|
TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİ
BESLEME KANUNU
Kanun No. 5668 Kabul
Tarihi : 24/5/2007
BİRİNCİ
BÖLÜM
Amaç,
Kapsam ve Tanımlar
Amaç
ve kapsam
MADDE
1 – (1) Bu Kanun, Türk Silahlı
Kuvvetlerinde beslenme ve temizlik gereksinimleri Devlet tarafından
karşılanacaklara yönelik yürütülecek işlemlerin ilke ve yöntemlerini
belirler.
Tanımlar
MADDE
2 – (1) Bu Kanunun uygulanmasında;
a) Türk Silahlı Kuvvetleri: Kara,
Deniz ve Hava Kuvvetleri ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik
Komutanlığını,
b) Askerî personel: Subay,
astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş, askerî öğrenci, sivil memur, işçi,
erbaş ve erleri,
c) Kazandan besleme: Yükümlülük
ve zorunluluktan dolayı toplu olarak sıcak veya kumanya olarak bütün
giderleri Devlet tarafından karşılanan beslemeyi,
ç) Tayın bedeli: Kazandan
beslemeye alınamayanlara, 22/6/1978 tarihli ve 2155 sayılı Bazı Kamu
Personeline Tayın Bedeli Verilmesi Hakkında Kanun kapsamında ödenen aylık
yemek parasını,
d) Günlük yemek bedeli: En az
üç öğün ve gerektiğinde de ara öğünleri içeren, yemek çizelgesinin
hazırlanmasında ölçüt olarak kullanılan harcamaya esas paranın üst
miktarını,
e) Güçlendirilmiş yemek bedeli:
Normal çalışma koşullarından daha yoğun beden hareketini içeren görev ve
eğitimlerin yapılması için gerekli kaloriyi sağlamak amacıyla günlük yemek
bedelinin yüzde yirmibeş artırılmasıyla elde
edilen paranın miktarını,
f) Ara öğün: Günlük üç öğün
yemeğin dışında; meyve, çerez, tatlı, ikramlık gibi gerektiğinde soğuk veya
sıcak olarak verilen yiyecek ve içecekleri,
g) Günlük yemek çizelgesi:
Besleneceklere verilecek yemeklerin öğün bazında dağılımını, yemeklerin
içeriklerini, kalorisini, parasal değerini ve kullanılacak yiyecek
maddelerinin miktarı gibi bilgileri içeren denetime bağlı tüketim
belgesini,
ifade eder.
İKİNCİ
BÖLÜM
Günlük
Yemek Bedeli, İlkeler ve Uygulama
Günlük
yemek bedeli
MADDE
3 – (1) Günlük yemek bedeli; bu Kanuna
ekli ölçüt tablosunda gösterilen gıda maddelerinin fiyatlandırılmasıyla
belirlenir. Belirlenen bu değere; salça, tuz, baharat, sarımsak, maydanoz,
dereotu, limon, sirke gibi tatlandırıcılar için yüzde beş eklenerek,
yapılacak yemek çizelgesinin günlük üst sınırı bulunur.
İlkeler
MADDE
4 – (1) Günlük yemek bedelini
aşmayacak şekilde, beslenmeye elverişli her türlü gıda maddeleri ile
yeterli ve dengeli beslenmeyi sağlayacak en az üç öğünlük, gerektiğinde de
ara öğünleri içeren günlük yemek çizelgesi hazırlanır.
(2) 17/3/1981 tarihli ve 2924
sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanunda belirtilen resmî ve
dinî bayramların her günü ve yılbaşında, ara öğün kapsamındaki yiyecekleri
verebilmek için günlük yemek bedelinin yüzde elli fazlasına kadar yemek
çizelgesi düzenlenir.
(3) Kazandan beslemenin
yemekhanelerde toplu olarak yapılamaması durumunda, günlük yemek bedelini
aşmayacak şekilde, her türlü dayanıklı hazır gıda maddeleriyle ve/veya
birlik tarafından önceden hazırlanarak ambalajlanmış yiyecekler kumanya
olarak verilir.
(4) Kazandan beslemesi
olanaksız olan askerî öğrenci, erbaş ve erlere tayın bedeli verilir.
Ayrıca, askerlik şubelerince celp ve kıtalarına sevk edilenlere, kıt’a veya
kurumlarından terhis edilenlere ve hava değişimine gönderilenlere,
askerlikten sayılan gün kadar tayın bedeli ödenir.
(5) Görev koşullarına bağlı
olarak, bir kişinin günlük beslenme gereksinimini karşılayacak şekilde,
öğünlere göre özel olarak oluşturulmuş hazır yemek ve yiyecekler
verildiğinde, yiyeceklerin parasal değerinin, günlük yemek bedelinin
altında veya üstünde olması durumu dikkate alınmaz.
(6) Gerektiğinde yedirilmek
üzere depolanan, ancak değişim için tüketilmesi gereken dayanıklı hazır
gıda maddeleri, tek tek veya tam olarak yemek
çizelgesinde gösterilerek yedirilir. Üç öğünü karşılayacak şekilde ve
bunlarla birlikte gerektiğinde ekmek eklenmesiyle yeterli ve dengeli
beslenmeyi sağlayacak şekilde yedirildiğinde bu yiyeceklerin parasal
değerinin, günlük yemek bedelinin altında veya üstünde olması durumu
dikkate alınmaz. Ancak, ayrı gün ve öğünlerde tek tek
yedirilmesi günlük yemek bedeli
içerisinde yapılır.
(7) Zorunlu nedenlerle içme
suyu gereksinimi olduğunda, Kuvvet
Komutanı, Jandarma Genel Komutanı veya Sahil Güvenlik Komutanının onayı ile
zorunluluğun devamı süresince ve bedeli dikkate alınmadan, bir kişi için
günlük üç litreye kadar ambalajlanmış içme suyu verilir.
Yemek
hizmetinin satın alınması
MADDE
5 – (1) Kazandan beslenecek
personel için; yemek hazırlama, pişirme, dağıtım ve temizlik gibi yemek
öncesi ve sonrasına yönelik mal ve hizmetlerden bir kısmı veya tamamı satın
alınabilir. Bu durumda, beslenecek hedef kitleye bağlı olarak günlük yemek
bedeli veya güçlendirilmiş yemek bedeline; yönetmelikle oranları
belirlenen, yemek dağıtımı öncesi ve sonrasında yapılan işletme ve genel
giderler eklenir.
Kazandan
beslenen askerî personele tayın bedeli verilmesi
MADDE
6 – (1) Birlik ve kurum
nöbetçileri ile savaş, iç güvenlik harekâtı, sınır ötesi harekât veya yüzer
birlik personeli hariç olmak üzere, bu Kanun kapsamında tayın bedeli veya
yemek yardımı aldığı halde kazandan beslenen askerî personelin, tayın
bedeli veya yemek yardımının beslendikleri gün ve öğün sayılarına karşılık
gelen kısmı aylıklarından kesilir.
Kazandan
beslenecekler
MADDE
7 – (1) Günlük yemek bedeli
kapsamında askerî öğrenci, erbaş ve erler ile aşağıda belirtilenler de
kazandan beslenirler:
a) Askerî ceza ve tutukevleri
ile disiplin ceza ve tutukevlerinde tutuklu, hükümlü ve askerî birliklerde
gözaltında bulunan askerî personel ile sivil kişiler.
b) Disiplin cezası nedeniyle
birlikten ayrılamayan askerî personel.
c) Harp esirleri, gözaltına
alınan veya iltica eden yabancı ordu personeli.
ç) Yapılan uluslararası
anlaşmalarda hüküm olması koşuluyla veya Millî Savunma Bakanlığının
onayıyla, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı için
İçişleri Bakanlığının onayıyla Türkiye’deki askerî okullarda eğitilen
yabancı ordu personeli.
d) Kuvvet Komutanı, Jandarma
Genel Komutanı veya Sahil Güvenlik Komutanının onayıyla, Türk Silahlı
Kuvvetlerinin kadrosunda olmayan ancak askerî birliklerle beraber görev
yapan veya tatbikatlara katılan ve görev koşullarının kazandan besleme
yapılmasını zorunlu kıldığı kişiler.
e) Hava Harp Okuluna geldikleri
tarihten, deneme uçuşu ve paraşütle atlama eğitimlerinin tamamlanmasına
kadar geçen süre içindeki aday öğrenciler ile günlük veya öğün bazında
beslenme desteğinin verilmesinin zorunlu olduğu koşullarda, askerî
okulların sınavına girecek aday öğrenciler.
f) Birlik komutanlığı
tarafından askerî personele görev yaptıkları yerlerde yemek yeme ortamının
sağlanamaması ve birliğin konumu gereği yerleşim yerlerine uzaklığı veya
görevin yapıldığı yer gereğince toplu beslenmesi uygun görülen birlik
personeli.
g) Birlik veya kurumun nöbetçi
personeli.
ğ) Yurt dışında görev yapan ve
besleme desteğini bünyesinde bulunduran askerî birlik personeli (Bu
birliklerin yiyecek maddelerini bulundukları ülkeden karşılamaları
durumunda, günlük yemek bedeli, satın alma fiyatlarına göre hesaplanır.).
h) Eğitim ve öğrenimleri
süresince askerî okullarda öğrenci olan ön sözleşmeli subay ve astsubaylar.
Güçlendirilmiş
yemek ile beslenecekler
MADDE
8 – (1) Aşağıda sıralanan görev ve
eğitimleri yapan personel, bu durumları süresince güçlendirilmiş yemek
bedeli üzerinden beslenir. Bu kapsamda, Kuvvet Komutanlıkları için
Genelkurmay Başkanlığının önerisine göre Millî Savunma Bakanının, Jandarma
Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı için İçişleri Bakanının
onayı alınır.
a) Savaş ve askerî harekâtlarda
bulunan birlik personeli,
b) Deprem, sel, orman
yangınları gibi doğal afetlerde arama, kurtarma ve söndürme görevi yapan
birlik personeli,
c) Terörle yaygın ve yoğun bir
şekilde mücadeleye yönelik iç güvenlik harekâtı ile görevli birlik
personeli,
ç) Çalışma koşullarının gereği
yoğun beden hareketini içeren görev ve eğitimleri yapan birlik personeli,
d) Türk Silahlı Kuvvetleri spor
takımlarından, yoğun beden hareketlerini yapan takımların toplu olarak
çalışma kamplarında bulunan personeli.
Bazı
birlik ve kurumlara besleme desteği sağlanması
MADDE
9 – (1) Askerlik şubeleri,
jandarma karakolları ve bağlı birliklerinden ayrı bir bölgede geçici bir
süre veya sürekli görev yapan birlik personeli, yemek hizmetlerine yönelik
işlerde çalışan personel kadrosunun veya gereken olanakların yetersiz
olması durumunda; bölgelerinde bulunan ve besleme desteği verebilecek en
yakın askerî birlik tarafından beslenirler.
Uygulama
MADDE
10 – (1) Yıllık yiyecek bütçesinin
belirlenmesinde kullanılan hesaplamalar için yemek bedeli ölçüt
tablosundaki kuru baklagiller, meyve ve sebzelerin hangi gıda maddelerinden
oluşacağı ve diğer yiyecek maddelerinin tahmini fiyatları, her yıl Millî
Savunma ve İçişleri Bakanlığı tarafından birlikte hazırlanan, bütçe
yapımına dayanak olacak fiyatlandırma kitapçığında gösterilir.
(2) Depo ve bütçe olanaklarına
göre, yemek çizelgesinin yeterli ve dengeli beslenmeyi sağlayacak düzeyde
yapılmasından sonra, günlük yemek bedelinden artan parasal değerler sonraki
günlere aktarılmaz.
(3) Günlük yemek çizelgesi
içeriğinin mutfaklarda uygulandığı sırada, birliğe gelen ve gidenlerin
olması durumunda; gelenler için depo olanaklarına göre öğün bazında ek
çizelge düzenlenir. Gidenler için mutfak ve yemekhanede henüz işlenmemiş
olan gıda maddeleri kiler fazlalığı olarak depoya geri alınır.
ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM
Son
Hükümler
Yönetmelikler
MADDE
11 – (1) Bu Kanunun uygulanmasına
ilişkin düzenlemeler; askerî öğrenci, erbaş ve erlerin dışında, kazandan
beslenen askerî personelin aylıklarından yapılacak kesintilere yönelik
uygulama yöntemi ve beslenme gereksinimleri sağlanamayan askerî birlik
personeline aylık beslenme bedellerinin peşin olarak ödenmesi konusunda
uygulamalara yönelik kurallar, Maliye Bakanlığı ile Sayıştay Başkanlığının
görüşü alınarak, Millî Savunma ve İçişleri Bakanlıkları tarafından birlikte
hazırlanacak yönetmelik ile düzenlenir.
(2) Deney, binek, güvenlik,
eğitim ve yardım gibi amaçlarla Türk Silahlı Kuvvetlerinde bulunan her cins
hayvanın yem gereksinimleri, Maliye Bakanlığı ve konuyla ilgili kamu
idarelerinin görüşleri alınarak, Millî Savunma ve İçişleri Bakanlıkları
tarafından birlikte hazırlanacak yönetmelik ile düzenlenir.
(3) Yemek hazırlama, pişirme ve
sonrasında kullanılan araç ve gereçlerin temizliği, erbaş, er ve askerî
öğrencilerin kişisel temizlikleri ile kullandıkları giyecek ve eşyalarının
temizliği için gereken temizlik maddelerinin cins, miktar ve uygulama
yöntemleri Millî Savunma, İçişleri ve Maliye Bakanlıkları tarafından
birlikte hazırlanacak yönetmelik ile düzenlenir.
(4) Savaş şartlarında besleme
desteği verebilmek için birliğin sefer kadrosuna bağlı olarak
bulundurulacak depolamaya elverişli gıda maddelerinin; cinsi, niteliği, bir
kişi için günlük miktarı, kaç günlük olacağı, hangi birliklerde
depolanacağı ve tüketim koşulları ile yine olağanüstü durumlarda
kullanılmak üzere en az iki günlük öğünlere göre düzenlenmiş dayanıklı
hazır gıdaların; hangi birliklerde ve askerî araçlarda bulundurulacağı ile
cins, nitelik, miktar ve tüketim koşulları, Millî Savunma ve İçişleri
Bakanlıkları tarafından birlikte hazırlanacak yönetmelik ile düzenlenir.
(5) Satın alınacak yemek
hizmeti uygulamalarına yönelik kurallar Maliye Bakanlığı, Sayıştay ve Kamu
İhale Kurumunun görüşleri alınarak Millî Savunma ve İçişleri Bakanlığı
tarafından birlikte hazırlanacak yönetmelik ile düzenlenir.
Yürürlükten
kaldırılan mevzuat ve atıflar
MADDE
12 – (1) 12/9/1330 tarihli Askeri Tayinat ve Yem Kanunu Muvakkati,
(2) 22/4/1925 tarihli ve 657 sayılı
Harita Genel Komutanlığı Kanununun ek 1 inci maddesi,
(3) 23/5/1928 tarihli ve 1325
sayılı 12 Eylül 1330 Tarihli Askeri Tayinat ve
Yem Kanunu Muvakkatine Müzeyyel Kanun,
(4) 23/3/1931 tarihli ve 1776
sayılı Kuvvetli Tayın Kanunu,
(5) 21/7/1931 tarihli ve 1861
sayılı Jandarma Eratı Kanununun 14 üncü maddesi,
(6) 14/5/1932 tarihli ve 1960
sayılı 14 Eylül 1330 tarihli Tayınat ve Yem
Kanununa Müzeyyel (Demirbaş Erzak ve Yem) Kanunu,
(7) 27/11/1935 tarihli ve 2852
sayılı Deniz Mensuplarına Mahsus Yemek Bedeli Hakkında Kanun,
(8) 10/6/1938 tarihli ve 3433
sayılı Askeri Hastabakıcı Hemşireler Hakkında Kanunun 3 üncü maddesinin
ikinci cümlesi,
(9) 19/7/1943 tarihli ve 4480
sayılı Denizaltı Gemileriyle Avcıbotlarında
Bulunanlara Verilecek Hazır Gıda Hakkında Kanun,
(10) 14/6/1944 tarihli ve 4590
sayılı Ordu Uçaklarında Bulundurulacak Demirbaş Yiyecek Hakkında Kanun,
(11) 9/7/1956 tarihli ve 6779
sayılı 14 Eylül 1330 tarihli Tayınat ve Yem
Kanununa Ek Kanun,
(12) 8/8/1977 tarihli ve 2092
sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Özel Beslenme Kanunu,
(13) 22/6/1978 tarihli ve 2155
sayılı Bazı Kamu Personeline Tayın Bedeli Verilmesi Hakkında Kanunun 1 inci
maddesinin ikinci fıkrası ile 2 nci maddesinin
birinci fıkrası,
(14) 25/9/1981 tarihli ve 2528
sayılı Er Kazanından İaşe Edileceklere İlişkin Kanun,
(15) 11/1/1983 tarihli ve 2780
sayılı Hava Harp Okuluna Girmeye İstekli Aday Öğrenciler ile Uçuş ve
Paraşüt Eğitimine Tabi Tutulacak Harp Okulu Öğrencileri Hakkında Kanunun 1
inci maddesinin üçüncü fıkrasının son cümlesindeki ",Hava Harp Okulu
öğrencileri istihkakı üzerinden" ibaresi,
(16) 10/3/1983 tarihli ve 2803
sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanununun 23 üncü maddesi,
(17) 25/10/1983 tarihli ve 2935
sayılı Olağanüstü Hal Kanununun ek 2 nci ve ek 3
üncü maddeleri,
(18) 31/5/1989 tarihli ve 3566
sayılı Kazandan İaşe Edilemeyen Erbaş ve Erler ile Askeri Okul
Öğrencilerine Tayın Bedeli Verilmesi Hakkında Kanun,
yürürlükten kaldırılmıştır.
(19) Mevzuatta, 12/9/1330
tarihli Askeri Tayinat ve Yem Kanunu Muvakkati ve
eklerine yapılan atıflar bu Kanuna yapılmış sayılır.
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu Kanunda öngörülen yönetmelikler,
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde yürürlüğe konulur.
Bu süre içinde mevcut düzenlemelerin bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin
uygulanmasına devam olunur.
Yürürlük
MADDE
13 – (1) Bu Kanun yayımını takip
eden mali yıl başında yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE
14 – (1) Bu Kanun hükümlerini
Bakanlar Kurulu yürütür.
30/5/2007
GÜNLÜK
YEMEK BEDELİ ÖLÇÜT TABLOSU
|
Besin Grubu
|
Besin Türü
|
Miktarı g.
|
Kalori
|
Protein
|
Yağ
|
Karbonhidrat
|
|
1
|
Et, yumurta ve baklagiller
|
Et
|
Sığır eti (kemikli)
|
300
|
720
|
56,10
|
54,60
|
0,00
|
|
Yumurta
|
Yumurta (adet)
|
1
|
80
|
6,40
|
5,75
|
0,35
|
|
Kuru baklagiller
|
Kuru baklagiller
|
35
|
124
|
6,98
|
1,12
|
18,84
|
|
2
|
Süt ve süt ürünleri
|
Süt
|
Süt
|
165
|
106
|
5,78
|
4,95
|
9,08
|
|
Süt ürünleri
|
Yoğurt
|
165
|
97
|
5,28
|
4,29
|
8,91
|
|
Beyaz peynir
|
30
|
87
|
6,75
|
6,48
|
0,00
|
|
3
|
Meyve ve sebze
|
Meyve
|
Taze Meyve
|
200
|
110
|
1,33
|
0,63
|
22,40
|
|
Sebze
|
Yaş Sebze
|
400
|
180
|
8,04
|
0,94
|
29,28
|
|
4
|
Ekmek ve tahıllar
|
Ekmek
|
Ekmek
|
600
|
1482
|
75,00
|
7,50
|
418,80
|
|
Tahıl
|
Bulgur
|
30
|
105
|
32,70
|
0,45
|
22,65
|
|
Pirinç
|
30
|
108
|
2,01
|
0,21
|
23,67
|
|
Makarna
|
30
|
110
|
3,30
|
0,33
|
22,89
|
|
5
|
Yağlar ve tatlılar
|
Yağ
|
Ayçiçeği yağı
|
25
|
225
|
0,00
|
25,00
|
0,00
|
|
Zeytinyağı
|
10
|
90
|
0,00
|
8,10
|
0,00
|
|
Tereyağı
|
20
|
150
|
0,00
|
0,02
|
14,12
|
|
Tatlı
|
Toz şeker
|
35
|
133
|
0,00
|
0,00
|
34,83
|
|
Bal
|
25
|
79
|
0,08
|
0,00
|
19,60
|
|
Enerji ve Besin öğeleri
|
|
3986
|
209,75
|
120,37
|
645,42
|
|