüikü'Uer  Askerî hâkim ve askerî savcı olmak için genel şartlar  MADDE 1. — Askerî hâkim veya askerî savcılık meslekine kabul olunabilmek için;  A) Sağlık durumları itibariyle subay olmağa engel bir hali bulunmamak,  B) Her hangi bir suçtan mahkûm olmamak ve ceza takibi altında bulunmamak,  C) Sarhoşluğu, kumar oynamağı âdet edinmiş, kumar oynatmış, ahlâk ve siretçe hâkimliğe  yaraşmıyacak bir hal ile dile gelmemiş olmak,  Şarttır.  (B) Bendinde yazılı mahkûmiyetin affa veya zamanaşımına uğraması, yahut cezanın ertelen­ mesi hallerinde de mesleke kabul kararı verilemez.  Kaynakla/r  MADDE 2. — Askerî hâkim ve askerî savcı ihtiyacı aşağıda belirtilen kaynaklardan sağlana­ bilir.  A) Muvazzaf subaylardan istekli olanlar arasında Hukuk Fakültesi giriş testlerini kazanan- laıdan Hukuk Fakültesine gönderilen ve bu öğrenimi basan ile bitirenler.  B) Askerî liselerden mezun olarak Harb Okuluna kabul olunan isteklilerden Hukuk Fakül­ tesi giriş testlerini kazananlardan Hukuk Fakültesine gönderilen ve bu öğrenimi başarı ile biti­ renler.  0) Kıtada basan göstermiş Hukuk Fakültesi mezunu yedek subaylardan askerlik görevleri  sırasında istekte bulunanlar.  Bu kaynakların hangisinden ve ne şekilde faydalanacağı hususu Yüksek Askerî Şûranın  mütalâası alınarak Millî Savunma Bakanlığınca tesbit edilir.  ' " '" ' v "' Muvazzaf subaylar hakkında özel şartlar  MADDE 3. — Üsteğmenlik rütbesinin en çok ikinci yılında bulunan ve kıtada en az iki yıl  hizmet görmüş muharip sınıf subaylardan istekli bulunanlar, Hukuk Fakültesi giriş testlerini  kazandıkları takdirde en çok beş yıl süre ile izinli sayılarak hukuk öğrenimi yapmak üzere hukuk  fakültelerine gönderilirler.. Savaş halinde bu izin geri alınabilir.  Bü subayların diğer nitelikleri, seçimlerin ne şekilde yapılacağı ve seçilenlerin hukuk fakülte­ lerindeki öğrenimleri sırasında tabi olacaklan şartlar Millî Savunma Bakanlığınca düzenlenecek  bir yönetmelikle belirtilir.  Basansızhk  MADDE 4. — Hukuk Fakültesindeki dör yıllık öğrenimi beş öğrenim yılı içinde bitiremiyen,  M. Meclisi -(S. Sayısı.: 514)

— 12 —  HÜKÜMETİN TKKI/tFİ  Askerî hâkimler ve askerî savcılar kanunu tasarı*ı  BÎRÎNCÎ KISIM  Mesleke giriş  BtBlNOt BÖLÜM  Genel liüikü'Uer  Askerî hâkim ve askerî savcı olmak için genel şartlar  MADDE 1. — Askerî hâkim veya askerî savcılık meslekine kabul olunabilmek için;  A) Sağlık durumları itibariyle subay olmağa engel bir hali bulunmamak,  B) Her hangi bir suçtan mahkûm olmamak ve ceza takibi altında bulunmamak,  C) Sarhoşluğu, kumar oynamağı âdet edinmiş, kumar oynatmış, ahlâk ve siretçe hâkimliğe  yaraşmıyacak bir hal ile dile gelmemiş olmak,  Şarttır.  (B) Bendinde yazılı mahkûmiyetin affa veya zamanaşımına uğraması, yahut cezanın ertelen­ mesi hallerinde de mesleke kabul kararı verilemez.  Kaynakla/r  MADDE 2. — Askerî hâkim ve askerî savcı ihtiyacı aşağıda belirtilen kaynaklardan sağlana­ bilir.  A) Muvazzaf subaylardan istekli olanlar arasında Hukuk Fakültesi giriş testlerini kazanan- laıdan Hukuk Fakültesine gönderilen ve bu öğrenimi basan ile bitirenler.  B) Askerî liselerden mezun olarak Harb Okuluna kabul olunan isteklilerden Hukuk Fakül­ tesi giriş testlerini kazananlardan Hukuk Fakültesine gönderilen ve bu öğrenimi başarı ile biti­ renler.  0) Kıtada basan göstermiş Hukuk Fakültesi mezunu yedek subaylardan askerlik görevleri  sırasında istekte bulunanlar.  Bu kaynakların hangisinden ve ne şekilde faydalanacağı hususu Yüksek Askerî Şûranın  mütalâası alınarak Millî Savunma Bakanlığınca tesbit edilir.  ' " '" ' v "' Muvazzaf subaylar hakkında özel şartlar  MADDE 3. — Üsteğmenlik rütbesinin en çok ikinci yılında bulunan ve kıtada en az iki yıl  hizmet görmüş muharip sınıf subaylardan istekli bulunanlar, Hukuk Fakültesi giriş testlerini  kazandıkları takdirde en çok beş yıl süre ile izinli sayılarak hukuk öğrenimi yapmak üzere hukuk  fakültelerine gönderilirler.. Savaş halinde bu izin geri alınabilir.  Bü subayların diğer nitelikleri, seçimlerin ne şekilde yapılacağı ve seçilenlerin hukuk fakülte­ lerindeki öğrenimleri sırasında tabi olacaklan şartlar Millî Savunma Bakanlığınca düzenlenecek  bir yönetmelikle belirtilir.  Basansızhk  MADDE 4. — Hukuk Fakültesindeki dör yıllık öğrenimi beş öğrenim yılı içinde bitiremiyen,  M. Meclisi -(S. Sayısı.: 514)  — 13 —  MÎLLET MECLÎSİ GEÇÎCÎ KOMİSYONU DEĞÎŞT'ÎRÎŞÎ  Askerî hâkimler ve askerî savcılar kanun tasarısı  BÎEÎNOÎ KISIM  Mesleke giriş  BİHÎNCİ BÖLÜM  Genel 'hükümler  Askerî hâkim ve askerî savcı olmak için genel şartlar  MADDE 1. — Askerî hâkim ve askerî savcılık sınıfına kabul olunabümek için :  A) Sağlık durumları itibariyle askerî hâkim olmaya engel bir hali bulunmaması,  B) Her hangi bir cürümden hükümlü olmaması ve ceza kovuşturması altında bulunmaması  yahut kabahat suçlarından iki aydan fazla hüküm giymemiş olması,  C) Sarhoğluğu, kumar oynamayı âdet edinmiş veya kumar oynatmış olmaması; yahut kendi­ sinin veya ana ve babasının ve varışa eşinin ahlâk yönünden kötü hali bulunmadığının yaptırılacak  araştırma sonunda anlaşılmış olması,  Şarttır.  (B) bendinde yazılı cürümlerden verilen cezaların affa veya zamanaşımına uğraması yahut  ertelenmesi hallerinde de mesleke kabul karan verilmez.  Kaynaklar  MADDE 2. — Askerî hâkim ve askerî savcı ihtiyacı aşağıda belirtilen kaynaklardan sağlanır:  A) Muvazzaf subay olan isteklilerden, üniversitelerce aranıyorsa, hukuk fakültelerine giriş  sınavlarını veya testlerini kazananlardan bu fakültelere gönderilip öğrenimi başarı ile bitirenler,  B) Askerî liseleri bitirerek harb okullarına kabul olunan isteklilerden, üniversitelerce aranı­ yorsa, hukuk fakültelerinin giriş sınıvlannı veya testlerini kazananlardan bu fakültelere gön­ derilip öğrenimlerini başarı ile bitirenler,  0)' Kıtada başarılı hukuk olan ve bir fakültesini bitirmiş bulunan yedek subaylardan asker­ lik görevleri sırasında istemde bulunanlar.  Bu kaynakların hangisinden ve ne şekilde faydalanılacağı hususu Yüksek Askerî Şûranın mü­ talâası alınarak Millî Savunma Bakanlığınca tes bit edilir.  Muvazzaf subaylar hakkında özel şartlar  MADDE 3. — Üsteğmenlik rütbesinin en çok ikinci yılında bulunan ve kıtada en az iki yıl  hizmet görmüş olan muharip sınıf subaylarından istekli bulunanlar, üniversitelerce aranıyorsa, hu­ kuk fakültelerinin giriş sınavlanm veya testlerini kazandıkları takdirde, en çok beş yıl süre ile  izinli sayılarak hukuk öğrenimini yapmak üzere bu fakültelere gönderilirler.  Savaş hâlinde bu izin geri alınabilir.  Bu subayların diğer nitelikleri, seçimlerinin ne şekilde yapılacağı ve seçilenlerin hukuk fakül­ telerindeki öğrenimleri sırasında tabi olacaklan şartlar Millî Savunma Bakanlığınca düzenlene­ cek bir yönetmelikte belirtilir.  Başarısızlık  MADDE 4. — Hükiık fakültelerindeki dört yıllık öğrenimi beş öğrenim yılı içinde bitiremiyen  M: ^Meclîsi- (S. Sayısı : 514).

— 13 —  MÎLLET MECLÎSİ GEÇÎCÎ KOMİSYONU DEĞÎŞT'ÎRÎŞÎ  Askerî hâkimler ve askerî savcılar kanun tasarısı  BÎEÎNOÎ KISIM  Mesleke giriş  BİHÎNCİ BÖLÜM  Genel 'hükümler  Askerî hâkim ve askerî savcı olmak için genel şartlar  MADDE 1. — Askerî hâkim ve askerî savcılık sınıfına kabul olunabümek için :  A) Sağlık durumları itibariyle askerî hâkim olmaya engel bir hali bulunmaması,  B) Her hangi bir cürümden hükümlü olmaması ve ceza kovuşturması altında bulunmaması  yahut kabahat suçlarından iki aydan fazla hüküm giymemiş olması,  C) Sarhoğluğu, kumar oynamayı âdet edinmiş veya kumar oynatmış olmaması; yahut kendi­ sinin veya ana ve babasının ve varışa eşinin ahlâk yönünden kötü hali bulunmadığının yaptırılacak  araştırma sonunda anlaşılmış olması,  Şarttır.  (B) bendinde yazılı cürümlerden verilen cezaların affa veya zamanaşımına uğraması yahut  ertelenmesi hallerinde de mesleke kabul karan verilmez.  Kaynaklar  MADDE 2. — Askerî hâkim ve askerî savcı ihtiyacı aşağıda belirtilen kaynaklardan sağlanır:  A) Muvazzaf subay olan isteklilerden, üniversitelerce aranıyorsa, hukuk fakültelerine giriş  sınavlarını veya testlerini kazananlardan bu fakültelere gönderilip öğrenimi başarı ile bitirenler,  B) Askerî liseleri bitirerek harb okullarına kabul olunan isteklilerden, üniversitelerce aranı­ yorsa, hukuk fakültelerinin giriş sınıvlannı veya testlerini kazananlardan bu fakültelere gön­ derilip öğrenimlerini başarı ile bitirenler,  0)' Kıtada başarılı hukuk olan ve bir fakültesini bitirmiş bulunan yedek subaylardan asker­ lik görevleri sırasında istemde bulunanlar.  Bu kaynakların hangisinden ve ne şekilde faydalanılacağı hususu Yüksek Askerî Şûranın mü­ talâası alınarak Millî Savunma Bakanlığınca tes bit edilir.  Muvazzaf subaylar hakkında özel şartlar  MADDE 3. — Üsteğmenlik rütbesinin en çok ikinci yılında bulunan ve kıtada en az iki yıl  hizmet görmüş olan muharip sınıf subaylarından istekli bulunanlar, üniversitelerce aranıyorsa, hu­ kuk fakültelerinin giriş sınavlanm veya testlerini kazandıkları takdirde, en çok beş yıl süre ile  izinli sayılarak hukuk öğrenimini yapmak üzere bu fakültelere gönderilirler.  Savaş hâlinde bu izin geri alınabilir.  Bu subayların diğer nitelikleri, seçimlerinin ne şekilde yapılacağı ve seçilenlerin hukuk fakül­ telerindeki öğrenimleri sırasında tabi olacaklan şartlar Millî Savunma Bakanlığınca düzenlene­ cek bir yönetmelikte belirtilir.  Başarısızlık  MADDE 4. — Hükiık fakültelerindeki dört yıllık öğrenimi beş öğrenim yılı içinde bitiremiyen  M: ^Meclîsi- (S. Sayısı : 514).  — 14 —  ' Hü.  veya başarısızlık ve diğer sebeplerle bir defadan fazla sınıfta kalmak suretiyle bu süre içinde bi­ tirmelerine imkân olmıyan subayların izinleri kaldırılır ve kıtalarına iade edilirler. Başarısızlık  sebebiyle kıtalarına iade edilenlerin yükselmeleri emsallerine göre bir yıl geriye bırakılır.  Mecburi hizmet  MADDE 5. — Hukuk öğrenimine gönderilen subayların istifa süreleri, ba$arı veya başarısızlık  hallerinde, fakültede okudukları süre kadar uzatılır.  Hukuk öğrenimi şurasında terfi  MADDE 6. — Hukuk öğrenimi süresi içinde üst rütbeye veya kıdemliliğe yükselme sırası gelen  subaylar hakkında Subay Terfi Kanunu hükümleri gereğince işlem yapılır.  Askerî öğrenci olarak öğrenim yapanlar hakkında özel §artlar  MADDE 7. — Harb okullarına kabul ve askerî hâkim yetiştirilmek üzere hukuk fakültelerine  gönderilen öğrenciler öğrenim süresi itibariyle 4 ncü madde hükmüne bağlıdırlar.  Bunlardan başarı gösteremiyenlerin askerî öğrencilikle ilişikleri kesilir ve haklarında askerî öğ­ renciler hakkındaki özel Kânun hükümleri uygulanır.  Basan gösterenler subay terfi kanunu gereğince subaylığa nasbolunur.  Yedek subaylar hakkında özel şartlar  MADDE 8. — Hukuk fakültesini pekiyi veya iyi derece ile bitirmiş ve yirmiyedi yaşını geçme­ miş olan yedek subaylardan istekli olanlar/ sıralı sicil üstlerinden yeterli sicil almak şartı ile ye­ dek subaylık süresi sonunda muvazzaf sınıfa geçirilerek adaylığa kabul olunurlar.  İstekli sayısının ihtiyaçtan fazla olması halinde ve£a pekiyi ve iyi derece ile mezun olan, istek­ lilerle ihtiyaç sağlanamazsa orta derece ile mezun olan istekliler arasında seçme sınavı yapılır.  Bunların muvazzaf subaylığa nakilleri ve intibaî&arı subay terfi Kanunundaki hükümlere tabi­ dir.  ÎKÎNCİ BÖLÜM  Staj  Staj süresi ;  MADDE 9. — Staj süresi bir yıl olup bu hizmet askerî hâkimlik ve askerî savcılık hizmetlerin  den sayılmaz.  Adayların göreve bağlılık dereceleri ile ahlâki gidişlerinin ne suretle denetleneceği, sicil işleri  ve nerelerde görevlendirilecekleri ve stajla ilgili diğer hususlar Millî Savunma Bakanlığınca yapıla­ cak yönetmelikle düzenlenir.  M. Meclisi ( S. Sayısı: 514 )

— 14 —  ' Hü.  veya başarısızlık ve diğer sebeplerle bir defadan fazla sınıfta kalmak suretiyle bu süre içinde bi­ tirmelerine imkân olmıyan subayların izinleri kaldırılır ve kıtalarına iade edilirler. Başarısızlık  sebebiyle kıtalarına iade edilenlerin yükselmeleri emsallerine göre bir yıl geriye bırakılır.  Mecburi hizmet  MADDE 5. — Hukuk öğrenimine gönderilen subayların istifa süreleri, ba$arı veya başarısızlık  hallerinde, fakültede okudukları süre kadar uzatılır.  Hukuk öğrenimi şurasında terfi  MADDE 6. — Hukuk öğrenimi süresi içinde üst rütbeye veya kıdemliliğe yükselme sırası gelen  subaylar hakkında Subay Terfi Kanunu hükümleri gereğince işlem yapılır.  Askerî öğrenci olarak öğrenim yapanlar hakkında özel §artlar  MADDE 7. — Harb okullarına kabul ve askerî hâkim yetiştirilmek üzere hukuk fakültelerine  gönderilen öğrenciler öğrenim süresi itibariyle 4 ncü madde hükmüne bağlıdırlar.  Bunlardan başarı gösteremiyenlerin askerî öğrencilikle ilişikleri kesilir ve haklarında askerî öğ­ renciler hakkındaki özel Kânun hükümleri uygulanır.  Basan gösterenler subay terfi kanunu gereğince subaylığa nasbolunur.  Yedek subaylar hakkında özel şartlar  MADDE 8. — Hukuk fakültesini pekiyi veya iyi derece ile bitirmiş ve yirmiyedi yaşını geçme­ miş olan yedek subaylardan istekli olanlar/ sıralı sicil üstlerinden yeterli sicil almak şartı ile ye­ dek subaylık süresi sonunda muvazzaf sınıfa geçirilerek adaylığa kabul olunurlar.  İstekli sayısının ihtiyaçtan fazla olması halinde ve£a pekiyi ve iyi derece ile mezun olan, istek­ lilerle ihtiyaç sağlanamazsa orta derece ile mezun olan istekliler arasında seçme sınavı yapılır.  Bunların muvazzaf subaylığa nakilleri ve intibaî&arı subay terfi Kanunundaki hükümlere tabi­ dir.  ÎKÎNCİ BÖLÜM  Staj  Staj süresi ;  MADDE 9. — Staj süresi bir yıl olup bu hizmet askerî hâkimlik ve askerî savcılık hizmetlerin  den sayılmaz.  Adayların göreve bağlılık dereceleri ile ahlâki gidişlerinin ne suretle denetleneceği, sicil işleri  ve nerelerde görevlendirilecekleri ve stajla ilgili diğer hususlar Millî Savunma Bakanlığınca yapıla­ cak yönetmelikle düzenlenir.  M. Meclisi ( S. Sayısı: 514 )  - 1 5 —  Oeçici Komisyonun deği^tirişi  veya başarısızlık veya diğer sebeplerle bir defadan fazla sınıfta kalmak suretiyle bu süre içinde  bitirmelerine imkân olmıyan veyahut üniversiteler yönetmeliklerine göre öğrencilikle ilişiği ke­ silen subayların izinleri kaldırılır ve kıtalarına gönderilirler.  Başarısızlık veya üniversitelerin yönetmeliklerine göre öğrencilikle ilişiklerinin kesilmeleri se­ bebi ile kıtalarına gönderilenlerin yükselmeleri emsallerine göre bir yıl geriye bırakılır. Şu ka­ dar ki, iznin kaldırılmasını gerektiren başansızlık mücbir sebeplere dayanıyorsa bu fıkra hükmü  uygulanmaz,  Mecburi hizmet  MADDE 5. — Hukuk öğrenimine gönderilen subayların, istifa süreleri, basan veya başansız­ lık hallerinde, izinli olarak fakültelerde bulundukları süre kadar uzatılır.  Hukuk öğrenimi sırasında terfi  MADDE 6. — Hukuk öğrenimi süresi içinde üst rütbeye veya kıdemliliğe yükselme sırası ge­ len subaylar hakkında Subaylar heyetine mahsus terfi Kanunu hükümleri gereğince işlem yapılır.  Askerî öğrenci olarak öğrenim yapanlar hakkında özel şartlar  MADDE 7. — Harb okullanna kabul ve askerî hâMm yetiştirilmek üzere hukuk fakülteleri­ ne gönderilen askerî öğrencjler, öğrenim süresi itibariyle 4 ncü madde hükmüne bağlıdırlar.  Bunlardan basan gösteremiyenler ile üniversiteler yönetmeliklerine göre fakültelerden çıkan- lanların askerî öğrencilikle ilişikleri kesilir ve haklarında askerî öğrencilere ait özel kanun hüküm­ leri uygulanır.  Basan gösterenler Subaylar heyetine mahsus terfi Kanununa göre subaylığa nasbolunurlar.  Yedek subaylar hakkında özel şartlar  MADDE 8. — Hukuk fakültelerini pekiyi veya iyi derece ile bitirmiş ve yirmiyedi yaşını geç­ memiş olan yedek subaylardan istekli olanlar, sıralı sicil üstlerinden yeterli sicil almak şıartı ile  yedek subaylık süresi'sonunda muvazzaf sınıfa geçirilerek staj görmek üzere adaylığa kabul olu  nurlar.  Hukuk fakültelerini pekiyi veya iyi derece ile bitiren istekliler ihtiyaçtan fazla ise bunlar  arasından, ihtiyaç bu suretle karşılanamadığı takdirde orta derece ile bitirenler arasından, sı­ navla alınır.  Bunlann muvazzaf subaylığa geçirilmeleri ve kıdem uygulamalan Subaylar heyetine mahsus  terfi Kanunundaki hükümlere göre yapılır.  ÎKÎNÖÎ ıBÖLÜM  Adaylık  Adaylık süresi  MADDE 9. — Adaylık süresi bir yıl olup bu hizmet askerî hakimlik ve askerî savcılık hizmet­ lerinden sayılmaz.  Adayların göreve bağlılık dereceleri ile bu kanunun 1 nci maddesinde yazılı diğer niteliklerinin  ne suretle denetleneceği, sicil işleri, nerelerde görevlendirilecekleri ve adaylıkla ilgili diğer husus­ lar Millî Savunma Bakanlığınca yapılacak bir yönetmelikle düzenlenir.  M. Meclisi ( S. Sayısı : 514 ),

- 1 5 —  Oeçici Komisyonun deği^tirişi  veya başarısızlık veya diğer sebeplerle bir defadan fazla sınıfta kalmak suretiyle bu süre içinde  bitirmelerine imkân olmıyan veyahut üniversiteler yönetmeliklerine göre öğrencilikle ilişiği ke­ silen subayların izinleri kaldırılır ve kıtalarına gönderilirler.  Başarısızlık veya üniversitelerin yönetmeliklerine göre öğrencilikle ilişiklerinin kesilmeleri se­ bebi ile kıtalarına gönderilenlerin yükselmeleri emsallerine göre bir yıl geriye bırakılır. Şu ka­ dar ki, iznin kaldırılmasını gerektiren başansızlık mücbir sebeplere dayanıyorsa bu fıkra hükmü  uygulanmaz,  Mecburi hizmet  MADDE 5. — Hukuk öğrenimine gönderilen subayların, istifa süreleri, basan veya başansız­ lık hallerinde, izinli olarak fakültelerde bulundukları süre kadar uzatılır.  Hukuk öğrenimi sırasında terfi  MADDE 6. — Hukuk öğrenimi süresi içinde üst rütbeye veya kıdemliliğe yükselme sırası ge­ len subaylar hakkında Subaylar heyetine mahsus terfi Kanunu hükümleri gereğince işlem yapılır.  Askerî öğrenci olarak öğrenim yapanlar hakkında özel şartlar  MADDE 7. — Harb okullanna kabul ve askerî hâMm yetiştirilmek üzere hukuk fakülteleri­ ne gönderilen askerî öğrencjler, öğrenim süresi itibariyle 4 ncü madde hükmüne bağlıdırlar.  Bunlardan basan gösteremiyenler ile üniversiteler yönetmeliklerine göre fakültelerden çıkan- lanların askerî öğrencilikle ilişikleri kesilir ve haklarında askerî öğrencilere ait özel kanun hüküm­ leri uygulanır.  Basan gösterenler Subaylar heyetine mahsus terfi Kanununa göre subaylığa nasbolunurlar.  Yedek subaylar hakkında özel şartlar  MADDE 8. — Hukuk fakültelerini pekiyi veya iyi derece ile bitirmiş ve yirmiyedi yaşını geç­ memiş olan yedek subaylardan istekli olanlar, sıralı sicil üstlerinden yeterli sicil almak şıartı ile  yedek subaylık süresi'sonunda muvazzaf sınıfa geçirilerek staj görmek üzere adaylığa kabul olu  nurlar.  Hukuk fakültelerini pekiyi veya iyi derece ile bitiren istekliler ihtiyaçtan fazla ise bunlar  arasından, ihtiyaç bu suretle karşılanamadığı takdirde orta derece ile bitirenler arasından, sı­ navla alınır.  Bunlann muvazzaf subaylığa geçirilmeleri ve kıdem uygulamalan Subaylar heyetine mahsus  terfi Kanunundaki hükümlere göre yapılır.  ÎKÎNÖÎ ıBÖLÜM  Adaylık  Adaylık süresi  MADDE 9. — Adaylık süresi bir yıl olup bu hizmet askerî hakimlik ve askerî savcılık hizmet­ lerinden sayılmaz.  Adayların göreve bağlılık dereceleri ile bu kanunun 1 nci maddesinde yazılı diğer niteliklerinin  ne suretle denetleneceği, sicil işleri, nerelerde görevlendirilecekleri ve adaylıkla ilgili diğer husus­ lar Millî Savunma Bakanlığınca yapılacak bir yönetmelikle düzenlenir.  M. Meclisi ( S. Sayısı : 514 ),  — 16 —  Hü.  Stajda başarısızlık  MADDE 10. — Askerî hâkim veya askerî savcı yardımcılıklarına atanmaya engel halleri görü­ lenlerin adaylıklarına son verilir.  Bunlardan;  A) Öğrenimlerini muvazzaf subay olarak yapmış olanlar eski sınıflarına iade edilirler.  B) öğrenimlerini askerî öğrenci olarak yapmış olanlar personel sınıfına geçirilirler.  C) Muvazzaf subaylığa geçirilmiş olan yedek subaylardan istekli olanlar personel sınıfına ge­ çirilir. İstekli olmıyanlar müstafi sayılır.  ÜÇÜN.OÜ BÖLÜM  Askerî hâkimlik ve askerî savcılık yardımcılığı  Süre  MADDE 11. — Adaylıkta başarı gösterenler staj süresinde tesbit edilen istidatları ve kendi di­ lekleri de göz önünde tutularak askerî hâkim yardımcılığına veya askerî savcı yardımcılığına geçi­ rilirler.  Yardımcılıkta bekleme süresi üç yıldır. Bu süre sonunda askerî hâkimliğe ve askerî savcılığa  geçirilmeye yeterli görülen yardımcılar askerî hâkim veya askerî savcılığa geçirilirler. Yeterli gö- rüllmiyenler yardımcılıkta bir yıl daha denenirler. Bu süre sonunda,da yükselme yeterliği göstere- miyenler personel sınıfına geçirilirler.  ÎKÎNOt KISIM  özlük İşleri  nîttlNOİ HOLÜM  Yükseline  Yükselme esasları  MADDE 12. — Askerî hâkim ve yardımcılarının yükselmeleri Askerî Yargıtayca verilecek not­ lar ile idari üstler tarafından düzenlenecek sicillere;  Askerî savcı ve yardımcılarının yükselmeleri Askerî Yargıtayca verilecek notlar ile askerî ada­ let müfettişlerinin raporları ve idari üstler tarafından düzenlenecek sicillere;  Askerî yargı ide ilgili idari görevlerde bulunanların yükselmeleri idari üstleri tarafından dü­ zenlenecek sicillere;  Adlî müşavirlik görevinde bulunanların yükselmeleri askerî adalet müfettişlerince düzenlenecek  raporlara ve idari üstler tarafından düzenlenecek sicillere göre subaylar hakkındaki Terfi Kanunu  esasları dâhilinde yapılır.  M. Meclisi ( S. Sayısı : 514 )

— 16 —  Hü.  Stajda başarısızlık  MADDE 10. — Askerî hâkim veya askerî savcı yardımcılıklarına atanmaya engel halleri görü­ lenlerin adaylıklarına son verilir.  Bunlardan;  A) Öğrenimlerini muvazzaf subay olarak yapmış olanlar eski sınıflarına iade edilirler.  B) öğrenimlerini askerî öğrenci olarak yapmış olanlar personel sınıfına geçirilirler.  C) Muvazzaf subaylığa geçirilmiş olan yedek subaylardan istekli olanlar personel sınıfına ge­ çirilir. İstekli olmıyanlar müstafi sayılır.  ÜÇÜN.OÜ BÖLÜM  Askerî hâkimlik ve askerî savcılık yardımcılığı  Süre  MADDE 11. — Adaylıkta başarı gösterenler staj süresinde tesbit edilen istidatları ve kendi di­ lekleri de göz önünde tutularak askerî hâkim yardımcılığına veya askerî savcı yardımcılığına geçi­ rilirler.  Yardımcılıkta bekleme süresi üç yıldır. Bu süre sonunda askerî hâkimliğe ve askerî savcılığa  geçirilmeye yeterli görülen yardımcılar askerî hâkim veya askerî savcılığa geçirilirler. Yeterli gö- rüllmiyenler yardımcılıkta bir yıl daha denenirler. Bu süre sonunda,da yükselme yeterliği göstere- miyenler personel sınıfına geçirilirler.  ÎKÎNOt KISIM  özlük İşleri  nîttlNOİ HOLÜM  Yükseline  Yükselme esasları  MADDE 12. — Askerî hâkim ve yardımcılarının yükselmeleri Askerî Yargıtayca verilecek not­ lar ile idari üstler tarafından düzenlenecek sicillere;  Askerî savcı ve yardımcılarının yükselmeleri Askerî Yargıtayca verilecek notlar ile askerî ada­ let müfettişlerinin raporları ve idari üstler tarafından düzenlenecek sicillere;  Askerî yargı ide ilgili idari görevlerde bulunanların yükselmeleri idari üstleri tarafından dü­ zenlenecek sicillere;  Adlî müşavirlik görevinde bulunanların yükselmeleri askerî adalet müfettişlerince düzenlenecek  raporlara ve idari üstler tarafından düzenlenecek sicillere göre subaylar hakkındaki Terfi Kanunu  esasları dâhilinde yapılır.  M. Meclisi ( S. Sayısı : 514 )  — 17 —  Geçici Komisyonıtn degftjtinfi  ÜÇÜNGÜ BÖLÜM 3  Askerî hâkim yardımcılığı ve askerî savcı yardımcılığı  Adaylıkta başarı  MADDE 10. — Adaylıkta basan gösterenler, adaylık süresince tesbit edilen istidatları ve kendi  dilekleri de göz önünde tutularak askerî hâkim yardımcılığına veya askerî savcı yardımcılığına ge­ çirilirler.  Askerî hâkim veya askerî savcı yardımcılıklanna atanmaya engel halleri görülenlerin adaylık­ larına son verilir.  Bunlardan :  A) öğrenimlerini muvazzaf subay olarak yapmış olanlar eski smıflanna iade edilirler.  B) öğrenimlerini askerî öğrenci olarak yapmış olanlar personel sınıfına geçirilirler.  C) Muvazzaf subaylığa geçirilmiş olan yedek subaylardan istekli olanlar personel sınıfına ge­ çirilirler. istekli olmıyanlar istifa etmiş sayılırlar.  Yardımcılık süresi  MADDE 11. — Askerî hâkim ve askerî savcı yardımcılıklarında bekleme süresi üç yıldır. Bu sü­ re sonunda askerî hâkimliğe veya askerî savcılığa geçirilmeye yeterli görülen yardımcılar askerî  hâkim veya askerî savcılığa geçirilirler. Yeterli görülmiyenler, yardımcılıkta bir yıl daha denenir­ ler. Bu süre sonunda da yükselme yeterliği gösteremiyenler personel sınıfına geçirilirler.  tKÎNCÎ KISIM  . ' ' ' Özlük İşleri  BİRİNCİ BÖLÜM  Yükselme  Yükselme esasları  MADDE 12. — Askerî hâkim ve yardımcılarının yükselmeleri Askerî Yargıtay Dairelennce ve  Daireler Kurulunca verilecek notlar ile idari üstler tarafından düzenlenecek sicillere,  Askerî savcı ve yarduncılannın yükselmeleri Askerî Yargıtay Başsavcılığınca verilecek notlar  ile askerî adalet müfettişlerinin raporlan ve idari üstler tarafından düzenlenecek sicillere,  Adlî müşavirlik görevinde bulunanlann yükselmeleri askerî adalet müfettişlerince düzenlenecek  raporlara ve idari üstler tarafından düzenlenecek sicillere,  Askerî Adalet İşleri Başkanlığı ile Askerî Adalet Teftiş Kurulu Başkanlığı kadrolarında ve as­ kerî yargı ile ilgili idari görevlerde bulunanların yükselmeleri idari üstler tarafından düzenlenecek  sicillere;  Göre, Subaylar Heyetine Mahsus Terfi Kanunu esasları dâhilinde yapılır.  M. Meclisi ( S. Sayısı : 514 )

— 17 —  Geçici Komisyonıtn degftjtinfi  ÜÇÜNGÜ BÖLÜM 3  Askerî hâkim yardımcılığı ve askerî savcı yardımcılığı  Adaylıkta başarı  MADDE 10. — Adaylıkta basan gösterenler, adaylık süresince tesbit edilen istidatları ve kendi  dilekleri de göz önünde tutularak askerî hâkim yardımcılığına veya askerî savcı yardımcılığına ge­ çirilirler.  Askerî hâkim veya askerî savcı yardımcılıklanna atanmaya engel halleri görülenlerin adaylık­ larına son verilir.  Bunlardan :  A) öğrenimlerini muvazzaf subay olarak yapmış olanlar eski smıflanna iade edilirler.  B) öğrenimlerini askerî öğrenci olarak yapmış olanlar personel sınıfına geçirilirler.  C) Muvazzaf subaylığa geçirilmiş olan yedek subaylardan istekli olanlar personel sınıfına ge­ çirilirler. istekli olmıyanlar istifa etmiş sayılırlar.  Yardımcılık süresi  MADDE 11. — Askerî hâkim ve askerî savcı yardımcılıklarında bekleme süresi üç yıldır. Bu sü­ re sonunda askerî hâkimliğe veya askerî savcılığa geçirilmeye yeterli görülen yardımcılar askerî  hâkim veya askerî savcılığa geçirilirler. Yeterli görülmiyenler, yardımcılıkta bir yıl daha denenir­ ler. Bu süre sonunda da yükselme yeterliği gösteremiyenler personel sınıfına geçirilirler.  tKÎNCÎ KISIM  . ' ' ' Özlük İşleri  BİRİNCİ BÖLÜM  Yükselme  Yükselme esasları  MADDE 12. — Askerî hâkim ve yardımcılarının yükselmeleri Askerî Yargıtay Dairelennce ve  Daireler Kurulunca verilecek notlar ile idari üstler tarafından düzenlenecek sicillere,  Askerî savcı ve yarduncılannın yükselmeleri Askerî Yargıtay Başsavcılığınca verilecek notlar  ile askerî adalet müfettişlerinin raporlan ve idari üstler tarafından düzenlenecek sicillere,  Adlî müşavirlik görevinde bulunanlann yükselmeleri askerî adalet müfettişlerince düzenlenecek  raporlara ve idari üstler tarafından düzenlenecek sicillere,  Askerî Adalet İşleri Başkanlığı ile Askerî Adalet Teftiş Kurulu Başkanlığı kadrolarında ve as­ kerî yargı ile ilgili idari görevlerde bulunanların yükselmeleri idari üstler tarafından düzenlenecek  sicillere;  Göre, Subaylar Heyetine Mahsus Terfi Kanunu esasları dâhilinde yapılır.  M. Meclisi ( S. Sayısı : 514 )  . — 18 —  Hü.  Ancak, bunların meslekî notlarının değerlendirilmesi; Askerî Yargıtay Başkanı, Başsavcısı, As­ kerî Adalet-İşleri Başkanı, Askerî Adalet Teftiş Kurulu Başkanı ve Genelkurmay adlî müşavi­ rinden müteşekkil Kurul tarafından belgelere dayanılarak düzenlenecek kanaat raporlarına göre  yapılır. Bu Kurulun toplanma tarihi ve yeri ile çalışma usulleri bir yönetmelikle düzenlenir.  tdari sicil üstlerinin yetkileri  MADDE 13. — Askerî hâkim ve askerî savcılar ile yardımcıları hakkında, subaylık nitelikleri  itibariyle disiplin yönünden hal ve gidişlerine bağlı kalmak şartı ile idari üstleri tarafından su­ baylar hakkındaki hükümlere uygun şekMe sicil düzenlenir, tdari üstlerin kimler olacağı, sicilin  ne şekilde düzenleneceği, adlî müşavirlikler ve askerî yargı ile ilgili idari görevlerde bulunanların  sicil üstleri yönetmelikle gösterilir.  Askerî Yargıtayca verilecek notlar  MADDE 14. — Askerî Yargıtay daireleri veya Daireler Kurulunca yapılan temyiz tetkikatı sı­ rasında, hükmü veya kararı veren askerî hâkim veya askerî hâkim yardımcılarına ilmî yeterlikle­ rini tesbit etmek üzere not verilir.  Bu notlar mesleki sicil niteliğinde olup askerî adalet müfettişlerince verilen raporlar ve idari  sicil üstlerince düzenlenen sicillerle beraber yükselme işlemlerine esas olur.  Notun takdirinde :  1. Hükmün esasında isabet temin edilip edilmediği,  2. Delillerin tahlil ve münakaşasında ve izhar olunan kanaat ve içtihadını gerekçelerinin izha­ rında başarrgösterilip gösterilmediği.  3. Dâvanın kanuni sebepler dışında uzatılıp uzatılmadığı,  4. Tahkikat ve muhakemenin sevk ve idaresinde hata edilip edilmediği,  5. Hükmün ilişkin bulunduğu işin nev'i ye mahiyeti,  6. Dâvaya konu olan iş hakkındaki içtihatlarda değişiklik bulunup bulunmadığı göz önünde  bulundurulur.  Hükmün bozulması, onanması, ıslah veya tadil edilmesi mutlak surette aleyhe veya lehe not  verilmesi için sebep teşkil etmez.  Leh ve aleyhte kanaat getirilmesine müsaidolmıyan işler için not verilmez.  Askerî savcı ve yardımcılarına da tahkikat ve duruşma sırasında gösterdikleri ehliyet ve liya- kata göre yukardaki esaslara göre not verilir.  Müfettiş raporları  MADDE 15. — Askerî adalet müfettişlerinin, işlemlerini denetledikleri askerî savcılar ve yar­ dımcıları ile adlî müşavirliklerde bulunanlar hakkında belgelere dayanarak düzenledikleri rapor  ve hal kâğıtları ilgililerin yükselmelerinde değerlendirilmek üzere ilgili kuvvet komutanlıklarının  personel başkanlıklarına ve Askerî Adalet işleri Başkanlığına gönderilir.  M. Meclisi (S. Sayısı : 514)

. — 18 —  Hü.  Ancak, bunların meslekî notlarının değerlendirilmesi; Askerî Yargıtay Başkanı, Başsavcısı, As­ kerî Adalet-İşleri Başkanı, Askerî Adalet Teftiş Kurulu Başkanı ve Genelkurmay adlî müşavi­ rinden müteşekkil Kurul tarafından belgelere dayanılarak düzenlenecek kanaat raporlarına göre  yapılır. Bu Kurulun toplanma tarihi ve yeri ile çalışma usulleri bir yönetmelikle düzenlenir.  tdari sicil üstlerinin yetkileri  MADDE 13. — Askerî hâkim ve askerî savcılar ile yardımcıları hakkında, subaylık nitelikleri  itibariyle disiplin yönünden hal ve gidişlerine bağlı kalmak şartı ile idari üstleri tarafından su­ baylar hakkındaki hükümlere uygun şekMe sicil düzenlenir, tdari üstlerin kimler olacağı, sicilin  ne şekilde düzenleneceği, adlî müşavirlikler ve askerî yargı ile ilgili idari görevlerde bulunanların  sicil üstleri yönetmelikle gösterilir.  Askerî Yargıtayca verilecek notlar  MADDE 14. — Askerî Yargıtay daireleri veya Daireler Kurulunca yapılan temyiz tetkikatı sı­ rasında, hükmü veya kararı veren askerî hâkim veya askerî hâkim yardımcılarına ilmî yeterlikle­ rini tesbit etmek üzere not verilir.  Bu notlar mesleki sicil niteliğinde olup askerî adalet müfettişlerince verilen raporlar ve idari  sicil üstlerince düzenlenen sicillerle beraber yükselme işlemlerine esas olur.  Notun takdirinde :  1. Hükmün esasında isabet temin edilip edilmediği,  2. Delillerin tahlil ve münakaşasında ve izhar olunan kanaat ve içtihadını gerekçelerinin izha­ rında başarrgösterilip gösterilmediği.  3. Dâvanın kanuni sebepler dışında uzatılıp uzatılmadığı,  4. Tahkikat ve muhakemenin sevk ve idaresinde hata edilip edilmediği,  5. Hükmün ilişkin bulunduğu işin nev'i ye mahiyeti,  6. Dâvaya konu olan iş hakkındaki içtihatlarda değişiklik bulunup bulunmadığı göz önünde  bulundurulur.  Hükmün bozulması, onanması, ıslah veya tadil edilmesi mutlak surette aleyhe veya lehe not  verilmesi için sebep teşkil etmez.  Leh ve aleyhte kanaat getirilmesine müsaidolmıyan işler için not verilmez.  Askerî savcı ve yardımcılarına da tahkikat ve duruşma sırasında gösterdikleri ehliyet ve liya- kata göre yukardaki esaslara göre not verilir.  Müfettiş raporları  MADDE 15. — Askerî adalet müfettişlerinin, işlemlerini denetledikleri askerî savcılar ve yar­ dımcıları ile adlî müşavirliklerde bulunanlar hakkında belgelere dayanarak düzenledikleri rapor  ve hal kâğıtları ilgililerin yükselmelerinde değerlendirilmek üzere ilgili kuvvet komutanlıklarının  personel başkanlıklarına ve Askerî Adalet işleri Başkanlığına gönderilir.  M. Meclisi (S. Sayısı : 514)  — 19 —  Geçici Komisyonun değiştirici  idari sicil üstlerinin yetkileri  MADDE 13. — Askeri hâkimler ve askerî savcılar ile yardımcıları hakkında, subaylık nitelikle­ ri itibariyle disiplin yönünden hal ve gidişlerine bağlı kalmak şartı ile idari üstleri tarafından  subaylar hakkındaki hükümlere uyg-un şekilde sicil düzenlenir, idari üstlerin kimler olacağı, sicilin  ne şekilde düzenleneceği, adlî müşavirlikler Askerî Adalet İşleri Başkanlığı ile Askeri Adalet Teftiş  Kurulu Başkanlığı kadrolarında ve askerî yargı ile ilgili idari görevlerde bulunanların sicil işleri  Subay Sicil Yönetmeliğinde gösterilir.  Askerî Yargttayca verilecek notlar  MADDE 14. — Askerî Yargıtay Daireleri veya Daireler Kurulunca yapılan temyiz incelemesi sı­ rasında, hükmü veya kararı veren askerî hâkim veya askerî hâkim yardımcılarına ilmî yeterlikle­ rini tesbit etmek üzere not verilir.  Notun verilmesinde :  A) Hükmün esasında isabet sağlanıp sağlanmadığı,  B) Delillerin tahlili ve tartışmasında ve belirtilen kanaat ve içtihadın gerekçelerinin açıklanma­ sında başarı gösterilip gösterilmediği,  O) Dâvanın kanuni sebepler dışında uzatılıp uzatılmadığı, *  D) Soruşturma ve yargılamanın sevk ve yönetiminde hata edilip edilmediği,  E) Hükmün ilişkin bulunduğu işin nev'i ve mahiyeti,  F) Dâvaya konu olan iş hakkındaki içtihatlarda değişiklik bulunup bulunmadığı,  Göz göz önünde bulundurulur.  Hükmün bozulması, onanması, düzeltilerek veya değiştirilerek onanması, kesin olarak aleyhe ve  lehe not verilmesi için sebep teşkil etmez,  Leh ve aleyhte kanaat getirilmesine müsaidolmıyan işler için not verilmez.  Askerî savcı ve yardımcılarına da, soruşturma ve duruşma sırasında gösterdikleri ehliyet ve li- yakata göre yukardaki esaslar içinde ve Askerî Yargıtay incelemeleri sonucu da göz önünde bulun­ durularak Askerî Yargıtay Başsavcılığınca not verilir.  Askerî Yargıtay Daireleri ve Daireler Kurulu ile Askeri Yargıtay Başsavcılığınca verilen not­ lar meslekî sicil niteliğinde olup askerî adalet müfettişlerince verilen raporlar ve idari sicil üstlerin- ce düzenlenen sicillerle beraber yükselme işlemlerine esas olur.  " Müfettiş raporları  MADDE 15. — Askerî adalet müfettişlerinin, işlemlerini denetledikleri askerî savcılar ve yar­ dımcıları ile adlî müşavirler hakkında belgelere dayanarak düzenledikleri rapor ve iyi hal kâğıt­ ları, bunların yükselmelerinde değerlendirilmek üzede ilgili kuvvet komutanlıklarının personel  başkanlıklarına ve Askerî Adalet İşleri Başkanlığına gönderilir,  M. Meclisi ( S. Sayısı : 514 )

— 19 —  Geçici Komisyonun değiştirici  idari sicil üstlerinin yetkileri  MADDE 13. — Askeri hâkimler ve askerî savcılar ile yardımcıları hakkında, subaylık nitelikle­ ri itibariyle disiplin yönünden hal ve gidişlerine bağlı kalmak şartı ile idari üstleri tarafından  subaylar hakkındaki hükümlere uyg-un şekilde sicil düzenlenir, idari üstlerin kimler olacağı, sicilin  ne şekilde düzenleneceği, adlî müşavirlikler Askerî Adalet İşleri Başkanlığı ile Askeri Adalet Teftiş  Kurulu Başkanlığı kadrolarında ve askerî yargı ile ilgili idari görevlerde bulunanların sicil işleri  Subay Sicil Yönetmeliğinde gösterilir.  Askerî Yargttayca verilecek notlar  MADDE 14. — Askerî Yargıtay Daireleri veya Daireler Kurulunca yapılan temyiz incelemesi sı­ rasında, hükmü veya kararı veren askerî hâkim veya askerî hâkim yardımcılarına ilmî yeterlikle­ rini tesbit etmek üzere not verilir.  Notun verilmesinde :  A) Hükmün esasında isabet sağlanıp sağlanmadığı,  B) Delillerin tahlili ve tartışmasında ve belirtilen kanaat ve içtihadın gerekçelerinin açıklanma­ sında başarı gösterilip gösterilmediği,  O) Dâvanın kanuni sebepler dışında uzatılıp uzatılmadığı, *  D) Soruşturma ve yargılamanın sevk ve yönetiminde hata edilip edilmediği,  E) Hükmün ilişkin bulunduğu işin nev'i ve mahiyeti,  F) Dâvaya konu olan iş hakkındaki içtihatlarda değişiklik bulunup bulunmadığı,  Göz göz önünde bulundurulur.  Hükmün bozulması, onanması, düzeltilerek veya değiştirilerek onanması, kesin olarak aleyhe ve  lehe not verilmesi için sebep teşkil etmez,  Leh ve aleyhte kanaat getirilmesine müsaidolmıyan işler için not verilmez.  Askerî savcı ve yardımcılarına da, soruşturma ve duruşma sırasında gösterdikleri ehliyet ve li- yakata göre yukardaki esaslar içinde ve Askerî Yargıtay incelemeleri sonucu da göz önünde bulun­ durularak Askerî Yargıtay Başsavcılığınca not verilir.  Askerî Yargıtay Daireleri ve Daireler Kurulu ile Askeri Yargıtay Başsavcılığınca verilen not­ lar meslekî sicil niteliğinde olup askerî adalet müfettişlerince verilen raporlar ve idari sicil üstlerin- ce düzenlenen sicillerle beraber yükselme işlemlerine esas olur.  " Müfettiş raporları  MADDE 15. — Askerî adalet müfettişlerinin, işlemlerini denetledikleri askerî savcılar ve yar­ dımcıları ile adlî müşavirler hakkında belgelere dayanarak düzenledikleri rapor ve iyi hal kâğıt­ ları, bunların yükselmelerinde değerlendirilmek üzede ilgili kuvvet komutanlıklarının personel  başkanlıklarına ve Askerî Adalet İşleri Başkanlığına gönderilir,  M. Meclisi ( S. Sayısı : 514 )  1  - 2 0 - Hü.  ÎKÎNCÎ BÖLÜM  Yer değiştirme  Yer değiştirme esasları  MADDE 16. — Askerî hâkim ve savcılar ile yardımcılarının tâyin ve nakilleri Silâhlı Kuv­ vetler mensuplarının tâyin ve nakilleri hakkındaki Kanun hükümleri esas alınarak millî irade ile  yapılır ve Resmî Gazete ile yayınlanır. Bunların muvafakatleri alınmadıkça üçüncü coğrafi böl­ gede üç yıldan, diğer bölgelerde dört yıldan önce başka bir yere veya göreve atanamazlar. Ancak,  bir mahkemenin lağvı, bir kadronun kaldırılması, nezdinde mahkeme kurulan birliğin yer değiş­ tirmesi veya yükselme sebebiyle' aynı kadroda kalmalarına imkân olmıyanlann yahut üçüncü  coğrafi bölgeye atanma sırası gelenlerle sıkıyönetim halinde sıkıyönetim mahkemelerine atananla­ rın muvafakatleri şartı aranmaz.  Askerî Yargıtay üyeliklerine, Daire Başkanlıklarına, Askerî Yargıtay II nci Başkanlığına, As­ kerî Yargıtay Başkanlığına ve Askerî Yargıtay Başsavcılığına seçilen askerî hâkim ve askerî  savcıların atanmaları millî irade ile yapılır ve Resmî Gazete ile yayınlanır. Bunlar başka bir gö­ reve atanamazlar. Ancak, kendi muvafakatleri alınmak ve Askerî Yargıtay üyelik hukukundan  feragat etmek şartı ile başka bir göreve atanabilirler.  Askerî hâkimlik görevine veya yardımcılığına, askerî savcılık görevine veya yardımcılığına adlî  müşavirlik görevine ve askerî yargı ile ilgili görevlere yapılacak atanmalarda, yukarı fıkralarda­ ki hükümler saklı kalmak şartı ile Askerî Yargıtay notları, müfettiş raporları ve idari üstlerce  düzenlenen siciller göz önüne alınarak işlem yapılır. Bu görevlerden birinden diğerine yapılacak  atanmalar ya ilgilinin muvafakati veya bulundukları yerde kendi kusurları olmaksızın hâkimliğin  gerektirdiği şeref ve tarafsızlıkla görev yapamıyacakları yahut bulunduklan yerlerde kalmalan  memuriyetlerinin nüfuz ve itibarını zedeliyeceği veya işlerin çokluğuna ve çeşidine göre görevde  gereken başanyı gösteremedikleri soruşturma ve belgelerle anlaşılmasına yahut kadro ve hizmetin  böyle bir atanmayı zorunlu kılması haline bağlıdır.  Adlî müşavirliklerde ve askerî yargı ile ilgili idari görevlerde bulunanların atanmalannda  müddet ve muvafakat şartı aranmaksızın subaylar hakkındaki genel hükümler uygulanır.  £ • > : • ; : • • • • ' • • • ' . ' •  özel atanma şartları  MADDE 17. — Askerî Yargıtay Başsavcı yardımcılıklarına, Askerî Adalet Başkanlığı kadro­ larına ve Askerî Adalet müfettişliklerine yapılacak atanmalar, bu hizmetlerin gereklerine uygun  tecrübe ve nitelikteki kimseler arasından yapılır.  M. Meclisi ( S. Sayısı : 514 }

1  - 2 0 - Hü.  ÎKÎNCÎ BÖLÜM  Yer değiştirme  Yer değiştirme esasları  MADDE 16. — Askerî hâkim ve savcılar ile yardımcılarının tâyin ve nakilleri Silâhlı Kuv­ vetler mensuplarının tâyin ve nakilleri hakkındaki Kanun hükümleri esas alınarak millî irade ile  yapılır ve Resmî Gazete ile yayınlanır. Bunların muvafakatleri alınmadıkça üçüncü coğrafi böl­ gede üç yıldan, diğer bölgelerde dört yıldan önce başka bir yere veya göreve atanamazlar. Ancak,  bir mahkemenin lağvı, bir kadronun kaldırılması, nezdinde mahkeme kurulan birliğin yer değiş­ tirmesi veya yükselme sebebiyle' aynı kadroda kalmalarına imkân olmıyanlann yahut üçüncü  coğrafi bölgeye atanma sırası gelenlerle sıkıyönetim halinde sıkıyönetim mahkemelerine atananla­ rın muvafakatleri şartı aranmaz.  Askerî Yargıtay üyeliklerine, Daire Başkanlıklarına, Askerî Yargıtay II nci Başkanlığına, As­ kerî Yargıtay Başkanlığına ve Askerî Yargıtay Başsavcılığına seçilen askerî hâkim ve askerî  savcıların atanmaları millî irade ile yapılır ve Resmî Gazete ile yayınlanır. Bunlar başka bir gö­ reve atanamazlar. Ancak, kendi muvafakatleri alınmak ve Askerî Yargıtay üyelik hukukundan  feragat etmek şartı ile başka bir göreve atanabilirler.  Askerî hâkimlik görevine veya yardımcılığına, askerî savcılık görevine veya yardımcılığına adlî  müşavirlik görevine ve askerî yargı ile ilgili görevlere yapılacak atanmalarda, yukarı fıkralarda­ ki hükümler saklı kalmak şartı ile Askerî Yargıtay notları, müfettiş raporları ve idari üstlerce  düzenlenen siciller göz önüne alınarak işlem yapılır. Bu görevlerden birinden diğerine yapılacak  atanmalar ya ilgilinin muvafakati veya bulundukları yerde kendi kusurları olmaksızın hâkimliğin  gerektirdiği şeref ve tarafsızlıkla görev yapamıyacakları yahut bulunduklan yerlerde kalmalan  memuriyetlerinin nüfuz ve itibarını zedeliyeceği veya işlerin çokluğuna ve çeşidine göre görevde  gereken başanyı gösteremedikleri soruşturma ve belgelerle anlaşılmasına yahut kadro ve hizmetin  böyle bir atanmayı zorunlu kılması haline bağlıdır.  Adlî müşavirliklerde ve askerî yargı ile ilgili idari görevlerde bulunanların atanmalannda  müddet ve muvafakat şartı aranmaksızın subaylar hakkındaki genel hükümler uygulanır.  £ • > : • ; : • • • • ' • • • ' . ' •  özel atanma şartları  MADDE 17. — Askerî Yargıtay Başsavcı yardımcılıklarına, Askerî Adalet Başkanlığı kadro­ larına ve Askerî Adalet müfettişliklerine yapılacak atanmalar, bu hizmetlerin gereklerine uygun  tecrübe ve nitelikteki kimseler arasından yapılır.  M. Meclisi ( S. Sayısı : 514 }  - â l - Geçici Komisyonun değiştirici  ÎKÎNCÎ BÖLÜM  Yer değiştirme  Yer değiştirme esasları  MADDE 16..— Askerî hâkimler ve askerî savcılar ile yardımcılarının, adlî müşavirlerin, As­ kerî Adalet îşleri Başkanlığı ile Askerî Adalet Teftiş Kurulu Başkanlığı kadrolarında ve askerî  yargı ile ilgili idari görevlerde bulunan askerî hâkimlerin atanmaları bu kanun hükümleri saklı  kalmak şartiyle Silâhlı Kuvvetler mensuplannm nakil ve tâyinleri hakkındaki hükümler esas  alınarak Millî Savunma Bakanı ve Başbakanın müşterek kararnamesi ile Cumhurbaşkanının ona­ yına sunulur ve Resmî Gazete ile yayınlanır.  Askerî hâkim ve askerî savcılar, muvafakatleri alınmadıkça üçüncü coğrafi bölgede uy yû- dan, diğer bölgelerde dört yıldan önce başka bir yere veya göreve atanamazlar. Ancak bir mah­ kemenin veya kadronun kaldırılması, nezdinde mahkeme kurulan birliğin yer değiştirmesi ve­ ya yükselme sebebiyle aynı kadroda kalmalarına imkân olmıyanlarm yahut üçüncü coğrafi böl­ geye atanma sırası gelenlerle sıkıyönetim halinde sıkıyönetim mahkemelerine atanmalarda mu­ vafakat şartı aranmaz.  Askerî hâkimlik, askerî hâkim yardımcılığı, askerî savcılık, askerî savcı yardımcılığı görev­ lerine ve adlî müşavirliklere, Askerî Adalet îşleri Başkanlığı ile Askerî Adalet Teftiş Kurulu  Başkanlığı kadrolarına ve askerî yargı ile ilgili idari görevlere yapılacak atanmalarda yukarda- ki fıkralar hükümleri saklı kalmak şartiyle, Askerî Yargıtay notlan, müfettiş raporlan ve idari  üstlerce düzenlenen siciller göz önünde tutularak işlem yapılır.  Bu görevlerden birinden diğerine yapılacak atanmalar ya ilgilinin muvafakati veya bulun­ duklan yerde kendi kusurları olmaksızın hâkimliğin gerektirdiği şeref ve tarafsızlıkla görev  yapamıyacaklan yahut bulunduklan yerlerde kalmalan memuriyetlerinin nüfuz ve itibannı  zedeleyici veya işlerin çokluğuna ve çeşidine göre görevde gereken başarıyı göstermedikleri so­ ruşturma ve belgelerle anlaşılmasına yahut kadro ve hizmetin böyle bir atanmayı zorunlu kıl­ ması haline bağlıdır.  Askerî Yargıtay Başkanlığına, İkinci Başkanlığına, Daire Başkanlıklarına, Üyeliklerine ve  Başsavcılığına seçilen askerî hâkim ve askerî savcılann atanmaları 1 nci fıkrada olduğu gibi  kararname ile yapılır ve yayınlanır. Bunlar başka bir göreve atanamazlar. Ancak, muvafakat­ leri alınmak ve Askerî Yargıtay üyeliği hukukundan feragat etmek şartı ile başka bir göreve  atanabilirler.  Adlî müşavirliklerde, Askerî Adalet îşleri Başkanlığı ile Askerî Adalet Teftiş Kurulu Baş­ kanlığı kadrolannda ve askerî yargı ile ilgili idari görevlerde bulunan askerî hâkimlerin atan­ malarında süre ve muvafakat şartı aranmaksızın subaylar hakkndaki genel hükümler uygulanır.  özel atanma şartları  MADDE 17. — Millî Savunma Bakanlığı Askerî Adalet İşleri Başkanlığı kadrolarına, Millî  Savunma Bakanlığı Askerî Adalet müfettişliklerine, Genel Kurmay Başkanlığı Adlî Müşavir­ liği kadrolarına ve Askerî Yargıtay Başsavcı yardımcılıklarına yapılacak atanmalarda bu hiz­ metlerin gereklerine uygun tecrübe ve nitelik aranır.  M. Meclisi ( S. Sayısı: 514 )

- â l - Geçici Komisyonun değiştirici  ÎKÎNCÎ BÖLÜM  Yer değiştirme  Yer değiştirme esasları  MADDE 16..— Askerî hâkimler ve askerî savcılar ile yardımcılarının, adlî müşavirlerin, As­ kerî Adalet îşleri Başkanlığı ile Askerî Adalet Teftiş Kurulu Başkanlığı kadrolarında ve askerî  yargı ile ilgili idari görevlerde bulunan askerî hâkimlerin atanmaları bu kanun hükümleri saklı  kalmak şartiyle Silâhlı Kuvvetler mensuplannm nakil ve tâyinleri hakkındaki hükümler esas  alınarak Millî Savunma Bakanı ve Başbakanın müşterek kararnamesi ile Cumhurbaşkanının ona­ yına sunulur ve Resmî Gazete ile yayınlanır.  Askerî hâkim ve askerî savcılar, muvafakatleri alınmadıkça üçüncü coğrafi bölgede uy yû- dan, diğer bölgelerde dört yıldan önce başka bir yere veya göreve atanamazlar. Ancak bir mah­ kemenin veya kadronun kaldırılması, nezdinde mahkeme kurulan birliğin yer değiştirmesi ve­ ya yükselme sebebiyle aynı kadroda kalmalarına imkân olmıyanlarm yahut üçüncü coğrafi böl­ geye atanma sırası gelenlerle sıkıyönetim halinde sıkıyönetim mahkemelerine atanmalarda mu­ vafakat şartı aranmaz.  Askerî hâkimlik, askerî hâkim yardımcılığı, askerî savcılık, askerî savcı yardımcılığı görev­ lerine ve adlî müşavirliklere, Askerî Adalet îşleri Başkanlığı ile Askerî Adalet Teftiş Kurulu  Başkanlığı kadrolarına ve askerî yargı ile ilgili idari görevlere yapılacak atanmalarda yukarda- ki fıkralar hükümleri saklı kalmak şartiyle, Askerî Yargıtay notlan, müfettiş raporlan ve idari  üstlerce düzenlenen siciller göz önünde tutularak işlem yapılır.  Bu görevlerden birinden diğerine yapılacak atanmalar ya ilgilinin muvafakati veya bulun­ duklan yerde kendi kusurları olmaksızın hâkimliğin gerektirdiği şeref ve tarafsızlıkla görev  yapamıyacaklan yahut bulunduklan yerlerde kalmalan memuriyetlerinin nüfuz ve itibannı  zedeleyici veya işlerin çokluğuna ve çeşidine göre görevde gereken başarıyı göstermedikleri so­ ruşturma ve belgelerle anlaşılmasına yahut kadro ve hizmetin böyle bir atanmayı zorunlu kıl­ ması haline bağlıdır.  Askerî Yargıtay Başkanlığına, İkinci Başkanlığına, Daire Başkanlıklarına, Üyeliklerine ve  Başsavcılığına seçilen askerî hâkim ve askerî savcılann atanmaları 1 nci fıkrada olduğu gibi  kararname ile yapılır ve yayınlanır. Bunlar başka bir göreve atanamazlar. Ancak, muvafakat­ leri alınmak ve Askerî Yargıtay üyeliği hukukundan feragat etmek şartı ile başka bir göreve  atanabilirler.  Adlî müşavirliklerde, Askerî Adalet îşleri Başkanlığı ile Askerî Adalet Teftiş Kurulu Baş­ kanlığı kadrolannda ve askerî yargı ile ilgili idari görevlerde bulunan askerî hâkimlerin atan­ malarında süre ve muvafakat şartı aranmaksızın subaylar hakkndaki genel hükümler uygulanır.  özel atanma şartları  MADDE 17. — Millî Savunma Bakanlığı Askerî Adalet İşleri Başkanlığı kadrolarına, Millî  Savunma Bakanlığı Askerî Adalet müfettişliklerine, Genel Kurmay Başkanlığı Adlî Müşavir­ liği kadrolarına ve Askerî Yargıtay Başsavcı yardımcılıklarına yapılacak atanmalarda bu hiz­ metlerin gereklerine uygun tecrübe ve nitelik aranır.  M. Meclisi ( S. Sayısı: 514 )  — 22 —  Hü.  ÜÇÜNCÜ BÖLÜM  Özlük haklar  Özlük haklar  MADDE 18. — Askerî hâkim ve askerî savcılar ile yardımcılarının, adlî müşavirlerin ve as­ kerî yargı ile ilgili görevlerde bulunanların ve adayların maaş dereceleri, maaş yükselmeleri ve  diğer malî ve aynî hakları subaylar hakkındaki kanun hükümlerine tabidir.  Askerî hâkim ve askerî savcılar ile yardımcılarının, adlî müşavirlerin ve bunlardan askerî yargı  ile ilgili idari görevlerde bulunanların hâkim ödenekleri, aynı maaş derecesinde bulunan adliye hâ­ kim ve savcıları ile yardımcılarının almakta oldukları ödenek miktarı esas olmak üzere adliya hâ­ kim ve savcıları hakkındaki kanun hükümlerine tabidir. Ödeneğin kesilmesi ve verilme şekli aynı  kanun esasları dâhilinde uygulanır.  Askerî hâkimler ve askerî savcılar veya yardımcıları görevli bulundukları mahkemenin veya  kadronun kaldırılması sebebiyle aylıklarından mahrum edilemezler.  DÖRDÜNCÜ BÖLÜM  İzin, istifa, yaş haddi, ve emeklilik, meslekten çıkarılma  İzin  MADDE 19. — Askerî hâkim, askerî savcı ve yardımcılarına Askerî îzin Kanunu esaslarına  göre izin verilir.  İstifa  MADDE 20. — Askerî hâkim, askerî savcı ve yardımcılarının istifaları, Subaylar hakkındaki  Kanun hükümlerine tabidir.  Yaş haddi ve emeklilik  MADDE 21. — Askerî hâkim, askerî savcı ve yardımcılarının emeklilik yaş haddi eşit rütbe­ deki subaylar gibidir.  M. Meclisi ( S. Sayısı : 514 )

— 22 —  Hü.  ÜÇÜNCÜ BÖLÜM  Özlük haklar  Özlük haklar  MADDE 18. — Askerî hâkim ve askerî savcılar ile yardımcılarının, adlî müşavirlerin ve as­ kerî yargı ile ilgili görevlerde bulunanların ve adayların maaş dereceleri, maaş yükselmeleri ve  diğer malî ve aynî hakları subaylar hakkındaki kanun hükümlerine tabidir.  Askerî hâkim ve askerî savcılar ile yardımcılarının, adlî müşavirlerin ve bunlardan askerî yargı  ile ilgili idari görevlerde bulunanların hâkim ödenekleri, aynı maaş derecesinde bulunan adliye hâ­ kim ve savcıları ile yardımcılarının almakta oldukları ödenek miktarı esas olmak üzere adliya hâ­ kim ve savcıları hakkındaki kanun hükümlerine tabidir. Ödeneğin kesilmesi ve verilme şekli aynı  kanun esasları dâhilinde uygulanır.  Askerî hâkimler ve askerî savcılar veya yardımcıları görevli bulundukları mahkemenin veya  kadronun kaldırılması sebebiyle aylıklarından mahrum edilemezler.  DÖRDÜNCÜ BÖLÜM  İzin, istifa, yaş haddi, ve emeklilik, meslekten çıkarılma  İzin  MADDE 19. — Askerî hâkim, askerî savcı ve yardımcılarına Askerî îzin Kanunu esaslarına  göre izin verilir.  İstifa  MADDE 20. — Askerî hâkim, askerî savcı ve yardımcılarının istifaları, Subaylar hakkındaki  Kanun hükümlerine tabidir.  Yaş haddi ve emeklilik  MADDE 21. — Askerî hâkim, askerî savcı ve yardımcılarının emeklilik yaş haddi eşit rütbe­ deki subaylar gibidir.  M. Meclisi ( S. Sayısı : 514 )  — 23  Geçici Komisyonun değiştirici  ÜÇÜNCÜ BÖLÜM  özlük hakları  özlük haklan  MADDE 18. — Askerî hâkimler ve askerî savcılar ile yardımcılarının ve adayların maaş dere­ celeri, maaş yükselmeleri ve diğer özlük hakları Subaylar hakkındaki Kanun hükümlerine tabi­ dir,  Askerî hâkimler ve askerî savcılar ile yardımcılanna, almakta oldukları maaş derecesinin te­ kabül ettiği sınıf ve derecede bulunan adlî hâkim ve savcıları ile yardımcılanna verilen ödenek  miktarı esas olmak üzere adlî hâkim ve savcılar hakkındaki Kanun hükümleri gereğince hâkim  ödeneği verilir.  Adaylığını tamamlıyan askerî hâkim sınıfından teğmenler, askerî hâkim veya askerî savcı yar­ dımcılığı görevine başladıkları tarihi takibeden aybaşından itibaren 10 ncu derece adliye hâkim  ve savcılan gibi ödenek alırlar.  Askerî Yargıtay Başkanı, II nci Başkanı, daire başkanlan ve üyeleriyle Askerî Yargıtay Baş­ savcısı, Millî Savunma Bakanlığı Askerî Adalet işleri Başkanı, Askerî Adalet Teftiş, Kurulu Baş­ kanı ve Genelkurmay Adlî Müşavirine aynı kanun hükümlerine göre Yargıtay Başkan ve üyele­ rine verilen ödenek miktannea ödenek verilir.  ödeneğin verilmesi ve kesilmesinde aynı kanun esasları uygulanır.  Askerî hâkimler ve askerî savcılar ile yardımcılan görevli bulundukları mahkemenin veya kad­ ronun kaldmlması sebebiyle maaşlanndan yoksun kılınamazlar.  Adlî müşavirlikler ile Millî Savunma Bakanlığı Askerî Adalet işleri Başkanlığı, Askerî Adalet  Teftiş Kurulu Başkanlığı kadrolannda ve askerî yargı ile ilgili idari görevlerde bulunan askerî  hâkimler hakkında da bu madde hükümleri uygulanır.  DÖRDÜNCÜ BÖLÜM  îzin, istifa, yaş haddi ve emeklilik, meslekten çıkarılma  îzin  MADDE 19. — Askerî hâkimler ve askerî savcılar ile yardımcılanna, adlî müşavirlere, Askerî  Adalet işleri Başkanlığı ile Askerî Teftiş Kurulu Başkanlığı kadrolarında ve askerî yargı ile ilgili  idari görevlerde bulunanlara ve adaylara Askerî İzin Kanunu esaslarına göre izin verilir.  Askerî Yargıtay kuruluşu hakkındaki 127 sayılı Kanunun bu konudaki hükümleri saklıdır.  istifa  MADDE 20. — Askerî hâkimler ve askerî savcılar ile yardımcılannın, adlî müşavirlerin, Aske­ ri Adalet işleri Başkanlığı ve Askerî Adalet Teftiş Kurulu Başkanlığı kadrolarında ve askerî yar­ gı ile ilgili idari görevlerde bulunanların istifalan, bu kanundaki özel hükümler saklı kalmak  şartı ile Subaylar hakkındaki Kanun hükümlerine tabidir.  Yaş haddi ve emeklilik  , MADDE 21. — Askerî hâkimler ve askerî savcılar ile yardımcılarının ve adlî müşavirlerin, As­ kerî Adalet işleri Başkanlığı ile Askerî Teftiş Kurulu Başkanlığı kadrolarında ve askerî yargı ile  ilgili idari görevlerde bulunan askerî hâkimlerin emeklilik yaş haddi eşit rütbedeki subaylar gi­ bidir.  M. Meclisi (S. Sayısı : 514 )

— 23  Geçici Komisyonun değiştirici  ÜÇÜNCÜ BÖLÜM  özlük hakları  özlük haklan  MADDE 18. — Askerî hâkimler ve askerî savcılar ile yardımcılarının ve adayların maaş dere­ celeri, maaş yükselmeleri ve diğer özlük hakları Subaylar hakkındaki Kanun hükümlerine tabi­ dir,  Askerî hâkimler ve askerî savcılar ile yardımcılanna, almakta oldukları maaş derecesinin te­ kabül ettiği sınıf ve derecede bulunan adlî hâkim ve savcıları ile yardımcılanna verilen ödenek  miktarı esas olmak üzere adlî hâkim ve savcılar hakkındaki Kanun hükümleri gereğince hâkim  ödeneği verilir.  Adaylığını tamamlıyan askerî hâkim sınıfından teğmenler, askerî hâkim veya askerî savcı yar­ dımcılığı görevine başladıkları tarihi takibeden aybaşından itibaren 10 ncu derece adliye hâkim  ve savcılan gibi ödenek alırlar.  Askerî Yargıtay Başkanı, II nci Başkanı, daire başkanlan ve üyeleriyle Askerî Yargıtay Baş­ savcısı, Millî Savunma Bakanlığı Askerî Adalet işleri Başkanı, Askerî Adalet Teftiş, Kurulu Baş­ kanı ve Genelkurmay Adlî Müşavirine aynı kanun hükümlerine göre Yargıtay Başkan ve üyele­ rine verilen ödenek miktannea ödenek verilir.  ödeneğin verilmesi ve kesilmesinde aynı kanun esasları uygulanır.  Askerî hâkimler ve askerî savcılar ile yardımcılan görevli bulundukları mahkemenin veya kad­ ronun kaldmlması sebebiyle maaşlanndan yoksun kılınamazlar.  Adlî müşavirlikler ile Millî Savunma Bakanlığı Askerî Adalet işleri Başkanlığı, Askerî Adalet  Teftiş Kurulu Başkanlığı kadrolannda ve askerî yargı ile ilgili idari görevlerde bulunan askerî  hâkimler hakkında da bu madde hükümleri uygulanır.  DÖRDÜNCÜ BÖLÜM  îzin, istifa, yaş haddi ve emeklilik, meslekten çıkarılma  îzin  MADDE 19. — Askerî hâkimler ve askerî savcılar ile yardımcılanna, adlî müşavirlere, Askerî  Adalet işleri Başkanlığı ile Askerî Teftiş Kurulu Başkanlığı kadrolarında ve askerî yargı ile ilgili  idari görevlerde bulunanlara ve adaylara Askerî İzin Kanunu esaslarına göre izin verilir.  Askerî Yargıtay kuruluşu hakkındaki 127 sayılı Kanunun bu konudaki hükümleri saklıdır.  istifa  MADDE 20. — Askerî hâkimler ve askerî savcılar ile yardımcılannın, adlî müşavirlerin, Aske­ ri Adalet işleri Başkanlığı ve Askerî Adalet Teftiş Kurulu Başkanlığı kadrolarında ve askerî yar­ gı ile ilgili idari görevlerde bulunanların istifalan, bu kanundaki özel hükümler saklı kalmak  şartı ile Subaylar hakkındaki Kanun hükümlerine tabidir.  Yaş haddi ve emeklilik  , MADDE 21. — Askerî hâkimler ve askerî savcılar ile yardımcılarının ve adlî müşavirlerin, As­ kerî Adalet işleri Başkanlığı ile Askerî Teftiş Kurulu Başkanlığı kadrolarında ve askerî yargı ile  ilgili idari görevlerde bulunan askerî hâkimlerin emeklilik yaş haddi eşit rütbedeki subaylar gi­ bidir.  M. Meclisi (S. Sayısı : 514 )  HtL  Meslekten çıkarılma  MADDE 22. — Askerî Hâkim, Askerî savcı ve yardımcılannm meslekten çıkanlmalan, diğer  sınıf subaylan hakkındaki genel hükümlere bağlıdır.  BEŞİNCİ BÖLÜM  " Soruşturma ve kovuşturma  thbar ve şikâyet  MADDE 23. — Askerî Hâkim ve Askerî Savcılar ile yardımcılannm, adlî müşavirlerin ve as­ kerî yargı ile ilgili idarî kadrolarda görevlerinden dolayı veya görevleri sırasında işledikleri suç­ lan veya sıfat ve görevlerinin gereklerine uymayan hal veya eylemleri yahut askerî yargıya tâbi  şahsi suçları şikâyet ve ihbar edilir veya cereyan eden işlemlerden öğrenilirse soruşturma izni ve­ rilmesine lüzum olup olmadığının tesbiti için Millî Savunma Bakanı tarafından ilgili şahıstan kı­ demli bir Askerî Adalet Müfettişi görevlendirilir.  Askerî Adalet Müfettişi tarafından yapılan inceleme sonunda düzenlenecek evrak soruşturma  izni verilip verilmemesinin değerlendirilmesi için.  Askerî Adalet İşleri Başkanı, Askerî Adalet Teftiş Kurulu Başkanı, Genelkurmay Adlî Mü­ şaviri ve ilgili şahsın mensup olduğu kuvvet adlî müşavirinden müteşekkil Disiplin Haysiyet Ku­ rulunca incelenir. ^  Milli Savunma Bakanı bu kurulun tabiî başkanıdır.  Millî Savunma Bakanı kurula katılmadığı zamanlar en kıdemli üye kurula başkanlık eder.  Kararlar çoğunlukla alınır, eşitlik halinde başkanın katıldığı rey geçerlidir.  . Şikâyet veya ihbar incelemeyi gerektiren belli bir sebebi kapsamaz veya gerçek kimlik ve doğ­ ru adres gösterilerek yapılmazsa evrak işlemden kaldırılır.  Askerî adalet müfettişinin yetkileri  MADDE 24. — İnceleme yapmaya memur askerî adalet müfettişi lüzumlu gördüğü kimseleri  yeminle dinliyebilir, subut delillerini, gereken bilgileri bütün daire ve kurumlardan doğrudan  doğruya topluyabilir. Askerî adalet müfettişince yapılacak bu işlemlerde Devlet organlan ve ku­ rumlan ile diğer gerçek ve tüzel kişiler yönetilen sorulara hemen karşılık vermek ve istekleri der- / hal yerine getirmek zorundadırlar.  Askerî Adalet Müfettişi bu inceleme sırasında arama, tevkif ve diğer tedbirler hakkında karar  verilmesi için en yakın askerî mahkeme ve diğer yargı organlanndan talepte bulunabilir.  inceleme sonucu >.  MADDE 25. — Disiplin ve Haysiyet Kurulu, inceleme yapmaya memur edilen askerî adalet  müfettişince düzenlenen ve düşüncesini de kapsıyan evrakı inceler. Gerekirse incelemenin derinleş- M. Meclisi (S. Sayısı : 514 )

HtL  Meslekten çıkarılma  MADDE 22. — Askerî Hâkim, Askerî savcı ve yardımcılannm meslekten çıkanlmalan, diğer  sınıf subaylan hakkındaki genel hükümlere bağlıdır.  BEŞİNCİ BÖLÜM  " Soruşturma ve kovuşturma  thbar ve şikâyet  MADDE 23. — Askerî Hâkim ve Askerî Savcılar ile yardımcılannm, adlî müşavirlerin ve as­ kerî yargı ile ilgili idarî kadrolarda görevlerinden dolayı veya görevleri sırasında işledikleri suç­ lan veya sıfat ve görevlerinin gereklerine uymayan hal veya eylemleri yahut askerî yargıya tâbi  şahsi suçları şikâyet ve ihbar edilir veya cereyan eden işlemlerden öğrenilirse soruşturma izni ve­ rilmesine lüzum olup olmadığının tesbiti için Millî Savunma Bakanı tarafından ilgili şahıstan kı­ demli bir Askerî Adalet Müfettişi görevlendirilir.  Askerî Adalet Müfettişi tarafından yapılan inceleme sonunda düzenlenecek evrak soruşturma  izni verilip verilmemesinin değerlendirilmesi için.  Askerî Adalet İşleri Başkanı, Askerî Adalet Teftiş Kurulu Başkanı, Genelkurmay Adlî Mü­ şaviri ve ilgili şahsın mensup olduğu kuvvet adlî müşavirinden müteşekkil Disiplin Haysiyet Ku­ rulunca incelenir. ^  Milli Savunma Bakanı bu kurulun tabiî başkanıdır.  Millî Savunma Bakanı kurula katılmadığı zamanlar en kıdemli üye kurula başkanlık eder.  Kararlar çoğunlukla alınır, eşitlik halinde başkanın katıldığı rey geçerlidir.  . Şikâyet veya ihbar incelemeyi gerektiren belli bir sebebi kapsamaz veya gerçek kimlik ve doğ­ ru adres gösterilerek yapılmazsa evrak işlemden kaldırılır.  Askerî adalet müfettişinin yetkileri  MADDE 24. — İnceleme yapmaya memur askerî adalet müfettişi lüzumlu gördüğü kimseleri  yeminle dinliyebilir, subut delillerini, gereken bilgileri bütün daire ve kurumlardan doğrudan  doğruya topluyabilir. Askerî adalet müfettişince yapılacak bu işlemlerde Devlet organlan ve ku­ rumlan ile diğer gerçek ve tüzel kişiler yönetilen sorulara hemen karşılık vermek ve istekleri der- / hal yerine getirmek zorundadırlar.  Askerî Adalet Müfettişi bu inceleme sırasında arama, tevkif ve diğer tedbirler hakkında karar  verilmesi için en yakın askerî mahkeme ve diğer yargı organlanndan talepte bulunabilir.  inceleme sonucu >.  MADDE 25. — Disiplin ve Haysiyet Kurulu, inceleme yapmaya memur edilen askerî adalet  müfettişince düzenlenen ve düşüncesini de kapsıyan evrakı inceler. Gerekirse incelemenin derinleş- M. Meclisi (S. Sayısı : 514 )  — 25 —  Geçici Komisyonun değiştirişi  Meslekten çıkarılma  MADDE 22. — Askerî hâkimler ve askerî savcılar ile yardımcılarının adlî müşavirlerin, Askerî  Adalet işleri Başkanlığı ve Askerî Adalet Teftiş Kurulu Başkanlığı kadrolannda ve askerî yargı  ile ilgili idari görevlerde bulunanlann meslekten çıkarılmaları, diğer sınıf subayîan hakkındaki  genel hükümlere tabidir.  BEŞINCI BÖLÜM  Soruşturma ve kovuşturma  İhbar ve §ikâyet  MADDE 23. — Askerî hâkimler ve askerî savcılar ile yardımcılarının, adlî müşavirlerin, As­ kerî Adalet İşleri Başkanlığı ile Askerî Adalet Teftiş Kurulu Başkanlığının kadrolarında bulu­ nan askerî hâkimlerin görevlerinden dolayı veya görevleri sırasında işledikleri suçlan veya sıfat  ve görevlerinin gereklerine uymıyan hal veya. eylemleri yahut Askerî Yargıtaya tabi şahsi suçları  şikâyet ve ihbar edilir veya cereyan eden işlemlerden öğrenilirse soruşturma izni verilmesine lü­ zum olup olmadığının tesbiti için Millî Savunma Bakanı tarafından ilgili şahıstan kıdemli bir as­ kerî adalet müfettişi görevlendirilir. Zorunlu hallerde bu görev en kıdemli askerî adalet müfettişi  tarafından yerine getirilir.  Şikâyet veya ihbar incelemeyi gerektiren belli bir sebebi kapsamaz veya gerçek kimlik ve doğ­ ru adres gösterilerek yapılmazsa evrak işlemden kaldınlır.  Askerî adalet müfettiğinin yetkileri  MADDE 24. — Millî Savunma Bakanı tarafından görevlendirilen askerî adalet müfettişi lü­ zumlu gördüğü kimseleri yeminle dinleyebilir. Sübut delillerini, gereken bilgileri bütün daire ve  kurumlardan doğrudan doğruya toplayabilir. Askerî adalet müfettişince yapılacak bu işlemlerde  Devlet organlan ve kurumları ile diğer gerçek vedadırlar.  vermek ve istekleri derhal yerine getirmek zorun tüzel kişiler, yönetilen sorulara hemen karşılık  Askerî adalet müfettişi bu soruşturma sırasında arama, tutuklama ve diğer tedbirler hakkında  karar verilmesi için en yakın askerî mahkeme ve diğer yargı organlanndan istemde bulunabilir.  Hakkında işlem yapılan kişinin görevine devamının, soruşturmanın selâmetine yahut yargı er­ kinin nüfuz ve itibanna zarar vereceğine kanaat getirilirse geçici bir tedbir olarak işten el çek­ tirilmesi hususunda askerî adalet müfettişince Millî Savunma Bakanından istemde bulunulur.  Millî Savunma Bakanı tarafından yerine getirilen işten el çektirme işlemi, mahiyet ve sonuçlan  itibariyle Askerî mahkemeleri kuruluşu ve yargılama usulü Kanunundaki hükümlere tabidir.  Soruşturma  MADDE 25. — Millî Savunma Bakanı, soruşturma yapmaya memur edilen Askerî Adalet  müfettişince düzenlenen ve düşüncesini de kap siyan evrakı inceler, elde edilen sonuca göre  M. Meclisi ( S. Sayısı : 514 )

— 25 —  Geçici Komisyonun değiştirişi  Meslekten çıkarılma  MADDE 22. — Askerî hâkimler ve askerî savcılar ile yardımcılarının adlî müşavirlerin, Askerî  Adalet işleri Başkanlığı ve Askerî Adalet Teftiş Kurulu Başkanlığı kadrolannda ve askerî yargı  ile ilgili idari görevlerde bulunanlann meslekten çıkarılmaları, diğer sınıf subayîan hakkındaki  genel hükümlere tabidir.  BEŞINCI BÖLÜM  Soruşturma ve kovuşturma  İhbar ve §ikâyet  MADDE 23. — Askerî hâkimler ve askerî savcılar ile yardımcılarının, adlî müşavirlerin, As­ kerî Adalet İşleri Başkanlığı ile Askerî Adalet Teftiş Kurulu Başkanlığının kadrolarında bulu­ nan askerî hâkimlerin görevlerinden dolayı veya görevleri sırasında işledikleri suçlan veya sıfat  ve görevlerinin gereklerine uymıyan hal veya. eylemleri yahut Askerî Yargıtaya tabi şahsi suçları  şikâyet ve ihbar edilir veya cereyan eden işlemlerden öğrenilirse soruşturma izni verilmesine lü­ zum olup olmadığının tesbiti için Millî Savunma Bakanı tarafından ilgili şahıstan kıdemli bir as­ kerî adalet müfettişi görevlendirilir. Zorunlu hallerde bu görev en kıdemli askerî adalet müfettişi  tarafından yerine getirilir.  Şikâyet veya ihbar incelemeyi gerektiren belli bir sebebi kapsamaz veya gerçek kimlik ve doğ­ ru adres gösterilerek yapılmazsa evrak işlemden kaldınlır.  Askerî adalet müfettiğinin yetkileri  MADDE 24. — Millî Savunma Bakanı tarafından görevlendirilen askerî adalet müfettişi lü­ zumlu gördüğü kimseleri yeminle dinleyebilir. Sübut delillerini, gereken bilgileri bütün daire ve  kurumlardan doğrudan doğruya toplayabilir. Askerî adalet müfettişince yapılacak bu işlemlerde  Devlet organlan ve kurumları ile diğer gerçek vedadırlar.  vermek ve istekleri derhal yerine getirmek zorun tüzel kişiler, yönetilen sorulara hemen karşılık  Askerî adalet müfettişi bu soruşturma sırasında arama, tutuklama ve diğer tedbirler hakkında  karar verilmesi için en yakın askerî mahkeme ve diğer yargı organlanndan istemde bulunabilir.  Hakkında işlem yapılan kişinin görevine devamının, soruşturmanın selâmetine yahut yargı er­ kinin nüfuz ve itibanna zarar vereceğine kanaat getirilirse geçici bir tedbir olarak işten el çek­ tirilmesi hususunda askerî adalet müfettişince Millî Savunma Bakanından istemde bulunulur.  Millî Savunma Bakanı tarafından yerine getirilen işten el çektirme işlemi, mahiyet ve sonuçlan  itibariyle Askerî mahkemeleri kuruluşu ve yargılama usulü Kanunundaki hükümlere tabidir.  Soruşturma  MADDE 25. — Millî Savunma Bakanı, soruşturma yapmaya memur edilen Askerî Adalet  müfettişince düzenlenen ve düşüncesini de kap siyan evrakı inceler, elde edilen sonuca göre  M. Meclisi ( S. Sayısı : 514 )  — 26 —  Hti.  tirilmesini ister. Elde edilen sonuca göre soruşturma izni verilmesine, evrakın işlemden kaldırıl­ masına veya disiplin cezası tâyinine karar verir.  Bir suçtan dolayı yapılacak ceza soruşturması disiplin cezası uygulanmasına engel olmaz.  Soruşturma izni  MADDE 26. — Disiplin ve Haysiyet Kurulu tarafından verilecek karar üzerine Millî Savun­ ma Bakanınca, soruşturma açılmasına izin verilir. Düzenlenmiş olan evrak gereği yapılmak üzere  ilgilinin görevli bulunduğu en yakın Askerî Mahkemenin Savcısına gönderilir.  Soruşturma sonucu  MADDE 27. — İnceleme evrakı kendisine gönderilen Askerî Savcı Askerî Muhakeme Usulü  Kanunu hükümlerine göre gerekli işlemi yapar.  Askerî Adalet Müfettişince yapılan inceleme evrakı hazırlık soruşturması olarak kabul edile­ bilir.  Soruşturma süresi  MADDE 28. — Askerî hâkim, askerî savcı ve yardımcıları hakkındaki dâvalar diğer dâvalara  göre öne alınarak görülür. Kanuni zaruretlerden doğan engeller olmadıkça bu dâvalar üç aydan  fazla uzayamaz.  DisipUn cezalan  MADDE 20. — Askerî hâkim, askerî savcı ve yardımcılarına, adlî müşavirlere ve askerî yar­ gı ile ilgili idari kadrolarda görevlendirilenlere disiplin ve haysiyet kurulu tarafından aşağıdaki  disiplin cezalan verilebilir.  1. İhtar  2. Tevbib  3. Yer değiştirmek  Savunma alınmadan disiplin cezası uygulanmaz.  Disiplin cezalarına ait kararlar ilgilinin sicil dosyasına konur.  M. Meclisi ( S. Sayısı : 514 )

— 26 —  Hti.  tirilmesini ister. Elde edilen sonuca göre soruşturma izni verilmesine, evrakın işlemden kaldırıl­ masına veya disiplin cezası tâyinine karar verir.  Bir suçtan dolayı yapılacak ceza soruşturması disiplin cezası uygulanmasına engel olmaz.  Soruşturma izni  MADDE 26. — Disiplin ve Haysiyet Kurulu tarafından verilecek karar üzerine Millî Savun­ ma Bakanınca, soruşturma açılmasına izin verilir. Düzenlenmiş olan evrak gereği yapılmak üzere  ilgilinin görevli bulunduğu en yakın Askerî Mahkemenin Savcısına gönderilir.  Soruşturma sonucu  MADDE 27. — İnceleme evrakı kendisine gönderilen Askerî Savcı Askerî Muhakeme Usulü  Kanunu hükümlerine göre gerekli işlemi yapar.  Askerî Adalet Müfettişince yapılan inceleme evrakı hazırlık soruşturması olarak kabul edile­ bilir.  Soruşturma süresi  MADDE 28. — Askerî hâkim, askerî savcı ve yardımcıları hakkındaki dâvalar diğer dâvalara  göre öne alınarak görülür. Kanuni zaruretlerden doğan engeller olmadıkça bu dâvalar üç aydan  fazla uzayamaz.  DisipUn cezalan  MADDE 20. — Askerî hâkim, askerî savcı ve yardımcılarına, adlî müşavirlere ve askerî yar­ gı ile ilgili idari kadrolarda görevlendirilenlere disiplin ve haysiyet kurulu tarafından aşağıdaki  disiplin cezalan verilebilir.  1. İhtar  2. Tevbib  3. Yer değiştirmek  Savunma alınmadan disiplin cezası uygulanmaz.  Disiplin cezalarına ait kararlar ilgilinin sicil dosyasına konur.  M. Meclisi ( S. Sayısı : 514 )  - 27 - Oeçici Komisyonun değiştirici  hazırlık soruşturması yapılması için izin verilmesine veya disiplin cezası tâyinine, yahut kovuş­ turma yapılmasına lüzum görmezse evrakın işlemden kaldırılmasına karar verir.  Millî Savunma Bakanınca hazırlık soruşturması açılmasına izin verildiği takdirde düzenlen­ miş odan evrak gereği yapılmak üzere ilgilinin görevli bulunduğu yere en yakın askerî mahke­ menin savcısına gönderilir.  Bir suçtan dolayı yapılacak ceza soruşturması uisiplin cezası uygulanmasına engel olmaz.  8ovuşturma sonucu  MADDE 26. — Askerî Adalet müfettişince düzenlenen evrak kendisine gönderilen askerî  savcı, suç, Disiplin Mahkemeleri Kuruluşu, Yargılama Usulü ve Disiplin Suç ve Cezalan hak­ kındaki Kanunda yazılı olsa bile, Askerî Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanunu hü­ kümlerine göre gerekli işlemi yapar. Disiplin Mahkemeleri Kuruluşu, Yargılama Usulü ve Disip­ lin Suç ve Cezaları hakkındaki Kanunun 2 nci kısmında yer alan disiplin suç ve cezalarına  ait hükümler askerî mahkemeler tarafından da uygulanır.  Askerî Adalef müfettişince yapılan soruşturma hazırlık soruşturması olarak kabul edilebilir.  Soruşturma süresi  MADDİ! 27. — Askerî hâkimler ve askerî savcılar üe yardımcıları hakkındaki dâvalar, diğer  dâvalara göre öne alllnarak görülür. Kanuni zorunluklardan doğan engeller olmadıkça bu dâvalar  üç aydan fazla uzay ama z.  Genel yargıya tabi şahsi suçlar  MADDE 28. — Askerî hâkimler ve askerî savcılar ile yardımcılarının, adlî müşavirlerin,  Askerî Adalet İşleri Başkanlığı ve Askerî Adalet Teftiş Kurulu Başkanlığı kadrolarında ve aske­ rî yargı üe ilgili idari görevlerde bulunan askerî hâkimlerin genel yargıya tâbi şahsi suçları hak­ kında genel hükümler uygulanır.  Ancak soruşturma ve kovuşturma o yer ağır ceza mahkemesi savcılığı ve sorgu hâkimliğince,  son soruşturma ise ağır ceza mahkemesince yapılır.  Disiplin cezaları  MADDE 29. — Askerî hâkimler ve askerî savcılar ile yardımcılarına, adlî müşavirlere, Askerî  Adalet İşleri Başkanlığı ile Askerî Adalet Teftiş Kurulu Başkanlığı kadrolarında görevli askerî  hâkimlere Millî Savunma Bakanı tarafından aşağıdaki disiplin cezaları verilebilir. Bu kararlar  kesindir.  A) thtar,  B) Tevbih,  0) Yer değiştirme,  Savunma alınmadan disiplin cezası, uygulanmaz.  Disiplin cezalarına alt kararlar ilgilinin sicil dosyasına konur.  M. Meclisi ( S. Sayısı : 514 )

- 27 - Oeçici Komisyonun değiştirici  hazırlık soruşturması yapılması için izin verilmesine veya disiplin cezası tâyinine, yahut kovuş­ turma yapılmasına lüzum görmezse evrakın işlemden kaldırılmasına karar verir.  Millî Savunma Bakanınca hazırlık soruşturması açılmasına izin verildiği takdirde düzenlen­ miş odan evrak gereği yapılmak üzere ilgilinin görevli bulunduğu yere en yakın askerî mahke­ menin savcısına gönderilir.  Bir suçtan dolayı yapılacak ceza soruşturması uisiplin cezası uygulanmasına engel olmaz.  8ovuşturma sonucu  MADDE 26. — Askerî Adalet müfettişince düzenlenen evrak kendisine gönderilen askerî  savcı, suç, Disiplin Mahkemeleri Kuruluşu, Yargılama Usulü ve Disiplin Suç ve Cezalan hak­ kındaki Kanunda yazılı olsa bile, Askerî Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanunu hü­ kümlerine göre gerekli işlemi yapar. Disiplin Mahkemeleri Kuruluşu, Yargılama Usulü ve Disip­ lin Suç ve Cezaları hakkındaki Kanunun 2 nci kısmında yer alan disiplin suç ve cezalarına  ait hükümler askerî mahkemeler tarafından da uygulanır.  Askerî Adalef müfettişince yapılan soruşturma hazırlık soruşturması olarak kabul edilebilir.  Soruşturma süresi  MADDİ! 27. — Askerî hâkimler ve askerî savcılar üe yardımcıları hakkındaki dâvalar, diğer  dâvalara göre öne alllnarak görülür. Kanuni zorunluklardan doğan engeller olmadıkça bu dâvalar  üç aydan fazla uzay ama z.  Genel yargıya tabi şahsi suçlar  MADDE 28. — Askerî hâkimler ve askerî savcılar ile yardımcılarının, adlî müşavirlerin,  Askerî Adalet İşleri Başkanlığı ve Askerî Adalet Teftiş Kurulu Başkanlığı kadrolarında ve aske­ rî yargı üe ilgili idari görevlerde bulunan askerî hâkimlerin genel yargıya tâbi şahsi suçları hak­ kında genel hükümler uygulanır.  Ancak soruşturma ve kovuşturma o yer ağır ceza mahkemesi savcılığı ve sorgu hâkimliğince,  son soruşturma ise ağır ceza mahkemesince yapılır.  Disiplin cezaları  MADDE 29. — Askerî hâkimler ve askerî savcılar ile yardımcılarına, adlî müşavirlere, Askerî  Adalet İşleri Başkanlığı ile Askerî Adalet Teftiş Kurulu Başkanlığı kadrolarında görevli askerî  hâkimlere Millî Savunma Bakanı tarafından aşağıdaki disiplin cezaları verilebilir. Bu kararlar  kesindir.  A) thtar,  B) Tevbih,  0) Yer değiştirme,  Savunma alınmadan disiplin cezası, uygulanmaz.  Disiplin cezalarına alt kararlar ilgilinin sicil dosyasına konur.  M. Meclisi ( S. Sayısı : 514 )  _ 28 —  Hü.  .., İhtar cezası  MADDE 30. — İhtar, görevde dikkati çekmek veya bir eylem ve tutumundan dolayı ilgiliyi  uyarmaktır.  Tevbih cezası  MADDE 31. — Tavbih, belli bir eylem veya tutumdan dolayı onu işliyenin kınanmasıdır.  Yer değiştirme cezası  MADDE 32. — Yer değiştirme cezası:  1. Kusurlu ve uygunsuz hareket ve münasebetleri ile meslekin şeref ve nüfuzunu veya şahsi  onur ve itibarını kıranlar.  2. Yaptıkları işler ve davranışları ile görevini doğru ve tarafsız yapamıyacağı kanaatini  uyandıranlar.  3. Hatır ve gönüle bakarak veya şahsi duygulara kapılarak görev yaptığı şayi olanlar.  4. Göreve dokunacak surette ve kendi kusurlarından dolayı arkadaşları ile geçimsiz ve dir­ liksiz olanlar hakkında uygulanır.  ÜÇÜNCÜ KISIM  Askerî Yargıtay Başkanı Başsavcı ve üyeleri hakkında özel hükümler  MADDE 33. — Askerî Yargıtay Başkanı, İkinci Başkanı ve daire başkanları ile başsavcı ve  üyelerinin görevleri ile ilgili suçlan için soruşturma açılması Askerî Yargıtay Genel Kurulunun  kararına bağlıdır.  Genel Kurul önce soruşturma açılmasına yer olup olmadığının belli edilmesi için gerekli ince­ lemeyi yapmak üzere hazır bulunanlar arasından ad çekmek suretiyle bir üye seçer. Bu üye ince­ lemesini yaptıktan sonra düşüncesini belirtmeksizin durumu bir raporla başkanlığa bildirir. Bu  rapor üzerine Genel Kurulda yapılacak görüşme sonunda soruşturma açılmasına yer olmadığına  karar verildiği takdirde karann bir örneği ilgili üyeye ve bir örneği de ihbar ve şikâyette bu­ lunana tebliğ olunur.  Soruşturma açılmasına karar verildiği takdirde gerekli soruşturmayı Askerî Muhakeme Usulü  Kanununa göre yapmak üzere gizli oyla üç üye görevlendirilir. Bu kurula üyelerden en kıdemlisi  başkanlık eder.  Bu kurul 25 nci maddede belirtilen yetkileri haizdir.  İmzasız veya adressiz yahut takma adla yapılan ihbar ve şikâyetler işleme konulmaz.  MADDE 34. — Soruşturmaya memur kurul yaptığı soruşturma neticesini bir raporla tesbit ve  Genel Kurula arz eder.  Genel Kurul son soruşturmanın açılmasına karar verdiği takdirde soruşturma evrakı Yüce Di­ vana tevdi edilmek üzere Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilir.  M. MeclM ( S. Sayısı: 614 )

_ 28 —  Hü.  .., İhtar cezası  MADDE 30. — İhtar, görevde dikkati çekmek veya bir eylem ve tutumundan dolayı ilgiliyi  uyarmaktır.  Tevbih cezası  MADDE 31. — Tavbih, belli bir eylem veya tutumdan dolayı onu işliyenin kınanmasıdır.  Yer değiştirme cezası  MADDE 32. — Yer değiştirme cezası:  1. Kusurlu ve uygunsuz hareket ve münasebetleri ile meslekin şeref ve nüfuzunu veya şahsi  onur ve itibarını kıranlar.  2. Yaptıkları işler ve davranışları ile görevini doğru ve tarafsız yapamıyacağı kanaatini  uyandıranlar.  3. Hatır ve gönüle bakarak veya şahsi duygulara kapılarak görev yaptığı şayi olanlar.  4. Göreve dokunacak surette ve kendi kusurlarından dolayı arkadaşları ile geçimsiz ve dir­ liksiz olanlar hakkında uygulanır.  ÜÇÜNCÜ KISIM  Askerî Yargıtay Başkanı Başsavcı ve üyeleri hakkında özel hükümler  MADDE 33. — Askerî Yargıtay Başkanı, İkinci Başkanı ve daire başkanları ile başsavcı ve  üyelerinin görevleri ile ilgili suçlan için soruşturma açılması Askerî Yargıtay Genel Kurulunun  kararına bağlıdır.  Genel Kurul önce soruşturma açılmasına yer olup olmadığının belli edilmesi için gerekli ince­ lemeyi yapmak üzere hazır bulunanlar arasından ad çekmek suretiyle bir üye seçer. Bu üye ince­ lemesini yaptıktan sonra düşüncesini belirtmeksizin durumu bir raporla başkanlığa bildirir. Bu  rapor üzerine Genel Kurulda yapılacak görüşme sonunda soruşturma açılmasına yer olmadığına  karar verildiği takdirde karann bir örneği ilgili üyeye ve bir örneği de ihbar ve şikâyette bu­ lunana tebliğ olunur.  Soruşturma açılmasına karar verildiği takdirde gerekli soruşturmayı Askerî Muhakeme Usulü  Kanununa göre yapmak üzere gizli oyla üç üye görevlendirilir. Bu kurula üyelerden en kıdemlisi  başkanlık eder.  Bu kurul 25 nci maddede belirtilen yetkileri haizdir.  İmzasız veya adressiz yahut takma adla yapılan ihbar ve şikâyetler işleme konulmaz.  MADDE 34. — Soruşturmaya memur kurul yaptığı soruşturma neticesini bir raporla tesbit ve  Genel Kurula arz eder.  Genel Kurul son soruşturmanın açılmasına karar verdiği takdirde soruşturma evrakı Yüce Di­ vana tevdi edilmek üzere Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilir.  M. MeclM ( S. Sayısı: 614 )  — 29 —  Oeçici Komisyonun değaştirif i  İhtar cezası  MADDE 80. — Tasarının 30 ncu maddesi 30 ncu madde olarak aynen kabul edilmiştir.  ;'"• %**&&?''-'•' " y :•: ] ^ , x ^ İ ^ , ^ L . " .'••••I*  Tevbih cezası  MADDE 31. — Tasarının 31 nci maddesi 31 nci madde olarak aynen kabul edilmiştir.  Yer değiştirme cezası  MADDE 32. — Yer değiştirme cezası :  A) Kusurlu ve uygunsuz hareket ve münasebetleri ile meslekin şeref ve nüfuzunu veya  şahsi onur ve itibarını kıranlar.  B) Tutumları ve davranışları ile görevini doğru ve tarafsız yapmıyacağı kanaatini uyandı­ ranları  0) Hatır ve gönüle bakarak veya şahsi duygulara kapılarak görev yaptığı şayi olanlar,  D) Göreve dokunacak surette ve kendi kusurlarından dolayı arkadaşları île geçimsiz ve  dirliksiz olanlar,  Hakkında uygulanır.  ÜÇÜNCÜ KISIM  Askerî Yargıtay Başkanları ve üyeleri ile Başsavcısı hakkında özel hükümler  ISoru§turma açılması  MADDE 33. — Askerî Yargıtay Başkanı, II nci Başkanı, Daire Başkanlarının, üyelerinin ve  Başsavcısının görevleri ile ilgili suçlan için soruşturma açılması Askerî Yargıtay Genel Kuru­ lunun kararma bağlıdır.  Genel Kurul, önce soruşturma açılmasına yer olup olmadığının belli edilmesi için gerekli  incelemeyi yapmak üzere hazır bulunanlar arasından ad çekmek suretiyle bir üye seçer. Bu  üye incelemesini yaptıktan sonra düşüncesini belirtmeksizin durumu bir raporla Başkanlığa bil­ dirir. Bu rapor üzerine Genel Kurulda yapılacak görüşme sonunda soruşturma açılmasına yer  olmadığına karar verildiği takdirde kararın bir örneği ilgili üyeye ve bir örneği de ihbar ve­ ya şikâyette bulunana tebliğ olunur.  Soruşturma açılmasına karar verildiği takdirde gerekli soruşturmayı Askerî Mahkemeler  Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanununa göre yapmak üzere, gizli oyla üç; üye görevlendirilir.  Bu kurula üyelerden en kıdemlisi başkanlık eder.  Bu kurul 24 ncü maddenin birinci fıkrasında belirtilen yetkilere sahiptir.  îmzasız veya adressiz yahut takma adla yapılan ihbar veya şikâyetler işleme konulmaz.  •Soruşturma sonucu  MADDE 34. — Soruşturma ile görevli kurul, yaptığı soruşturma sonucunu bir raporla tesbit  ve Genel Kurula arz eder.  Genel Kurul son soruşturmanın açılmasına karar verdiği takdirde soruşturma evrakı Yüce  Divana sunulmak üzere Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilir.  M. Meclisi (S. Sayısı : 514 )

— 29 —  Oeçici Komisyonun değaştirif i  İhtar cezası  MADDE 80. — Tasarının 30 ncu maddesi 30 ncu madde olarak aynen kabul edilmiştir.  ;'"• %**&&?''-'•' " y :•: ] ^ , x ^ İ ^ , ^ L . " .'••••I*  Tevbih cezası  MADDE 31. — Tasarının 31 nci maddesi 31 nci madde olarak aynen kabul edilmiştir.  Yer değiştirme cezası  MADDE 32. — Yer değiştirme cezası :  A) Kusurlu ve uygunsuz hareket ve münasebetleri ile meslekin şeref ve nüfuzunu veya  şahsi onur ve itibarını kıranlar.  B) Tutumları ve davranışları ile görevini doğru ve tarafsız yapmıyacağı kanaatini uyandı­ ranları  0) Hatır ve gönüle bakarak veya şahsi duygulara kapılarak görev yaptığı şayi olanlar,  D) Göreve dokunacak surette ve kendi kusurlarından dolayı arkadaşları île geçimsiz ve  dirliksiz olanlar,  Hakkında uygulanır.  ÜÇÜNCÜ KISIM  Askerî Yargıtay Başkanları ve üyeleri ile Başsavcısı hakkında özel hükümler  ISoru§turma açılması  MADDE 33. — Askerî Yargıtay Başkanı, II nci Başkanı, Daire Başkanlarının, üyelerinin ve  Başsavcısının görevleri ile ilgili suçlan için soruşturma açılması Askerî Yargıtay Genel Kuru­ lunun kararma bağlıdır.  Genel Kurul, önce soruşturma açılmasına yer olup olmadığının belli edilmesi için gerekli  incelemeyi yapmak üzere hazır bulunanlar arasından ad çekmek suretiyle bir üye seçer. Bu  üye incelemesini yaptıktan sonra düşüncesini belirtmeksizin durumu bir raporla Başkanlığa bil­ dirir. Bu rapor üzerine Genel Kurulda yapılacak görüşme sonunda soruşturma açılmasına yer  olmadığına karar verildiği takdirde kararın bir örneği ilgili üyeye ve bir örneği de ihbar ve­ ya şikâyette bulunana tebliğ olunur.  Soruşturma açılmasına karar verildiği takdirde gerekli soruşturmayı Askerî Mahkemeler  Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanununa göre yapmak üzere, gizli oyla üç; üye görevlendirilir.  Bu kurula üyelerden en kıdemlisi başkanlık eder.  Bu kurul 24 ncü maddenin birinci fıkrasında belirtilen yetkilere sahiptir.  îmzasız veya adressiz yahut takma adla yapılan ihbar veya şikâyetler işleme konulmaz.  •Soruşturma sonucu  MADDE 34. — Soruşturma ile görevli kurul, yaptığı soruşturma sonucunu bir raporla tesbit  ve Genel Kurula arz eder.  Genel Kurul son soruşturmanın açılmasına karar verdiği takdirde soruşturma evrakı Yüce  Divana sunulmak üzere Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilir.  M. Meclisi (S. Sayısı : 514 )  — 30 —  Hü.  MADDE 35. — Askerî Yargıtay Başkan, Başsavcı ve üyelerinin askerî yargıya tabi âdi ve  şahsi suçlarından yargılamaları yukardaM maddeler gereğince yapılacak soruşturmayı mütaakıp  Genel Kurulca varılacak karar üzerine Askerî Yargıtay dairelerince yapılır.  Gerek bu daireye ve gerekse temyizen inceleme yapılacak daireler kuruluna soruşturma yap­ mış olan üyeler katılmazlar.  Askerî Yargıtay Başkan, Başsavcı ve üyelerinin genel yargıya tabi suçlarının yargılamasında  yargıtay başkan, başsavcı ve üyeleri hakkındaki hükümler uygulanır,  MADDE 36. — Askerî Yargıtay ikinci Başkanı ile daire başkanları ve üyelerinin hâkimlik  vakar ve şerefine ve şahsi haysiyetlerine dokunan veya görevleri icaplanna uyımyan ihtiyari  fiil ve hareketlerinden dolayı Askerî Yargıtay Başkanının başkanlığı altında daire başkanlan  ve her daire adına kur'a ile tâyin edilecek bir üyeden kurulacak disiplin kurulu tarafından hakla­ rında yer değiştirme hariç disiplin cezaları uygulanır. Kurulun bu kararları kesindir.  MADDE 37. — 36 ncı maddede yazılı fiil ve hareketlerin vukuunda keyfiyet Askerî Yargı  tay Başkanı, İkinci Başkanı, daire başkanları veya üyelerden her hangi birinin yazılı müra  caatı üzerine disiplin kuruluna intikal ettirilebileceği gibi Millî Savunma Bakanı da bu gib:  fiil ve hareketlerin vukuuna her hangi bir suretle muttali olduğunda işin disiplin kurulunda gö  rüşülmesini istiyebilir. Bu takdirde kurul başkanı tarafından yazılacak bir tezkere ile hareke  tinden şikâyet olunan hâkimden durum sorulup savunması alınır. Savunma bizzat hazır bulu  narak veya vekil göndererek yapılır. Disiplin kurulunun kararlan üçte iki çoğunlukla verilir  Bu kararlar kesindir.  DÖRDÜNCÜ KISIM  Çeşitli hükümler  MADDE 39. — Askerî Yargıtay Başkanı, Başsavcısı ve üyelerinin Yüksek Mahkeme hâkim- M. Meclisi ( S. Sayısı : 514 )

— 30 —  Hü.  MADDE 35. — Askerî Yargıtay Başkan, Başsavcı ve üyelerinin askerî yargıya tabi âdi ve  şahsi suçlarından yargılamaları yukardaM maddeler gereğince yapılacak soruşturmayı mütaakıp  Genel Kurulca varılacak karar üzerine Askerî Yargıtay dairelerince yapılır.  Gerek bu daireye ve gerekse temyizen inceleme yapılacak daireler kuruluna soruşturma yap­ mış olan üyeler katılmazlar.  Askerî Yargıtay Başkan, Başsavcı ve üyelerinin genel yargıya tabi suçlarının yargılamasında  yargıtay başkan, başsavcı ve üyeleri hakkındaki hükümler uygulanır,  MADDE 36. — Askerî Yargıtay ikinci Başkanı ile daire başkanları ve üyelerinin hâkimlik  vakar ve şerefine ve şahsi haysiyetlerine dokunan veya görevleri icaplanna uyımyan ihtiyari  fiil ve hareketlerinden dolayı Askerî Yargıtay Başkanının başkanlığı altında daire başkanlan  ve her daire adına kur'a ile tâyin edilecek bir üyeden kurulacak disiplin kurulu tarafından hakla­ rında yer değiştirme hariç disiplin cezaları uygulanır. Kurulun bu kararları kesindir.  MADDE 37. — 36 ncı maddede yazılı fiil ve hareketlerin vukuunda keyfiyet Askerî Yargı  tay Başkanı, İkinci Başkanı, daire başkanları veya üyelerden her hangi birinin yazılı müra  caatı üzerine disiplin kuruluna intikal ettirilebileceği gibi Millî Savunma Bakanı da bu gib:  fiil ve hareketlerin vukuuna her hangi bir suretle muttali olduğunda işin disiplin kurulunda gö  rüşülmesini istiyebilir. Bu takdirde kurul başkanı tarafından yazılacak bir tezkere ile hareke  tinden şikâyet olunan hâkimden durum sorulup savunması alınır. Savunma bizzat hazır bulu  narak veya vekil göndererek yapılır. Disiplin kurulunun kararlan üçte iki çoğunlukla verilir  Bu kararlar kesindir.  DÖRDÜNCÜ KISIM  Çeşitli hükümler  MADDE 39. — Askerî Yargıtay Başkanı, Başsavcısı ve üyelerinin Yüksek Mahkeme hâkim- M. Meclisi ( S. Sayısı : 514 )  — 31 —  delici Komisyonun değû.ştirİRİ  Hah si suçlar  MADDE 35. — Askerî Yargıtay Başkanı, II nci Başkanı, Daire Başkanları ve üyeleri ile Baş­ savcısının askerî yargıya tabi şahsi suçlardan dolayı haklarında soruşturma açılmasına ve­ ya kovuşturmaya yer olmadığına yahut dâva açılmasına karar verilmesi Askerî Yargıtay Genel  Kurulunca, hazır bulunanlar arasından ad çekmek suretiyle seçilecek üç kişilik bir kurula  aittir.  En kıdemli üye kurula başkanlık eder. Bu kurulca dâva açılmasına karar verildiği takdirde  evrak, sonraki kanuni işlemlerin yapılması için Askerî Yargıtay Başsavcısına verilir.  Yargılama, Askerî Yargıtay Başkanının gösterdiği Askerî Yargıtay dairesinde yapılır.  Gerek bu daireye, gerekse temyiz yolu ile inceleme yapacak daireler kuruluna soruşturma yap­ mış üyeler katılmazlar.  Askerî Yargıtay Başsavcısı hakkındaki yargılamada, Başsavcılık görevi Millî Savunma Baka­ nının göstereceği Askerî Yargıtay daire başkanlarından biri tarafından yapılır.  Askerî Yargıtay Başkanı, II nci Başkanı, daire başkanları ve üyeleriyle Başsavcısının genel  yargıya tabi şahsi suçlarının kovuşturuUmasında Yargıtay Başkan ve üyeleri ile Cumhuriyet Baş­ savcısının şahsi suçlarının kovuşturulmasına ilişkin hükümler uygulanır.  Haysiyet divanı  MADDE 36. — Askerî Yargıtay Başkanı, II nci Başkanı, daire başkanları ve üyeleri ile Askerî  Yargıtay Başsavcısının hâkimlik vakar ve şerefine ve şahsi haysiyetlerine dokunan veya görevleri  gereklerine uymıyan ihtiyari eylem ve tutumlarından dolayı haklarında yer değiştirme hariç,  29 ncu maddede yazılı disiplin cezalarını uygulamak üzere Askerî Yargıtay Başkanının başkan­ lığı altında Askerî Yargıtay Başsavcısı, daire başkanları ve her daireden adçekmek suretiyle se­ çilen birer üyeden müteşekkil bir haysiyet divanı kurulur.  Soruşturma ve sonuca  MADDE 37. — Askerî Yargıtay Başkanı, 36 ncı maddede yazılı asker kişilerin aynı madde­ deki eylem ve hareketlerin oluşunu doğrudan doğruya veya Askerî Yargıtay II nci Başkanı, daire  başkanları ve üyeleri ile Askerî Yargıtay Başsavcısı tarafından yazılı olarak başvurulması sure­ tiyle öğrenirse işi haysiyet divanına sevk eder.  Millî Savunma Bakanı da bu gibi eylem ve hareketlerin oluşunu her hangi bir surette öğ­ rendiği takdirde işin haysiyet divanında görüşülmesini istiyebilir.  Bu hallerde Başkan tarafından haysiyet divanına şevkine lüzum görülenlerden durum sorulup  savunması alınır. Savunma bizzat hazır bulunarak veya vekil göndererek yapılır. Haysiyet di­ vanının kararlan üçte iki çoğunlukla verilir.  Bu kararlar kesindir.  Askerî Yargıtay Başkanı hakkındaki ihbar ve şikâyetlerde bu maddede yazılı görevler, Askerî  Yargıtay II nci Başkanı tarafından yerine getirilir.  DÖRDÜNCÜ KISIM  Çeşitli hükümler  Generalliğe ve amiralliğe yükselme  MADDE 38. — Askerî Yargıtay Başkanı, II nci Başkanı, daire başkanları ve üyeleri ile Baş- M. Meclisi ( S. Sayısı : 514 )

— 31 —  delici Komisyonun değû.ştirİRİ  Hah si suçlar  MADDE 35. — Askerî Yargıtay Başkanı, II nci Başkanı, Daire Başkanları ve üyeleri ile Baş­ savcısının askerî yargıya tabi şahsi suçlardan dolayı haklarında soruşturma açılmasına ve­ ya kovuşturmaya yer olmadığına yahut dâva açılmasına karar verilmesi Askerî Yargıtay Genel  Kurulunca, hazır bulunanlar arasından ad çekmek suretiyle seçilecek üç kişilik bir kurula  aittir.  En kıdemli üye kurula başkanlık eder. Bu kurulca dâva açılmasına karar verildiği takdirde  evrak, sonraki kanuni işlemlerin yapılması için Askerî Yargıtay Başsavcısına verilir.  Yargılama, Askerî Yargıtay Başkanının gösterdiği Askerî Yargıtay dairesinde yapılır.  Gerek bu daireye, gerekse temyiz yolu ile inceleme yapacak daireler kuruluna soruşturma yap­ mış üyeler katılmazlar.  Askerî Yargıtay Başsavcısı hakkındaki yargılamada, Başsavcılık görevi Millî Savunma Baka­ nının göstereceği Askerî Yargıtay daire başkanlarından biri tarafından yapılır.  Askerî Yargıtay Başkanı, II nci Başkanı, daire başkanları ve üyeleriyle Başsavcısının genel  yargıya tabi şahsi suçlarının kovuşturuUmasında Yargıtay Başkan ve üyeleri ile Cumhuriyet Baş­ savcısının şahsi suçlarının kovuşturulmasına ilişkin hükümler uygulanır.  Haysiyet divanı  MADDE 36. — Askerî Yargıtay Başkanı, II nci Başkanı, daire başkanları ve üyeleri ile Askerî  Yargıtay Başsavcısının hâkimlik vakar ve şerefine ve şahsi haysiyetlerine dokunan veya görevleri  gereklerine uymıyan ihtiyari eylem ve tutumlarından dolayı haklarında yer değiştirme hariç,  29 ncu maddede yazılı disiplin cezalarını uygulamak üzere Askerî Yargıtay Başkanının başkan­ lığı altında Askerî Yargıtay Başsavcısı, daire başkanları ve her daireden adçekmek suretiyle se­ çilen birer üyeden müteşekkil bir haysiyet divanı kurulur.  Soruşturma ve sonuca  MADDE 37. — Askerî Yargıtay Başkanı, 36 ncı maddede yazılı asker kişilerin aynı madde­ deki eylem ve hareketlerin oluşunu doğrudan doğruya veya Askerî Yargıtay II nci Başkanı, daire  başkanları ve üyeleri ile Askerî Yargıtay Başsavcısı tarafından yazılı olarak başvurulması sure­ tiyle öğrenirse işi haysiyet divanına sevk eder.  Millî Savunma Bakanı da bu gibi eylem ve hareketlerin oluşunu her hangi bir surette öğ­ rendiği takdirde işin haysiyet divanında görüşülmesini istiyebilir.  Bu hallerde Başkan tarafından haysiyet divanına şevkine lüzum görülenlerden durum sorulup  savunması alınır. Savunma bizzat hazır bulunarak veya vekil göndererek yapılır. Haysiyet di­ vanının kararlan üçte iki çoğunlukla verilir.  Bu kararlar kesindir.  Askerî Yargıtay Başkanı hakkındaki ihbar ve şikâyetlerde bu maddede yazılı görevler, Askerî  Yargıtay II nci Başkanı tarafından yerine getirilir.  DÖRDÜNCÜ KISIM  Çeşitli hükümler  Generalliğe ve amiralliğe yükselme  MADDE 38. — Askerî Yargıtay Başkanı, II nci Başkanı, daire başkanları ve üyeleri ile Baş- M. Meclisi ( S. Sayısı : 514 )  — 32 —  Hü.  leri olarak Anayasa ile belirtilen hakları saklıdır. Ancak bunların yükselme sırası gelenlerin  general veya amiralliğe yükselmeleri subaylar hakkındaki Terfi Kanunu hükümlerine uygun  olarak yapılır.  MADDE 40. — Askerî hâkim, askerî savcı ve yardımcıları duruşma hâkimliği ve savcılık gö­ revlerini yaparken eşidi adliye hâkim ve savcılarının özel kıyafetini taşırlar.  MADDE 41. — Askerî hâkimler ve askerî savcıların, askerî mahkemelerdeki askerî hâkimlik  ve askerî savcılık kadrolarında geçen hizmet sürelerinden başka adlî müşavirlik ve askerî yargı ile  idari görev kadrolarında geçen hizmet süreleri de hâkimlik hizmetlerinden sayılır.  Askerî yargı ile ilgili idari görev kadroları şunlardır.  1. Millî Savunma Bakanlığı Askerî Adalet işleri Başkanlığı kadroları, Millî Savunma Bakanlığı  Askerî Adalet Teftiş Kurulu^Başkanlığı kadroları, Millî Savunma Bakanlığı Kanunlar ve Ka­ rarlar Daire Başkanlığı kadroları, Millî Savunma Bakanlığı Hukuk Müşavirliği kadroları.  2. Genelkurmay Başkanlığı Hukuk Dairesi ve Kuvvet Komutanlıklarındaki (Jandarma Genel  Komutanlığı dâhil) Hukuk tşleri Müdürlüğü kadroları.  3. Disiplin mahkemelerindeki disiplin subaylığı kadroları.  MADDE 42. — Bu kanunun uygulanmasında askerî hâkim ibaresi, Askerî Yargıtay Başkanı,  İkinci Başkan daire başkanları ve üeyleri ile* askerî mahkemelerde görevli askerî hâkimler ve yardım­ cılarını; askerî savcı ibaresi ise Askeri Yargıtay Başsavcısı ile başyardımcısını ve yardımcı­ larını, askerî mahkemelerde görevli askerî savcı ve yardımcılarını adlî müşavirleri ve bunlar­ dan askerî yargı ile ilgili idari görevlerde bulunanları ifade eder.  MADDE 43. — Askerî mahkemelerde görevli kıdemli askerî hâkim veya askerî savcıların  teklifi üzerine Millî Savunma Bakanı askerî hâkim ve yardımcıları ile askerî savcı ve yar­ dımcılarına, asıl görevlerine ek olmak ve üç ayı geçmemek üzere; izin hastalık veya diğer  sebeplerle boş bulunan aynı yerdeki veya başka bir yargı çevresindeki aynı nevi hizmete  ait kadro görevini yapmak üzere geçici yetki verebilir.  Askerî hâkim yardımcıları kendilerine Millî Savunma Bakanı tarafından geçici yetki ve­ rilmesi halinde veya bulundukları mahkemenin kıdemli hâkimi tarafından kendilerine veri­ len işlerde askerî hâkimlerin bütün görev ve yetkilerine haizdirler.  GEÇÎCt MADDE 1. — Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte askerî adlî hâkim sınıfında bu­ lunanlar hizmet süreleri, sicil durumlan, kuvvet intisabı ve kadro zorunlulukları esas alınarak  askerî hâkimliğe, askerî savcılığa, adlî müşavirliğe ve* askerî yargı ile ilgili idari görevlere ata­ nırlar.  M. Meclisi ( S. Sayısı : 514 )

— 32 —  Hü.  leri olarak Anayasa ile belirtilen hakları saklıdır. Ancak bunların yükselme sırası gelenlerin  general veya amiralliğe yükselmeleri subaylar hakkındaki Terfi Kanunu hükümlerine uygun  olarak yapılır.  MADDE 40. — Askerî hâkim, askerî savcı ve yardımcıları duruşma hâkimliği ve savcılık gö­ revlerini yaparken eşidi adliye hâkim ve savcılarının özel kıyafetini taşırlar.  MADDE 41. — Askerî hâkimler ve askerî savcıların, askerî mahkemelerdeki askerî hâkimlik  ve askerî savcılık kadrolarında geçen hizmet sürelerinden başka adlî müşavirlik ve askerî yargı ile  idari görev kadrolarında geçen hizmet süreleri de hâkimlik hizmetlerinden sayılır.  Askerî yargı ile ilgili idari görev kadroları şunlardır.  1. Millî Savunma Bakanlığı Askerî Adalet işleri Başkanlığı kadroları, Millî Savunma Bakanlığı  Askerî Adalet Teftiş Kurulu^Başkanlığı kadroları, Millî Savunma Bakanlığı Kanunlar ve Ka­ rarlar Daire Başkanlığı kadroları, Millî Savunma Bakanlığı Hukuk Müşavirliği kadroları.  2. Genelkurmay Başkanlığı Hukuk Dairesi ve Kuvvet Komutanlıklarındaki (Jandarma Genel  Komutanlığı dâhil) Hukuk tşleri Müdürlüğü kadroları.  3. Disiplin mahkemelerindeki disiplin subaylığı kadroları.  MADDE 42. — Bu kanunun uygulanmasında askerî hâkim ibaresi, Askerî Yargıtay Başkanı,  İkinci Başkan daire başkanları ve üeyleri ile* askerî mahkemelerde görevli askerî hâkimler ve yardım­ cılarını; askerî savcı ibaresi ise Askeri Yargıtay Başsavcısı ile başyardımcısını ve yardımcı­ larını, askerî mahkemelerde görevli askerî savcı ve yardımcılarını adlî müşavirleri ve bunlar­ dan askerî yargı ile ilgili idari görevlerde bulunanları ifade eder.  MADDE 43. — Askerî mahkemelerde görevli kıdemli askerî hâkim veya askerî savcıların  teklifi üzerine Millî Savunma Bakanı askerî hâkim ve yardımcıları ile askerî savcı ve yar­ dımcılarına, asıl görevlerine ek olmak ve üç ayı geçmemek üzere; izin hastalık veya diğer  sebeplerle boş bulunan aynı yerdeki veya başka bir yargı çevresindeki aynı nevi hizmete  ait kadro görevini yapmak üzere geçici yetki verebilir.  Askerî hâkim yardımcıları kendilerine Millî Savunma Bakanı tarafından geçici yetki ve­ rilmesi halinde veya bulundukları mahkemenin kıdemli hâkimi tarafından kendilerine veri­ len işlerde askerî hâkimlerin bütün görev ve yetkilerine haizdirler.  GEÇÎCt MADDE 1. — Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte askerî adlî hâkim sınıfında bu­ lunanlar hizmet süreleri, sicil durumlan, kuvvet intisabı ve kadro zorunlulukları esas alınarak  askerî hâkimliğe, askerî savcılığa, adlî müşavirliğe ve* askerî yargı ile ilgili idari görevlere ata­ nırlar.  M. Meclisi ( S. Sayısı : 514 )  — 33 —  G-eiçici Komisyonum değıişıtirişi  savcısının yüksek mahkeme hâkimleri olarak Anayasa ile belirtilen haklan saklıdır. Ancak, bun­ lardan yükselme sırası gelenlerin general veya amiralliğe yükselmeleri Subaylar Heyetine mah­ sus terfi Kanununun hükümlerine göre yapılır.  Kıyafet , • •  MADDE 39. — Askerî hâkimler ve askerî savcılar ile yardımcıları duruşma hâkimliği ve sav­ cılık görevlerini yaparlarken eşiti adliye hâkimlerinin ve savcıların özel kıyafetini taşırlar.  Hâkimlik hizmeti  MADDE 40. — Askerî hâkimlerin ve askerî savcıların askerî mahkemelerdeki askerî hâkim­ lik ve askerî savcılık kadrolarında geçen hizmet sürelerinden başka adlî müşavirliklerde, Askerî  Adalet Başkanlığı ile Askerî Adalet Teftiş Kurulu Başkanlığı kadrolannda ve askerî yargı ile  ilgili idari görev kadrolarında geçen hizmet süreleri de hâkimlik hizmetlerinden sayılır.  Askerî yargı ile ilgili idari görev kadroları şunlardır.  A) Millî Savunma Bakanlığı Kanunlar ve Kararlar Daire Başkanlığı kadrodan,  B) Millî Savunma Bakanlığı Hukuk Müşavirliği kadrolân,  O) Genelkurmay Başkanlığı ile Kuvvet Komutanlıklanndaki (Jandarma Genel Komutanlığı  dâhil) Hukuk işleri Müdürlüğü kadroları.  Geçici yetki  MADDE 41. — Askerî mahkemelerde görevli kıdemli askerî hâkimlerin veya askerî savcıların  teklifi üzerine Millî Savunma Bakanı askerî • hâkim ve yardımcıları ile askerî savcı ve yardımcı- lanna asıl görevlerine ek olmak ve üç ayı geçmemek üzere; izin, hastalık veya diğer sebeplerle  boş bulunan aynı yerdeki veya başka bir yargı çevresindeki aynı nev'i hizmete ait kadro görevini  yapmak için geçici yetki verebilir.  Askerî hâkim yardımcıları, kendilerine Millî Savunma Bakanı tarafından geçici yetki verilmesi  halinde Veya bulunduklan mahkemenin kıdemli hâkimi tarafından kendilerine verilen işlerde as­ kerî hâkimlerin bütün görev ve yetkilerine sahiptirler.  GEÇtCÎ MADDE 1. — Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte askerî adlî hâkim sınıfında bulu­ nanlar hizmet süreleri, sicil durumları, kuvvet bağlılıkları ve kadro zorunluklan esas alınarak  askerî hâkimlliğe, askerî savcılığa, adlî müşavirliğe, Askerî Adalet İşleri Başkanlığı ile Askerî Ada­ let Teftiş Kurulu Başkanlığı kadrolarına ve askerî yargı ile ilgili idari görevlere atanırlar.  Bu kanuna göre yapılacak hizmet atanma işlemleri, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten baş- lıyarak en geç üç ay içinde bitirilir.  Hizmet atanmaları yapılıncaya kadar askerî adlî hâkim deyimi, askerî hâkim, askerî savcı ile  yardımcılarını, adlî müşavirlere, Askerî Adalet İşleri Başkanlığı ve Askerî Adalet Teftiş Kurulu  Başkanlığı kadrolarında ve askerî yargı ile ilgili idari kadrolarda bulunanları ve adaylan kap­ sar.  Halen Jandarma Genel Komutanlığına bağlı ve mensubolan askerî adlî hâkimler, bu kanunun  Mv Meclisi ( S. Sayısı : 514 )

— 33 —  G-eiçici Komisyonum değıişıtirişi  savcısının yüksek mahkeme hâkimleri olarak Anayasa ile belirtilen haklan saklıdır. Ancak, bun­ lardan yükselme sırası gelenlerin general veya amiralliğe yükselmeleri Subaylar Heyetine mah­ sus terfi Kanununun hükümlerine göre yapılır.  Kıyafet , • •  MADDE 39. — Askerî hâkimler ve askerî savcılar ile yardımcıları duruşma hâkimliği ve sav­ cılık görevlerini yaparlarken eşiti adliye hâkimlerinin ve savcıların özel kıyafetini taşırlar.  Hâkimlik hizmeti  MADDE 40. — Askerî hâkimlerin ve askerî savcıların askerî mahkemelerdeki askerî hâkim­ lik ve askerî savcılık kadrolarında geçen hizmet sürelerinden başka adlî müşavirliklerde, Askerî  Adalet Başkanlığı ile Askerî Adalet Teftiş Kurulu Başkanlığı kadrolannda ve askerî yargı ile  ilgili idari görev kadrolarında geçen hizmet süreleri de hâkimlik hizmetlerinden sayılır.  Askerî yargı ile ilgili idari görev kadroları şunlardır.  A) Millî Savunma Bakanlığı Kanunlar ve Kararlar Daire Başkanlığı kadrodan,  B) Millî Savunma Bakanlığı Hukuk Müşavirliği kadrolân,  O) Genelkurmay Başkanlığı ile Kuvvet Komutanlıklanndaki (Jandarma Genel Komutanlığı  dâhil) Hukuk işleri Müdürlüğü kadroları.  Geçici yetki  MADDE 41. — Askerî mahkemelerde görevli kıdemli askerî hâkimlerin veya askerî savcıların  teklifi üzerine Millî Savunma Bakanı askerî • hâkim ve yardımcıları ile askerî savcı ve yardımcı- lanna asıl görevlerine ek olmak ve üç ayı geçmemek üzere; izin, hastalık veya diğer sebeplerle  boş bulunan aynı yerdeki veya başka bir yargı çevresindeki aynı nev'i hizmete ait kadro görevini  yapmak için geçici yetki verebilir.  Askerî hâkim yardımcıları, kendilerine Millî Savunma Bakanı tarafından geçici yetki verilmesi  halinde Veya bulunduklan mahkemenin kıdemli hâkimi tarafından kendilerine verilen işlerde as­ kerî hâkimlerin bütün görev ve yetkilerine sahiptirler.  GEÇtCÎ MADDE 1. — Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte askerî adlî hâkim sınıfında bulu­ nanlar hizmet süreleri, sicil durumları, kuvvet bağlılıkları ve kadro zorunluklan esas alınarak  askerî hâkimlliğe, askerî savcılığa, adlî müşavirliğe, Askerî Adalet İşleri Başkanlığı ile Askerî Ada­ let Teftiş Kurulu Başkanlığı kadrolarına ve askerî yargı ile ilgili idari görevlere atanırlar.  Bu kanuna göre yapılacak hizmet atanma işlemleri, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten baş- lıyarak en geç üç ay içinde bitirilir.  Hizmet atanmaları yapılıncaya kadar askerî adlî hâkim deyimi, askerî hâkim, askerî savcı ile  yardımcılarını, adlî müşavirlere, Askerî Adalet İşleri Başkanlığı ve Askerî Adalet Teftiş Kurulu  Başkanlığı kadrolarında ve askerî yargı ile ilgili idari kadrolarda bulunanları ve adaylan kap­ sar.  Halen Jandarma Genel Komutanlığına bağlı ve mensubolan askerî adlî hâkimler, bu kanunun  Mv Meclisi ( S. Sayısı : 514 )  34  Hu.  GEÇÎCÎ MADDE 2. — Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte mevcut askerî adlî hâkim miktarı  kadro ihtiyacını karşılamadığı takdirde asli kaynaklardan yeteri personel yetiştirilinceye kadar  yedek subaylık hizmetini yapmakta olanlardan, hâkimlik görevinden sayılan hizmetlerde bulun­ muş veya avukatlık yapmış olan Hukuk Fakültesi mezunları askerî hâkim ve askerî savcıların  atanma usullerine uygun olarak bu kanunda yazılı görevlerde kullanılabilirler. Bu görevlerde  geçen süreler askerlik hizmetlerinden sayılır. Bunlar askerî hâkim ve askerî savcıların hukukunu  ve yetkilerini haizdirler.  Bu geçici madde hükmü savaş halinde de uygulanır.  Yürürlükten kaldırılan konumlar  MADDE 44. — 6775 ve 7281 sayılı kanunlar yürürlükten kaldırılmıştır.  4273 sayılı Kanunun ve diğer kanunların bu kanuna aykırı hükümleri askerî hâkimler, askerî  savcılar ve yardımcıları hakkında uygulanmaz.  MADDE 45. — Bu kanun yayımı tarihinden üç ay sonra yürürlüğe girer.  MADDE 46. — Bu kanunu Bakanlar Kurulu yürütür.  Başbakan  /. İnönü  Devlet Bakanı  V. Pirinçcioğlu  Millî Savunma Bakanı  /. Sancar  Millî Eğitim Bakanı  t. öktem  Güm. ve Tekel Ba'kam  O. öztrak  Devlet Balkanı ve  Başb. Yardımcısı  E. Alican  Devlet Bakanı  B. Aybar  İçişleri Bakanı  //. O. licl-ato  Bayındırlık Bakanı  1. Seçkin  Tarım Bakanı  M. İzmen  Devlet Bakanı ve  Başb. Yardımcısı  H. Dinçer  Devlet Bakanı  N. ökten  Dışişleri Bakanı V.  T. Feyzioğlu  Ticaret Bakanı V.  N. Ardıçoğlu  Ulaştırma Bakanı  î. Ş. Dura  17 . 9 . 1963  Devlet Bakanı ve  Başb. Yardımcısı  T. Feyzioğlıt  Adalet Bakanı V.  H. Dinçer  Maliye Bakanı  F. Melen  Sa. ve So. Y. Bakanı  Y. Azizoğlu  Çalışma Bakanı  B. Ecevit  Sanayi Bakanı  F. Çelikbaş  Turz. ve Tanıtma Bakanı  N. Ardıçoğlu  îmar ve İskân Bakanı  F. K. Gökay  M. MeclM ( S. Sayısı : 514 )

34  Hu.  GEÇÎCÎ MADDE 2. — Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte mevcut askerî adlî hâkim miktarı  kadro ihtiyacını karşılamadığı takdirde asli kaynaklardan yeteri personel yetiştirilinceye kadar  yedek subaylık hizmetini yapmakta olanlardan, hâkimlik görevinden sayılan hizmetlerde bulun­ muş veya avukatlık yapmış olan Hukuk Fakültesi mezunları askerî hâkim ve askerî savcıların  atanma usullerine uygun olarak bu kanunda yazılı görevlerde kullanılabilirler. Bu görevlerde  geçen süreler askerlik hizmetlerinden sayılır. Bunlar askerî hâkim ve askerî savcıların hukukunu  ve yetkilerini haizdirler.  Bu geçici madde hükmü savaş halinde de uygulanır.  Yürürlükten kaldırılan konumlar  MADDE 44. — 6775 ve 7281 sayılı kanunlar yürürlükten kaldırılmıştır.  4273 sayılı Kanunun ve diğer kanunların bu kanuna aykırı hükümleri askerî hâkimler, askerî  savcılar ve yardımcıları hakkında uygulanmaz.  MADDE 45. — Bu kanun yayımı tarihinden üç ay sonra yürürlüğe girer.  MADDE 46. — Bu kanunu Bakanlar Kurulu yürütür.  Başbakan  /. İnönü  Devlet Bakanı  V. Pirinçcioğlu  Millî Savunma Bakanı  /. Sancar  Millî Eğitim Bakanı  t. öktem  Güm. ve Tekel Ba'kam  O. öztrak  Devlet Balkanı ve  Başb. Yardımcısı  E. Alican  Devlet Bakanı  B. Aybar  İçişleri Bakanı  //. O. licl-ato  Bayındırlık Bakanı  1. Seçkin  Tarım Bakanı  M. İzmen  Devlet Bakanı ve  Başb. Yardımcısı  H. Dinçer  Devlet Bakanı  N. ökten  Dışişleri Bakanı V.  T. Feyzioğlu  Ticaret Bakanı V.  N. Ardıçoğlu  Ulaştırma Bakanı  î. Ş. Dura  17 . 9 . 1963  Devlet Bakanı ve  Başb. Yardımcısı  T. Feyzioğlıt  Adalet Bakanı V.  H. Dinçer  Maliye Bakanı  F. Melen  Sa. ve So. Y. Bakanı  Y. Azizoğlu  Çalışma Bakanı  B. Ecevit  Sanayi Bakanı  F. Çelikbaş  Turz. ve Tanıtma Bakanı  N. Ardıçoğlu  îmar ve İskân Bakanı  F. K. Gökay  M. MeclM ( S. Sayısı : 514 )  — 35 —  Geçici Komisyonun değiştirici  yayımından başlıyarak en geç üç ay içinde İçişleri Bakanlığınca, Millî Savunma Bakanlığı emrine  nakledilirler.  GEÇİCİ MADDE 2. — Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte mevcut askerî adlî hâkim miktarı  kadro ihtiyacını karşılamadığı takdirde, asıl kaynaklardan yeter personel yetiştirilinceye kadar  yedek subay okulunu bitirerek asteğmenliğe naspedilmiş ollanlardan hukuk fakültesini bitirmiş  ve hâkimlik görevinden sayılan hizmetlerde bulunmuş veya avukatlık veyahut eylemli öğretim  üyeliği yapmış olup bu kanuna göre lüzumlu şartlara sahip bulunanlardan yeteri kadar askerî hâ­ kim ve askerî savcı yardımcısı yetiştirilmek üzere Millî Savunma Bakanlığınca ad çekme ile ayrı­ lırlar.  Bu suretle askerî hâkim ve askerî savcı yardımcılığı adaylığına ayrılmış olanlar, askerî mah­ kemelerde ve askerî savcılıklarda üç ay çalıştırılırlar. Bu süre sonunda başarı gösterenlerin aske­ rî hâkim yardımcılığına veya askerî savcı yardımcılığına 16 ncı madde hükümlerine uygun olarak  atanmaları yapılır ve bunlar askerî hâkim ve askerî savcı yardımcılarının haklarına ve yetkileri­ ne sahibolurlar. Başarı gösteremiyenler veya askerî hâkim veya askerî savcı yardımcısı olmak ni­ teliklerini kaybedenler Millî Savunma Bakanlığı tarafından derhal asıl sınıflarına gönderilirler.  Bunlar emsalleri ile terhis edilirler.  Bu madde hükmü savaş halinde de uygulanır.  Yürürlükten kaldırılan kanunlar  MADDE 42. — 6 Temmuz 1956 tarihli ve 6775 sayılı ve 20 Mayıs 1959 tarihli ve 7281 sayıflı  kanunlar ile 17 Eylül 1943 tarihli ve 4497 sayılı Kanunun 1 nci maddesi yürürlükten kaldırılmış­ tır.  9 Haziran 1942 tarihli ve 4273 sayılı Kanun ve bu kanunun ek ve tadilleri üe diğer kanunların  bu kanuna aykırı hükümleri, bu kanunun kapsadığı kişiler hakkında uygulanmaz.  Kanunun yürürlüğü  MADDE 43. — Bu kanunun 2 nci kısmının birinci, ikinci, beşinci bölümlerinde bulunan hüküm­ lerle 41 nci maddesi hükmü, özel kanunlarına göre askerî mahkemeler ve disiplin mahkemeleri  kurullup hizmet atanmaları tamamlandığı tarihte, diğer hükümleri yayımı tarihinde yürürlüğe gi­ rer.  MADDE 44. — Tasarının 46 ncı maddesi 44 ncü madde olarak aynen kabul edilmiştir.  M. MeclM ( S. Sayısı : 514 )