KARAR, Kamu İhale Kurumu, 2007/UH.Z-1615 K. Kararı

08.05.2007 tarih ve 08.09.93.0167/2007-34E sayılı Esas İnceleme Raporunda;

Çoruh E.D.A.Ş. Trabzon İl Müdürlüğü tarafından 09.03.2007 tarihinde Açık İhale Usulü ile

yapılan “Genel Temizlik ve Yemek Pişirme Hizmet Alımı İşi” ihalesine ilişkin olarak Reşittur Turz.

İnş. Taah. Nak. Temz. ve Yemek Hizm. Tic. Ltd. Şti.’nin 11.04.2007 tarihinde yaptığı şikayet

başvurusunun, idarenin 13.04.2007 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 27.04.2007

tarih ve 12517 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 26.04.2007 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet

başvurusunda bulunduğu,

İdare tarafından gönderilen ihale işlem dosyasının incelenmesinden;

İhale sürecinde yapılan ve mevzuata aykırılıkları tespit edilen işlemlerin düzeltici işlemle

giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu saptandığından, 4734 sayılı Kanunun 56 ncı maddesi (b)

bendi gereğince, ihale işlemlerinin ve ihale kararının iptaline,

Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.

Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikayet dilekçesinde özetle;

1) İhale üzerinde bırakılan firmanın birim fiyat teklif cetveline aylık 21.832,6217 YTL fiyat

yazdığı, virgülden sonra yazılan dört haneli rakamın yanlış sonuçlara yol açtığı, yuvarlatma

işleminin yanlış yapılması sonucunda bulunan toplam tutarın işçilik maliyetinin altında kaldığı,

ekonomik açıdan en avantajlı teklifin kendilerine ait olduğu,

2) İdari şartnamenin 7.3.4 üncü maddesinde, temizlik işi ile ilgili olarak ihale tarihi itibariyle

geçerlilik süresini doldurmamış TSE Hizmet Yeri Yeterlik Belgesinin aslı veya noter tasdikli sureti

istenildiği, ihale konusu işin idarenin hizmet binasında gerçekleştirilecek bir iş olduğundan, “Hizmet

Yeri Yeterlik Belgesi” istenilmesinin mevzuata uygun olmadığı,

İddialarına yer verilmiştir.

A- Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit

edilmiştir:

1) Başvuru sahibinin birinci iddiasına ilişkin olarak;

İdari şartnamenin 2 nci maddesinde; ihale konusu işin süresi 1 yıl (365 gün), asgari

çalıştırılacak işçi sayısı 26 kişi, 16 kişi malzemeli, 8 kişi malzemesiz ve 2 kişinin de kalorifer işçisi

olarak çalıştırılacağı belirtilmiştir.

İdari şartnamenin “Teklif Fiyata Dahil Olan Masraflar” başlıklı 26 ncı maddesinde;

“26.1. İsteklilerin teklif edecekleri fiyata sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat

gereğince yapılacak ulaşım, sigorta vergi, resim ve harç giderleri isteklilerce teklif edilecek fiyata

dahil olacaktır.

26.2. (26.1) nci madde de yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider

kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı

içerdiği kabul edilecektir.

26.3. Ayrıca,

- Kanunun belirlediği asgari ücret işçilik ücretleri,

- Çalışan işçi başına aylık brüt 66,00 YTL yemek ücreti,

- Çalışan işçi başına aylık brüt 44,00 YTL yol ücreti,

Yemek ücreti ve yol ücreti aylık 22 gün üzerinde hesaplanacaktır.

İşçi başına şekil ve evsafı ÇORUH EDAŞ A.Ş. Trabzon İl Müdürlüğü onaylıyacak 2 adet iş

gömleği,

Teknik şartnamede adları ve miktarları ve özellikleri belirtilen malzeme ve ilaçlama bedeli;

Teknik şartnamede adları, miktarları ve teknik özellikleri belirtilen makine ve ekipmanları

için amortisman bedelleri teknik fiyatına dahildir.

26.4. Ancak sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer

Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde idarece yükleniciye ayrıca ödenir.

26.5. SSK Trabzon Bölge Müdürlüğünden alınan yazı ile tespit edilerek yaklaşık maliyet

hesabında dikkate alınmış olan iş kazaları ile meslek hastalıkları sigorta prim oranları %2, kalorifer

işçisinin % 2,5’dir.” düzenlemesine yer verilmiştir.

İhale konusu işin asgari işçilik maliyetinin (giyim bedeli hariç, %3 sözleşme giderleri dahil)

261.991,46 YTL olduğu tespit edilmiştir.

İhale komisyonca teklifleri aşırı düşük teklif olarak belirlenen Hacısalihoğlu İnş. Tur. Nak.

Tem. ve Güv. Hiz. Tic. Ltd. Şti.’nin ihaleye 261.991,46 YTL, Reşittur Turz. İnş. Taah. Nak. Temz.

ve Yemek Hizm. Tic. Ltd. Şti.’nin ihaleye 261.991,56 YTL fiyat teklif verdiği görülmüştür.

Her iki isteklinin de aşırı düşük teklifleri ile ilgili açıklamalarında, gerekli ekipman ve

malzemelerin stoklarında mevcut olduğundan, söz konusu maliyet kalemleri ile ilgili tekliflerinde bir

fiyat öngörülmediği belirtilmiştir.

İhale komisyonunca her iki istekli tarafından yapılan açıklamaların uygun bulunduğu

görülmüştür.

4734 sayılı Kanunun “Aşırı Düşük Teklifler” başlıklı 38 inci maddesinde;

“İhale komisyonu verilen teklifleri 37 nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer

tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit

eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli

olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin

yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

Hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı

düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya

yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.” hükmü yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliğinin birinci bölümünün XIII üncü maddesinin (h /b) bendinde;

“Personel çalıştırılmasına dayalı olan (ağırlıklı olarak personel çalıştırılan, çalışacak

personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma süresinin tamamının idare için kullanıldığı) hizmet

alımı ihalelerinden; temizlik, özel güvenlik, sayaç okuma ve kesme-açma, hasta ve ziyaretçi

yönlendirme, tıbbi sekreterlik, veri işleme ve otomasyon sisteminin işletimi hizmetleri ile sınırlı

olmak üzere, verilmiş olan tekliflerin değerlendirilmesinde ihale ve sözleşmeye ilişkin damga

vergileri, Kamu İhale Kurumu payı, noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, iş yeri

hekimliği, ihbar ve kıdem tazminatına ilişkin genel giderleri karşılamak üzere asgari işçilik maliyeti

üzerinden % 3 oranında sözleşme ve genel giderler hesaplanacaktır. Ayrıca bu hizmetlerde

amortisman, iş yeri hekimliği, ihbar ve kıdem tazminatı ile ilgili giderlerin sözleşme ve genel

giderler içinde yer alacağı kabul edileceği için aşırı düşük teklif sorgulamasında bu giderler, önemli

teklif bileşeni olarak belirtilmeyecek ve isteklilerden aşırı düşük teklif sorgulamasına verdikleri

cevaplarında bu giderler için bir bedel öngörmeleri istenmeyecektir.

Amortisman, iş yeri hekimliği, ihbar ve kıdem tazminatı ile ilgili giderler sözleşme ve genel

giderler içinde değerlendirildiğinden, idari şartnamelerin "teklif fiyata dahil olan masraflar"

kısmında bu giderler için bir bedel öngörülmeyecektir.

Asgari işçilik maliyeti; brüt asgari ücret ile idari şartnamede öngörülen yemek, yol ve giyim

bedeli ile işveren sigorta prim tutarından oluşmaktadır. Asgari ücretin üzerinde ödeme öngörülen

işlerde brüt asgari ücret yerine öngörülen bu fazla tutar yazılacaktır. Resmi ve dini bayram günleri

ile yılbaşı günü yaptırılacak çalışma için 4857 sayılı İş Kanununun 47 nci maddesi uyarınca

hesaplanacak ücret, idari şartnamede yapılan belirlemeye göre brüt asgari ücret veya brüt asgari

ücretin fazlası üzerinden belirlenecektir.

İşçilik, malzeme ve diğer maliyet kalemleri dikkate alınmak suretiyle tekliflerin

değerlendirmesi yapılarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklifi aşırı düşük görülen

isteklilerden işin niteliğine göre idarece belirlenen önemli teklif bileşenleri ile ilgili açıklama

istenecek, istekliler tarafından yapılan bu açıklamalara ilişkin belgeler değerlendirilerek karar

verilecektir.

Aşırı düşük teklif sorgulaması yapıldıktan sonra asgari işçilik maliyeti üzerinden % 3 sözleşme

ve genel giderleri karşılamayan teklifler reddedilecektir. Asgari işçilik maliyeti ve bu maliyet

üzerinden hesaplanan % 3 oranındaki sözleşme ve genel giderleri karşılayan teklifler, idari

şartnamede belirtilen diğer maliyet kalemleri (malzeme vb.) dikkate alınmak suretiyle

değerlendirilerek ihale sonuçlandırılacaktır.

Söz konusu ihalelere ait malzemeye ve diğer maliyet kalemlerine ilişkin sözleşme giderinin de

asgari işçilik maliyeti üzerinden hesaplanan % 3 oranındaki sözleşme ve genel giderler içinde yer

aldığı kabul edildiğinden, malzeme ve diğer maliyet kalemleri için ayrıca sözleşme gideri

hesaplanmayacaktır.

Hesaplanan % 3 oranındaki sözleşme ve genel giderler, sadece aşırı düşük tekliflerin

değerlendirilmesine ilişkin olduğundan, bu sözleşme ve genel giderler idarece hazırlanan teklif

mektubu eki cetvelde ayrı bir birim fiyat kalemi olarak öngörülmeyecektir. İhale sonuçlandırıldıktan

sonra ihale üzerinde kalan isteklinin ödeyeceği ihale kararı damga vergisi, sözleşme damga vergisi

ile diğer sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanacaktır.

Hizmet alım ihalelerinde 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi çerçevesinde aşırı düşük teklif

sorgulaması yapılması durumunda idarelerce açıklama talep yazılarında, "teklifte önemli olduğu

tespit edilen bileşenler belirtilerek" açıklama istenecektir.

Temizlik hizmet alımlarında amortismana tabi olmayan kova, fırça, paspas, bez, süpürge,

faraş, cam sileceği gibi malzemelerin maliyetleri, temizlik malzemesi olarak kabul edilecek ve aşırı

düşük teklif sorgulamasına verilen cevapta bu malzemeler için öngörülen bedellerin maliyetlerini

tevsik eden belgeler sunulacaktır.”

Düzenlemesine yer verilmiştir.

Anılan mevzuat hükümleri uyarınca, verilmiş olan tekliflerin değerlendirilmesinde ihale ve

sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı, noter masrafları gibi sözleşme

giderleri ile amortisman, iş yeri hekimliği, ihbar ve kıdem tazminatına ilişkin genel giderleri

karşılamak üzere asgari işçilik maliyeti üzerinden % 3 oranında sözleşme ve genel giderler

hesaplanacağı, ayrıca bu hizmetlerde amortisman, iş yeri hekimliği, ihbar ve kıdem tazminatı ile

ilgili giderlerin sözleşme ve genel giderler içinde yer alacağının kabul edileceği için aşırı düşük teklif

sorgulamasında bu giderler, önemli teklif bileşeni olarak belirtilmeyeceği ve isteklilerden aşırı düşük

teklif sorgulamasına verdikleri cevaplarında bu giderler için bir bedel öngörmeleri istenmeyeceği,

amortisman, iş yeri hekimliği, ihbar ve kıdem tazminatı ile ilgili giderler sözleşme ve genel giderler

içinde değerlendirildiğinden, idari şartnamelerin "teklif fiyata dahil olan masraflar" kısmında bu

giderler için bir bedel öngörülmeyeceği, asgari işçilik maliyeti; brüt asgari ücret ile idari şartnamede

öngörülen yemek, yol ve giyim bedeli ile işveren sigorta prim tutarından oluştuğu, asgari ücretin

üzerinde ödeme öngörülen işlerde brüt asgari ücret yerine öngörülen bu fazla tutarın yazılacağı,

resmi ve dini bayram günleri ile yılbaşı günü yaptırılacak çalışma için 4857 sayılı İş Kanununun

47 nci maddesi uyarınca hesaplanacak ücretin, idari şartnamede yapılan belirlemeye göre brüt asgari

ücret veya brüt asgari ücretin fazlası üzerinden belirleneceği, işçilik, malzeme ve diğer maliyet

kalemleri dikkate alınmak suretiyle tekliflerin değerlendirmesi yapılarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci

maddesi uyarınca teklifi aşırı düşük görülen isteklilerden işin niteliğine göre idarece belirlenen

önemli teklif bileşenleri ile ilgili açıklama isteneceği, istekliler tarafından yapılan bu açıklamalara

ilişkin belgeler değerlendirilerek karar verileceği, aşırı düşük teklif sorgulaması yapıldıktan sonra

asgari işçilik maliyeti üzerinden % 3 sözleşme ve genel giderleri karşılamayan tekliflerin

reddedileceği, asgari işçilik maliyeti ve bu maliyet üzerinden hesaplanan % 3 oranındaki sözleşme ve

genel giderleri karşılayan tekliflerin, idari şartnamede belirtilen diğer maliyet kalemleri (malzeme

vb.) dikkate alınmak suretiyle değerlendirilerek ihalenin sonuçlandırılacağı, söz konusu ihalelere ait

malzemeye ve diğer maliyet kalemlerine ilişkin sözleşme giderinin de asgari işçilik maliyeti

üzerinden hesaplanan % 3 oranındaki sözleşme ve genel giderler içinde yer aldığı kabul

edildiğinden, malzeme ve diğer maliyet kalemleri için ayrıca sözleşme gideri hesaplanmayacağı,

hesaplanan % 3 oranındaki sözleşme ve genel giderler, sadece aşırı düşük tekliflerin

değerlendirilmesine ilişkin olduğundan, bu sözleşme ve genel giderler idarece hazırlanan teklif

mektubu eki cetvelde ayrı bir birim fiyat kalemi olarak öngörülmeyeceği, ihale sonuçlandırıldıktan

sonra ihale üzerinde kalan isteklinin ödeyeceği ihale kararı damga vergisi, sözleşme damga vergisi

ile diğer sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanacağı, hizmet alım ihalelerinde 4734

sayılı Kanunun 38 inci maddesi çerçevesinde aşırı düşük teklif sorgulaması yapılması durumunda

idarelerce açıklama talep yazılarında, "teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler belirtilerek"

açıklama isteneceği, temizlik hizmet alımlarında amortismana tabi olmayan kova, fırça, paspas, bez,

süpürge, faraş, cam sileceği gibi malzemelerin, temizlik malzemesi olarak kabul edilecek ve aşırı

düşük teklif sorgulamasına verilen cevapta bu malzemeler için öngörülen bedellerin maliyetlerini

tevsik eden belgelerin sunulması gerekmektedir.

Yapılan inceleme neticesinde; başvuru konusu ihalede giyim ve temizlik malzemesi bedeli ile

ilgili olarak istekliler tarafından tekliflerinde fiyat öngörülmesi gerekirken söz konusu maliyet

kalemleri ile ilgili fiyat öngörülmediği görülmüştür. Bu nedenle ihale komisyonunca istekliler

tarafından yapılan açıklamaların uygun görülmesi anılan mevzuat hükümlerine aykırı bulunmuştur.

Ayrıca, idari şartnamede işin süresinin 1 yıl olarak belirtilmesine rağmen işe başlama ve bitiş

tarihinin belirtilmediği, diğer taraftan, işin özel şartnamesinde, söz konusu iş bünyesinde yemekhane

ile misafirhane hizmetlerinin olduğu, söz konusu hizmetlerin kesintisiz olarak devam eden hizmetler

olmasına rağmen, çalıştırılacak olan personelin resmi ve dini bayram günleri ile yılbaşı gününde

çalıştırılıp çalıştırılmayacağına ilişkin bir düzenlemenin yapılmadığı, diğer taraftan özel şartnamede,

yemekhanede ramazan ayında tabldot hizmeti verilmeyeceğinden eleman çalıştırılmayacağı ve

yükleniciye istihkak ödemesi yapılmayacağı, ancak ramazan ayı içinde verilecek olan toplu iftar

yemekleri veya özel yemekler nedeniyle yüklenicinin eleman çalıştıracağı, ramazan ayı haricindeki

mesai günleri ve akşamları ile tatil günleri ve akşamları gerek Kurum içi gerekse Kurum dışı

verilecek olan yemek, seminer, düğün vb. gibi etkinlikler için yüklenicinin tam ekibi ile hizmete

verecek olduğu ve yükleniciye hiçbir ücret ödemesi yapılmayacağının belirtildiği görülmüştür.

Söz konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alımı işi olduğu ve asgari işçilik

maliyeti ve buna bağlı olarak tekliflerin sağlıklı olarak değerlendirilmesi için; işin başlama ve bitiş

tarihi ile resmi ve dini bayram günleri ile yılbaşı günü yaptırılacak çalışma için 4857 sayılı İş

Kanununun 47 nci maddesi uyarınca belirlenecek ücretin hesaplanabilmesi açısından çalışılacak gün

ve personel sayısının ihale dokümanında belirtilmesi gerektiği, ayrıca ramazan ayındaki çalışma

durumu ile ilgili belirsizliğin olduğu, akşamları düzenlenecek etkinlikler için yükleniciye hiçbir ücret

ödemesi yapılmayacağına ilişkin düzenlemenin 4857 sayılı İş Kanununun “Fazla Çalışma Ücreti”

başlıklı 41 inci maddesine aykırı olduğu görüldüğünden, ihalenin iptal edilmesi gerektiği sonucuna

varılmıştır.

2) Başvuru sahibinin ikinci iddiasına ilişkin olarak;

İdari şartnamenin “Kapasite ,araştırma – geliştirme, standart ve kaliteye ilişkin belgeler”

başlıklı 7.3.4 üncü maddesinde; “İsteklinin temizlik işi ile ilgili olarak ihale tarihi itibariyle geçerlik

süresini doldurmamış TSE Hizmet Yeterlik Belgesinin aslı veya noter tasdikli sureti……verecektir.”

düzenlemesine yer verilmiştir.

Hizmet Yeri Yeterlilik Belgesi; Hizmet üreten sektörlerde, işyerleri, kurum veya kuruluşların

verdiği hizmetlerin yeterliliğinin, ilgili Türk Standardına ve/veya Türk Standardları Enstitüsü

tarafından hazırlanmış olan kriterlere uygunluğunu gösteren ve akdedilen sözleşme ile kullanılabilen

geçerliliği 1 yıl olan belge olup, bu belge tüketiciye verilecek hizmetlerin ve çeşitli işyerlerinin

mevzuata uygunluğunu, imkan ve kabiliyetlerinin yeterliliğini göstermektedir.

İdari şartnamenin 2 inci maddesinde işin konusu ve miktarı; “ÇORUH EDAŞ A.Ş. Trabzon İl

Müdürlüğü Hizmet Binası, Arsin Misafirevi, Yemekhane ev Gazino Kısımları, Arsin İdari Bina,

Sülüklü Mevkiinde Arıza Servislerinin Temizliklerinin Yapılması, İl Müdürlüğümüz ve Arsin Hizmet

Binalarının Kaloriferlerinin Yakılması, Taşına İşleri ile İl Müdürlüğümüz, Arsin İdari Bina, Sülüklü

Arıza Servisinde görev yapan personelimize, Arsin Sosyal Tesislerinde bulunan yemekhanede her

gün 3 çeşit (100-150) kişilik yemek çıkarılması, bulaşıkların yıkanması, yemekhane ve çevresinin

temizliğinin yapılması, gerek hafta içinde, gerekse tatil günlerinde gündüz ve geceleri verilecek olan

yemek, seminer, düğün hizmetlerinin yapılması, Arsin Misafievinde kalacak misafir ve personellere

sabah kahvaltısı, çay ve diğer hizmetlerin yapılması.” olarak belirtilmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğin “L.Hizmet Alımı ve

Yapım İşi İhalelerinde Kalite Belgelerine İlişkin Hususlar” bölümünün 13 üncü bendinde; “Hizmet

Yeri Yeterlilik Belgesi, hizmet yerinin imkanlarının ilgili Türk Standardı ve/veya Türk Standartları

Enstitüsü tarafından hazırlanmış olan kritere uygunluğu gösteren ve akdedilen sözleşme ile

kullanılabilen belgedir.Hizmet Yeri Yeterlilik belgesinin kuruluş yapısı, planlama faaliyetleri ve

sorumluluklar göz önünde bulundurulduğunda; idarelerin kendi hizmet binalarında gerçekleştirilen

hizmetler (idarelerin hizmet binalarında, servislerce gerçekleştirilecek montaj, bakım ve onarım

hizmetleri hariç) ile niteliği gereği hizmet yeri yeterlilik belgesi istenmeyecek, hizmet ihalelerinde

hizmet yeri yeterlilik belgesi istenmeyecektir.” hükmüne yer verilmiştir.

Diğer taraftan Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 45 inci maddesinde; “İdare,

ihale konusu hizmet alımının niteliğini göz önünde bulundurarak ihale dokümanında; kalite yönetim

sistem belgesi, çevre yönetim sistem belgesi, personel belgelendirilmesi, hizmet yeri yeterlik belgesi

ile deney-analiz-kalibrasyon laboratuarlarının kalite yeterliliği ile personel değerlendirilmesine

ilişkin düzenleme yapabilir” hükmü yer almaktadır.

Ancak, ihale konusu hizmetler isteklilerin kendi iş yerinde ve/veya fabrikasında değil

idarenin bünyesinde bulunan binalarda ve alanlarda gerçekleştirileceğinden; isteklilerin

işyerlerindeki faaliyetlerine yönelik olarak verilen hizmet yeri yeterlik belgeleri ve/veya hizmet yeri

ile bağlantılı verilen sistem belgelerinin, idarece hizmet alımının niteliği ve alınma şekli göz önünde

bulundurularak belirlenmesi gerekmektedir.

Sonuç olarak, idarenin kendi hizmet binasında gerçekleştirilecek olan hizmetler ile ilgili

olarak hizmet yeri yeterlik belgesinin istenmesi yukarıda anılan mevzuat hükümlerine aykırı

görüldüğü, ancak başvuru sahibinin 01.03.2007 tarihinde ihale dokümanı satın aldığı, ihale

dokümanı satın aldıktan sonra 15 gün içerisinde söz konusu hususla ilgili olarak idareye şikayet

başvurusunda bulunması gerekirken 11.04.2007 tarihinde idareye şikayet başvurusunda bulunduğu,

başvuru sahibinin ihaleye teklif verdiği, teklifinde Hizmet Yeri Yeterlik Belgesini sunduğu

görüldüğünden, başvuru sahibinin hukuken korunması gerekli bir hakkının ihlal edilmediği

anlaşıldığından iddia yerinde bulunmamıştır.

B- Şikayete konu ihalede iddia konularıyla bağlantılı olarak yapılan inceleme sonucunda

aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

İdari şartnamenin 26.5 inci maddesinde; “SSK Trabzon Bölge Müdürlüğünden alınan yazı ile

tespit edilerek yaklaşık maliyet hesabında dikkate alınmış olan iş kazaları ile meslek hastalıkları

sigorta prim oranları %2, kalorifer işçisinin % 2,5’dir.” düzenlemesine yer verilmiştir.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet

alımı ihalelerinde yaklaşık maliyet” başlıklı 9 uncu maddesinin 3 üncü fıkrasında; “Uygulanması

gerekecek iş kazaları ile meslek hastalıkları sigortası prim oranları, işin niteliği ayrıntılı olarak

belirtilmek suretiyle ilgili sigorta müdürlüğünden alınacak yazı ile tespit edilerek yaklaşık maliyet

hesabı buna göre yapılır. Ayrıca yaklaşık maliyet hesabında dikkate alınan iş kazaları ile meslek

hastalıkları sigortası prim oranı idari şartnamenin ilgili maddesinde belirtilir.” hükmü yer

almaktadır.

SSK Başkanlığı Sigorta İşleri Genel Müdürlüğü’nün 07.04.2005 tarih ve 16-335 sayılı

Genelgesinde; “Sigorta İl/Sigorta Müdürlüklerimizden, işverenlerden ve ihale makamlarından

alınan yazılardan, ihale yolu ile tek tip sözleşmeye istinaden yaptırılan “temizlik hizmetleri” işi

işyerlerinin farklı iş kolu kodu ve tehlike sınıfına dahil edildiği ve ünitelerimiz arasında bu konuda

yeknesak bir uygulamanın bulunmadığı anlaşılmıştır.

Bilindiği gibi, 506 sayılı Kanunun 74 üncü maddesine istinaden Bakanlar Kurulunca

çıkarılan İşkazaları ile Meslek Hastalıkları Sigortaları Prim Tarifesinin;

3 üncü maddesinde, “Bir işyerinde yürütülen esas işin fer’i ve mütemmimi mahiyetinde olan

bütün işlerin sigorta primlerinin, esas işin tabi tutulduğu prim haddine göre hesaplanacağı, ancak,

esas işin fer’i ve mütemmimi sayılan işlerin, işçilerinin birbirine karışmayacak şekilde ayrı ve

bağımsız olarak yürütülmesi ve ayrı bir işyeri olarak Sosyal Sigortalar Kanunu kapsamına alınmış

olduğu takdirde her birinin kendi tehlike sınıfının prim haddine tabi tutulacağı”,

4 üncü maddesinde de, “Aynı işveren tarafından aynı işyerinde yürütülen ve mahiyetleri

bakımından ayrı özellikler arz eden ve başka başka tehlike sınıflarına dahil olan bütün işlerin,

işyerinde en yüksek tehlike sınıfına giren işin prim haddine tabi olacağı”,

Yine, 5 inci maddesinde ise, “Bu tarifede gösterilmeyen işler, mahiyetleri ve iş kazaları ile

meslek hastalığı tehlikesinin ağırlığı göz önünde bulundurulmak suretiyle ilgili en yakın işkolunun

dahil olduğu prim haddine tabi olacağı”,

Hükümleri yer almıştır.

Buna göre, yukarıda sözü edilen her iki maddenin birlikte değerlendirilmesi sonucunda;

Söz konusu işlerle ilgili olarak, Ünitelerimizce ihale sözleşmelerinin ve şartnamelerinin

detaylı olarak incelenmesi, gerekiyorsa ihale makamları ile yazışma yapılması ve konu ile ilgili

açıklama istenilmesi,

Yapılacak bu araştırma sonucunda:

1- İhale sözleşmesi ve şartnamelerinde belirtilen sözleşme konusu işlerin birden fazla

olduğunun anlaşılması durumunda;

a- İşlerin sözleşme içindeki ağırlıkları ve nitelikleri göz önünde bulundurularak, işlerden

birinin sözleşmenin asıl konusunu oluşturması, yapılması gerekli diğer işlerin ise asıl işin fer’i ve

mütemmimi mahiyetinde olması (taahhüt konusu işin içinde küçük bir yer teşkil etmesi) halinde,

yukarıda belirtilen Prim Tarifesinin 3 üncü maddesi gereğince işyerinin işkolu kodunun asıl işe göre

belirlenmesi,

b- İşin çeşitlerinin tümünün sözleşme içinde birbirine yakın ağırlık teşkil etmesi ve her birinin

ayrı ayrı sözleşmenin asıl konusunu oluşturması ve herhangi bir işin fer’i ve mütemmim mahiyetinde

bulunmaması (işçilerin birbirine karışmaması, işlerin ayrı ve bağımsız olarak yürütülmemesi)

halinde ise, bu defa bütün işlerin işyerinde en yüksek tehlike sınıfına giren işin prim haddine tabi

olması,

2- Sözleşmelerde ve şartnamelerde sadece “genel temizlik” veya “bina içi temizliği” işlerinin

yapıldığının anlaşılması durumunda:

Söz konusu işyerlerinin, Prim Tarifesinin 5 inci maddesi gereğince (8592) işkolu kodu ile (II)

tehlike sınıfında tasnif edilmesi,

Gerekmektedir.

Öte yandan, ihale konusu işlerin dışında kalan temizlik işlerinin işkolu kodu ve tehlike

sınıfının belirlenmesinde de yukarıda belirtilen açıklamalar dikkate alınacaktır.”

Şeklinde belirtilmiştir.

Anılan mevzuat hükümleri uyarınca, uygulanması gerekecek iş kazaları ile meslek

hastalıkları sigortası prim oranları, idari şartnamede yazıldığı şekilde işin niteliği ayrıntılı olarak

belirtilmek suretiyle ilgili sigorta müdürlüğünden alınacak yazı ile tespit edilerek yaklaşık maliyet

hesabı buna göre yapılacak, yaklaşık maliyet hesabında dikkate alınan iş kazaları ile meslek

hastalıkları sigortası prim oranı idari şartnamenin ilgili maddesinde belirtilecektir. Bununla birlikte,

ihale sözleşmesi ve şartnamelerinde belirtilen sözleşme konusu işlerin birden fazla olduğunun

anlaşılması durumunda; işlerin sözleşme içindeki ağırlıkları ve nitelikleri göz önünde

bulundurularak, işlerden birinin sözleşmenin asıl konusunu oluşturması, yapılması gerekli diğer

işlerin ise asıl işin fer’i ve mütemmimi mahiyetinde olması (taahhüt konusu işin içinde küçük bir yer

teşkil etmesi) halinde, yukarıda belirtilen Prim Tarifesinin 3 üncü maddesi gereğince işyerinin işkolu

kodunun asıl işe göre belirlenmesi, işin çeşitlerinin tümünün sözleşme içinde birbirine yakın ağırlık

teşkil etmesi ve her birinin ayrı ayrı sözleşmenin asıl konusunu oluşturması ve herhangi bir işin fer’i

ve mütemmim mahiyetinde bulunmaması (işçilerin birbirine karışmaması, işlerin ayrı ve bağımsız

olarak yürütülmemesi) halinde ise, bu defa bütün işlerin işyerinde en yüksek tehlike sınıfına giren

işin prim haddine tabi olması gerekmektedir.

İhale konusu işin, genel temizlik, kaloriferlerin yakılması, yemek çıkarılması, bulaşıkların

yıkanması, yemekhane ve çevresinin temizliğinin yapılması, gerek hafta içinde, gerekse tatil

günlerinde gündüz ve geceleri verilecek olan yemek, seminer, düğün hizmetlerinin yapılması,

misafir evinde kalacak misafir ve personellere sabah kahvaltısı, çay ve diğer hizmetlerin yapılması

hizmetlerini kapsadığı anlaşılmıştır.

İş bünyesinde birden fazla işin olması nedeniyle, iş kazaları ile meslek hastalıkları sigortası

prim oranı belirlenirken, ilgili sigorta müdürlüğüne yazılan yazıda ihale konusu işin niteliğinin

ayrıntılı olarak belirtilmesi gerekmektedir. İdare tarafından ilgili sigorta müdürlüğüne yazılan

yazılarda ihale konusu işin niteliğinin ayrıntılı olarak belirtilmediği, anılan genelge uyarınca söz

konusu işe ait tek bir prim oranı belirlenmesi gerekirken, %2 ve %2,5 olarak iki ayrı prim oranı

belirlendiği görülmüştür.

Sonuç olarak; idare tarafından iş kazaları ile meslek hastalıkları sigortası prim oranı

belirlenirken tesis edilen işlemler anılan mevzuat hükümlerine aykırı bulunmuştur.

Açıklanan nedenlerle;

İhale sürecinde yapılan ve yukarıda mevzuata aykırılıkları tespit edilen işlemlerin düzeltici

işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu saptandığından, 4734 sayılı Kanunun 56 ncı

maddesi (b) bendi gereğince, ihale işlemlerinin ve ihale kararının iptaline,

Oybirliği ile karar verildi.