KARAR, Kamu İhale Kurumu, 2007/UH.Z-2472 K. Kararı

18.07.2007 tarih ve 08.14.17.G015/2007-37E sayılı Esas İnceleme Raporunda;

            İstanbul Valiliği İl Sağlık Müdürlüğü’nce 10.04.2007 tarihinde Açık İhale Usulü ile yapılan Müdürlük ve Bağlı 1.Basamak Sağlık Kuruluşları 560 Kişi İle 12 Aylık Malzemeli Genel Temizlik Hizmet Alımı ihalesine ilişkin olarak Megapol Tem Sos. Hizm. İnş. Bilgi Yem. Ürt. Hizm. Ltd.Şti Vekili Av.Deniz Kaşkaloğlu’nun 14.06.2007 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 19.06.2007 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin  03.07.2007 tarih ve 19038 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 29.06.2007 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu,

İdare tarafından gönderilen ihale işlem dosyasının incelenmesinden; 4734 sayılı Kanunun 56 ncı maddesinin (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun uygun bulunmadığına, Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.

Esas İnceleme Raporu ve ekleri ile ihale dosyası incelendi:

İtirazen şikayet dilekçesinde özetle;
1 ) İhalenin başka bir firma üzerinde bırakıldığı, tekliflerinin uygun görülmeme gerekçesini idareden sordukları, idarece 19.06.2007 tarihinde açıklamasız bir cevabın taraflarına gönderildiği, firmalarının 3 yıldır aynı işi yaptığı, tekliflerini, işçilik maliyetlerini, yemek, giyim, malzeme ücretlerini de katarak sundukları, bu kalemleri aşırı düşük teklif sorgulamasında detaylı olarak açıkladıkları, bu kapsamda açıklamalarını belgeler üzerinde sundukları, idarenin düşük teklif veren değil, daha yüksek teklif vereni ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlediği, ihalenin iptal edilmemesi ya da düzeltilmemesi halinde devletin, 170.000,00 YTL zarara uğrayacağı, firmalarının, işin yürütülmesi aşamasındaki cezai yaptırımları da bilmekte olduğu ve kendisini riske atacak yapıda olmadığı,
2 ) Komisyon kararı verilmeden önce 24.05.2007 tarihinde ihalenin hangi firma üzerinde bırakılacağının internette duyurulduğu, ancak kesinleşen ihale kararının 25.05.2007 tarihli olduğu, ihale kararı kesinleşmeden böyle bir bilgiye internette yer verilmesinin iptal sebebi olduğu,
3 ) 31.05.2007 tarihinde kendilerine tebliğ edilen kesinleşen ihale kararındaki hataların, ihalenin sakat temellerle oturtulduğunun kanıtı olduğu, kesinleşen ihale kararında, “bu mektup 25.05.2007 tarihinde postaya verilmiştir” denildiği, oysa posta zarfının üzerinde 7857 sayı ve 28.05.2007 tarihli kaşenin basıldığı, bu durumunda başlı başına iptal sebebi olduğu,
4 ) İdarenin verdiği cevabın son derece zımni olduğu, hiçbir gerekçe belirtilmediği, raportörün raporundan bahsedilmediği,
5 ) 16.03.2007 tarihinde zeyilnamenin yapıldığı, ancak idari şartname ile ilanın birbirini tutmadığı, ilanda % 25 oranında iş deneyim belgesi istenmekteyken, idari şartnamede % 30’luk orana yer verildiği, söz konusu zeyilnamenin usul ve şartlara uygun olarak Kamu İhale Kurumuna bildirilmediği, 6) İdari şartnamenin diğer hususlar bölümünde, idare ile koordinasyonu sağlayacak ve işlerin genelinden sorumlu olacak genel yöneticinin yönetici vasfını haiz olduğu dikkate alındığında, bu kişinin asgari ücretle çalışamayacağının aşikar olduğu, ancak şartnamede bu kişinin, asgari ücretin % kaç oranında fazlası ücret alacağı hususuna yer verilmediği, 7) Firmalarının yaklaşık 450 sağlık içerikli noktaya temizlik hizmeti verdiği, bunlar içinde, 112 acil servisi, AÇSAP’lar, Verem Savaş, 32 grup başkanlığı, il sağlık müdürlüğü ve ek binaları ve İstanbul’un 365 mahallinde bulunan sağlık ocaklarının bulunduğu, bu personellerin bir kısmının resmi ve dini bayramlarda da çalıştığı, şartnamede bunların kaçının bu günlerde çalışıp çalışmayacağının belirtilmediği ve yaklaşık maliyete de yansıtılmadığı, 8) İdari şartnamenin ekindeki temizlik listesinde, amortisman ve demirbaş olarak nitelendirilebilecek bir çok kalemin bulunduğu, sözleşme bedelinin % 3’ünü, amortisman, kıdem-ihbar tazminatları, damga vergisi, karar pulu, KİK payının oluşturduğu, damga vergisi, karar pulu, KİK payı düşülünce geriye 100.000,00 YTL gibi bir bedel kaldığı, firmalarının bu rakamı listede yer alan malzemelere kullandığı, fiyatlarının diğer katılan firmalara göre daha uygun olduğu, 9) Teknik şartnamede 560 kişinin çalıştırılacağının belirtildiği, ancak, kaçının bayan, kaçının erkek olduğu hususuna yer verilmediği, nitelikleri belli olmadığından hangi birimde kaç tanesinin çalıştırılacağının belli olmadığı, ayrıca, merkez birimlerde çalışanlarla sağlık ocağında çalışanlar aynı nitelikte olmayacağından bu gibi elzem hallerin yapılmadan dökümanın oluşturulduğu, 10) Teknik şartnamenin 2 nci maddesinin (g) bendinde, yıl içinde açılacak sağlık kuruluşları ve diğer birimlerde de hizmet verilmesinin öngörüldüğü, bu yeni yerlerin de temizlik malzemesi ve ekipmanlarının firmaca karşılanacağının öngörüldüğü, ancak kaç tane yeni yerin açılacağı belli olmadığından, bu maliyetin yaklaşık maliyete yansıtılmasının mümkün olmadığı, 11) Teknik şartnamenin 3 üncü maddesinin (g) bendinde, yükleniciye bazı sosyal ve mali sorumlulukların yükletildiği, ancak içeriğinden bahsedilmediği, “gerekli önlemler, işlemler, masraflar….” Denmek suretiyle içeriksiz kalan maddenin rakamsal olarak yaklaşık maliyete yansıtılamadığı, bütün bu muhtemel masrafların mali mesuliyet sigortası yaptırılması ve bunun da şartnamede yer alması gerekirken herhangi bir şekilde mali sorumluluk sigortasından bahsedilmediği, 12) İdare bünyesinde çalışacak 560 kişinin işe giriş ve çıkış saatlerinin belirtilmediği, bunun 4857 sayılı İş Kanununa aykırı olduğu, 13) Teknik şartnamenin 10/B/c maddesinde çöp torbalarının, mavi tıbbi atıklar ve kırmızı tıbbi atık, evsel atık olarak sıralandığı, ancak temizlik malzemesi listesinde genel bir tabir kullanılarak “tıbbi atık poşeti” dendiği, ancak maliyetleri aynı olmayan bu malzemelerin ayrı ayrı isimlerinin listede belirtilmiş olması gerektiğinden, maliyetin de değiştiği, 14) Teknik şartnamenin 6 ncı maddesinin 13 üncü bendinde, “gerekli birimlerde eldiven, maske ve galoş kullanılması gerektiği” belirtilmişse de, malzeme listesinde galoş ve maskenin yer almadığı, ayrıca miktarlarının da belli olmadığı, bunun da başlı başına bir iptal sebebi olduğu, 15) Teknik şartnamenin 6 ncı maddesinin 6 ncı bendinde, “….süpürgelik ve camlı bölmelerin camları uygun cihazla silinecektir” denildiği, ancak, uygun cihazdan ne kastedildiğinin anlaşılamadığı, 16) Teknik şartnamenin 6 ncı maddesinin 8 inci bendinde, “temizlik esnasında büro eşyalarında, badana ve boyalara tahribat ve bozlumla yapıldığında…..idarece yapılan masraflar müteahhit firmanın ilk hak edişinden kesilecektir” denildiği, ancak böyle durumlar için sorumluluk sigortasının istenmiş olması gerektiği, ancak şartnamede böyle bir düzenlemeye yer verilmediği, iddialarına yer verilmiştir.

Şikayetçinin idareye sadece tekliflerin değerlendirilmesi aşamasına yönelik iddialarla başvuruda bulunmuş olmasına rağmen, Kuruma yaptığı itirazen şikayet başvurusunda bu iddiaların yanında ihale dökümanına yönelik olarak da aykırılık iddialarına yer verdiği, aynı ihaleye ilişkin olarak zaten daha önce ihale dökümanına yönelik yapılan başka itirazen şikayet başvurularının incelenmesi sonucunda, Kurulun 09.07.2007 tarih ve 2007/UH.Z-2288 ve 2007/UH.Z-2289 sayılı Kararlarıyla, “4734 sayılı Kanunun 56 ncı maddesinin (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun uygun bulunmadığına” karar verildiği, bu durumda ihale dökümanına yönelik şikayetçinin itirazen şikayet dilekçesinde yer alan söz konusu iddialarının esasının incelendiği ve anılan Kararların Kurulca alındığı dikkate alındığında, inceleme, tekliflerin değerlendirilmesi aşamasıyla ilgili 1, 2 ve 3 üncü iddialara ilişkin olarak aşağıda yapılmıştır.

A- Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

            1) Başvuru sahibinin 1 inci iddiasına ilişkin olarak;

İdari şartnamenin 2 nci maddesinde ise, ihale konusu işin, 560 kişi ile teknik şartnamede belirtilen şekli ile 12 aylık malzemeli genel temizlik hizmeti olduğu belirtilmiştir.

Aynı şartnamenin 26 ncı maddesinde teklif fiyata dahil olan masraflara ilişkin olarak, işçilere asgari ücret ödeneceği, aylık çalışma gün sayısının 22 olduğu, ayrıca, nakdi olarak günlük brüt 3,63 YTL yol, günlük 3,33 YTL yemek ücretinin işçilere ödeneceği, teknik şartnamede belirtilen özellikleri taşıyan iş formasının yazlık ve kışlık olmak üzere 2 defa işçilere verileceği, kullanılacak temizlik malzemelerinin ayni olarak teklif fiyata dahil olduğu hususlarına yer verilmiştir.

Yemek, yol, asgari, ücret üzerinden ödeme ve sözleşme giderleri dahil teklif edilmesi gereken asgari maliyet tutarı, 6.005.249,38 YTL’dir.

4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca gerçekleştirilen aşırı düşük teklif sorgulamasına ilişkin olarak, idarece, isteklilerden Bay Tem-Tur Tem. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.-Pegasus Nak. tur. ve Tem. Hizm. İnş. San. Tic. Ltd. Şti-Berk-Say Tem. Yem. Ür. Dan. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişimi ve Megapol Sos. Hizm. Tem. İnş. Bil. Yemek Ür. Hizm. San. Tic. Ltd. Şti.nden, 15.05.2007 tarih ve 6854 ve 6855 sayılı yazılarla teklifte önemli gördüğü bileşenlerle ilgili yazılı açıklama istendiği anlaşılmıştır.

           Buna karşılık, isteklilerden Bay Tem-Tur Tem. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.-Pegasus Nak. tur. ve Tem. Hizm. İnş. San. Tic. Ltd. Şti-Berk-Say Tem. Yem. Ür. Dan. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişiminin, aşırı düşük teklif sorgulamasına ilişkin idareye yazılı cevap sunmadığı tespit edilmiştir.

             Aşırı düşük teklif sorgulamasına ilişkin süresi içinde yazılı açıklama sunan Megapol Sos. Hizm. Tem. İnş. Bil. Yemek Ür. Hizm. San. Tic. Ltd. Şti.nin bu açıklaması kapsamında özetle, idari şartnamenin 26.1 maddesinde öngörülen hususların teklif fiyatlarına dahil olduğu, 560 kişi için 12 aylık işçilik toplamının 4.611.600,00 YTL, yol bedelinin 654.729,60 YTL, yemek bedelinin 564.009,60 YTL giyim bedelinin 11.200,00 YTL, sözleşme giderlerinin 75.303,55 YTL, ayni olarak malzeme ve amortisman giderlerinin 105.041,03 YTL ve firma karının da 2.400,00 YTL olduğu, firmalarının, idarenin 3 yıldır hizmetini titizlikle yürüttüğü, temizlik malzemelerini yıllık anlaşmalarla peşin olarak aldıkları ve bunların depolarında bulunduğu, ilk ayki hak edişte sadece personellerin maaş, yemek, yol bedellerini ödeyecekleri, SSK prim, vergi gibi yaklaşık 200.000,00 YTL olarak hesaplanan tutarın ayın sonunda ödeneceği, şirketlerinin ve yetkililerin İstanbul’da ikamet etmelerinin ayrı bir avantaj olduğu, hususlarına yer verilerek, bu yazılı açıklama ekinde, işçilik hesaplama modülleri, sözleşme bedeli hesaplama tablosu, bir temizlik firmasından alınan fatura, demirbaş defteri, takım elbiselere ilişkin 1120 kişi için bir firmadan alınmış 17.05.2007 teklif tarihli proforma fatura, kıyafetlerin temin edileceğine ilişkin taahhütnamenin sunulduğu, tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesinde, ihale komisyonunun verilen teklifleri 37 nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit edeceği, bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak isteyeceği, değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin tekliflerini reddedeceği hükme bağlanmıştır.

Aşırı düşük teklifler, ihale konusu işin gereği gibi yerine getirilmesi hususunda risk taşıyan teklifler olmakla birlikte, idarelerin aşırı düşük teklif sorgulamalarını kamu yararı amacına yönelik ve hizmet gerekleri doğrultusunda gerçekleştirmesi gerekmektedir.

25.05.2007 tarihli ihale komisyon kararında özetle, asgari işçilik maliyet tutarının 6.005.249,38 YTL olduğu, şikayetçinin giyim için 11.200,00 YTL öngördüğü, buna karşılık aynı isteklinin öngördüğü 107.441,03 YTL’lik tutarın gerçekçi olmadığı, zira, diğer maliyet unsurlarının bu isteklinin teklif fiyatından çıkartılması sonucunda, 107.441,03 YTL değil, 7.784,40 YTL’lik tutarın bulunduğu, hususlarına yer verilmiştir.

Bu itibarla, aşırı düşük teklif sorgulamasına ilişkin olarak idarece en düşük teklif sunan iki istekliden yazılı açıklama istendiği, en düşük teklif fiyatını sunan isteklinin yazılı açıklamasını sunmadığı, açıklamasını sunan isteklinin, yaklaşık maliyet tutarı 323.972,70 YTL olan temizlik malzemeleri için, 105.041,03 YTL, yaklaşık maliyet tutarı 18.480,00 YTL olan giyim malzemeleri için 11.200,00 YTL öngördüğü dikkate alındığında, idarenin ihale komisyon kararında, “temizlik malzemesi için öngörülen sözleşme giderleri dahil 107.441,03 YTL’lik tutarın gerçekçi olmadığı, zira, diğer maliyet unsurlarının bu isteklinin toplam teklif fiyatından çıkartılması sonucunda, 107.441,03 YTL değil, 7.784,40 YTL’lik tutarın bulunduğu” hususunu tespit ederek, bu isteklinin teklifini reddetmesinde, kamu yararı amacına ve hizmet gereklerine aykırılığın bulunmadığı anlaşıldığından, şikayetçinin iddiası yerinde görülmemiştir.

            2) Başvuru sahibinin 2 nci iddiasına ilişkin olarak;

           25.05.2007 tarihli ihale komisyon kararı ile ihalenin Mavitem Tem. Sağlık ve Bilgi İşlem Hizm. Tur. Yemek San. Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığına karar verilmiştir.

            İdarece şikayet başvurusuna verilen cevaba dayanak teşkil eden raporda, ihale kararı verilmeden önce duyuru yapıldığı iddia edilse de, kesinleşen ihale kararının ancak posta yoluyla veya elden yapılacağı, internet yoluyla bildirimin yapılamayacağı, bu hususun ihale komisyonunun kararının esasına etki etmediği, ancak bu durum ile ilgili idarece 18.06.2007 tarih ve 9223 sayı ile inceleme başlatıldığı hususuna yer verilmiştir.

            Diğer taraftan, idarece ihale üzerinde kalan isteklinin yasaklı olup olmadığına ilişkin Kurum teyidinin 25.05.2007 tarihinde alındığı ve ihale komisyon kararının da aynı tarihte ihale yetkilisince onaylanarak kesinleştiği anlaşılmıştır.

           4734 sayılı Kanunun 61 incı maddesinde, “Bu Kanunun uygulanmasında görevliler ile danışmanlık hizmeti sunanlar; ihale süreci ile ilgili bütün işlemlere, isteklilerin iş ve işlemleri ile tekliflerin teknik ve mali yönlerine ilişkin olarak gizli kalması gereken bilgi ve belgelerle işin yaklaşık maliyetini ifşa edemezler, kendilerinin veya üçüncü şahısların yararına kullanamazlar. Aksine hareket edenler hakkında ilgisine göre 58 ve 60 ıncı maddelerde belirtilen müeyyideler uygulanır.” hükmüne yer verilmiştir.

         Anılan Kanun hükmü ile, ihale işlemlerine ilişkin gizli kalması gereken işlemler ile isteklilerin iş ve işlemleri ile tekliflerin teknik ve mali yönlerine ilişkin olarak gizli kalması gereken bilgi ve belgelerle işin yaklaşık maliyetini ifşa edilemeyeceği hükme bağlanmıştır.

        4734 sayılı Kanun uyarınca, ihale komisyon kararı, ihale yetkilisinin onayı ile kesinleşen bir idari işlem olup, bu aşamadan önce gerçekleştirilen işlemler, kesinleşen ihale kararına dayanak teşkil eden hazırlık işlemi niteliğindedir. Kesinleşen ihale kararı ise, isteklilere Kanunun öngördüğü biçimde bildirilmekte olup, ihale üzerinde kalan isteklinin ihale komisyon kararı henüz oluşmadan ve ihale kararı kesinleşmeden internet yoluyla duyurulması hususunun, ihale sürecini sakatlayan bir hukuki durum oluşturmadığı anlaşıldığından, şikayetçinin iddiası yerinde görülmemiştir.

            3) Başvuru sahibinin 3 üncü iddiasına ilişkin olarak;

İdarenin şikayetçiye tebliğ ettiği 28.05.2007 tarih ve 7858 sayılı yazıda, bu mektubun 25.05.2007 tarihinde iadeli taahhütlü olarak postaya gönderildiği belirtilmiştir.

           İdarece şikayet başvurusuna dayanak teşkil eden raporda, satın alma biriminin yazısının evrak kaydına bırakıldığı 25.05.2007 tarihinin Cuma gününe denk geldiği, yazının bu birime mesai saati bitimine doğru gönderildiğinden, 28.05.2007 tarihinde isteklilere bildirim yapılmak üzere, kesinleşen ihale kararlarına ilişkin yazıların postaya verildiği, ayrıca, yazının bütün firmalara aynı tarihte postaya verildiği ifade edilmiştir.

           Kuruma gönderilen ihale dosyası kapsamından ve anılan raporda yer alan bilgilerden, 25.05.2007 tarihinin Cuma gününe denk geldiği, yazının bu birime mesai saati bitimine doğru gönderildiğinden, 28.05.2007 tarihinde isteklilere bildirim yapılmak üzere, kesinleşen ihale kararlarına ilişkin yazıların postaya verildiği, bu durumun, ihale sürecini sakatlayacak bir hukuki durum da doğurmadığı dikkate alındığında, şikayetçinin iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.

           Açıklanan nedenlerle;

           4734 sayılı Kanunun 56 ncı maddesinin (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun uygun bulunmadığına,

   Oybirliği ile karar verildi.