Kanun 6320 (1954) - ÇAVUŞ VE UZMAN ÇAVUŞ KANUNU

Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanlıkları ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı birlik ve kurumlarına katılan muvazzaf erlerden, temel eğitimlerinden sonra bölük, tabur veya eşidi komutanlıklarca çavuş olmaya elverişli bulundukları anlaşılanlar, alay veya eşidi komutan veya makamlarca da yeterlikleri onanmak şartı ile Milli Savunma Bakanlığı tarafından tespit edilecek esaslara göre çavuş yetiştirilirler.

1 inci madde gereğince çavuş adaylığına ayrılmamış olan erler onbaşıdan yukarı çıkamazlar.

Öğretim ve eğitimleri sonunda çavuş olamıyanlar birlik ve kurumlarına geri gönderilir.

Kıta ve teknisyen çavuşlarından aşağıdaki maddelerde tesbit edilen süre ve esaslar dairesinde ordu hizmetinde kalmaya istekli olup kabul edilenler muvazzaflık hizmetinin bitiminden itibaren "uzman çavuş" olurlar.

Bunlardan birlik ve kurumların astsubay kadrolarında görevlendirilenler (Kıta uzman çavuşu), teknik hizmetlerde görevlendirilenler de (Teknik uzman çavuşu) olurlar.

Kıta ve teknik uzman çavuşu olabilmek için en az ilkokul mezunu bulunmak ve muvazzaflık hizmetinden başka 1 ila 5 yıl hizmet taahhüdünde bulunmak şarttır.

Uzman çavuşluk sürelerinin uzatılması

Kıta ve teknik uzman çavuşluğunda taahhüt edilen süreler Milli Savunma Vekaletince tesbit edilecek esaslar dairesinde uzatılabilir.

Uzman çavuşlar, çavuş rütbesini taşıyan asker sayılırlar ve diğer askerlerle aralarında astlık ve üstlük münasebetleri caridir.

Uzman çavuşların cezai muameleleri Askeri Ceza ve Askeri Muhakeme Usulü kanunlarına tabidir

Uzman çavuşların aylık ücretleri aşağıda gösterilmiştir:

Lira

1 inci senede 125

2 nci senede 150

3 üncü senede 175

4 üncü senede 200

5 inci ve mütaakıp senelerde de 225

Ortaokul öğretimini tamamladıktan sonra en az iki yıllık meslek öğretimini veren sanat okullarından mezun uzman çavuşların ücretleri (175) liradan başlar.

Tank sınıfı uzman çavuşlarına tank hizmetlerinde çalıştıkları müddetçe aylık ücretlerinden başka maaşlarının % 15, denizaltıcı ve dalgıçlara ise % 25 i nispetinde tazminat verilir. (1)

Bir ücret kademesinde fiilen bir seneyi tamamlıyan uzman çavuşlar yetkili sicil amirlerinin verecekleri sicile göre terfi ederler.

Uzman çavuşların yiyim, giyim, bakım, tayin, tahvil ve nakilleri halinde sevk işleri erat gibi Devlet tarafından sağlanır

Uzman çavuşlardan hastalananların tedavileri askeri hastanelerde parasız yapılır. Sağlık durumları hava tebdilini icabettirenler hava tebdiline yollanır.

Ancak tedavi ve hava tebdili süresinin toplamı iki ayı geçemez.Bu süre zarfında ücretlerini tam olarak alırlar. Tedavi ve hava tebdili süresi daha fazla devam edenlerin ordu ile ilişkileri kesilir.

Her uzman çavuşun senede bir ay izin hakkı vardır. İzin esnasında ücretine ve sair hukukuna halel gelmez. Bu süreye, gidiş ve geliş müddeti dahil değildir.

Sicillerine göre uzman çavuşlukta kalmaları caiz olmadığı anlaşılanların barışta taahhüt sürelerine bakılmaksızın vazifelerine son verilir.

Kendi kusurları olmaksızın müddetlerinin temdit edilmemesi sebebiyle terhis edilenlere her hizmet yılı için bir aylık ücretleri miktarında ikramiye verilir. Bu ikramiye hiç bir suretle beş aylık ücret toplamını geçemez.

Uzman çavuşların kıyafetleri kıyafet kararnamesine göre düzenlenir

Kıta uzman çavuşlarından orta veya muadili okullar mezunu olanlarla teknisyen uzman çavuşlardan, istekliler gerekli şartları haiz oldukları takdirde kurslara tabi tutularak muvaffak olmaları halinde astsubay sınıflarına ücretlerinin tekabül ettiği rütbe ile naklolunabilirler. Bunların uzman çavuşlukta geçen hizmetleri astsubaylık mecburi hizmetlerine ve nakil sırasında almakta oldukları ücret kademesinde geçen müddetleri de nakledildikleri astsubaylık rütbelerindeki terfi sürelerine eklenir.

I-Bu kanunun neşri tarihinden evvel ve5430sayılı kanun hükümlerine göre uzman çavuş olanların almakta bulundukları maaş dereceleriyle kıdemleri mahfuzdur.

Bunlardan dört yıl uzman çavuşluk yaptıktan sonra daha dört yıl hizmeti taahhüt eden ve kabul olunanlar bulundukları derecelerin bir üst derece maaşına yükselirler. Sekiz yıl fazla görevden sonra ayrılanlara hiç bir vergi kesilmeksizin 300 lira ikramiye verilir. Sair hususlarda bu kanuna tabidirler.

II - Bu kanunun neşri tarihinden evvel ve5430sayılı kanuna göre uzman çavuş olanlardan birinci fıkra hükmüne tabi bulunmak istemiyenlerin talepleri üzerine hizmet müddetleri nazara alınarak bu kanun hükümlerine göre intibakları yapılır ve haklarında bu kanun hükümleri uygulanır.

Bu kanuna göre alınacak olan uzman çavuşlar 1954 yılı temditli uzman çavuş kadrolarında bu namla istihdam olunurlar.

      5430sayılı kanunla orduda istihdam edilen sanat enstitüsü mezunu uzman çavuşlar da bu kanunun 17 nci maddesi hükümleri gereğince astsubay sınıfına geçirilebilirler

      1059sayılı Piyade Küçük Zabit Kanunu ile5430sayılı Uzman Çavuş Yetiştirilmesi hakkındaki Kanun yürürlükten kaldırılmıştır.

Bu kanun neşri tarihinden itibaren mer'idir.

Bu kanunun hükümlerini icraya Milli Müdaafa ve Maliye Vekilleri memurdur.