KONUT
FİNANSMANI SİSTEMİNE İLİŞKİN ÇEŞİTLİ KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK
YAPILMASI HAKKINDA KANUN Kanun
No. 5582 Kabul
Tarihi : 21/2/2007 MADDE 1 – 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflâs
Kanununun 45 inci maddesine birinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki
fıkra eklenmiştir. "2499
sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinin birinci fıkrasında
tanımlanan konut finansmanından kaynaklanan rehinle temin edilmiş alacaklar
ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığının rehinle temin edilmiş alacaklarının
takibinde, rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takip
yapılabilir veya haciz yoluna başvurulabilir." MADDE 2 – 2004 sayılı Kanunun 128 inci maddesine ikinci
fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir. "İcra
dairesi, 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinin birinci
fıkrasında tanımlanan konut finansmanından kaynaklanan alacaklar ile Toplu
Konut İdaresi Başkanlığının rehinle temin edilmiş alacaklarının takibinde,
satışı istenen taşınmaz için kıymet takdirini, aynı Kanunun 22 nci maddesinin birinci fıkrasının (r) bendi uyarınca
yetki verilmiş kişi veya kurumlara yaptırır." MADDE 3 – 2004 sayılı Kanunun 128/a maddesine birinci
fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir. "2499
sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinin birinci fıkrasında
tanımlanan konut finansmanından kaynaklanan alacaklar ile Toplu Konut İdaresi
Başkanlığının rehinle temin edilmiş alacaklarının takibinde, birinci fıkra
uyarınca yaptırılmasına karar verilen bilirkişi incelemesi, aynı Kanunun 22 nci maddesinin birinci fıkrasının (r) bendi uyarınca
yetki verilmiş kişi veya kurumlara yaptırılır." MADDE 4 – 2004 sayılı Kanunun 134 üncü maddesine ikinci
fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir. "2499
sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinin birinci fıkrasında
tanımlanan konut finansmanından kaynaklanan alacaklar ile Toplu Konut İdaresi
Başkanlığının rehinle temin edilmiş alacaklarının takibinde, ikinci fıkrada
yer alan oran yüzde yirmi olarak uygulanır." MADDE 5 – 2004 sayılı Kanunun 149/a maddesine aşağıdaki fıkra
eklenmiştir. "2499
sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinin birinci fıkrasında
tanımlanan konut finansmanından kaynaklanan alacaklar ile Toplu Konut İdaresi
Başkanlığının rehinle temin edilmiş alacaklarının takibinde, ikinci fıkrada
yer alan oran yüzde otuz olarak uygulanır. İstinaf talebinin reddi halinde,
teminat olarak alınan tutarın yarısı tazminat olarak alacaklıya ödenir.
Alacaklının satış talebinden sonra takdir edilen ve kesinleşen kıymete göre, merhunun alacağı karşılamayacağı anlaşılırsa kalan tutar
teminatın geriye kalan kısmından karşılanır, varsa teminatın kalan kısmı
teminatı yatırana iade edilir." MADDE 6 – 2004 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde
eklenmiştir. "GEÇİCİ
MADDE 8 – Bu Kanunun 128 inci maddesinin üçüncü fıkrası ile 128/a maddesinin
ikinci fıkrasının yürürlüğe girmesini izleyen üçüncü yılın sonuna kadar 2499
sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinin birinci fıkrasında
tanımlanan konut finansmanından kaynaklanan alacaklar ile Toplu Konut İdaresi
Başkanlığının rehinle temin edilmiş alacaklarının takibinde, taşınmaz için
kıymet takdiri veya bilirkişi incelemesi, Sermaye Piyasası Kanununun 22 nci maddesinin birinci fıkrasının (r) bendi uyarınca
gayrimenkul değerleme faaliyeti konusunda yetki verilmiş kişi veya kurumların
yanı sıra diğer uzman bilirkişiler marifetiyle de yapılabilir." MADDE 7 – 28/7/1981 tarihli ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası
Kanununun 3 üncü maddesine aşağıdaki bent eklenmiştir. "k)
İpotekli Sermaye Piyasası Aracı: İpotek teminatlı menkul kıymetler, ipoteğe
dayalı menkul kıymetler, ipotek finansmanı kuruluşları tarafından ihraç
edilen hisse senedi dışındaki sermaye piyasası araçları ve konut
finansmanından kaynaklanan alacaklara dayalı olarak veya bu alacakların
teminatı altında ihraç edilen diğer sermaye piyasası araçlarıdır." MADDE 8 – 2499 sayılı Kanunun 13/A maddesi madde başlığı ile
birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "İpotek
teminatlı menkul kıymetler MADDE
13/A – İpotek teminatlı menkul kıymetler, ihraççıların genel yükümlülüğü
niteliğinde olan ve oluşturulan teminat havuzundaki varlıklar karşılık
gösterilerek ihraç edilen borçlanma senetleridir. İpotek teminatlı menkul
kıymetler bankalar ve bu Kanunun 39/A maddesinde tanımlanan ipotek finansmanı
kuruluşları tarafından ihraç edilebilir. İhraççılar,
ipotek teminatlı menkul kıymetlerin teminatı olan varlıkları, diğer
varlıklarından ayrı olarak, oluşturacakları teminat havuzu içerisinde
izlemekle yükümlüdür. Teminat havuzuna dahil edilen varlıklara ilişkin
kayıtların tutulmasına ilişkin usûl ve esaslar Bankacılık Düzenleme ve
Denetleme Kurulunun uygun görüşü alınmak suretiyle Kurulca belirlenir. Kurul,
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunun uygun görüşü alınmak suretiyle,
teminat havuzuna dahil edilen varlıklara ilişkin kayıtların ihraççının yanı
sıra ayrı bir kayıt kuruluşu nezdinde de
tutulmasını zorunlu tutabilir. Teminat
havuzu; yapı kullanma izni alınmış konut ve diğer gayrimenkuller
üzerine ipotek tesis edilmek suretiyle teminat altına alınmış alacaklar,
ikame varlıklar ve bunların riskten korunması amacıyla yapılan sözleşmelerden
oluşur. Bunlar dışında kalan varlık ve alacaklar teminat havuzuna dahil
edilemez. Yapı
kullanma izni alınmış konutlar üzerine ipotek tesis edilmek suretiyle teminat
altına alınmış alacakların ilgili konutun değerinin yüzde yetmişbeşini,
yapı kullanma izni alınmış diğer gayrimenkuller
üzerine ipotek tesis edilmek suretiyle teminat altına alınmış alacakların ise
ilgili gayrimenkulun değerinin yüzde ellisini aşan kısmı, teminat değerinin
hesaplanmasında dikkate alınmaz. Teminat havuzuna dahil edilecek yapı
kullanma izni alınmış konut ve diğer gayrimenkuller
üzerine ipotek tesis edilmek suretiyle teminat altına alınmış alacakların
vadesi gelmiş tüm ödemelerinin yapılmış olması şarttır. İkame
varlıklar nakit, devlet iç borçlanma senetleri, hazine kefaletiyle ihraç
edilen menkul kıymetler, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatına üye
ülkelerin merkezi yönetimleri ile merkez bankalarınca ya
da bunların kefaletiyle ihraç edilen menkul kıymetler ile Kurulca uygun
görülen benzer nitelikteki varlıklardan oluşur. Teminat
havuzundaki tüm varlıklar içerisinde yapı kullanma izni alınmış diğer gayrimenkuller üzerine ipotek tesis edilmek suretiyle
teminat altına alınmış alacakların ve ikame varlıkların payı ayrı ayrı yüzde onbeşi aşamaz. İhraççılar,
teminat havuzundaki varlıkların faiz, kur, kredi ve benzeri risklerden
korunması amacıyla sözleşmeler yapabilir. Teminat havuzunda yer alan
varlıkların riskten korunması amacıyla yapılmış sözleşmeler de teminat
havuzuna dahildir. İpotek
teminatlı menkul kıymetlerin itfasına kadar olan süre boyunca; a)
Teminat havuzundaki varlıkların nominal değerinin ipotek teminatlı menkul
kıymetlerin nominal değerine eşit ya da fazla olması, b)
Teminat havuzundaki varlıkların getirisinin en az ipotek teminatlı menkul
kıymetlerin getirisine eşit ya da fazla olması, c)
Teminat havuzundaki varlıklardan elde edilen gelirin tutar ve ödeme dönemleri
bakımından ipotek teminatlı menkul kıymet sahiplerine yapılan ödemeleri
karşılaması, d)
Teminat havuzunda yer alan varlıkların net bugünkü değerinin ipotek teminatlı
menkul kıymetlerin net bugünkü değerinden yüzde ikisi oranında fazla olması, zorunludur.
Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usûl ve esaslar Kurulca belirlenir. İlave
menkul kıymet ihracı veya sekizinci fıkrada belirtilen koşulların sağlanması
amacıyla teminat havuzuna yeni varlıklar dahil edilebilir. Makul bir gerekçe
olması durumunda, ihraççılar, teminat sorumlusunun onayını alarak, teminat
havuzuna dahil edilmiş bir varlığı teminat havuzundan çıkartabilir veya
teminat havuzunda bulunmayan bir varlık ile değiştirebilirler. İhraççının
Kurulun onayını almak suretiyle bir teminat sorumlusu belirlemesi zorunludur.
Teminat sorumlusunun sahip olması gereken nitelikler Kurulca belirlenir.
Kurul, ipotek teminatlı menkul kıymet sahiplerinin haklarının korunması
amacıyla teminat sorumlusunun değiştirilmesini istemeye veya teminat
sorumlusunu re’sen değiştirmeye yetkilidir. Teminat
sorumlusu, bu madde kapsamında; a)
Teminat havuzlarının oluşturulmasını ve teminat havuzlarına dahil edilen
varlıkların sahip olduğu nitelikleri, b)
Teminat havuzlarına dahil edilen varlıkların mevcudiyetini koruduğunu ve bu
varlıkların sahip olduğu niteliklere ilişkin değişiklikleri, c)
Kurul tarafından zorunlu tutulması halinde teminat havuzuna dahil edilen
varlıklara ilişkin kayıtların ihraççının yanı sıra ayrı bir kayıt kuruluşu nezdinde de tutulmasını, d)
Sekizinci fıkrada sayılan şartlara uygunluğu, izlemek,
tespit ettiği hususlar hakkında, Kurulca belirlenecek usûl ve esaslar
çerçevesinde ihraççıya ve Kurula bilgi vermekle yükümlüdür. Teminat
sorumlusu ihraççıdan, kayıt kuruluşundan ve gerek görülen durumlarda tapu
sicil müdürlüklerinden teminat havuzunda yer alan varlıklara ilişkin her
türlü bilgi ve belgeyi istemeye, ilgili kayıtları incelemeye ve çalışanlardan
bilgi almaya yetkilidir. İhraççılar, kayıt kuruluşu ve tapu sicil
müdürlükleri teminat sorumlusunun talep ettiği bilgi ve belgeleri vermekle
yükümlüdür. Teminat sorumlusu, talep ettiği bilgi ve belgelere ulaşılmasının
engellenmesi halinde, durumu derhal Kurula bildirmekle yükümlüdür. İpotek
teminatlı menkul kıymetler itfa edilinceye kadar, teminat havuzlarında yer
alan varlıklar, teminat amacı dışında tasarruf edilemez, rehnedilemez,
teminat gösterilemez, kamu alacaklarının tahsili amacı da dahil olmak üzere
haczedilemez ve iflâs masasına dahil edilemez, ayrıca bunlar hakkında
ihtiyatî tedbir kararı verilemez. Teminat
havuzunda yer alan varlıkların riskten korunması amacıyla yapılacak olan
sözleşmelerde, teminat havuzu ve ipotek teminatlı menkul kıymetler tasfiye
edilinceye kadar, ihraççının iflâsı durumunda sözleşmenin tek taraflı olarak
feshedilemeyeceğine ilişkin hüküm bulunması zorunludur. İhraççının
ipotek teminatlı menkul kıymetlerden kaynaklanan yükümlülüklerini vadesinde
yerine getirememesi, yönetiminin kamu kurumlarına devredilmesi, faaliyet
izninin kaldırılması veya iflâsı halinde teminat havuzundaki varlıklardan
elde edilen gelir öncelikle ipotek teminatlı menkul kıymet sahiplerine ve
teminat havuzunda yer alan varlıkların riskten korunması amacıyla yapılmış
olan sözleşmelerin karşı taraflarına yapılacak ödemelerde kullanılır. Bu
durumda Kurul; a)
Tedavüldeki ipotek teminatlı menkul kıymetlerin erken itfa edilmesi, teminat
havuzundaki varlıkların nakde dönüştürülmesi ile bunlara ilişkin işlemleri
yürütecek bir idareci atanması veya teminat havuzundaki varlıkların tedricî
tasfiyesi ile tedricî tasfiyeye ilişkin işlemlerin Yatırımcıları Koruma Fonu
tarafından yürütülmesi, b)
Teminat havuzundaki varlıkların, ipotek teminatlı menkul kıymetlerden
kaynaklanan her türlü yükümlülüğü üstlenecek ihraççı niteliğini haiz bir
başka kuruluşa devredilmesi, c)
İpotek teminatlı menkul kıymetlerden kaynaklanan yükümlülükleri
üstlenmeksizin, teminat havuzundaki varlıkların idaresi ve bu havuzdan elde
edilen gelirin ipotek teminatlı menkul kıymet sahiplerine ödenmesi
işlemlerini yürütecek bir idareci atanması, hususlarında
karar vermeye yetkilidir. Kurul, atanacak idareciye veya Yatırımcıları Koruma
Fonuna bu fıkra kapsamındaki hizmetleri karşılığında teminat havuzundaki
varlıklardan ödeme yapılması hususunda karar vermeye ve yapılacak ödemenin
hesaplanmasına ilişkin usûl ve esasları belirlemeye yetkilidir. İhraççının
ipotek teminatlı menkul kıymetlerden kaynaklanan ödeme yükümlülüğünü yerine
getirememesi ve teminat havuzlarına dahil edilen varlıkların menkul kıymet
sahiplerinin alacaklarını karşılamaya yetmemesi halinde, alacağı teminat
havuzundaki varlıklarla karşılanmayan ipotek teminatlı menkul kıymet
sahipleri ihraççının diğer malvarlığına başvurabilir. İpotek
teminatlı menkul kıymetlerin ihracında 13 üncü maddede belirtilen limitler
uygulanmaz. İpotek teminatlı menkul kıymet ihraç limiti, ihraç şartları, teminat
havuzundaki varlıkların riskten korunması amacıyla yapılabilecek sözleşmeler
ve bu menkul kıymetlerin Kurul kaydına alınmasına ilişkin usûl ve esaslar ile
ipotek teminatlı menkul kıymetlerle ilgili diğer hususlar Kurulca
belirlenir." MADDE 9 – 2499 sayılı Kanuna 13/A maddesinden sonra gelmek
üzere aşağıdaki 13/B maddesi eklenmiştir. "Varlık
teminatlı menkul kıymetler MADDE
13/B – Varlık teminatlı menkul kıymetler; ihraççıların genel yükümlülüğü
niteliğinde olan, alacaklar ve duran varlıkların teminatı altında ihraç
edilen borçlanma senetleridir. Varlık teminatlı menkul kıymet ihraç edecek
kuruluşlar, ihraç limiti, ihraç şartları, teminat gösterilebilecek alacak ve
varlık türleri, teminat gösterilebilecek varlıklara ilişkin sınırlamalar,
teminat gösterilen alacak ve varlıkların değerlenmesi ve raporlanmasına
ilişkin usûl ve esaslar Kurulca belirlenir. Teminat
gösterilen alacak ve varlıkların kayıtlarının tutulmasına ilişkin usûl ve
esaslar Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunun uygun görüşü alınmak
suretiyle Kurulca belirlenir. Kurul
ihraççının bir teminat sorumlusu belirlemesini zorunlu tutabilir. Teminat
sorumlusu teminat havuzlarına dahil edilen varlıkların mevcudiyetini ve
niteliklerini, teminat havuzlarının oluşturulmasını ve varlıkların teminat
havuzlarında izlenmesini izlemek, tespit ettiği hususlar hakkında Kurulca
belirlenecek usûl ve esaslar çerçevesinde, ihraççıya ve Kurula bilgi vermekle
yükümlüdür. Teminat
sorumlusu ihraççıdan, kayıt kuruluşundan ve gerek görülen durumlarda tapu sicil
müdürlüklerinden teminat havuzunda yer alan varlıklara ilişkin her türlü
bilgi ve belgeyi istemeye, ilgili kayıtları incelemeye ve çalışanlardan bilgi
almaya yetkilidir. İhraççılar, kayıt kuruluşu ve tapu sicil müdürlükleri
teminat sorumlusunun talep ettiği bilgi ve belgeleri vermekle yükümlüdür.
Teminat sorumlusu, talep ettiği bilgi ve belgelere ulaşmasının engellenmesi
halinde, durumu derhal Kurula bildirmekle yükümlüdür. Varlık
teminatlı menkul kıymetler itfa edilinceye kadar teminat havuzlarında yer
alan varlıklar, teminat amacı dışında tasarruf edilemez, rehnedilemez,
teminat gösterilemez, kamu alacaklarının tahsili amacı da dahil olmak üzere
haczedilemez ve iflâs masasına dahil edilemez, ayrıca bunlar hakkında
ihtiyatî tedbir kararı verilemez. Kurul,
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunun uygun görüşü alınmak suretiyle
teminat havuzuna dahil edilen varlıklara ilişkin kayıtların ihraççının yanı
sıra ayrı bir kayıt kuruluşu nezdinde de
tutulmasını zorunlu tutabilir. Teminat
sorumlusunun sahip olması gereken nitelikler Kurulca belirlenir. Kurul,
varlık teminatlı menkul kıymet sahiplerinin haklarının korunması amacıyla
teminat sorumlusunun değiştirilmesini istemeye veya teminat sorumlusunu re'sen değiştirmeye yetkilidir." MADDE 10 – 2499 sayılı Kanunun 22 nci
maddesinin birinci fıkrasının (r) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "r)
Gayrimenkullerin değerlemesini yapabilecek
değerleme kurumlarından sermaye piyasasında değerleme faaliyetinde bulunacaklara
ilişkin şartları belirlemek ve bu şartlara uyan değerleme kurumlarını
listeler halinde ilan etmek; bu Kanunun 38/A maddesinin birinci fıkrasında
tanımlanan konut finansmanından kaynaklanan alacakların takibinde ve 38/A
maddesinin dördüncü fıkrası çerçevesinde yapılacak değerlemelerde, ilgili taşınmaz
için değerleme yapacak kişi ve kurumlara ilişkin şartları belirlemek ve bu
şartlara uyan kişi ve kurumları listeler halinde ilan etmek," MADDE 11 – 2499 sayılı Kanunun 28 inci maddesinin (b) fıkrasına
ikinci paragrafından sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraf eklenmiştir. "İpotek
teminatlı menkul kıymetler teminat havuzunun, varlık teminatlı menkul
kıymetler teminat havuzunun, konut finansmanı fonunun, varlık finansmanı
fonunun ve yatırım fonunun üçer aylık dönemlerin son işgününde, net varlık değerlerinin
yüzbinde beşini aşmamak üzere hesaplanacak kayda
alma ücreti, izleyen on işgünü içerisinde Özel Hesaba yatırılır. Bu
paragrafta belirtilen oranı aşmamak kaydıyla kayda alma ücretinin oranı
Bakanlar Kurulunca belirlenir." MADDE 12 – 2499 sayılı Kanunun 38 inci maddesinden sonra gelmek
üzere aşağıdaki 38/A, 38/B ve 38/C maddeleri eklenmiştir. "Konut
finansmanı MADDE
38/A – Konut finansmanı, konut edinmeleri amacıyla tüketicilere kredi
kullandırılması, konutların finansal kiralama
yoluyla tüketicilere kiralanması, sahip oldukları konutların teminatı altında
tüketicilere kredi kullandırılmasıdır. Bu kapsamdaki kredilerin yeniden
finansmanı amacıyla kullandırılan krediler de konut finansmanı kapsamındadır. Konut
finansmanı kuruluşları konut finansmanı amacıyla doğrudan tüketiciye kredi
kullandıran ya da finansal
kiralama yapan bankalar ile Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
tarafından konut finansmanı faaliyetinde bulunması uygun görülen finansal kiralama şirketleri ve finansman şirketleridir. Hazine
Müsteşarlığı konut finansmanına ilişkin sigorta sözleşmeleri ile ilgili usûl
ve esasları Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği'nin, Sanayi ve
Ticaret Bakanlığı ise konut finansmanı kapsamındaki kredilerin yeniden
finansmanına ilişkin usûl ve esasları Türkiye Bankalar Birliğinin görüşlerini
alarak belirlemeye yetkilidir. Kurul,
ihraç edilecek ipotekli sermaye piyasası araçlarının dayanağı veya teminatı
olan kredi ve finansal kiralama alacakları için,
kredi açılması veya finansal kiralama sözleşmesi
yapılması, bu alacakların konut finansman fonu portföyüne alınması ya da ipotek teminatlı menkul kıymetlere dayanak
oluşturan teminat havuzuna dahil edilmesi veya fon portföyüne alınan ya da teminat havuzuna dahil edilen alacakların yeniden
değerlenmesi aşamalarında, konut değerlemesinin gayrimenkul değerleme
faaliyeti konusunda yetki verilmiş kişi veya kurumlar tarafından yapılmış
olmasını zorunlu tutmaya yetkilidir. Konut
finansmanı fonu MADDE
38/B – Konut finansmanı fonu, ihraç edilen ipoteğe dayalı menkul kıymetler
karşılığında toplanan paralarla, ipoteğe dayalı menkul kıymet sahipleri
hesabına inançlı mülkiyet esaslarına göre oluşturulan malvarlığıdır. Fon
kurucuları, fon portföyünde yer alan kredilerin ve bunlarla bağlantılı
işlemlerin ödemelerine aracılık edenler, fon kurma limiti, portföyün riskten
korunması veya kredi değerliliğinin artırılması amacıyla yapılan sözleşmeler
dahil fon portföyüne alınabilecek varlık türleri, portföy sınırlamaları ile
ipoteğe dayalı menkul kıymetlerin ihraç ve Kurul kaydına alınmasına ilişkin
usûl ve esaslar Kurulca belirlenir. Kurucular, ihraç edilen ipoteğe dayalı
menkul kıymetlere yönelik garanti verebilirler. Fonun
tüzel kişiliği yoktur, ancak malvarlığı kurucunun mal varlığından ayrıdır.
Fon malvarlığı, ihraç edilen ipoteğe dayalı menkul kıymetler itfa edilinceye
kadar, başka bir amaçla tasarruf edilemez, rehnedilemez,
teminat gösterilemez, kamu alacaklarının tahsili amacı da dahil olmak üzere
haczedilemez, ihtiyatî tedbir kararı verilemez ve iflâs masasına dahil
edilemez. Fon
kurulu, ihraç edilen ipoteğe dayalı menkul kıymetlerin sahiplerinin haklarını
koruyacak şekilde fonu temsil eder ve yönetir. Fon portföyüne alınan
varlıkların kayıtlarının doğruluğundan ve bu varlıkların korunması ve
saklanmasından fon kurulu sorumludur. Fon kuruluna ilişkin şartlar ile fon
varlıklarının yönetimine ilişkin usûl ve esaslar Kurulca belirlenir. Kurucu,
fon kurulu ve ihraç edilen ipoteğe dayalı menkul kıymetlerin sahipleri
arasındaki ilişkilere bu Kanunda ve ilgili mevzuatta hüküm bulunmayan
hallerde Borçlar Kanununun vekâlet akdi hükümleri uygulanır. Kurul,
fon portföyündeki varlıklara ilişkin kayıtların ayrı bir kayıt kuruluşu nezdinde de tutulmasını zorunlu tutabilir. İpotekle
teminat altına alınmış bir kredi veya konusu gayrimenkul olan bir finansal kiralama sözleşmesinden kaynaklanan alacakların
fon portföyüne alınması halinde, kredi veya alacağın fona devredildiği hususu
ilgili gayrimenkulün tapu sicilinde beyanlar
hanesine kaydedilir. Kurul, ipotekle teminat altına alınmış bir kredi veya
konusu gayrimenkul olan bir finansal kiralama
sözleşmesinden kaynaklanan alacakların fon portföyüne alınması halinde,
ipoteğin veya mülkiyetin; fon hesabına, kurucu adına tapuya tescil
ettirilmesini zorunlu tutabilir. Fon
içtüzüğü, ipoteğe dayalı menkul kıymetlerin sahipleri, kurucu ve fon kurulu
arasında, fon portföyünün inançlı mülkiyet esaslarına göre saklanmasını ve
vekâlet akdi hükümlerine göre yönetimini konu alan iltihakî
bir sözleşmedir. Fon
içtüzüğü ve Kurulca belirlenecek diğer belgelerle birlikte, fon kuruluşuna
izin verilmesi ve ihraç edilecek ipoteğe dayalı menkul kıymetlerin kayda
alınması talebiyle Kurula başvurulması zorunludur. Fon
portföyü farklı sınıflara ayrılarak bu sınıflar üzerine farklı haklar içeren
ipoteğe dayalı menkul kıymetler ihraç edilebilir. Farklı ipoteğe dayalı
menkul kıymet ihraçları ile ihraç edilen ipoteğe dayalı menkul kıymetlerin
sahiplerine verdiği haklara ilişkin esasların fon içtüzüğünde belirlenmesi
şarttır. Kurul,
portföydeki varlıkların değerleme esaslarına, fonun faaliyet ve yönetim
ilkelerine, birleşmesine, sona ermesine ve tasfiyesine, fon içtüzüğü, fon
yönetim sözleşmesi ve saklama sözleşmesinin kapsamına, değiştirilmesine,
tescil ve ilanına ilişkin usûl ve esasları belirlemeye yetkilidir. Kurucu
veya fonun geri ödeme güçlüğüne düşmesi halinde Kurul, fonun yönetim ve
temsilinin Yatırımcıları Koruma Fonu veya atanacak diğer bir fon kurulu
tarafından yürütülmesine veya fonun başka bir kurucuya devredilmesine karar
verebilir. Bu durumda, kurucunun garanti vermiş olması halinde, ihraç edilen
sermaye piyasası araçlarının geri ödemelerinin fon malvarlığından
karşılanamayan kısmının tam ve zamanında yapılmasına ilişkin yükümlülüğü
devam eder. Kurul, atanacak fon kuruluna veya Yatırımcıları Koruma Fonuna bu
fıkra kapsamındaki hizmetleri karşılığında fon malvarlığından ödeme yapılması
hususunda karar vermeye ve yapılacak ödemenin hesaplanmasına ilişkin usûl ve
esasları belirlemeye yetkilidir. Fon
kurucusunun iflâsı veya tasfiyesi veya fon kurulu üyelerinin iflâsı halinde
Kurul, gerekli tedbirleri almaya yetkilidir. Varlık
finansmanı fonu MADDE
38/C – Varlık finansmanı fonu, ihraç edilen varlığa dayalı menkul kıymetler
karşılığında toplanan paralarla, varlığa dayalı menkul kıymet sahipleri
hesabına inançlı mülkiyet esaslarına göre oluşturulan malvarlığıdır. Varlık
finansmanı fonu portföylerine alınabilecek varlıklar Kurulca belirlenir. Bu
Kanunun 38/B maddesinin birinci fıkra hükmü dışındaki diğer fıkra hükümleri,
varlık finansmanı fonları için de uygulanır." MADDE 13 – 2499 sayılı Kanunun 39 uncu maddesi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir. "MADDE
39 – Diğer sermaye piyasası kurumları; kuruluş ve faaliyet esasları Kurulca
belirlenen, sermaye piyasası araçlarının takas ve saklanması, derecelendirilmesi,
ihraççıların ve sermaye piyasası kurumlarının denetlenmesi ile uğraşan
kuruluşlar, yatırım danışmanlığı, portföy yönetimi gibi sermaye piyasası
faaliyetlerini yerine getiren şirketler, varlık yönetim şirketleri, ipotek
finansmanı kuruluşları, konut finansmanı fonları, varlık finansmanı fonları,
risk sermayesi yatırım fonları, risk sermayesi yatırım ortaklıkları, vadeli
işlemler aracılık şirketleri, sermaye piyasasında faaliyette bulunacak
gayrimenkul değerleme kurumları ve portföy saklama şirketleridir." MADDE 14 – 2499 sayılı Kanunun 39 uncu maddesinden sonra gelmek
üzere aşağıdaki 39/A maddesi eklenmiştir. "İpotek
finansmanı kuruluşları MADDE
39/A – İpotek finansmanı kuruluşları, münhasıran konut finansmanından
kaynaklanan alacakların devralınması, devredilmesi, devralınan alacaklardan
oluşan varlıkların yönetimi ve alacakların teminat olarak alınması suretiyle
kaynak temini amacıyla kurulan, sermaye piyasası kurumu niteliğini haiz
anonim ortaklıklardır. İpotek finansmanı kuruluşları faaliyetlerinin
gerektirdiği risk yönetimi amaçlı işlemleri yürütebilirler. İpotek
finansmanı kuruluşlarının nakden ve her türlü muvazaadan âri
olarak ödenmiş sermayeleri 5411 sayılı Bankacılık Kanununda kalkınma ve
yatırım bankaları için öngörülen tutardan az olamaz. Kurucularının ve
sermayelerinin veya oy haklarının doğrudan veya dolaylı olarak yüzde on veya
daha fazlasını teşkil eden paylar ile bu oranın altında olsa dahi yönetim
kurullarına üye belirleme imtiyazı veren payların sahiplerinin 5411 sayılı
Bankacılık Kanununda banka kurucu ortakları için aranan şartları taşımaları
zorunludur. Konut
finansmanından kaynaklanan alacakların ve diğer varlıkların teminat
gösterilmesi suretiyle ipotek finansmanı kuruluşlarından kaynak temin
edilmesi halinde, teminat gösterilen varlıklar, başka bir amaçla tasarruf
edilemez, rehnedilemez, teminat gösterilemez, kamu
alacaklarının tahsili amacı da dahil olmak üzere üçüncü şahıslar tarafından
haczedilemez, ihtiyatî tedbir kararı verilemez ve iflâs masasına dahil edilemez.
Kurul, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunun uygun görüşünü almak
suretiyle, teminat gösterilen varlıklara ilişkin kayıtların ayrı bir kayıt
kuruluşu nezdinde de tutulmasını zorunlu tutabilir.
İpotek
finansmanı kuruluşlarının kuruluşuna, faaliyet ilke ve esaslarına,
faaliyetler itibarıyla izin esaslarına, tâbi olacakları yükümlülüklere
ilişkin hususlar, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunun uygun görüşünü
almak suretiyle, Kurul tarafından belirlenir. İpotek finansmanı
kuruluşlarının kuruluş ve faaliyet izni almak üzere Kurula başvurması
şarttır. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun gözetim ve denetimine
tâbi olan bir kuruluşun iştirak etmesi öngörülen ipotek finansmanı
kuruluşları için kuruluş izni alınmak üzere Kurula başvurulması halinde,
kuruluş izni verilebilmesi için Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunun
uygun görüşünün alınması zorunludur." MADDE 15 – 2499 sayılı Kanuna 40/C maddesinden sonra gelmek
üzere aşağıdaki 40/D maddesi eklenmiştir. "Türkiye
Değerleme Uzmanları Birliği MADDE
40/D – Gayrimenkul değerleme uzmanlığı lisansına sahip olanlar, tüzel
kişiliği haiz kamu kurumu niteliğinde bir meslek kuruluşu olan Türkiye
Değerleme Uzmanları Birliğine üye olmak için başvurmak zorundadırlar. Lisans
sahibi, lisans almaya hak kazandığının kendisine tebliğinden itibaren üç ay
içinde gerekli başvuruyu yapmakla yükümlüdür. Anılan yükümlülüğe uymayan
kimselerin lisansı Kurulca iptal edilir. Türkiye
Değerleme Uzmanları Birliği, gayrimenkul piyasasının ve gayrimenkul değerleme
faaliyetlerinin gelişmesini sağlamak üzere araştırmalar yapmak, eğitim ve
sertifika vermek, Birlik üyelerinin dayanışma ve mesleğin gerektirdiği özen
ve disiplin içerisinde çalışmalarına yönelik meslek kurallarını ve değerleme
standartlarını oluşturmak, haksız rekabeti önlemek amacıyla gerekli
tedbirleri almak, kendisine mevzuatla verilen veya Kurulca belirlenen
konularda düzenlemeler yapmak, yürütmek, denetlemek, Birlik Statüsünde
öngörülen disiplin cezalarını vermek, ilgili konularda üyeleri temsilen ilgili kuruluşlarla işbirliği yapmak, mesleki
gelişmeleri, idari ve yasal düzenlemeleri izleyerek bu konuda üyeleri
aydınlatmakla görevli ve yetkilidir. Birlik,
bölgesel ve ülke genelinde gayrimenkul değerleri konusunda istatistikler
oluşturur ve yayınlar. Konut finansmanı kapsamında yapılan değerlemelere
ilişkin bilgilerin, Birlik tarafından belirlenecek usûl ve esaslara göre
Birliğe iletilmesi zorunludur. Birlik,
alacağı kararlarda ve yapacağı düzenlemelerde, bu Kanuna, Kurul yönetmelik,
tebliğ ve kararlarına ve ilgili diğer mevzuata uymakla yükümlüdür. Üyeler,
Birlik Statüsüne ve Birlikçe alınacak kararlara uymak zorundadırlar. Birlik,
40/C maddesindeki hükümlere tâbidir." MADDE 16 – 2499 sayılı Kanunun 46/A maddesinin birinci
fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir. "Kurul,
46 ncı maddenin birinci fıkrasının (h) bendi
uyarınca tedricî tasfiyesine karar verilmesi halinde ipotek finansmanı kuruluşunun
tedricî tasfiyesinin Fon tarafından yürütülmesine, ayrıca ihraççının
yükümlülüklerini vadesinde yerine getirememesi, yükümlülüklerinin toplam
değerinin varlıklarının toplam değerini aşması, yönetiminin kamu kurumlarına
devredilmesi, faaliyet izninin kaldırılması veya iflâsı halinde ipotek
teminatlı menkul kıymetler ve varlık teminatlı menkul kıymetlerin teminatı
olan varlıklardan oluşan teminat havuzları ile kurucusunun veya konut
finansmanı fonu veya varlık finansmanı fonunun geri ödeme güçlüğüne düşmesi
halinde konut finansmanı fonu ve varlık finansmanı fonu malvarlıklarının
tedricî tasfiyesinin veya idaresinin Fon tarafından yürütülmesine karar
verebilir. Bu fıkra uyarınca Fon tarafından yapılacak tedricî tasfiye ve
idareye ilişkin harcamalarda Fon gelirlerinden hangilerinin kullanılabileceği
Kurul tarafından belirlenir." MADDE 17 – 2499 sayılı Kanuna 46/B maddesinden sonra gelmek
üzere aşağıdaki 46/C maddesi eklenmiştir. "
İpotek finansmanı kuruluşlarının tedricî tasfiyesi MADDE
46/C – Bu Kanunun 46 ncı maddesinin birinci
fıkrasının (h) bendi uyarınca yetkileri kaldırılan ipotek finansmanı kuruluşlarının
tedricî tasfiyelerine Kurulca karar verilebilir. Bu kurumların tasfiye
işlemleri Yatırımcıları Koruma Fonu tarafından yürütülür. Tedricî
tasfiyenin amacı, ipotek finansmanı kuruluşlarının mal varlığını işin niteliğine
göre aynen veya nakde çevirmek suretiyle elde edilen bedeli tahsis ederek
tasfiye etmektir. Tedricî tasfiye karar ve işlemlerinde 6762 sayılı Türk
Ticaret Kanunu, 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu ve diğer mevzuatın tasfiye
ile ilgili hükümleri uygulanmaz. İpotek finansmanı kuruluşlarının tedricî
tasfiyelerinin uygulama usûl ve esasları Kurulca belirlenir. Tedricî
tasfiye kararı verildikten sonra, ipotek finansmanı kuruluşunun yasal
organlarının görev ve yetkileri, tasfiye sonuçlanıncaya kadar Yatırımcıları
Koruma Fonu tarafından yerine getirilir. Ancak, 46 ncı
maddenin birinci fıkrasının (h) bendi hükmü saklıdır. Hakkında
tedricî tasfiye kararı verilen ipotek finansmanı kuruluşunun ödemeleri durur
ve konut finansmanı fonları, varlık finansmanı fonları malvarlıkları ile
varlık teminatlı menkul kıymetler ve ipotek teminatlı menkul kıymetler
teminat havuzları hariç tüm mal varlığı üzerinde, bu karar tarihi itibarıyla
sadece Fon tarafından tasarruf edilebilir. Fon, ipotek finansmanı kuruluşunun
aktif ve pasifini tespit eder. İpotek finansmanı kuruluşunun, tasfiye
kapsamında yer alan yükümlülüklerinden, nakit borçları, tedricî tasfiye
kararının verildiği tarihteki anapara ve işlemiş faizleri toplamı üzerinden
hesaplanır. İpotek finansmanı kuruluşunun tedricî tasfiye kararının
verilmesinden sonra vadesi gelen menkul kıymetlerinden doğan hak ve borçları
da, vadeleri itibarıyla belirlenir. İpotek finansmanı kuruluşunun, vadeli
borçlarına vadeden, diğer borçlarına ise tedricî tasfiye tarihinden itibaren
3095 sayılı Kanunî Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanunun 2 nci maddesinin üçüncü fıkrasında öngörülen kanunî
temerrüt faizi yürütülür. Mevzuat uyarınca ipotek finansmanı kuruluşu
tarafından verilmiş teminatlar da, aktifin hesabında dikkate alınır. Fon,
ipotek finansmanı kuruluşunun tasfiye kapsamında yer alan gerçek hak
sahiplerini ve alacak tutarlarını, Kuruldaki kayıtlar, ipotek finansmanı
kuruluşunun kayıtları, bu kuruluşun ilgili olduğu diğer resmi ve özel
kurumların kayıtları ile güvenilir bulunan diğer bilgi ve belgelere dayanarak
tespit eder. İcra ve İflâs Kanununun 278, 279 ve 280 inci maddelerinde yazılı
hallerin varlığı halinde, Fon tarafından iptal davası açılabilir. İpotek
finansmanı kuruluşunun malvarlığı, tasfiyenin amacı kapsamında yer alan hak sahiplerinin
alacağının ödenmesinde kullanılır. Ancak, tasfiye bakiyesi bu alacakların
tamamının karşılanmasına yetmezse, ödemeler garameten
yapılır. Bu alacaklar tamamen karşılandıktan sonra artan kısımdan, öncelikle
kamu alacakları ve kalandan Fonun yaptığı tasfiye giderleri nedeniyle doğan
alacağı ödenir. Bakiye, diğer alacaklılara tahsis edilir. İpotek finansmanı
kuruluşunun aktifleri, tasfiyenin amacı kapsamındaki hak sahiplerinin
alacaklarını, Fondan yapılan ödemeleri ve tasfiye giderlerini karşılamaya
yetmezse, Fon, Kurulun uygun görüşüyle ipotek finansmanı kuruluşunun iflâsını
isteyebilir." MADDE 18 – 2499 sayılı Kanunun 47 nci
maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (5) numaralı alt bendi ile (C)
bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "5.
Sermaye piyasası kurumlarına, bu Kanunun 13/A ve 13/B maddeleri kapsamındaki
teminat sorumlularına ve 38/B ve 38/C maddeleri kapsamındaki fon kuruluna;
sermaye piyasası faaliyetleri sebebiyle veya emanetçi sıfatıyla veya idare
etmek için veya teminat olarak veyahut her ne nam altında olursa olsun, kayden veya fiziken tevdi veya
teslim edilen sermaye piyasası araçları, nakit ve diğer her türlü kıymeti
kendisinin veya başkasının menfaatine satan veya rehneden
veya her ne şekilde olursa olsun kullanan, gizleyen yahut inkâr eyleyen
veyahut bu amaca ulaşmak ya da bu fiillerini
gizlemek için bilgisayar ortamında tutulanlar dahil kayıtları tahvil ve
tağyir eden ilgili gerçek kişilerle tüzel kişilerin yetkilileri," "C)
Bu Kanunun 6 ncı maddesinin ikinci fıkrasına, 7, 9,
10, 10/A, 11, 12 nci maddelerine, 13 üncü
maddesinin beşinci fıkrasına, 13/A maddesinin ikinci, üçüncü, dördüncü,
beşinci, altıncı, sekizinci, dokuzuncu, onuncu, onbirinci,
onikinci, onüçüncü, ondördüncü ve onbeşinci
fıkralarına, 13/B maddesinin üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralarına, 14 üncü
maddesinin üçüncü fıkrasına, 15 inci maddesinin birinci, ikinci, üçüncü,
dördüncü ve beşinci fıkralarına, 16, 16/A maddelerine, 25 inci maddesinin (a)
bendine, 28 inci maddesinin (b) bendine, 34 üncü maddesine, 38 inci
maddesine, 38/A maddesine, 38/B maddesinin üçüncü, dördüncü, yedinci,
dokuzuncu, onuncu ve onikinci fıkralarına, 38/C
maddesi kapsamında 38/B maddesinin üçüncü, dördüncü, yedinci, dokuzuncu,
onuncu ve onikinci fıkralarına, 39/A maddesine,
40/B ve 40/D maddelerine, 45 inci maddesine, 46 ncı
maddesinin ikinci ve beşinci fıkralarına, 46/A, 46/B ve 46/C maddelerine
aykırı hareket edenler binikiyüzelli gün adlî para
cezası ile cezalandırılırlar." MADDE 19 – 2499 sayılı Kanunun 47/A maddesine dördüncü fıkrasından
sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir. "Kanunun
40/D maddesinin beşinci fıkrasındaki yükümlülüğe uymayan üyelere, Türkiye
Değerleme Uzmanları Birliği Yönetim Kurulunca bin YTL'den
beşbin YTL'ye kadar para
cezası verilir. Birlik, verdiği cezaları ilgiliye tebliğ eder ve tahsil ve
gelir kaydı için Yatırımcıları Koruma Fonuna bildirir." MADDE 20 – 2499 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici maddeler
eklenmiştir. "GEÇİCİ
MADDE 10 – Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği Statüsü bu Kanunun yürürlüğe
girdiği tarihten itibaren azami iki yıl içinde yürürlüğe konulur. Gayrimenkul
değerleme uzmanlığı lisansına sahip olanlar, bu süre içerisinde Türkiye
Değerleme Uzmanları Birliğine üye olmak için Kurula başvurmakla
yükümlüdürler. Bu
üyelik başvuruları Kurul tarafından sonuçlandırılır. Kurul, Birlik Statüsünün
yürürlüğe girmesini izleyen bir ay içinde Birlik üyelerini ilk genel kurul
toplantısına çağırır. İlk genel kurula ait masraflar, Birlik organları
oluştuktan sonra Kurula geri ödenmek üzere Kurul tarafından karşılanır. GEÇİCİ
MADDE 11 – Bu maddenin yürürlüğe girmesinden önce düzenlenmiş bulunan ve bu
Kanunun 38/A maddesinin birinci fıkrasında yer alan konut finansmanı tanımına
uyan kredi ve finansal kiralama sözleşmelerinin
tarafı olan tüketiciler, bu maddenin yürürlüğe girmesini takiben üç ay
içerisinde, sözleşmenin yapılmış bulunduğu konut finansmanı kuruluşuna
başvuruda bulunarak, sözleşme konusu işlemin, bu Kanunun 38/A maddesinde yer
alan konut finansmanı tanımı kapsamı dışında değerlendirilmesi talebinde
bulunabilirler. Süresi içinde talepte bulunmayan tüketicilerin, bu maddenin
yürürlüğe girmesinden önce düzenlenmiş bulunan sözleşmeleri, bu Kanunun 38/A
maddesinin birinci fıkrası kapsamında kabul edilir. Bu maddenin yürürlüğe
girmesinden önce 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanuna göre
akdedilen sözleşmelerde, her halükârda borcun vadesinden önce ödenmesi
durumunda 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 10 uncu
maddesinin dördüncü fıkrası hükümleri uygulanır. GEÇİCİ
MADDE 12 - Finansal kiralama şirketleri ve
finansman şirketleri, bu Kanunun 38/A maddesinin yürürlüğe girdiği tarihten
itibaren altı ay içerisinde konut finansmanı faaliyetinde bulunamaz." MADDE 21 – 23/2/1995 tarihli ve 4077 sayılı Tüketicinin
Korunması Hakkında Kanunun 3 üncü maddesine aşağıdaki bent eklenmiştir. "r)
Konut finansmanı kuruluşu: 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A
maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen kuruluşları," MADDE 22 – 4077 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin üçüncü fıkrası
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "İmalatçı-üretici,
satıcı, bayi, acente, ithalatçı ve 10 uncu maddenin beşinci fıkrasına veya
10/B maddesinin dokuzuncu fıkrasına göre kredi veren, ayıplı maldan ve
tüketicinin bu maddede yer alan seçimlik haklarından dolayı müteselsilen sorumludur. 10/B maddesinin dokuzuncu
fıkrasına göre kredi veren konut finansmanı kuruluşunun sorumluluğu teslim
tarihinden itibaren 1 yıl süre ve kullandırdığı kredi miktarı ile sınırlıdır.
Konut finansmanı kuruluşları tarafından 10/B maddesinin dokuzuncu fıkrasına
göre verilen kredilerin devrolması halinde dahi,
kredi veren konut finansmanı kuruluşunun sorumluluğu devam eder. Krediyi
devralan kuruluş bu madde kapsamında sorumlu olmaz. Ayıplı malın neden olduğu
zarardan dolayı birden fazla kimse sorumlu olduğu takdirde bunlar müteselsilen sorumludurlar. Satılan malın ayıplı
olduğunun bilinmemesi bu sorumluluğu ortadan kaldırmaz." MADDE 23 – 4077 sayılı Kanunun 7 nci
maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "İlan
ve taahhüt edilen mal veya hizmetin teslimatının veya ifasının hiç ya da gereği gibi yapılmaması durumunda, satıcı,
sağlayıcı, bayi, acente, imalatçı-üretici, ithalatçı ve 10 uncu maddenin
beşinci fıkrasına göre kredi veren müteselsilen
sorumludur. İlan ve taahhüt edilen konutun teslimatının hiç, gereği gibi ya da zamanında yapılmaması durumunda, 10/B maddesinin
dokuzuncu fıkrasına göre kredi veren konut finansmanı kuruluşu, satıcı,
sağlayıcı, bayi, acente, imalatçı-üretici, ithalatçı ile birlikte,
kullandırdığı kredi miktarı kadar müteselsilen
sorumludur. Konut finansmanı kuruluşları tarafından 10/B maddesinin dokuzuncu
fıkrasına göre verilen kredilerin devrolması
halinde dahi, kredi veren konut finansmanı kuruluşunun sorumluluğu devam
eder. Krediyi devralan kuruluş bu madde kapsamında sorumlu olmaz." MADDE 24 – 4077 sayılı Kanuna 10/A maddesinden sonra gelmek
üzere aşağıdaki 10/B maddesi eklenmiştir. "Konut
Finansmanı Sözleşmeleri MADDE
10/B – Konut finansmanı kuruluşları tüketicilere sözleşme öncesinde kredi
veya finansal kiralama işlemleri ile ilgili genel
bilgiler vermek ve tüketiciye teklif ettikleri kredi veya finansal
kiralama sözleşmesinin koşullarını içeren Sözleşme Öncesi Bilgi Formu vermek
zorundadır. Tüketici teklifi kabul edip etmemekte serbesttir. Konut
finansmanı kuruluşları tarafından verilecek genel bilgilerin kapsamı ve
Sözleşme Öncesi Bilgi Formunun standartları ilgili birliklerin görüşü alınmak
suretiyle Bakanlık tarafından belirlenir. Sözleşme Öncesi Bilgi Formunun
tüketiciye verilmesini takip eden bir iş günü geçmeden
imzalanan sözleşme geçersizdir. Konut
finansmanı sözleşmelerinin yazılı olarak yapılması ve bu sözleşmenin bir
nüshasının tüketiciye verilmesi zorunludur. Taraflar arasında akdedilen
sözleşmede öngörülen şartlar, sözleşme süresi içerisinde tüketici aleyhine
değiştirilemez. Borçlunun
temerrüde düşmesi halinde konut finansmanı kuruluşu borçluya temerrüt
tarihinden itibaren beş iş günü içerisinde iadeli taahhütlü posta yoluyla
bildirimde bulunmakla yükümlüdür. Konut
finansmanı kuruluşu, geri ödemelerin yapılmaması halinde kalan borcun tümünün
ifasını talep etme hakkını saklı tutmuşsa, bu hak ancak tüketicinin birbirini
izleyen en az iki ödemede temerrüde düşmesi halinde kullanılabilir. Konut
finansmanı kuruluşunun bu hakkını kullanabilmesi için en az bir ay süre
vererek muacceliyet uyarısında bulunması gerekir. Finansal kiralama işlemlerinde, tüketicinin muacceliyet uyarısında verilen sürenin sona ermesini
takiben, konut finansmanı kuruluşu kalan borcun tamamını ifa etme hakkını
kullanmak üzere finansal kiralama sözleşmesini
feshettiği takdirde, konutu derhal satışa çıkarmakla yükümlüdür. Konut
finansmanı kuruluşu satış öncesinde konut için 2499 sayılı Sermaye Piyasası
Kanununun 22 nci maddesinin birinci fıkrasının (r)
bendi uyarınca yetki verilmiş kişi veya kurumlara kıymet takdiri yaptırtır.
Takdir edilen kıymet, satıştan en az on iş günü önce tüketiciye bildirilir.
Konut finansmanı kuruluşu takdir edilen kıymeti dikkate alarak basiretli bir
tacir gibi davranmak suretiyle konutun satışını gerçekleştirir. Tüketici,
konut finansmanı kuruluşunun zararının konutun satışından elde edilen bedeli
aşan kısmından sorumludur. Konutun satışından elde edilen bedelin kalan borcu
aşması halinde aşan kısım tüketiciye ödenir. Konut finansmanına yönelik finansal kiralama işlemlerinde 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanununun 7, 25 ve 31 inci maddeleri
uygulanmaz. Konutun
satışının gerçekleştirilmesi ve elde edilen bedelin kalan borcu aşan kısmının
tüketiciye ödenmesini takiben tüketici veya zilyedliğin
devredilmiş olması halinde zilyedliği elinde
bulunduran üçüncü şahıslar konutu tahliye etme yükümlülüğü altındadır.
Konutun tahliye edilmemesi halinde konut sahibi 2004 sayılı İcra ve İflâs
Kanununun 26 ncı ve 27 nci
maddeleri uyarınca tüketici veya zilyedliğin
devredilmiş olması halinde zilyedliği elinde
bulunduran üçüncü şahıslar aleyhine icra yoluna başvurabilir. Kullanılan
finansmanın teminatı olarak şahsi teminat verildiği hallerde, konut
finansmanı kuruluşu asıl borçluya ve diğer teminatlara başvurmadan, kefilden
borcun ifasını isteyemez. 2499
sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinin birinci fıkrasında tanımlı
konut finansmanından kaynaklanan işlemlerde kredi veren konut finansmanı
kuruluşu, krediyi belirli bir konutun satın alınması ya
da belirli bir satıcı ile yapılacak satış sözleşmesi şartı ile vermesi
durumunda, konutun hiç ya da zamanında teslim
edilmemesi halinde kredi veren satıcı ile birlikte, tüketiciye karşı,
kullandırılan kredi miktarı kadar müteselsilen
sorumlu olur. Konut finansmanı kuruluşları tarafından verilen kredilerin
ipotek finansmanı kuruluşlarına, konut finansmanı fonlarına veya ipotek
teminatlı menkul kıymet teminat havuzlarına devrolması
halinde dahi, kredi veren konut finansmanı kuruluşunun sorumluluğu devam
eder. Krediyi devralan kuruluş bu madde kapsamında sorumlu olmaz. Konut
finansmanı kuruluşunun ödemeleri bir kıymetli evraka bağlaması ya da kıymetli evrak kabul etmek suretiyle teminat altına
alması yasaktır. Bu yasağa rağmen tüketiciden bir kıymetli evrak alınacak
olursa, tüketici bu kıymetli evrakı konut finansmanı kuruluşundan geri isteme
hakkına sahiptir. Ayrıca, konut finansmanı kuruluşu kıymetli evrakın
başkasına devri sebebiyle tüketicinin uğradığı zararı tazmin etmekle
yükümlüdür. Kredilerde
geri ödeme tutarlarının, finansal kiralama
işlemlerinde ise kira bedellerinin anaparayı aşan kısmı bu madde kapsamında
faiz olarak kabul edilir. Sözleşmede
belirtilmek suretiyle konut finansmanına yönelik kredilerde ve finansal kiralama işlemlerinde faiz oranı sabit, değişken
veya aynı kredi için her iki yöntem esas alınmak suretiyle belirlenebilir.
Oranın sabit olarak belirlenmesi halinde sözleşmede başlangıçta belirlenen
oran her iki tarafın ortak rızası dışında değiştirilemez. Oranın değişken
olarak belirlenmesi halinde ise, başlangıçta sözleşmede belirlenen oran,
dönemsel geri ödeme tutarı yine başlangıçta sözleşmede belirlenecek olan
azami dönemsel geri ödeme tutarını aşmamak koşuluyla ve yine sözleşmede
belirlenecek yurt içinde veya yurt dışında genel kabul görmüş ve yaygın
olarak kullanılan bir endeks baz alınarak değiştirilebilir. Oranların
değişken olarak belirlenmesi halinde bu yöntemin muhtemel etkileri konusunda
tüketicilerin bilgilendirilmesi şarttır. Bu amaçlarla kullanılabilecek
referans faizler ve endeksler Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası,
tüketicilerin bilgilendirilme yöntemlerine ilişkin usûl ve esaslar ise
Bakanlık tarafından belirlenir. Tüketici,
konut finansmanı kuruluşuna borçlandığı toplam miktarı önceden ödeyebileceği
gibi aynı zamanda bir ya da birden çok ödemeyi
vadesinden önce yapabilir. Her iki durumda da konut finansmanı kuruluşu,
vadesinden önce ödenen taksitler için gerekli faiz indirimini yapmakla
yükümlüdür. Ödenen miktara göre gerekli faiz indiriminin ve kredinin
tüketiciye yıllık maliyet oranının hesaplanmasında Bakanlık tarafından
çıkartılan ilgili yönetmelik hükümleri uygulanır. Faiz
oranının sabit olarak belirlenmesi halinde, sözleşmede yer verilmek
suretiyle, bir ya da birden fazla ödemenin
vadesinden önce yapılması durumunda konut finansmanı kuruluşu tarafından
tüketiciden erken ödeme ücreti talep edilebilir. Erken ödeme ücreti gerekli
faiz indirimi yapılarak hesaplanan ve tüketici tarafından konut finansmanı
kuruluşuna erken ödenen tutarın yüzde ikisini geçemez.
Oranların değişken olarak belirlenmesi halinde tüketiciden erken ödeme ücreti
talep edilemez. Konut
finansmanı sözleşmelerinde asgari olarak aşağıdaki unsurlara yer verilmesi
zorunludur: a)
Konut kredisi sözleşmeleri için kredi tutarı, finansal
kiralama sözleşmeleri için toplam kira bedeli, b)
Kredi sözleşmeleri için üzerine ipotek tesis edilen konuta, finansal kiralama sözleşmeleri için finansal
kiralamaya konu olan konuta ilişkin bilgiler, c)
Yıllık faiz oranı ve yıllık maliyet oranı (değişken faizli sözleşmelerde yıllık
faiz oranı ve yıllık maliyet oranı başlangıç ve azami faiz oranı için ayrı ayrı hesaplanır), d)
Toplam borç tutarının anapara, faiz ve diğer giderler itibarıyla dağılımı
(değişken faizli sözleşmelerde başlangıç faiz oranı veya kira bedeli ve azami
faiz oranı veya kira bedeli esas alınarak hesaplanacak toplam borç
tutarları), e)
Değişken faizli sözleşmelerde baz alınan endeks ve faiz oranındaki veya kira
bedellerindeki değişmenin hesaplanma yöntemi, f)
İlk yıl için dönemsel olarak, kalan yıllar için yıllık olarak hazırlanan,
ödenen anapara, ödenen faiz, diğer giderler, kalan anapara, ilgili dönemler
için geri ödeme veya kira bedellerinin yer aldığı ödeme planı (Değişken
faizli sözleşmelerde, başlangıç ve azami faiz oranları kullanılarak iki ayrı
ödeme planı oluşturulur.), g)
Geri ödeme veya kira ödeme sayısı, ödeme tarihleri, belirlenen ödeme
tarihinin resmi tatile gelmesi durumunda ödemelerin ne zaman yapılacağı, ilk
ve son ödeme tarihleri, h)
İstenecek teminatlar, i)
Ödemelerde temerrüde düşülmesi halinde, kredi sözleşmeleri için akdi faiz
oranının (değişken faizli sözleşmelerde cari faiz oranının) yüzde otuz
fazlasını geçmemek üzere gecikme faizi oranı, finansal kiralama sözleşmeleri için uygulanacak gecikme
faiz oranı, j)
Borçlunun temerrüde düşmesinin hukuki sonuçları, k)
Kredi geri ödemelerinin veya kira ödemelerinin vadesinden önce yapılmasına
ilişkin şartlar ve sabit faizli sözleşmelerde erken ödeme ücreti öngörülmekte
ise hesaplanmasına ilişkin esaslar, l)
Kredinin veya kira bedellerinin yabancı para birimi cinsinden belirlenmesi
durumunda, kira ve geri ödeme tutarları ile toplam borç tutarının
hesaplanmasında, hangi tarihteki kurun dikkate alınacağına ilişkin şartlar, m)
Sözleşmeye konu olan konutta kıymet takdiri yapılmasını gerektirebilecek
haller ve kıymet takdirinin kimler tarafından yapılabileceği, n)
Varsa sözleşmeye konu olan konuta ilişkin sigorta bilgileri. Tüketiciye
gönderilecek dönemsel ödeme dekontlarında ödemelerin onbeşinci
fıkranın (d) bendinde yer aldığı şekliyle dağılımına ve kalan borç miktarına
yer verilir. Bu
maddenin uygulanmasında, konut yapı kooperatiflerinin gerçek kişi ortakları
tüketici kabul edilir." MADDE 25 – 4077 sayılı Kanunun 25 inci maddesinin ikinci
fıkrasında yer alan "10/A maddesinde," ibaresinden sonra gelmek
üzere "10/B maddesinde," ibaresi eklenmiştir. MADDE 26 – 10/6/1985 tarihli ve 3226 sayılı Finansal
Kiralama Kanununun 15 inci maddesine aşağıdaki fıkralar eklenmiştir. "Ancak,
tüketicilerin konut edinmesine veya yatırımlara finansman sağlayan finansal kiralama işlemlerinde kiracı, kiracılık sıfatını
ve/veya sözleşmeden doğan hak ve/veya yükümlülüklerini, kiralayandan yazılı
izin alınması kaydıyla devredebilir. İş bu devir nedeniyle finansal kiralama sözleşmesinde yapılan kiracı
değişikliği, bu Kanunun 8 inci maddesi çerçevesinde tescil edilir veya şerh
olunur. Konut
finansmanı kapsamında yapılan finansal kiralama
işlemlerinde kiracı, kiralayana bilgi vermek, diğer finansal
kiralama işlemlerinde ise sözleşmede hüküm bulunmak kaydıyla finansal kiralama konusu malın zilyetliğini bir başkasına
devredebilir." MADDE 27 – 2/3/1984 tarihli ve 2985 sayılı Toplu Konut Kanununa
aşağıdaki ek madde eklenmiştir. "EK
MADDE 10 – Toplu Konut İdaresi Başkanlığının konut satışından kaynaklanan
ipotekli veya ipoteksiz alacakları, ipotek finansmanı kuruluşları tarafından
devralınabilir ve devredilebilir." MADDE 28 – 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Kanunun 75 inci
maddesinin ikinci fıkrasının (1) ve (5) numaralı bentleri aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir. "1.
Her nevi hisse senetlerinin kâr payları (kurucu hisse senetleri ve diğer
intifa hisse senetlerine verilen kâr payları ve pay sahiplerine hazırlık
dönemi için faiz olarak veya başka adlarla yapılan her türlü ödemeler ile
Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan yatırım fonları katılma belgelerine
ödenen kâr payları ile konut finansmanı fonlarını temsilen
ihraç edilen ipoteğe dayalı menkul kıymetlere ve varlık finansmanı fonlarını temsilen ihraç edilen varlığa dayalı menkul kıymetlere
ödenen faiz, kâr payı veya benzeri gelirler dahil.);" "5.
Her nevi tahvil (ipotek finansmanı kuruluşları ve konut finansmanı
kuruluşları tarafından ihraç edilen ipoteğe dayalı menkul kıymetler hariç
ipotekli sermaye piyasası araçları, varlık teminatlı menkul kıymetler dahil)
ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi, Kamu Ortaklığı İdaresi ve
Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan gelirler
(Döviz cinsinden yahut dövize, altına veya başka bir değere endeksli menkul
kıymetlerin itfası sırasında oluşan değer artışları irat sayılmaz.);" MADDE 29 – 193 sayılı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (7) numaralı bendinin (e) alt bendinden sonra gelmek üzere
aşağıdaki alt bent eklenmiş ve mevcut (f) alt bendi (g) alt bendi olarak
teselsül ettirilmiştir. "f)
İpotek finansmanı kuruluşları ve konut finansmanı kuruluşları tarafından
ihraç edilen ipotekli sermaye piyasası araçlarından elde edilen kâr payı ve
faiz gelirlerinden," MADDE 30 – 13/7/1956 tarihli ve 6802 sayılı Gider Vergileri
Kanununun 29 uncu maddesinin (i) ve (u) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş
ve maddeye aşağıdaki bent eklenmiştir. "i)
Emeklilik sözleşmeleri, hayat sigortaları (hayat sigortalarında ferdi kaza,
hastalık sonucu maluliyet ve tehlikeli hastalıklar teminatlarının da ek teminat
olarak verildiği sözleşmeler dahil) ve sağlık sigortaları ile ihracata ait
nakliyat sigortalarında ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A
maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan konut finansmanı kapsamında yapılan
sigortalarda sözleşme ve poliçe üzerinden alınan paralar" "u)
Bankalar, sigorta şirketleri, emeklilik şirketleri ve ipotek finansmanı
kuruluşlarının kuruluşlarında veya sermayelerini artırdıkları sırada
çıkardıkları hisse senetlerinin itibarî değerlerinin üzerinde elden
çıkarılması sonucu kendi lehlerine kalan paralar," "y)
İpotek finansmanı kuruluşlarının, konut finansmanı kuruluşlarının ve konut
finansmanı fonlarının, 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinin
birinci fıkrasında tanımlanan konut finansmanı kapsamında yaptıkları tüm
işlemler dolayısıyla lehe alınan paralar." MADDE 31 – 2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanununun 59
uncu maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki bentler eklenmiştir. "o)
Konut finansmanı kuruluşları ve ipotek finansmanı kuruluşları tarafından 2499
sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinde tanımlanan konut finansmanı
kapsamında tesis olunacak ipotek işlemleri, p)
2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinde tanımlanan konut
finansmanı amacıyla yapılacak finansal kiralamalarda
kiralanan konutların kiracıya devri, r)
Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından konut satışları nedeniyle tesis
olunacak ipotek işlemleri." MADDE 32 – A) 492 sayılı Kanuna bağlı (1) sayılı tarifenin
"(A) Mahkeme Harçları" başlıklı bölümünün "III- Karar ve ilam
harcı" başlıklı fıkrasının "1. Nispi harç" başlıklı bendinin,
(e) alt bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki alt bent eklenmiştir. "f)
Konusu belli bir değerle ilgili bulunan davalarda ve 2499 sayılı Sermaye
Piyasası Kanununun 38/A maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan konut
finansmanından kaynaklanan alacaklar ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığının
rehinle temin edilmiş alacaklarının takibinde, ihalenin feshi talepleri ile
ilgili olarak esas hakkında karar verilmesi halinde hüküm altına alınan
anlaşmazlık konusu değer üzerinden Binde 54 Bakanlar
Kurulu, dava çeşitleri itibarıyla birlikte veya ayrı ayrı
olmak üzere bu alt bentte yazılı nispeti binde 10'a kadar indirmeye veya
Kanunda yazılı nispete kadar çıkarmaya yetkilidir." B)
492 sayılı Kanuna bağlı (1) sayılı tarifenin "(B) İcra ve iflâs
harçları" bölümünün "I-İcra harçları" başlıklı fıkrasının
"3. Değeri belli olan icra takiplerinde tahsil harcı, değer
üzerinden:" başlıklı bendinin sonuna aşağıdaki alt bent eklenmiştir. "h)
2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinin birinci fıkrasında
tanımlanan konut finansmanından kaynaklanan alacaklar ile Toplu Konut İdaresi
Başkanlığının rehinle temin edilmiş alacaklarının takibinde, bu bentte belirtilen tahsil harçları dörtte
biri oranında uygulanır." MADDE 33 – 492 sayılı Kanuna bağlı (8) sayılı tarifenin
"XI. Finansal faaliyet harçları"
bölümünün (10) numaralı fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır. MADDE 34 – 1/7/1964 tarihli ve 488 sayılı Damga Vergisi
Kanununa bağlı (2) sayılı tablonun "IV-Ticari ve medeni işlerle ilgili
kağıtlar" başlıklı bölümüne aşağıdaki (36) numaralı fıkra,
"V-Kurumlarla ilgili kağıtlar" başlıklı bölümüne ise aşağıdaki (23)
ve (24) numaralı fıkralar eklenmiştir. "36.
Sermaye piyasası araçlarının ihracına ilişkin olarak düzenlenen makbuz ve
kağıtlar, konut finansmanı kuruluşlarının konut finansmanı işlemleri ve bu
kuruluşların ipotekli sermaye piyasası araçları, varlık teminatlı menkul
kıymetler ve varlık finansmanı fonlarını temsilen
menkul kıymet ihracı ve bu ihraca konu teminatlarla ilgili olarak düzenlenen
makbuz ve kağıtlar." "23.
İpotek finansmanı kuruluşları ile konut finansmanı fonlarının kuruluş ve
ipotekli sermaye piyasası araçları, varlık teminatlı menkul kıymetler ve
varlık finansmanı fonlarını temsil eden menkul kıymetlerin ihracı ve ihraca
konu teminatlardan kaynaklananlar dahil her türlü işlemleri ile ilgili olarak
düzenlenen ve damga vergisi bu kuruluşlar veya fonlar tarafından ödenmesi
gereken makbuz ve kağıtlar. 24.
Toplu Konut İdaresi Başkanlığının menkul kıymet ihracı ve ihraca konu
teminatlardan kaynaklananlar dahil her türlü işlemleri ile ilgili olarak
düzenlenen ve damga vergisi bu kuruluş tarafından ödenmesi gereken makbuz ve
kağıtlar." MADDE 35 – 25/10/1984 tarihli ve 3065 sayılı Katma Değer
Vergisi Kanununun 17 nci maddesinin (4) numaralı
fıkrasına aşağıdaki bent eklenmiştir. "ş)
2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinde tanımlanan konut
finansmanı amacıyla teminat gösterilen veya ipotek konulan konutun, konut
finansman kuruluşları, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, ipotek finansmanı kuruluşları ya da üçüncü kişilere
teslimi (müzayede mahallinde yapılan satışlar dahil) ile bu şekilde alınan
konutun, konut finansman kuruluşları, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı veya
ipotek finansmanı kuruluşları tarafından teslimi (müzayede mahallinde yapılan
satışı dahil)." MADDE 36 – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. MADDE 37 – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. 5/3/2007 |