Kanun 647 (1965) - CEZALARIN İNFAZI HAKKINDA KANUN.

İnfaz yönünden cezalar şunlardır:

1. (Mülga bend: 14/07/2004 - 5218 S.K./1.mad) *1*

2. Uzun veya kısa süreli hürriyeti bağlayıcı cezalar,

3. Para cezası.

Ağırlaştırılmış müebbet ağır hapis cezasına hükümlü hakkında hücrede kalma süresi; 765 sayılı Türk Ceza Kanununun 70, 73 ve 82 nci madde lerinde bu suç için öngörülen şekilde, terör suçluları hakkında ise müebbet ağır hapis cezası için öngörülen süreler üç kat olarak uygulanır.

Uzun süreli hürriyeti bağlayıcı cezalar, müebbet veya muvakkattır.

Müebbet ölünceye kadar devam eder.

(Değişik fıkra: 07/12/1988 - 3506/5 md.) Muvakkat uzun süreli hürriyeti bağlayıcı cezalar bir yıldan yukarı olanlardır.

(Değişik fıkra: 07/12/1988 - 3506/5 md.) Bir yıl ve daha az süreli hürriyeti bağlayıcı cezalar kısa sürelidir.

(Değişik madde: 03/05/1973 - 1712/1 md.)

(Değişik paragraf: 07/12/1988 - 3506/6 md.) Ağır hapis hariç, kısa süreli hürriyeti bağlayıcı cezalar, suçlunun kişiliğine, sair hallerine ve suçun işlenmesindeki özelliklerine göre mahkemece;

1. (Değişik bend: 28/07/1999 - 4421/3 md.) Kabahatlerde beher gün karşılığı birmilyon ila ikimilyon lira hafif, cürümlerde ikimilyon ila üçmilyon lira hesabıyla ağır para cezasına,

2. Aynen iade veya tazmine,

3. Altı ayı geçmemek üzere bir eğitim veya ıslah kurumuna devam etmeye,

4. Bir yılı geçmemek kaydıyle muayyen bir yere gitmekten, bazı faaliyetleri veya meslek ve sanatı icradan men'e.

5. Her nev'i ehliyet ve ruhsatnamenin bir aydan bir yıla kadar muvakkaten geri alınmasına,

Çevrilebilir.

(Değişik fıkra: 12/06/1979 - 2248/10 md.) Suç tarihinden önce, para cezasına veya tedbire çevrilmiş olsa dahi, hürriyeti bağlayıcı cezaya mahkum edilmemiş olanlar hakkında, hükmolunan otuz güne kadar (otuz gün dahil) hürriyeti bağlayıcı cezalarla, suç tarihinde 18 yaşını ikmal etmemiş olanların mahkum edildikleri kısa süreli hürriyeti bağlayıcı cezalar yukarıki bentlerde yazılı ceza veya tedbirlerden birine çevrilir.

Taksirli suçlardan dolayı hükmolunan hürriyeti bağlayıcı ceza uzun süreli de olsa fail hakkında bu maddenin ilk fıkrasının (1) numaralı bendi hükmü uygulanabilir. (Ek cümle: 08/01/2003 - 4785 S.K./2. md.) Bu hüküm, bilinçli taksir halinde uygulanmaz.

(Değişik fıkra: 07/12/1988 - 3506/6 md.) Uygulamada asıl mahkumiyet, bu madde hükümlerine göre çevrilen para cezası veya tedbirdir. Bu hükmün uygulanması, kanun yollarına başvurmada engel teşkil etmez.

Kısa süreli hürriyeti bağlayıcı cezaları birinci fıkranın 2, 3, 4 ve 5 numaralı bentlerinde yazılı tedbirlerden birine çevrilmiş olanlardan tedbir hükümlerini Cumhuriyet Savcılığınca yapılan tebligata rağmen 30 gün içerisinde yerine getirmeyenler veya hüküm gereklerine aykırı hareket edenlerin tedbire çevrilmiş olan kısa süreli hürriyeti bağlayıcı cezalarının, tedbir hükümlerine muhalefetlerinin derecesine göre kısmen veya tamamen infazına veya infaz olunmamasına hükmü veren mahkemece karar verilir.

Tedbire ilişkin hükümlere muhalefet, haklarında ikinci fıkra hükmü uygulanmış olanlar tarafından vukubuldukça; tedbir, hükmü veren mahkemece birinci fıkrada yazılı esaslar dairesinde para cezasına çevrilir.

(Mülga fıkra: 07/12/1988 - 3506/10 md.)

Tedbir hükümlerinin yerine getirilmesi hükümlünün ihtiyarında olmayan sebepler yüzünden imkansız hale gelmişse hükmü veren mahkemece bu tedbir yerine başka bir tedbire hükmolunur.

Bu madde hükümleri sırf askeri suçlar ile askeri disiplin suçları ve birinci fıkranın 3 ve 4 numaralı bendi hükümleri de subaylar, askeri memurlar ve astsubaylar hakkında uygulanmaz.

Para cezası kanunda yazılı hadler arasında tayin olunacak bir miktar paranın Devlet Hazinesine ödenmesinden ibarettir.

Asgari ve azami hadleri gösterilen para cezalarının miktarı, suçlunun iktisadi durumu, aile sorumluluğu, meşgale ve mesleki, yaş ve sağlık durumu, cezanın sosyal etkisi ve uyarma amacı gibi hususlar gözönünde tutularak tespit edilir.

Mahkeme gerekli gördüğü takdirde, hükmedeceği para cezasının tayin edeceği sürelerde ve belirli taksitlerle ödenmesine de karar verebilir. Ancak taksitlerden birinin süresinde ödenmemesi halinde geri kalan miktarın tamamının tahsili gerektiğini de kararda gösterir.

Taksit süresi iki yılı geçemez ve taksit miktarı dörtten eksik olamaz. (Ek cümle: 28/07/1999 - 4421/8 md.) Para cezası, Türk Ceza Kanununun 19 uncu maddesinin alt sınırında gösterilen miktarın, Türk Ceza Kanununun Ek 2 nci maddesine göre uygulanan yeniden değerleme oranı ile çarpılması sonucu elde edilen miktarı geçmediği takdirde bu cezanın taksitle ödenmesine hükmedilemez. Ancak, hükümlünün isteği üzerine para cezasının taksitle ödenmesine ilişkin bu maddenin dokuzuncu fıkrası hükmü saklıdır.

(Ek fıkra: 08/01/2003 - 4786 S.K./1. md.) Mahkeme, ödeme emrinin tebliğinden itibaren bir aylık sürenin sona erdiği veya takside bağlanıp da taksitlerden birinin süresinde ödenmemesi nedeniyle geri kalan miktarının tamamının muaccel olduğu tarihten başlayarak ödenmeyen para cezasına, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesinde belirlenen gecikme zammı oranının yarısı oranında gecikme zammı uygulanmasına da karar verir.

Bu ceza hükmünü bildiren ilam kesinleşince Cumhuriyet Savcılığına verilir. Cumhuriyet Savcısı bir ay içinde para cezasını ödemesi için hükümlüye usulü dairesinde bir ödeme emri tebliğ eder,

(Değişik fıkra: 21/01/1983 - 2788/2 md.) Hükümlü, tebliğ olunan ödeme emri üzerine belli süre içerisinde para cezasını ödemezse, Cumhuriyet Savcısının karariyle bir gün üçmilyon lira sayılmak üzere hapsedilir. Artıklar nazara alınmaz. Ancak, üçmilyon liradan aşağı hükmolunan para cezaları bir gün hapse çevrilir. Haklarında Türk Ceza Kanununun 54 ve 55 inci maddeleri ile 2253 sayılı Çocuk Mahkemelerinin Kuruluşu, Görev ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanunun 12 nci maddesi uygulanmak suretiyle hüküm giyenlerin para cezaları kısa süreli hürriyeti bağlayıcı cezadan çevrilmiş olsa bile hapse çevrilemez. Bu takdirde maddenin son fıkrası hükümleri uygulanır.

Para cezasının hapse çevrileceği mahkeme ilamında yazılı olmasa bile yukarıdaki hüküm Cumhuriyet Savcılığınca uygulanır.

Mahkemece para cezasının tahsilinde taksit öngörülmemiş ise bir aylık süre içerisinde para cezasının üçte birini ödeyen hükümlünün isteği üzerine geri kalan para cezasının birer aylık iki taksitte ödenmesine müsaade olunur. İkinci taksit vaktinde ödenmezse üçüncü taksit müsaadesi hükümsüz kalır.

(Değişik fıkra: 21/01/1983 - 2788/2 md.) Hükümlü, mahpus kaldığı, her gün için yedinci, fıkra uyarınca üçmilyon lira indirildikten sonra kalan parayı öderse hapisten çıkarılır.

Para cezası yerine çektirilen hapis cezası 3 yılı geçemez. Türk Ceza Kanununun 84 üncü maddesi hükmü saklıdır.

Kendi isteği üzerine hükümlü, para cezasından çevrilen hapis yerine Devlet mahalli idare, kamu iktisadi teşebbüsü ve sair kamu kurumlarının hizmetlerinde çalıştırılabilir. Rayice göre emsallerine ödenen ücret tutarından hükümlünün iaşesi için lüzumlu miktar ayrıldıktan sonra bakiyesi hükmolunan cezadan mahsup edilir.

Çektirilen hapis süresi para cezasını tamamiyle karşılamamış olursa geri kalan paranın tahsili için ilam Cumhuriyet Savcılığınca mahallin en büyük mal memurluğuna verilir. Ve mal memurluğunca Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkındaki Kanuna göre infaz edilir.

(Değişik fıkra: 07/12/1988 - 3506/8 md) Adliye mahkemelerince para cezasından başka bir ceza ile mahkum olmayan kimse, işlediği bir suçtan dolayı ağır veya hafif para veya bir yıla kadar (bir yıl dahil) ağır hapis veya iki yıla kadar (iki yıl dahil) hapis veya hafif hapis cezalarından biriyle mahkum olur ve geçmişteki hali ve suç işleme hususunda eğilimine göre cezanın ertelenmesi ileride suç işlemekten çekinmesine sebep olacağı hakkında mahkemece kanaat edinilirse, bu cezanın ertelenmesine hükmolunabilir. Bu halde ertelemenin sebebi hükümde yazılır.

(Değişik fıkra: 07/12/1988 - 3506/8 md.) Suç tarihinde 18 yaşını doldurmamış olanlar ile 65 yaşını ikmal etmiş bulunanların mahkum oldukları ağır hapis cezası iki yıldan, hapis veya hafif hapis cezası üç yıldan fazla olmadığı hallerde de yukarıdaki fıkra hükümleri uygulanabilir.

Bazı suçlara ilişkin cezalar ile askeri suçlar ve disiplin suçlarına ilişkin cezaların ertelenemeyeceğine dair özel kanun hükümleri saklıdır.

Mahkeme ilamında yazılı hürriyeti bağlayıcı cezanın çektirilmesi için yapılan davetin veya para cezasının ödenmesi için çıkarılan ödeme emrinin tebliği, hükümde gösterilen adrese yapılır. Hükümlü bu adreste yaptığı değişiklikleri mahkemesine ve nezdindeki Cumhuriyet Başsavcılığına bildirmek zorundadır. Aksi takdirde, hükümde gösterilen adrese yapılan tebligat geçerlidir.

Kısa süreli hürriyeti bağlayıcı cezaların hükümlünün veya varsa kanuni vekili veya Cumhuriyet Savcısının talebi üzerine;

1. (Değişik bent: 12/06/1979 - 2248/12 md.) Hükümlü 65 yaşını ikmal etmiş veya sıhhi durumu cezaevinde bulunmasına mani olacak derecede bozuk olduğu tabib raporu ile belgelendirilmiş ve hükümlülük süresi 60 günü geçmemişse oturduğu yerde,

2. (Değişik bent: 12/06/1979 - 2248/12 md.) Hükümlülük süresinin 60 günü geçmemesi halinde her hafta Cuma günleri en geç 19.00'da girmek ve pazar günleri aynı saatte çıkmak suretiyle bir cezaevinde,

3. (Değişik bent: 12/06/1979 - 2248/12 md.) Hükümlülük süresinin 4 ayı geçmemesi halinde serbestçe çalışabilmesini temin için her gün saat 19.00'da girmek ve sabahları 7.00 'de çıkmak suretiyle bir cezaevinde çektirilmesine mahkemece karar verilebilir.

Yukarıdaki fıkralardan birinin tatbikatına ait karara hükümlü tarafından kasden veya ihmali neticesi riayet olunmadığı takdirde bir aya kadar hapis cezasiyle cezalandırılır. Geri kalan cezası da ayrıca çektirilir.

Müebbet ağır hapis cezasına veya uzun süreli hürriyeti bağlayıcı cezaya mahkum olanlar, haklarında uygulanacak rejimi, ahlaki eğilimlerini ve gönderilmesi gereken infaz kurumunu tespit için tüzükte gösterilen

esaslar dairesinde müşahadeye tabi tutulurlar.

Müşahade süresi 60 günü geçemez.

Hükümlü, kişiliğine, sair hallerine, suçun işlenmesindeki özelliklere göre gerektiğinde müşahadeye tabi tutulmayabilir.

İnfazı gereken cezaları 6 aydan aşağı olanlar müşahadeye tabi tutulmazlar.

(Değişik fıkra: 23/09/1986 - KHK - 262/1 md.; aynen kabul: 26/03/1987 - 3333/1 md.) Müşahade sonunda, müşahade merkezi, Bakanlıkça grubu belli edilecek hükümlülere ait dosyaları, mütalaası ile birlikte Bakanlığa gönderir. Dosyaları gönderilen hükümlülerin, müşahade sonucuna göre gönderilecekleri infaz kurumu Bakanlıkça tayin olunur. Ancak haklarındaki hüküm kesinleştiğinde bihakkın tahliyelerine ve daha sonraki müşahadeleri sonunda şartla tahliyelerine, her yılın Ocak ayında Bakanlıkça tesbit edilerek Cumhuriyet Savcılıklarına bildirilen süreden az kalmış olan hükümlüler, ağır ceza Cumhuriyet Savcılıklarınca bağlı ilçe Cezaevlerine sevkedilebilirler.

Hükümlülerin müşahadeye tabi tutulmasına ve cezaevlerinin sınıflandırılmasına ilişkin hükümler, askeri cezaevleri ve cezaları buralarda infaz olunan hükümlüler hakkında uygulanmaz.

Hükümlülerin ceza evlerinde gruplara ayrılması, bunlara tatbik edilecek metodun tesbiti, bulundukları ceza evleri veya müşahede ve sınıflandırma merkezleri tarafından tavsiye edilen ve Bakanlıkça kabul olunan ve nizamnamede yer alacak esaslara göre yapılır.

Tutuklular, hükümlülerden ayrı müesseselerde muhafaza edilirler. Bunlar için müstakil bir bina tefriki mümkün olmadığı takdirde bulundukları ceza evinde kendilerine ayrılan kesimlerde kalırlar.

Hükümlülerle tutukluların birbirleri ile ihtilatlarına müsaade olunmaz.

(Değişik madde: 01/05/1985 - 3193/1 md.)

Hürriyeti bağlayıcı cezaları infaz edilmekte olanlardan:

a) Hükümlülük süresinin beşte birini iyi hal ile geçirenlere anasının, babasının, eşinin, kardeşinin veya çocuğunun ölümü halinde ölüm tarihinden itibaren 15 günden fazla süre geçmemiş olmak şartıyla, kurum müdürünün teklifi Cumhuriyet savcısının onayı ile,

Bunlardan birinin hayati tehlike tevlit edecek ciddi ve ağır hastalıkları veya zarara maruz kaldıkları büyük yangın, deprem, su baskını gibi afetlerin vukuunda mazeretin resmi belge ile tevsiki halinde, Cumhuriyet savcısının teklifi Adalet Bakanlığının onayı ile,

Yol hariç bir günden on güne kadar.

b) (Değişik bent: 23/09/1986 - KHK - 262/2 md; Aynen Kabul: 26/03/1987-3333/2 md.) Açık infaz kurumlarında bulunanlar ile yarıaçık veya kapalı infaz kurumlarında olup da açık infaz kurumlarına geçmeye hak kazananlardan hükümlülük süresinin dörtte birini iyi hal ile geçirmiş olanlara ayrıca yol hariç 72 saate kadar kurum müdürünün teklifi Cumhuriyet Savcısının onayı ile,

c) İnfaz kurumlarında hükümlülük süresinin en az altı ayını geçirmiş ve şartla salıverilmelerine 15 gün kalmış olan hükümlülere normal hayata dönüşlerini sağlayacak ve iş temin edebilecek imkanların verilmesi için çalışma saatleri içinde ve her seferinde yol dahil 8 saate kadar kurum müdürünün teklifi Cumhuriyet savcısının onayı ile,

Mahfuzen veya serbest olarak, Tüzükte gösterilen esaslar dahilinde izin verilebilir.

İzinde geçen, süreler hükümlülükte geçmiş sayılır.

(Değişik fıkra: 06/06/1990-3653/1 md.) İzinden dönmeyen veya izinden iki günden fazla bir süre geçtikten sonra dönen hükümlüler hakkında, Türk Ceza Kanununun 299 ve müteakip maddelerinde yazılı hükümler uygulanır. İzin süresini iki gün ve daha az bir süre geçiren hükümlüler hakkında bu Kanunun 15 inci maddesinin birinci fıkrası hükmü uygulanır.

(Ek fıkra: 06/06/1990-3653/1 md.) Müebbet ağır hapis cezasına mahkum olanların birinci fıkra hükmünden yararlanabilmeleri için, (a) bendindeki halde 7 yı1 3 aylarını, (b) bendindeki halde 9 yıllarını iyi hal ile geçirmiş olmaları şarttır.

(Değişik fıkra: 01/05/1985 - 3193/2 md.) Tutuklu ve hükümlüler, cezaevi disiplinini bozan hareketlerinden dolayı inzibati mahiyette olmak üzere, her defasında 15 günü geçmemek kaydıyla ve her türlü ihtilattan önlenecek şekilde hücreye konulabilir.

Ceza evi disiplinini bozan hareketlerinden dolayı iki sene içinde üçten fazla hücre hapsi cezası almış olanlar, Adalet Bakanlığının tasvibi ile iyi hal gösterinceye kadar inzibati hücre şartlarına tabi tutulurlar. Bu müddet altı ayı geçtiği takdirde keyfiyet yeniden gerekçesiyle birlikte Adalet Bakanlığına bildirilir.

(Ek fıkra: 01/05/1985 - 3193/2 md.) Tutuklu ve hükümlüler hakkında uygulanacak disiplin işlemleri Tüzükte gösterilir.

Türk Ceza Kanununun 54 üncü maddesine göre mahkum edilmiş olupta bu cezanın infazına başlandığı sırada veya daha evvel ayrıca işlediği fiilden dolayı yaşı sebebiyle hakkında T.C.K. 55 inci maddesinin tatbiki suretiyle hürriyeti bağlayıcı bir cezaya mahkum edilmiş ise bu ceza infaza başlanılan ceza ile birlikte 55 inci maddede yazılı hükümler dahilinde çektirilir.

Tutuklu ve hükümlüler, bulunduruldukları kurumda çalışmaya mecbur tutulurlar. Bu çalışmalarına karşılık tutuklu ve hükümlülere Adalet Bakanlığınca tespit edilecek ücret ödenir.

Adalet Bakanlığı; ziraat, deniz ve su ürünleri avcılığı, inşaat yol, maden ve orman gibi iş sahalarında çalışma ekipleri kurabilir.

İşçi istihdam eden kamu kuruluşları da sahip oldukları iş sahalarında hükümlü çalıştırmaya mecburdurlar.

Ekip halindeki bu çalışmalara, açık ve yarı açık ceza infaz kurumu hükümlüleri ile kapalı ceza infaz kurumlarında hükümlülük süresinin en az dörtte birini iyi halle geçiren hükümlüler katılırlar.

Çalışma mecburiyetinin tatbikini mümkün kılacak kurumlar ikmal edilinceye kadar;

a) Açık ve yarı açık ceza infaz kurumu hükümlüleri,

b) Çocuk islahevi hükümlüleri,

c) Açık ve yarı açık cezaevlerine seçilme hakkı kazanmış olup da, kapasite yetersizliği nedeniyle bu cezaevlerine tefriki yapılamayan ve ilçe kapalı cezaevlerine nakledilen hükümlüler,

d) Kapalı ceza infaz kurumu hükümlülerinden şartla salıverilmelerine en fazla iki yıl kalanlardan, bu Kanuna göre hazırlanacak Tüzükte tespit edilecek yaş meslek ve bedeni kabiliyeti haiz olanlar ile belirlenecek suçlardan hükümlü bulunanlar.

Kamu ve özel sektöre ait işyerlerinden çalıştırılabilirler. Ancak bu çalışmalar, gruplar halinde sürdürülür.

Yukarıdaki fıkralarda yer alan çalışmalar, ceza infaz kurumu personelinin gözetim ve muhafazası altında yapılır.

Kapalı ceza infaz kurumlarındaki ekip ve grup çalışmalarına katılabilecek hükümlüler dışında kalan hükümlüler de, infaz kurumu haricindeki iş sahalarında çalıştırılabilirler. Bu takdirde çalışmalar, güvenlik önlemleri altında ve jandarma muhafazasında yapılır.

Tutuklu bulunanlar, ancak kurum içindeki atölye ve işyerlerinde çalıştırılırlar.

(Mülga fıkra: 08/05/1984 - 3002/16 md.)

Türk mahkemelerince mahkum edilmiş olup da hürriyeti bağlayıcı cezaları ikmal veya kısmen veya tamamen affolunmuş yahut şartla salıverilmiş bulunan yabancılardan ayrıca emniyeti umumiyle nezareti altında bulundurulması veya şartla salıverilmiş olması sebebiyle Türk Ceza Kanununun 28 inci maddesinin 3 ve 4 üncü fıkraları hükümlerinin uygulanması gerekenlerden varsa para cezaları ile her türlü şahsi hak ve yargılama giderlerini ödeyenlerin istekleri üzerine yurt dışına çıkmalarına ve yurtta kalmaları sakıncalı görülenlerin de Cumhuriyet Savcılığının talebi ile hükmü veren mahkemece hudut dışı edilmelerine, karar verilebilir.

Hudut dışı edilmiş yabancılar 5 yıl geçmedikçe yurda sokulmazlar.

(Değişik fıkra: 11/03/1986 - 3267/1 md.) Ağırlaştırılmış müebbet ağır hapis cezasına hükümlüler 25 yıllarını; müebbet ağır hapis cezasına hükümlüler 20 yıllarını; diğer şahsi hürriyeti bağlayıcı cezalara mahkum edilmiş olanlar hükümlülük süresinin ½'ni; çekmiş olup da Tüzüğe göre iyi halli hükümlü niteliğinde bulundukları takdirde, talepleri olmasa dahi şahsi şartla salıverilirler. *1*

(Değişik: 06/06/1990 - 3653/2 md.) Tutuklu veya hükümlü iken firar edenler, firara teşebbüs suçundan veya cezaevi idaresine karşı ayaklanma suçundan mahkum edilmiş olanlar ile disiplin cezası olarak dört defa hücre hapsi cezası almış olanların yukarıdaki fıkra hükmünden yararlanabilmeleri için, bunlardan; ağırlaştırılmış müebbet ağır hapis cezasına hükümlülerin 29 yıllarını, müebbet ağır hapse mahkum olanların 25 yıllarını, diğer şahsi hürriyeti bağlayıcı cezalara mahkum olanların ise hükümlülük sürelerinin 2/3'ünü çekmiş olmaları şarttır. Tutuklu veya hükümlü iken iki defa firar edenler, iki defa firara teşebbüs suçundan veya iki defa cezaevi idaresine karşı ayaklanma suçundan mahkum edilmiş olanların yukarıdaki fıkra hükmünden yararlanabilmeleri için, bunlardan; ağırlaştırılmış müebbet ağır hapis cezasına hükümlülerin 32 yıllarını, müebbet ağır hapse mahkum olanların 28 yıllarını, diğer şahsi hürriyeti bağlayıcı cezalara mahkum olanların ise hükümlülük sürelerinin 3/4'ünü çekmiş olmaları şarttır. *2*

Yukarıdaki nisbetlerin tayininde hükümlünün tutuklu kaldığı günler de hesaba katılır.

Şartla salıverilmeyi gerektirir mahiyette cezaevi idaresi tarafından verilen gerekçeli mütalaa, hükmü veren mahkemeye, hükümlü başka bir yerde bulunuyorsa, hükümlünün bulunduğu yerdeki hükmü veren mahkeme derecesinde bulunan mahkemeye tevdi edilir. Mahkeme bu mütalaayı uygun görürse şartla salıverilme kararı derhal yerine getirilir.

Mahkeme şartla salıverilmeyi uygun görmediği takdirde gerekçesini kararında gösterir.

Bu karara karşı hükümlü, vekili, kanuni mümessili veya Cumhuriyet Savcısı tarafından acele itiraz yoluna başvurulabilir.

Kısa süreli hürriyeti bağlayıcı cezalarının bu Kanunun 8 inci maddesinin 1, 2 ve 3 üncü bentlerine göre infazına karar verilenler şartla salıverilmeden yararlanamazlar.

Şartla salıverilmiş olan hükümlüler hakkında şartla salıverilme süresinin sonuna kadar Türk Ceza Kanununun 28 inci maddesinin 3 ve 4 üncü fıkraları hükümleri uygulanır.

Şartla salıverme hükümlünün iktidarı nisbetinde şahsi hakları tazmin etmesi şartına talik edilebilir.

(Ek fıkra: 17/03/1982 - 2683/3 md.; Mülga fıkra: 06/06/1990 - 3653/3 md.)

(Ek madde: 03/05/1973 - 1712/2 md.)

Sırf askeri suçlar ile askeri disiplin suçları ayrık olmak üzere askere alınmadan önce veya askerlikleri sırasında işledikleri suçlardan dolayı er ve erbaşlar ile yedek subaylar hakkında kısa süreli hürriyeti bağlayıcı cezalar yerine hükmedilen bu kanunun 4 üncü maddesinin 3 ve 4 numaralı bentlerinde yazılı tedbirler ile 5 inci maddesinde yazılı para cezalarının yerine getirilmesi askerlik hizmetlerinin sonuna bırakılır.

(Ek fıkra: 17/03/1982 - 2638/4 md.; Değişik fıkra: 22/09/1983 - 2892/1 md.) Herhangi bir Suçtan askeri ceza ve tutukevinde tutuklu bulunan kişiler hakkında, adliye mahkemelerince verilen veya askeri mahkemelerce verilip de Askeri Ceza Kanununun 39 uncu maddesi uyarınca umumi cezaevlerinde infazı gereken hürriyeti bağlayıcı cezalar ile para cezasından çevrilmiş bulunan hürriyeti bağlayıcı cezaların infazı, bu kişilerin tutukluluk hali durdurulmak suretiyle askeri ceza ve tutukevlerinde yapılır. Hükümlü, tutukluluk halinin sona ermesi durumunda, cezasının infazı bitmemiş ise umumi cezaevine gönderilir. Cezaları askeri ceza ve tutukevlerinde bu suretle infaz edilenler hakkında 19 uncu madde ile Ek 2 nci madde hükümleri de uygulanır.

(Değişik fıkra: 17/03/1982 - 2638/4 md.) Bu maddede belirtilen süreler içerisinde zaman aşımı işlemez.

Hükümlülerin yarı açık veya açık cezaevlerine seçilmelerine karar verme işlemi, Adalet Bakanlığınca her yılın Ocak ayı içerisinde tespit edilerek Cumhuriyet Savcılıklarına bildirilen şartla salıverilme tarihine göre yapılır. Bakanlıkça bildirilen bu tarih aşılmamak ve kapalı kurumlarda çalışanlara öncelik tanınmak kaydıyla; 9, 10 ve 11 inci maddeler gereğince tabi tutulacakları müşahadeleri sonucu yarı açık veya açık müesseselere naklolunan hükümlülerin; anılan müesseselerde kaldıkları her ay için 6 gün, 19 uncu maddenin 1, 2 ve 3 üncü fıkralarına göre tespit edilecek şartla salıverilme tarihlerinden indirilmek suretiyle şartla salıverilme işlemi yapılır.

Kapalı infaz kurumlarında bulunanlardan yarı açık veya açık infaz kurumlarına ayrılmaya hak kazanıp da olanak sağlanmaması sebebiyle naklolunamayanlar ile aynı nitelikleri haiz oldukları halde yaş ve bedeni kabiliyetleri itibarıyla çalışma şartlarına intibak edemiyecekleri tespit edilenlerin, iktisap ettikleri hak tarihinden sonra kapalı kurumlarda geçirecekleri süreleri de yarı açık veya açık müesseselerde geçmiş sayılır.

1 ve 2 nci fıkralardaki indirimden yararlananların, yarı açık veya açık kurumlara ayrılmalarına ilişkin idare kurulu kararından önce tutuklu ve hükümlü olarak çalışmak veya çalışmak isteyip de çalıştırılmasına olanak sağlanamaması suretiyle veya yaş ve bedeni kabiliyetleri itibarıyla çalışamayanların, iyi hallilikle geçirdikleri günler, 1 inci fıkradaki indirime esas sürelerine eklenir.

Her iki halde de yapılacak indirimlerde 1 aydan az süreler hesaba katılmaz.

Şartla salıverilmenin geri alınmasına karar verilmesi halinde, bu kararla birlikte 1,2 ve 3 üncü fıkralar gereğince yapılan indirim de geri alınmış olur.

Yarı açık veya açık müesseselerden ve 2 nci fıkrada belirtilen nitelikleri haiz olduğu halde kapalı müesseselerden firar edenlerle, en az iki defa kapalı cezaevlerine iade edilenler veya yarı açık veya açık cezaevlerinden kapalı kurumlara iadeyi gerektiren hareketleri sebebiyle 2 nci fıkraya göre kazandıkları hakları en az iki defa kaybedenler; evvelce yarı açık veya açık müesseselerde veya bu kurumlara ayrılmaya hak kazandıkları tarihten sonra kapalı cezaevlerinde geçirdikleri süreler dahil hiçbir surette indirimden yararlanamazlar.

(Ek fıkra: 11/03/1986 - 3267/3 md.) Kısa süreli hürriyeti bağlayıcı cezalara mahkum olanlar hakkında da, müşahadeye tabi tutulma ve açık ve yarı açık müesseselere ayrılma şartları aranmaksızın bu madde hükümleri uygulanır.

(Ek fıkra: 11/03/1986 - 3267/3 md.;Mülga fıkra: 14/07/2004 - 5218 S.K./1.mad) *1*

(Ek fıkra: 23/09/1986 - KHK-262/3 md; aynen kabul: 26/03/1987 - 3333/3 md.) Hükümlülerin bu maddede belirtilen indirimden yararlanarak şartla salıverilmeleri için, açık veya yarı açık cezaevlerine ayrılmalarına dair cezaevi idare kurullarınca verilecek kararlar ve müşahade dosyaları Bakanlığa gönderilmez.

İnfaz kurumlarından tahliye edilen meslek ve sanat sahiplerine T. Halk Bankasınca, meslek edinme kredisi verilebilir.

Bu kanunun yürürlüğe girmesinden evvel mahkum olanlardan haklarında verilen cezanın miktar veya nev'i itibariyle tecilden istifade edemiyenler, bu kanunun yürürlüğe girmesinden sonra üç ay içinde hükmü veren mahkemeye müracaat edebilirler. Bu taktirde hükmü veren mahkeme, durumu 6 ncı maddedeki şartlara uyduğu takdirde mahkumun cezasını tecil edebilir.

Mahkumun müracaatı üzerine gereğinde infazın tehirine mahkemece karar verilebilir.

Türk Ceza Kanunu ile hususi kanunlarda yazılı sürgün cezaları kaldırılmıştır.

Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte kesinleşmiş bulunan mahkumiyetler hakkında 4 üncü madde hükmünün uygulanabilmesi, ilgilinin bu kanunun yürürlük tarihinden itibaren üç ay içinde kararı veren mahkemeye müracaatına bağlıdır.

Diğer kanunların bu kanuna aykırı hükümleri uygulanmaz.

Ek fıkra: 03/05/1973 - 1712/3 md.) Ancak; mahkemelerce hükmolunan para cezalarının tahsil usül ve şeklini gösteren özel kanun hükümleri saklıdır.

Bu kanuna göre hazırlanması öngörülen tüzük kanunun yayımı tarihinden itibaren üç ay içinde hazırlanarak yürürlüğe konur.

Tüzük yürürlüğe girmeden önce infazı gereken ölüm cezaları T.C.K. nun 12 nci maddesindeki esaslar dairesinde yerine getirilir.

Müebbet ağır hapis cezasına mahkum bulunanlarla uzun süreli hürriyeti bağlayıcı cezaya mahkum olanlar hakkında tatbik edilecek rejimin yalnız uzun süreli hürriyeti bağlayıcı cezaya mahkum olanlara münhasır olmak kaydiyle müşahede merkezleri ikmal edilinceye kadar işbu tecrit ve müşahedeye tabi tutulma keyfiyeti Adalet Bakanlığınca peyderpey tayin ve tatbik olunur.

(Ek fıkra: 01/06/1978 - 2148/3 md.) Her grup için ayrı cezaevleri ikmal edilinceye kadar müşahede görmüş hükümlülerin gerektiğinde gruplandırılmış cezaevlerine nakilleri Adalet Bakanlığınca yapılabilir.

(Ek madde: 03/05/1973 - 1712/4 md.)

Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce işledikleri suçlardan dolayı para cezasına mahkum edilmiş veya edilecek olanlardan usulüne göre ödeme emri tebliğ edilmiş ve belli süre içerisinde para cezasını ödememiş bulunanların ilamları mahallin en büyük Mal Memurluğuna verilir. Mal Memurluğunca Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkındaki Kanuna göre infaz olunur.

Erteleme hadleri dahilinde olmasına rağmen hükümlü bulundukları hürriyeti bağlayıcı cezaları ertelenmemiş veya erteleme istekleri reddedilmiş bulunanlar ayrık olmak üzere; bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce mahkum edilenlerden, durumları 6 ncı maddenin 2 nci fıkrasında yazılı esaslara uyanlar hakkında, talebe bağlı olmaksızın hükmü veren mahkemece evrak üzerinde inceleme yapılmak suretiyle erteleme hususunda yeniden karar verilir.

Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce yarı açık ve açık müesseselerde bulunanlarla kapalı infaz kurumlarında olup, açık veya yarı açık infaz kurumlarına ayrılmaya hak kazanmış olan hükümlülerin, tutuklulukta geçen süreleri de çalışmakla geçmiş sayılarak değerlendirilmek suretiyle Ek Madde 2 deki şartlar dairesinde indirimin hesabında nazara alınır.

Ölüm cezaları 3.8.2002 tarihli ve 4771 sayılı Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun hükümlerine göre müebbet ağır hapis cezasına dönüştürülenlerin kesinleşmiş cezaları, bu Kanunun yürürlüğe girmesiyle birlikte, kendiliğinden ağırlaştırılmış müebbet ağır hapis cezasına dönüşür. Bu hükümlülerin, ceza infaz kurumunda geçirecekleri süre ile infaz usulü, hükmü veren mahkeme tarafından ve dosya üzerinden saptanır.

Haklarında 3.8.2002 tarihli ve 4771 sayılı Kanunun 1 inci maddesi uygulanan hükümlülerin dosyalarından;

a) Henüz Yargıtaya gönderilmemiş veya Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığında bulunanlar ile daha önce Türkiye Büyük Millet Meclisine gönderilmiş olanlar hükmü veren mahkemece,

b) Yargıtayda bulunanlar ilgili ceza dairesince,

Acele işlerden sayılmak ve 765 sayılı Türk Ceza Kanununun 2 nci maddesi dikkate alınmak suretiyle karara bağlanır.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığında veya Türkiye Büyük Millet Meclisinde bulunan dosyalar, gelişlerindeki usule uygun olarak bu Kanunun yürürlük tarihinden itibaren bir ay içinde hükmü veren mahkemeye geri gönderilir.

Askerî mahkemeler, Askerî Yargıtay Başsavcılığı ve Askerî Yargıtayda bulunan dosyalar hakkında da bu madde hükümleri kıyas yoluyla uygulanır.

4771 sayılı Kanunun 1 inci maddesi kapsamı dışında olan idam cezası hükümlüleri hakkında da bu madde hükümleri kıyas yoluyla uygulanır.

4 üncü maddenin 2 ve 4 üncü bentleri, 5 inci maddenin 7 nci fıkrasındaki (Devlet, İktisadi Devlet Teşekkülleri, belediye ve sair amme hizmetlerinde bir yılı geçmemek üzere çalıştırmanın sureti tatbikine) dair hükümler ile 12, 14, 17 nci madde hükümleri tüzük ile birlikte diğer maddeler ise kanunun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Bu kanunun hükümlerini Adalet Bakanı yürütür.

Bu Kanunla değiştirilen 19 uncu maddenin 2 nci fıkrası ve aynı maddeye eklenmiş bulunan fıkra hükümlerinin uygulanmasında, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce;

a) Firar veya firara teşebbüs eden tutukluların ve firara teşebbüs eden hükümlülerin,

b) Ek fıkrada gösterilen eylemleri işleyen tutuklu veya hükümlülerin, Bu fiilleri dikkate alınmaz.

Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar geçen süreler için 647 sayılı Cezaların İnfazı Hakkında Kanunun şartla salıverilmeye dair 19 uncu maddesi ile Türk Ceza Kanununun 304 üncü maddesinin (III) numaralı fıkrası ve 647 sayılı Kanunun indirimle ilgili Ek 2 nci maddesi hükümlerinin tatbikinde;

a) İyi halli olma şartı aranmaz.

b) 647 sayılı Kanunun 19 uncu maddesinin son fıkrası hükmü ile Ek 2 nci maddesinin son fıkrası hükmü uygulanmaz.

Ancak, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte durumları, 647 sayılı Kanunun 19 uncu maddesinin son fıkrasına girenlerden; derhal şartla salıverilmesi gerekenler ile şartla salıverilmelerine 9 aydan az süre kalmış olanlar, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 9 ay süre ile denemeye tabi tutulurlar. Bu deneme süresi içinde tüzüğe göre iyi halli oldukları tespit edilenlerden; firar veya firara teşebbüs etmiş olanlar 647 sayılı Kanunun 19 uncu maddesinin ikinci fıkrasına, cezaevi idaresine karşı ayaklanma suçundan mahkum edilmiş olanlar Türk Ceza Kanununun 304 üncü maddesinin (III) numaralı fıkrasına, diğerleri ise 647 sayılı Kanunun 19 uncu maddesinin birinci fıkrasına göre şartla salıverilme ve 647 sayılı Kanunun Ek 2 nci maddesine göre indirim hükümlerinden yararlanırlar.

02/02/1984 tarihli ve 2977 sayılı İdari Usul ve İşlemlerin Yeniden Düzenlenmesi ile İlgili Yetki Kanunu ile Bakanlar Kuruluna verilen Kanun Hükmünde Kararname çıkarma yetkisi, 647 sayılı Cezaların İnfazı Hakkında Kanun için de adı geçen Kanunla verilen süre bitimine kadar geçerlidir.

647 sayılı Cezaların İnfazı Hakkında Kanunun 4 üncü maddesinin dördüncü fıkrasının uygulanması sebebiyle kanun yollarına başvurulamamış hükümlere karşı, hükümlü, müdahil ve Cumhuriyet savcısı ceza infaz edilmiş olsa bile, bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren bir ay içerisinde Kanun yollarına başvurabilirler.

Bu Kanunun yayımı tarihinden önce haklarında, ağır hapis hariç olmak üzere, bir yılı aşmamak kaydıyla altı aydan fazla hürriyeti bağlayıcı ceza verilmiş olanlar bu cezaları infaz edilmiş olsa bile bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren iki ay içinde hükmü veren mahkemeye başvurarak 647 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin tatbikini talep edebilirler. Bu takdirde mahkeme dosyayı yeniden ele alarak talep hakkında bir karar verir.

Mahkeme talep doğrultusunda karar verdiği takdirde;

a) Daha önce infazı tamamlanan hürriyeti bağlayıcı cezanın çevrildiği para cezası veya tedbir yeniden infaz edilmez. Ancak bu değişiklik Adli Sicil kaydına işlenir.

b) Devam etmekte olan infazlarda ilgili derhal tahliye olunur ve infaz kurumunda geçen süreler 647 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasındaki miktarların alt sınırı esas alınarak mahsup edilir.

647 sayılı Cezaların İnfazı Hakkında Kanunun 6 ncı maddesinde bu Kanunla yapılan değişiklikten yararlanabilecek olanlar, Kanunun yayımı tarihinden itibaren iki ay içinde hükmü veren mahkemeye başvurarak, cezanın ertelenmesi yönünden durumlarının yeniden incelenmesini isteyebilirler. Bu takdirde mahkeme dosyayı yeniden ele alarak talep hakkında bir karar verir.

Bu Kanunla, Türk Ceza Kanununun 119 uncu maddesi kapsamına alınan suçları işlemiş olup da, Kanunun yürürlüğe girmesinden önce haklarında tahkikata başlanmış veya kamu davası açılmış veya mahkumiyet hükmü verilmiş olanların, yürürlük tarihini izleyen iki ay içinde 119 uncu maddedeki şartları yerine getirerek ödemede bulunmaları halinde haklarında;

1. Hazırlık tahkikatında, takibata yer olmadığına,

2. Açılmış davaların ortadan kaldırılmasına,

3. Mahkumiyet hükmünün verilmemiş sayılmasına,

Karar verilir. Bu suçlardan tutuklu veya hükümlü olanlar derhal tahliye edilirler.

Tutuklu ve hükümlülerin bakiye hürriyeti bağlayıcı cezalarına karşılık ödemeleri gereken para cezasının hesaplanmasında beher gün karşılığı olarak 647 sayılı Cezaların İnfazı Hakkında Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde belirtilen asgari hadler esas alınır.