Kanun 5775 (1951) - LİMANLARIN İNŞA, TEVSİ,ISLAH VE TEÇHİZİNE DAİR KANUN

5676  sayılı kanunla tasdik olunan Kredi Anlaşmasına bağlı (Ek: 2) de yazılı İstanbul'da Salıpazarı ve Haydarpaşa, İzmir'de Alsancak, Samsun, İskenderun limanları inşa, ıslah, tevsi teçhizatiyle aynı ekteki (f) ve (g) projelerinin tahakkuk ettirilmesi ve projelerde yazılı işlerin gerektirdiği miktarlara ilaveten bütçelere konulacak ödeneklerle Mersin Limanının inşa ve teçhizi ve bu işlerin etüd, istikşaf, proje ve planlarının yaptırılması, yapı ve etüdlerin kontrol ettirilmesi ve bu kanun mevzuuna giren etüd, istikşaf ve proje tanzimi ile müşavir mühendislik ve uzmanlık ve her türlü iş ve hizmetlerinin Türkiye'de Türk parası ile ödenecek her türlü masrafları için (12,5) milyon dolara kadar 5676 sayılı kanunla tasdik olunan Anlaşma gereğince elde olunacak dış krediden, (76) milyon liraya kadar da bütçeye konulacak ödeneklerden sarfiyat yapmaya ve yıllık ödeme miktarı (15,75) milyon lirayı geçmemek üzere (76) milyon liraya kadar gelecek yıllara geçici yüklenmelere girişmeye Bayındırlık ve faizleriyle birlikte (76) milyon lirayı geçmemek üzere bono çıkarmaya Maliye Bakanı yetkilidir.(1)

5676 sayılı kanunla tasdik olunan Anlaşmaya bağlı (Ek: 2) nin (g) projesine dahil edevat, makine ve malzeme C.İ.F. olarak ilgili işletmelere teslim olunur. Bundan sonraki bilümum masraflar ilgili işletmeye aittir.

Gerek bu kanun mevzuunu teşkil eden işleri ve gerek 5676 sayılı kanunla limanlar için sağlanan krediden faydalanarak yapılacak bilümum iş ve hizmetleri, avans teminatına ait hükümler mahfuz kalmak şartiyle, toplu ve kısımlar halinde 2490 sayılı kanunla ek ve tadillerine ve 1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanununun 83 üncü maddesinin (h) fıkrasının son bendi hükmüne tabi olmıyarak tanınmış yerli ve yabancı uzman firmalardan birine pazarlıkla yaptırmaya Bayındırlık Bakanı yetkilidir.

Bu kanunla yapılacak işler için devamlı veya geçici olarak işgaline lüzum görülecek arazi ile kireç, kum, çakıl ve taş ocaklarından Hazineye, Devlet Demir ve Denizyolları ve Limanları İşletme Genel Müdürlüklerine ait olanlar vergi, resim ve ücrete tabi olmaksızın Bayındırlık Bakanlığı emrine tahsis ve bu Bakanlıkça istimal olunur.

Bunlardan  özel  idare,  belediye  ve  köylerle  hususi  şahıslara  ait  olup  Bayındırlık  Bakanlığınca  geçici  olarak  istimaline  lüzum  görülenler  için özel idare, belediye-

ler ve köylerce resim alınmaz. Bu kanunla yapılacak işler için lüzumlu makine ve aletlerle her türlü inşa malzemesi, şantiyeye ait tesislerden faydalanılarak sahile çıkarıldığı ve yüklendiği takdirde, belediyeye veya özel idarelere ait vergi, resim, harç ve ücretlerden müstesnadır.

Özel kanunları uyarınca yapılacak işgal, istimal veya kamulaştırma işlerine veya biçilen bedele itiraz, işi durdurmaz. Ancak itiraz, biçilen bedele yapılmış olupta hak sahibi bedeli almazsa veya hak birden fazla kişilere ait ise veya hak sahibi malüm değilse bedel yüzde yirmi fazlasiyle milli bir bankaya yatırılır.

Gerçek ve tüzelkişilere ait olup da liman inşaatına bağlanması sırasında henüz çıkarılmamış bulunan gemi enkaz ve eşyası hakkında 618 sayılı Limanlar Kanununun 7 nci maddesini tadil eden 2829 sayılı kanun mucibince işlem yapılır. Ancak adı geçen kanunla liman idareleri ve Ulaştırma Bakanlığına bu hususta verilmiş olan salahiyetler Ulaştırma Bakanlığının mütalaası alınarak Bayındırlık Bakanlığı ve teşekkülleri tarafından kullanılır.

Bayındırlık Bakanlığı bu kanun konusuna giren işlerden aşağıda sayılanları2490 sayılı kanunun 50nci maddesinde yazılı kayıt ve şartlara tabi olmaksızın emaneten yaptırılabilir:

1 - Tarama ve imla işleri,

2 - Batık çıkarma ve liman sahasından uzaklaştırma işleri,

3 - Bilcümle etüd, istikşaf, foraj, aplikasyon işleri,

4 - Bakanlık elinde mevcut veya yeniden alınacak makine, alat, edevat, teçhizat ve araçların montaj, demontaj, bakım ve onarımları.

Limanların inşa, tesis, teçhiz ve taramalarına ait Devlet malı makine, alat, edevat, teçhizat ve araçların Devlet Demir ve Denizyolları ve Limanları işletme Genel Müdürlükleri atelyelerinde ve havuzlarında mümkün olan tamirleri2490 sayılı kanunun 66ncı maddesindeki muvafakat kaydına bağlı olmaksızın daireler arasında kararlaştırılacak bedel üzerinden Bayındırlık Bakanlığınca yaptırılır.

5676 sayılı kanunla tasdik edilen krediden temin olunacak malzeme ve hizmetlerin bedelleri, taallük ettikleri yılları gelir bütçesine gelir ve karşılığı Bayındırlık Bakanlığı bütçelerinin sonunda açılacak özel bir bölüme ödenek ve gider kaydolunur.

1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanununun 135 inci maddesiyle alelümum inşaat mukaveleleri için kabul edilen % 20 ilave inşaat nispeti bu kanun gereğince girişilecek işlere munhasır kalmak şartiyle % 50 ye çıkarılmıştır.

Limanların inşa, tevsi, ıslah ve teçhizine dair olan 5775,6192sayılı kanunlara ek6596sayılı kanunun birinci maddesiyle verilen (300) milyon liralık sari taahhüt salahiyeti (500) milyon liraya ve yıllık ödeme miktarı (80) milyon liraya çıkarılmıştır.

5775 sayılı kanunun birinci maddesiyle verilen (76) milyon liralık bono çıkarma salahiyeti (200) milyon liraya yükseltilmiştir.

5676 sayılı kanunda yazılı işlerle ilgili olarak bu kanunun yürürlüğünden önce yapılan sözleşmelere de bu kanun hükümlerini uygulamaya Bayındırlık Bakanı yetkilidir.

Bu kanun yayımı tarihinde  yürürlüğe girer.

Bu kanunu Bakanlar Kurulu yürütür.