KARAR, Kamu İhale Kurumu, 2007/UH.Z-1188 K. Kararı

30.03.2007 tarih ve 08.06.10.G012/2007-18E sayılı Esas İnceleme Raporunda;

            Torbalı Belediye Başkanlığı’nca 22.01.2007 tarihinde Açık İhale Usulü ile yapılan “Katı Atıkların Toplanması ve Destek Hizmetleri Alımı” ihalesine ilişkin olarak Merve Temizlik Hizm. Orgnz. İnş. San. Tic. Ltd. Şti.’nin 06.02.2007 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 15.02.2007 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 27.02.2007 tarih ve 6396 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 23.02.2007 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu,

İdare tarafından gönderilen ihale işlem dosyasının incelenmesinden;

Tekliflerin alınmasından sonra yapılan ve mevzuata aykırılığı tespit edilen ihale işlemlerinin ve ihale kararının iptaline,

Tekliflerin yeniden değerlendirilmesi hususunun, 4734 sayılı Kanunun 56 ncı maddesinin (a) bendi gereğince düzeltici işlem olarak belirlenmesine,

Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.

Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikayet dilekçesinde özetle; söz konusu ihaleye teklif verdikleri, kesinleşen ihale kararını tebliğ ettikleri, idari şartnamede ve birim fiyat teklif cetvelinde belirtilen teklif fiyata dahil olması gereken resmi ve dini bayram fazla çalışma ücreti için tekliflerinde bir bölüm olmadığından değerlendirme dışı bırakıldıkları, idari şartnamede ve teklif birim fiyat cetvelinde resmi ve dini bayram fazla çalışma ücreti ile ilgili bir düzenlemenin yer almadığı, teknik şartnamenin 3.2. maddesinde; “Yüklenicinin çalıştırdığı işçilerin normal çalışma süreleri içinde 7,5 saat, haftada ise 45 saattir. İdarece acilen yapılması gereken işler, Pazar yerlerinin temizlenmesi için çalışma günlerindeki mesai bitiminden sonraki saatlerde ve hafta tatillerinde fazla çalışma yapılabilir. Çalışan işçilerin işlerinin fesih edilmesi idare onayı alınmadan yapılamaz.” düzenlemesinin yer aldığı, bu düzenlemede de çalışacak işçi sayısı ve fazla mesai saati belli olmamasına rağmen teklif birim fiyat cetveline not olarak  resmi ve dini bayram günlerinde idarece uygun görülecek sayıda personel çalıştırılması durumunda fazla çalışma ücretinin idarece yükleniciye fark olarak ödenecektir ibaresinin konulduğu buna rağmen değerlendirme dışı bırakılmalarının mevzuata aykırı olduğu, iddialarına yer verilmiştir.

A- Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

           Teknik şartnamenin “Genel çalışma koşulları” başlıklı 3 üncü maddesinin;

3.1. İdare uygun göstereceği saatlerde gerektiğinde vardiya sisteminde işçi çalıştıracaktır.

3.2.Yüklenicinin çalıştırdığı işçilerin normal çalışma süreleri günde 7,5 saat, haftada ise 45 saattir. İdarece acilen yapılması gereken işler, Pazar yerlerinin temizlenmesi için çalışma günlerindeki mesai bitiminden sonraki saatlerde ve hafta tatillerinde fazla çalışma yapılabilir.Çalışan işçilerin işlerinin fesih edilmesi idare onayı alınmadan yapılamaz.

3.3.İdarenin uygun göreceği zamanlar ile bayram günleri  ve özel günlerde merasim yapılacak meydanların, yolların, bulvarların, pazaryerlerinin ve parkların yıkama ve temizlenmesi işleri idarenin vereceği program doğrultusunda yapılacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır. 

             İdarece ilanda ve teklif birim fiyat cetvelinde; “93 vasıfsız düz işçi, 5 vasıflı iş makinası operatörü, 14 vasıflı işçi usta, 93 vasıfsız işçi resmi ve dini bayram tatili fazla çalışma ücreti toplam gün sayısı 11 gün, 19 vasıflı işçi resmi ve dini bayram tatili fazla çalışma ücreti toplam gün sayısı 11 gün” olarak düzenlendiği,

            İdarece idari şartnamede bayram ve resmi tatil günleri için bir düzenleme yapılmadığı, teknik şartnamede ise düzenlemenin genel olarak yapılmasına karşın ihale ilanı ve teklif birim fiyat cetvelinde açıkça düzenlemenin yapıldığı, başvuru sahibi dışında diğer istekliler tarafından idarece verilen teklif birim fiyat cetveline göre teklif verildiği halde sadece başvuru sahibinin teklif birim fiyat cetvelinde bayram ve resmi tatil günlerine ilişkin bir bölümün yer almadığı, Kamu İhale Genel Tebliğinde personel çalıştırılmasına dayalı hizmet işlerinde dikkat edilecek hususların belirtildiği, işin niteliği gereği resmi ve dini bayram günleri ile yılbaşı günü yaptırılacak çalışma için 4857 sayılı İş Kanununun 47 nci maddesi uyarınca belirlenecek ücretin hesaplanabilmesi açısından çalışılacak gün ve personel sayısı ihale dokümanında belirtileceğinin düzenlendiği, teklif birim fiyat cetvelinin ihale dokümanının bir parçası olduğu ve de teklif birim fiyat cetvelinde açıkça resmi tatil ve bayram günü için açıkça bir bölüm oluşturulduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.

            B- Şikayete konu ihalede iddia konularıyla bağlantılı olarak yapılan inceleme aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

            “İdari şartnamenin “Teklif fiyata dahil olan masraflar” başlıklı 26 ncı maddesinde;

26.1.Sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince ödenecek her türlü vergi, resim, harç ve benzeri giderler, ulaşım giderleri, teklif fiyata dahil edilecektir.

26.2.(26.1) nci maddede yer alan gider kalemlerinde artış olması yada benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış yada farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilecektir.

26.3.Yüklenici, çalıştırılacak personelin giyim bedelini ayni olarak karşılayacaktır.Yüklenici tarafından karşılanacak bu giderlerin aylık gün sayısı olarak 0 (sıfır) gün esas alınacaktır. Bu işe ait sözleşmenin uygulanması esnasında çalıştırılacak vasıflı personele ödenecek ücretin oranı aşağıdaki şekilde olacaktır.

   1-(vasıflı işçi) iş makinası operatörü asgari ücretten % 40 fazlası

   2-(vasıflı işçi) usta asgari ücretten % 40 fazlası

26.4.Ancak sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak KDV ilgili mevzuatı çerçevesinde idarece yükleniciye ayrıca ödenir.

26.5.Personelin iş kazaları ile meslek hastalıkları sigortası prim oranı % 3,5 olarak tespit edilmiştir.” düzenlemesi yer almaktadır.

                Kamu İhale Genel Tebliğinin “Tekliflerin Alınması ve Değerlendirilmesi” başlıklı XIII maddesinin G. Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımlarında Teklif Fiyata Dahil Olacak Masraflar alt başlıklı maddesinde;  “Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 9 uncu maddesi ve Hizmet Alımlarında Uygulanacak  Tip İdari Şartnamelerin “Teklif Fiyata Dahil Olan Masraflar” başlıklı maddesi çerçevesinde personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde aşağıdaki hususlara uyulması gerekmektedir:

……………………

4- İhale konusu işte çalışacak personele ilişkin yemek, yol ve giyecek gibi maliyetlerin istekli tarafından karşılanmasının öngörüldüğü hallerde, yukarıda yapılan hesaplamalara; yol ve yemek gibi maliyetlerin brüt tutarları eklenerek işçilik maliyeti bulunacaktır.

5- Nakdi olarak ödenecek brüt yemek ve yol bedeli üzerinden işveren sigorta primi ayrıca hesaplanacaktır.

…………………………………..

10- Çalışacak personelin yemek ve yol maliyetlerinin isteklilerce ayni olarak karşılanmasının öngörüldüğü işlerde, bu ihtiyaçların isteklilerce ayni olarak karşılanacağı idari şartnamelerin ilgili maddesinde belirtilecek ve aylık gün sayısı gösterilecek, ancak buna ilişkin bir bedel öngörülmeyecek, personelin bu ihtiyaçlarının karşılanmasına ilişkin kriterler ve asgari standartlar (yemek çeşidi, kalori vb.) ise ihale dokümanının ilgili bölümünde belirlenecektir. Bu şekilde verilen tekliflerin değerlendirilmesinde ise tekliflerin söz konusu ayni ödemeleri de içerdiği kabul edilerek değerlendirmeler buna göre yapılacaktır. İstekliler, ayni olarak karşılayacakları yemek ve yol maliyetleri için bir bedel öngörecek ve aşırı düşük teklif sorgulamasına verdiği cevapta bu bedeli belgelendirecektir.

Ancak idari şartnamede çalışacak personelin yemek veya yol maliyetinin idarenin yemekhanesinden veya personel servisinden karşılanacağı ve bedelinin yüklenicinin hakedişinden kesileceğine dair bir düzenleme yapılmışsa, yemek ve yol bedelinin ayni olarak karşılanacağı kabul edilecektir. Bu durumda her bir personel için hakedişten kesilecek yemek veya yol bedelinin tutarı idari şartnamede gösterilecektir. Hakedişten kesilecek bu yemek veya yol bedelinin, idare personeli için öngörülen yemek veya yol bedelinde bir artış yapılsa bile değiştirilemeyeceği göz önünde bulundurularak, yemek ve yol bedelinin yıl içinde meydana gelecek artışları da kapsayacak şekilde tahmini bir bedel olarak belirlenmesi gerekecektir.   

11- Yol giderine  ilişkin olarak personele mutat taşıt bileti verilmesi öngörülürse, yol bedelinin ayni olarak karşılanacağı kabul edilecek ve eğer bu maliyet faturalandırılabiliyorsa KDV hariç hesaplanacaktır. Aylık bilet veya kart ücreti ya da fazla bilet sayısı nedeniyle günlük bilet fiyatların daha düşük bedelle verildiği hallerde, günlük bilet fiyat yerine bu fiyatlar dikkate alınarak hesaplama yapılacaktır.    

12- Yemek, yol ve giyecek gibi ihtiyaçların isteklilerce karşılanmasının öngörülmediği durumlarda ise idari şartnamelerde bunlara ilişkin herhangi bir düzenleme yapılmayacak ve sözleşmenin uygulanması sırasında yükleniciden çalışanlara ait bu tür giderleri karşılaması istenmeyecektir.

13-Personele ilişkin giyecek giderleri, işin yapılması sırasında personelce kullanılması istenen kıyafetle ilgili olduğundan giyecek giderinin işçilere aylık veya nakdi olarak ödeneceğine dair bir düzenleme yapılmayacak, giyeceğin özellikleri ile sayısı ihale dokümanında belirtilecektir. Ancak giyecek giderleri için parasal tutar öngörülmeyecektir. Ancak süresi 3 ay ve daha az olan personel çalıştırmasına dayalı hizmet alım ihalelerinde, teklif fiyata dahil olacak masraflar arasında giyecek giderine yer verilmeyecek ve istekliler giyecek giderini tekliflerine dahil etmeyecektir.

……………………………..

          16 –İşin niteliği gereği resmi ve dini bayram günleri ile yılbaşı günü yaptırılacak çalışma için 4857 sayılı İş Kanununun 47 nci maddesi uyarınca belirlenecek ücretin hesaplanabilmesi açısından çalışılacak gün ve personel sayısı ihale dokümanında belirtilecektir.” hükmü yer almaktadır.

Yaklaşık maliyet hesabında, işçilik maliyeti ile vasıflı işçi ile vasıfsız işçilerin resmi ve dini bayram tatili fazla çalışma ücreti dikkate alınmıştır.

              İdari şartnamenin teklif fiyata dahil masraflar bölümünde yol için bir düzenlemenin yer almadığı, mevzuat hükümleri ile idarece yapılan düzenlemeler göz önüne alındığında, işin asgari maliyetinin, işçilik maliyetinin sözleşme giderleri ile toplanması suretiyle bulunması, ayni bir ödeme olarak belirlenen giysi ise, idarece ayrıca değerlendirilmesi gerekmektedir. İdarece idari şartnamede “Yüklenici, çalıştırılacak personelin giyim bedelini ayni olarak karşılayacaktır.” düzenlemesi yer almasına rağmen giysiye ilişkin başka bir düzenlemenin yer almadığı, teklif birim fiyat cetvelinde giysiye ilişkin bir bölümün bulunmadığı, ihaleye teklif veren isteklilerden MEGAPOL LTD. Şti., MERVE Tem. Hiz. Org. İs. San. Ltd. Şti., AKSA İnş. Tem. Ltd. Şti.’nin asgari maliyetin altında teklif verdikleri, ihale üzerinde bırakılan VİRA Tem. San. Tic. Ltd. Şti.’nin asgari maliyet tutarında teklif verdiği, giysi için teklifinde bedel kalmadığı, NORM San. Ür. İmalat ve Dış Tic. Ltd. Şti.’nin teklifinin  asgari maliyet ve yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu, giysiye ilişkin düzenlemenin istekliler arasında tereddüt oluşturduğu, teklifin sağlıklı verilmesini engellediği anlaşılmıştır.

            Başvuru sahibinin 01.03.2007 tarihinde Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu, idare ile ihale üzerinde bırakılan firma arasında 08.03.2007 tarihinde sözleşmenin imzalandığı, başvuru sahibinin 09.02.2007 tarihinde idareye şikayet başvurusunda bulunduğu, idarenin şikayete 15.02.2007 tarihli cevabını başvuru sahibinin 23.02.2007 tarihinde tebliğ ettiği, idarenin şikayete verdiği cevabın şikayetçi tarafından tebliğ edildiği tarihten itibaren 15 günlük Kuruma itiraz süresini beklemeden sözleşmenin imzalandığı anlaşılmıştır. İdarece şikayete cevap verildikten sonra 20.02.2007 tarihinde ihale işlemlerine devam kararı alınmışsa da, ihale işlemlerinin devamına ilişkin kararın usulüne uygun alınmış bir karar olarak değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Açıklanan nedenlerle;

İhale sürecinde yapılan ve yukarıda mevzuata aykırılıkları tespit edilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu saptandığından, 4734 sayılı Kanunun 56 ncı maddesi (b) bendi gereğince, ihale işlemlerinin ve ihale kararının iptaline,

   Oybirliği ile karar verildi.