Kanun 3202 (1985) - KÖYE YÖNELİK HİZMETLER HAKKINDA KANUN

Bu Kanunun amacı, köye ve bağlı yerleşim birimlerine yönelik hizmetleri ve bu hizmetlerin yerine getirilmesi ile ilgili esasları düzenlemektir.

Köye yönelik hizmetler şunlardır: (2)

a) Devlet ve il yolları ağı dışında kalan köyler ve bunlara bağlı yerleşme birimlerinin, orman yollarının ve orman içi yolların yol ağını tespit etmek, bu yolları, köprüleri, sanat yapılarını, köy içi yollarını yapmak, mevcutları geliştirmek, trafik güvenliği yönünden gerekli istikamet ve kilometre levhaları ile diğer işaretleri düzenlemek,

b) Kalkınma plan ve programlarında yer alan ilke ve politikalara uygun bir şekilde, toprak ve su kaynaklarının verimli kullanılmasını, korunmasını, geliştirilmesini sağlamak, çiftçilerin hizmetine götürmek üzere gerekli araştırma, etüt, hizmet ve yatırımlara ait program ve projeleri yapmak ve yaptırmak, bunlardan tasvip edilenleri uygulamak ve uygulattırmak,

c) Baraj, havaalanı, fabrika savunma ile ilgili tesislerin ve diğer tesislerin inşaatı, tarih ve tabiat kıymetlerinin korunması gibi amaçlarla yapılacak kamulaştırmalar ve özel kanunların uygulanması sebebiyle yerlerini terk etmek zorunda kalanlardan geçim imkanlarını kısmen veya tamamen kaybedecek nüfus ile göçmen ve göçebeleri ve bulunduğu yerde geliştirilmesi mümkün olmayan orman içi köyleri, köy nüfusunun çoğunluğu tarafından istenmesi halinde köylerin mahalle, kom, mezra gibi dağınık yerleşme yerlerini yeni bir yerleşme yerinde toplamak, tarım içi ve tarım dışı sahalarda iskan etmek,

d) Köy ve bağlı yerleşim birimlerinin yol, su, elektrik, kanalizasyon tesislerinin inşaatı, bakımı, onarımı, geliştirme ve işletme hizmetlerini düzenlemek üzere gerekli tedbirleri almak, bakım, onarım, işletme ve geliştirme hizmetlerine ait esasları tespit etmek ve yürütmek,

e) Köy ve bağlı yerleşme birimlerine, askeri garnizonlara sağlıklı, yeterli içmesuyu ve kullanma suyu tesislerini yapmak, geliştirmek ve yapımına destek olmak, sondaj kuyuları açmak, bu maksatla umuma ait sular ile kanunlarla köye ve köylüye devir ve tahsis edilmiş veya köyün veya köylerin eskiden beri intifaında bulunmuş olan suları; köylerin ve bağlı yerleşme birimlerinin, askeri garnizonların ihtiyacına göre tevzi etmek, kısmen veya tamamen başka köye, köylere, bağlı yerleşme birimlerine, askeri garnizonlara tahsis etmek ve tahsis şeklini değiştirmek,

Sahipli veya köyün bedeli mukabili iktisap ettiği sularla diğer gayrimenkulleri, 2492 sayılı Kamulaştırma Kanunu gereğince kamulaştırmak veya gayrimenkul üzerinde irtifak hakkı tesis etmek,

Su tesislerinin vücuda getirilmesine ve su yollarının geçirilmesine lüzumlu olan arazi, Devlet hüküm ve tasarrufu altında veya köyün ve köylerin ve bağlı yerleşme birimlerinin umumi yerleri içinde bulunuyorsa o araziler hakkında da bu fıkra hükmü uygulanır.

f) (Değişik : 25/2/1998 - 4342/32 md.) Devletin hüküm ve tasarrufu altında veya özel mülkiyetinde bulunan yabani fıstıklık, zeytinlik, sakızlık, harnupluk ve makiliklerin alt yapı tesislerini imar, ıslah ve ihya etmek için gerekli projeleri ve programları hazırlamak, hazırlatmak, tasvip edilenleri uygulamak ve uygulatmak.

g) Tarım alanlarının gayesine uygun bir şekilde kullanılmasını sağlamak, denetlemek ve bu konu ile ilgili diğer kuruluşlarla işbirliği yapmak,

h) Devletin hüküm ve tasarrufu altında veya özel mülkiyetinde bulunan taşlı, asitli, alkali veya turbiyer toprakları ve kurutulmuş sahaları tarıma elverişli hale getirmek,

i) Devletçe ikmal edilmiş sulama tesislerinden alınan veya her ne suretle olursa olsun tarım alanlarında bulunan suyun tarımda kullanılması ile ilgili arazi tesviyesi, tarla başı kanalları, tarla içi sulama ve drenaj tesisleri gibi tarım sulaması hizmetlerini ve bu konularda gerekli diğer işleri yapmak,

Ekonomik üretime imkan vermeyecek derecede parçalanmış, dağılmış, şekilleri bozulmuş tarım arazilerinin teknik, ekonomik ve işletme imkanları ölçüsünde toplulaştırılmasını yapmak,

j) (Ek birinci paragraf: 13/1/2005- 5286/3 md.) Yağışların ve sel sularının zararlarını önleyici ve depolayıcı tarım arazileri için sulama suyu ve hayvanlar için içme suyu sağlanmasına yönelik gölet ve diğer tesisleri yapmak ve yaptırmak,

Sulama suyu ihtiyacı saniyede 500 litreye kadar olan suların tesislerini kurmak ve işletilmelerini sağlamak, aynı mahiyette evvelce yapılmış tesisleri ikmal, ıslah ve tevsi etmek ve işletilmelerini sağlamak, (Baraj ve elektrik istihsaline matuf regülatör inşası bu hükmün dışındadır. Saniyedeki sarfiyatı 500 litreden fazla olan sular üzerinde yapılacak tesisler için Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün muvafakatı gerekir.)

k) Toprak muhafaza, arazi ıslahı ve sulama gibi faaliyetlerde gerektiğinde birlikler, ortaklıklar, döner sermayeli ve tüzelkişiliği haiz işletmeler kurmak veya döner sermayeli işletmelerini, bu işlerle meşgul birimleri, şirketlere veya işletmelere ortak etmek, bunlarla ilgili her türlü anlaşmalar yapmak,
    

l) Küçük akarsular ile güneş, rüzgar ve diğer enerji kaynakları ve tesislerinden faydalanılarak köylerin elektriklendirilmesi için tesisler yapmak, yaptırmak,

m) 1306  sayılı  İskan  Kanununa  göre  nakledilen  veya  toplulaştırılacak  köyler için arsa  tefrik  etmek,   diğer   kasaba  ve  köylerin  imar   planlarını  ve   ihtiyaç   sahiplerine konut ve tarımsal işletme tesisleri için tip projeler hazırlamak, hazırlatmak ve kendi evini yapana yardım metoduna dayalı olarak gerekli kredileri vermek, köy içi altyapıları, sosyal tesisler ve istihdam yaratacak ekonomik tesisleri yapmak ve yaptırmak, yıllık harcama planları yaparak Özel İskan Fonunu kullanmak ve bu fondan yapılan kaynak tahsisleri ile yatırımları gerçekleştirmek,

n) Deprem ihtimalinin en fazla olduğu aktif deprem kuşaklarında bulunan köylerdeki nüfusun konut ve tarımsal tesislerini depreme dayanıklı hale getirmek maksadıyla kredi vermek,

o) Serbest göçmen işlerini yürütmek, özel kanunlar gereğince iskanlı göçmen kabul etmek, 

p) Kiraya verilecek hazine arazisi genişliğini, kira bedelini ve kiralayacak olan topraksız veya yeterli toprağı olmayan çiftçileri tespit etmek ve Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki arazinin tespit, tayin ve her türlü ölçü işlerini yapmak ve Hazine adına tescil işlemlerini yaptırmak ve evvelce dağıtılan arazilerde tashih, ıslah ve istirdat işlemlerini yapmak, mera, yaylak ve kışlakların tespit, tahdit ve tahsisini yapmak, ayrıca lüzumlu hallerde bunlardan ihtiyaç fazlalarının tespiti ile Hazine adına tescilini sağlamak,

r) Hizmet (...)(1) için lüzumlu her türlü harita, istikşaf, araştırma, etüt proje, rasat, istatistik, envanter, birim fiyat ve analiz gibi işleri yapmak, yaptırmak,

s) Hizmet ve tesislerin yapılması, geliştirilmesi, onarım, bakım ve emniyetle işletilmesi için gerekli tesis, atölye, bakımevi, laboratuvar, araştırma ve verici telsiz istasyonu, idari ve sosyal diğer tesislerin plan ve projelerini ve inşaatını yapmak, yaptırmak, onarmak, işletmek, kiralamak ve bakımlarını sağlamak, tesislerin kullanılmasına emniyet ve korunmasına esas olan kaideleri tespit etmek, yürütmek ve kontrol etmek,

t) Her türlü alet - edavat, taşıt ve makineler ile donatımlarını, bunların işletilmesi, tamiri için gerekli bütün malzemeyi vasıflarıyla belirlemek, sağlamak, icabında imal etmek ve ettirmek, arazi dahil bina ve taşınmaz malları geçici olarak kullanmak, kamulaştırmak ve satın almak,

u) (Mülga: 13/1/2005- 5286/3 md.) (2)

ü) (Ek: 13/1/2005- 5286/3 md.) İçme suyu tahlilleri ile toprak ve bitüm deneylerini yapmak, yaptırmak,

v) (Ek: 13/1/2005- 5286/3 md.) Toprak etüdü ve her türlü toprak analizleri, sınıflandırmaları ve toprak harita raporlarını yapmak, yaptırmak,

y) (Ek: 13/1/2005- 5286/3 md.) Evvelce dağıtılan toprakların dağıtım tarihindeki mer’i mevzuat hükümlerine uygun olarak işletilmeyenlerinin geri alınması ile ilgili işlemleri yürütmek,

z) (Ek: 13/1/2005- 5286/3 md.)Yerleşme birimlerinde çevre sağlığı hizmet ve düzenlemelerini gerçekleştirmek.
    

Köy ve bağlı yerleşme birimleri ile askeri garnizonlara içme ve kullanma suyu temini amacıyla açılacak sondajlar, tahditli bölgelerde açılacak olanlar dışında, 167 sayılı Yeraltı Suları Kanunu hükümlerine tabi değildir.

Bu Kanun kapsamında bulunan hizmetlere ilişkin olarak, kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerden gelecek taleplerin imkânlar ölçüsünde ve karşılığı ödenmek şartıyla yerine getirilmesine ilgili kurum veya kuruluş yetkilidir.

20/3/1950 tarih ve 5613 sayılı Toprak-İskan Genel Müdürlüğü Kanunu ve tadilleri, 27/2/1960 tarih ve 7457 sayılı Kanun ile diğer kanunların; bu Kanuna aykırı hükümleri yürürlükten kaldırılmıştır

Bu Kanunla kurulan Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü kaldırılmıştır.

Bu Kanunda belirtilen hizmetler, İstanbul ve Kocaeli illeri dışında il özel idarelerince, İstanbul ve Kocaeli illerinde ise il sınırları dahilinde yapılmak üzere büyükşehir belediyelerince yerine getirilir. 
 
Kaldırılan Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü taşra teşkilâtının bölge müdürlüklerince yürütülen hizmetler, bölge müdürlüğü kapsamına giren illerin il özel idarelerince her yıl müştereken yapılacak iş programı çerçevesinde yürütülür. Bu iş programı çerçevesinde ilgili il özel idareleri gerekli araç, gereç, taşınır, personel ve diğer her türlü desteği sağlar. 
 
Bu Kanunda yer alan iskân konularına ilişkin hizmetler, Bayındırlık ve İskân Bakanlığı tarafından yürütülür. Ancak, 2510 sayılı İskân Kanununun ek 34 üncü maddesi ile 3835 sayılı Ahıska Türklerinin Türkiye'ye Kabulü ve İskânına Dair Kanunda yer alan görev ve yetkiler, ilgili kurumlar tarafından yürütülmeye devam olunur. 
 
Mevzuatta Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğüne yapılan atıflar, devir durumuna göre Bayındırlık ve İskân Bakanlığı, il özel idaresi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi veya İzmit Büyükşehir Belediyesine yapılmış sayılır.

18/6/1984 tarih ve 235 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihte Toprak - İskan Genel Müdürlüğünün kadroları ile Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığının Yol Su Elektrik ve Topraksu Genel Müdürlüklerinde kullanılan kadrolar, personeli ile birlikte Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğüne devredilmiştir.
    

Yol Su Elektrik, Topraksu ve Toprak - İskan Genel Müdürlüklerinin genel müdür, daire başkanları ile bunların yardımcılarının kadroları şahsa bağlı olup her ne sebeple olursa olsun boşalmaları halinde hiç bir işleme gerek kalmaksızın genel hükümlere göre iptal edilmiş sayılır.

Tarım Orman ve Köyişleri Bakanı yeni kadrolar tespit ve ihdas edilinceye kadar daha önce genel müdür, genel müdür yardımcısı ve daire başkanı olanları aynı görev unvanlarını taşıyan hizmetleri yürütmekle tedviren görevlendirebilir.

18/6/1984 tarih ve 235 sayılı Kanun Hükmünde Kararname gereğince yapılan yeni düzenleme sebebi ile; Topraksu, Toprak - İskan ve Yol Su Elektrik Genel Müdürlükler memurlarından kadro ve görev unvanları değişmeyenler yeni kadrolarına atanmış sayılırlar.
    

Kadro  ve  görev   unvanları   değişenler   veya   kaldırılanlarla   şahsa   bağlı   kadrolarda bulunanlar,  Bakanlığın  merkez  ve  taşra  teşkilatında yeni bir kadroya   atanın caya  kadar  her  türlü  mali  ve  sosyal  haklarıyla  durumlarına  uygun  işlerde  görevlendirilir.

Bunların, Bakanlığın merkez ve taşra teşkilatında durumlarına uygun görevlere atanmaları halinde eski kadrolarına ait aylık, ek gösterge ve her türlü haklarının, bu yeni görevde kaldıkları sürece ödenmesine devam olunur.

Yol Su Elektrik, Topraksu ve Toprak - İskan Genel Müdürlüklerine ait her türlü menkul ve gayrimenkul mallarla diğer mevcutlar ve kıymetler bütün hak ve vecibeleri ile birlikte herhangi bir işleme lüzum kalmaksızın Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğüne devredilmiş sayılır.

Orman Genel Müdürlüğünün orman yolları ve orman içi yollarının yapımı, bakımı, onarımı ve tamirhanelerin işletmesi görevleriyle ilgili personel kadroları ile söz konusu hizmetlerle ilgili her türlü araç, gereç, iş makineleri ve tamirhaneler ile bunlara bağlı menkul ve gayrimenkuller herhangi bir işleme gerek kalmaksızın Tarım Orman ve Köyişleri Bakanının tasvibi ile Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğüne devrolunur.

Bu Kanunun öngördüğü yönetmelikler yürürlüğe girinceye kadar mevcut tüzük ve yönetmeliklerin uygulanmasına devam olunur.

Genel Müdürlük ve merkez ve taşra teşkilatı bu Kanunun ilgili hükümlerinde belirlenen esaslara göre yeniden düzenleninceye kadar görev ve hizmetler, harcama ve ödemeler, mevcut hükümler ve mevcut taşra teşkilatları tarafından yürürlükteki esas ve usullere göre yürütülmeye devam olunur.

Genel Müdürlük, teşkilatını ve kadrolarını en geç 18/6/1985 tarihine kadar bu Kanuna uygun hale getirir. Bu maksatla Bakanlığın teklifi Maliye ve Gümrük Bakanlığının ve Devlet Personel Başkanlığının görüşlerine dayanılarak kadro ihdas ve iptal etmeye, mevcut kadrolardan sınıf, unvan ve derece değişikliği yapmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.

Uygulama alanları ve uygulama alanları dışında bulunan ve mülga 4753 sayılı Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu ve 4486 sayılı Teknik Ziraat ve Bahçıvanlık Okulları Hakkındaki Kanun Hükümlerine göre dağıtılan taşınmazlar hakkında Hazine tarafından açılan geri alma davaları ile 1617 sayılı Tarım Reformu Ön Tedbirler Kanununun 8 inci maddesine aykırılıktan yine Hazine tarafından açılan iptal davaları her ne safhada olursa olsun düşer.

Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Bu Kanunu Bakanlar Kurulu yürütür.